TEKSTKRITISCHE NOTA'S BIJ « DE PALLIO > VAN Q. S. FL. TERTULLIAMS
De jongste tekstuitgave van Tertullianus' « De Pallio » werd bezorgd door Josephus Marra i1). Dank zij een betere kennis der handschriftelijke overlevering is deze tekst de beste die we tot nogtoe bezitten (2). Nochtans is de tekstoverlevering van dit kleine tractaat doorgaans zoo corrupt, dat wij ons met reden kunnen afvragen of wij het, met de thans bekende handschriften (3), wel ooit tot een goed leesbaren tekst zullen brengen. Deze verregaande tekstcorruptie houdt natuurlijk verband met de buitengewone duisterheid en moeilijkheid van « De Pallio » (4). Bijgevolg is ook de uitgave van Marra — al zal het huidig beeld van den tekst wel niet zoo veel meer veranderen — verre van definitief. Een ruime plaats blijft
(1) Corpus scriptorum Latinorum Paravianum, n° 59, 1932. In zijn werkje van 1937 : « Tertulliano « De Pallio », Prima traduzione italiana con introduzione, iesto critico a fronte e commentario a cura di Giuseppe Marra, Napoli, Alberto Morano editore », heeft Marra — op 7 kleine wijzigingen na (cfr p. 13, op. c.) — denzelfden tekst gereproduceerd, echter zonder kritisch apparaat.
(2) Vgl. P. B. Reynders, Rech. de Théologie anc. et médiéo., 1934, p. 233. — De grootste verdienste, zoo voor de tekstherstelling als voor de exegese van De Pallio komt niettemin toe aan den Franschen humanist Salmasius (Cl. de Saumaise, 1588-1653) die er in 1622 (Parijs; 1656, Leiden), een beroemd geworden uitgave met uitvoerige commentaar van bezorgde. De laatste belangrijke teksteditie vóór die van Marra is die van Fr. Oehler, Q. S. Fl. Tertulliani quae supersunt omnia, tomus I, Leipzig 1853 {De Pallio : p. 911-956) ; tomus II, 1854.
(3) Het werkje is slechts overgeleverd in den xve-eeuwschen tak der Tertullianus-codices.
(4) Cfr Ed. Norden, Die Antike Kunstprosa, p. 615 ; P. de Labriolle, Histoire de la littérature latine chrétienne, 1920, p. 114.
