Plan

Chargement...
Couverture fascicule

Introduction au concept d'analogie de l'être chez G. Siewerth

[article]

Année 1999 97-3-4 pp. 522-549
doc-ctrl/global/pdfdoc-ctrl/global/pdf
doc-ctrl/global/textdoc-ctrl/global/textdoc-ctrl/global/imagedoc-ctrl/global/imagedoc-ctrl/global/zoom-indoc-ctrl/global/zoom-indoc-ctrl/global/zoom-outdoc-ctrl/global/zoom-outdoc-ctrl/global/bookmarkdoc-ctrl/global/bookmarkdoc-ctrl/global/resetdoc-ctrl/global/reset
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
Page 522

Introduction au concept d'analogie de l'être chez G. Siewerth

Lorsque l'analogie, comprise au premier abord comme un mode de conciliation grammatical ou logique de l'un et du multiple, se fait plus originairement analogie de l'être, elle n'est plus seulement mode de pensée proprement conceptuel, mais est le mouvement de l'être lui-même et le processus de désappropriation transcendentale du Dasein. L'analogie de l'être manifeste, en tant qu'expression métaphysique et concept humain, le fondement plus originaire de ce concept. Elle est l'être lui- même dans le rapport entre ses diverses significations. Deux sens au moins permettent de caractériser Y esse thomiste. Source de bien des ambiguïtés interprétatives, cette amphibologie n'en reste pas moins une force, en tant que possibilité de discours sur le tout. L'être est d'une part perfection de toutes les perfections, effectivité comme fond du réel, et d'autre part concept englobant, possibilité de toute affirmation positive. Mais comment le lien entre l'homme et Dieu peut-il être pensé au moyen d'un concept d'être non seulement amphibologique mais de plus brisé et dépassé en chacune de ses extrémités (Dieu d'une part, l'étant fini d'autre part) par la subsistance réelle et la liberté? La métaphysique doit sans doute s'en remettre à l'ontologie, discours conceptuel sur l'être, mais non répéter le formalisme de l'Ecole. La doctrine thomiste de V analogie peut relever ce défi, en cherchant V équilibre entre analogie de proportionnalité, centrée sur la composition dans la structure de tout étant, et analogie d'attribution, qui exprime la dépendance de ce qui est par rapport à son fondement. Ces deux modes d'analogie ne peuvent être subordonnés l'un à l'autre, ni même simplement juxtaposés, mais doivent se générer l'un l'autre, pour ne définir finalement que l'unique mouvement de l'être.

L'auteur que nous étudierons plus en détail ici est Gustav Siewerth. Dans sa pensée située toujours au cœur de l'amphibologie de Y esse thomiste, il a compris, avec Heidegger, que l'être ne pouvait être réduit au concept, mais a mieux saisi que lui la juste place à accorder au logique et à l'être comme idée. L'idée ne doit pas être abandonnée pour penser

doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw