STANDENPEIVILEGIES EN -BEDEN IN BEABANT ONDEE JAN I (1290-1293)
De Brabantse geschiedenis der 13e en 14e eeuw wordt doorgaans voorgesteld als een gestadige evolutie naar een« standenstaat», waarbij de verhoudingen tussen vorst en onderdanen steeds nauwer worden omschreven (*■). Deze ontwikkeling zet in met het beroemde testament van Hendrik II van 1248 (2) en mondt uit in de Blijde Inkomst van Johanna en Wenceslas van 3 januari 1356 en de talrijke daarop volgende gelijkaardige Brabantse inhuldigingsoorkonden (3). Als mijlpalen van deze evolutie worden gewoonlijk verder vermeld : het testament van Hendrik III van 1261 (4), het charter van Kortenberg door Jan II verleend (1312) (5) en de beide Waalse charters van de jonge Jan III van 1314 (6). Tegelijk gevolg van deze ontwikkeling en drijvende factor in deze evolutie is het samenhorigheidsgevoel en het zelfstandigheidsbesef der
il) H. Van Werveke, Brabant in het midden van de veertiende eeuw, in Algemene Geschiedenis der Nederlanden, dl. III, pp. 165-170 ; J. Buntinx, De instellingen van de vorstendommen tot het einde van de twaalfde eeuw, ibidem, dl. II, p. 140 ; E. Lousse, La Joyeuse Entree brabançonne du 3 janvier 1356, in Schweizer Beitrage zur Allgemeinen Geschichte, 1952, dl. X, pp. 139-162.
(2) G. BoLAND en E. Lousse, Le testament d'Henri II, duc de Brabant, in Revue historique du droit français et étranger, 1939, 4de r., dl. XVIII, pp. 348-387.
(3) E. Poullet, Histoire de la Joyeuse-Entrée de Brabant, Brussel, 1863 ; R. Van Bragt, De Blijde Inkomst van de Hertogen van Brabant, Johanna en Wenceslas (3 januari 1356). Een inleidende studie en tekstuitgave, in Standen en Landen, 1956, dl. XIII.
(4) G. BoLAND, L· testament d'Henri III, duc de Brabant, in Revue d'Histoire ecclésiastique, 1942, dl. XXXVIII, pp. 59-96.
(5) J. Van der Straeten, Het Charter en de Raad van Kortenberg (Universiteit te Leuven. Publicaties op het gebied der Geschiedenis en der Philologie, 3de r., dln. XLVI-XLVII), Leuven, 1952, 2 dln.
(6) E. Lousse, Les deux chartes romanes brabançonnes du 12 juillet 1314, in BCRH, 1932, dl. XCVI, pp. 1-47.
27
