By the late 1920s in Europe new art directions were regarded as already completed phenomena, a part of “avant-garde tradition.” Such views were expressed by Jean Arp and El Lissitzky’s in their book Kuntismen, and by Amédée Ozenfant’s in Art. Bilan des arts modernes en France. Similar opinions were also voiced by Jan Brzękowski, a Polish poet and critic, who regarded this time as a period of “establishing certain values” rather than new breakthroughs. In this article I discuss Brzękowski’s strategies (...) as a spokesman of modern art, an intermediary between the Parisian artworld and Polish avant-garde, an author connected with constructivism, and also with surrealist circles in Paris. My main focus is his magazine “Sztuka Współczesna – L’Art Contemporain” and his series of articles “Mileages,” in which he summarizes the developments of modern art. Conscious of the “wearing up” of avant-garde ideas and critical about seeking “novelty” for its own sake, Brzękowski tried to establish a progressive position based on the idea of formal discipline and creative construction. While rejecting a mimetic conception of art, he argued for abstract artistic form that would be “anchored to the bottom of life,” thus emphasizing the interplay of abstract and figurative elements and their dialectic. (shrink)

The article discusses the theoretical background of some postmodern art practices of appropriation. In the writings of art critics' like Douglas Crimp, Craig Owens, or Rosalind Krauss, as well as in some artists' statements (Peter Halley, Sherrie Levine), there was a strong repudiation of the so-called "modern" concepts of originality, immediacy of meaning or authorship. As a result of the influence of poststructuralist theories, such concepts of modern art as the idea of original expressivity of medium and form, together with (...) the search to go beyond conventional codes, were replaced by ideas of intertextuality, iterability, there is no way to go beyond conventional codes of communication resulted in turning towards another strategy, i.c. a play with the code. In the works of some theoretically informed postmodern artists' this criticism towards the "utopian" ideas of modern art assumed the form of pastiche and appropriation of celebrated works of modern art, so that the fact of cultural mediation in our reading of artworks was comming well apparent. The modern concept of "pure visuality" was replaced by textual attitudes and the concept of allegory which was drawn from Walter Benjamin. However, thinking about visual works in terms of textuality only may be a too narrow view. Textual categories seem to suit well those works which came under the strong influence of conventionalist theories, but it may be claimed that images put a demand for a more complex and specific theoretical attitude, like for example one proposed by Barthes in his text "The Third Meaning". (shrink)

Klemens Szaniawski, mimo że kojarzony z filozofią nauki i logiką, w swoich rozważaniach zajmuje się również teorią decyzji i wskazuje na jej związek z zagadnieniami etycznymi. Wychodząc od pojęciowego i językowego powiązania między teorią decyzji a etyką, poszukuje dalszych ich relacji, które poddaje analizie. W artykule pokazano przydatność twierdzeń teorii decyzji nie tylko do analizy zagadnień etycznych, ale także wyborów działania, które ściśle są związane z podmiotem etycznym. Po pierwsze, wskazano, że pojęcie racjonalności jest istotnym elementem wiążącym proces decyzyjny z (...) etyką. Po drugie, pojęcie decyzji zawiera dwa elementy: wybór działania i postanowienie jego realizacji. Decyzja jest zrelatywizowana do celu, cel zaś determinuje działanie podmiotu, a sam wybór uwzględnia przekonania i wartościowanie decydenta. Po trzecie, rozumienie pojęcia decyzji wiąże się z podmiotem, który posiada pewien charakter i formuje go podczas podejmowania decyzji. Co więcej, w konkretnych decyzjach podmiotu, uwidoczniają się jego cele, środki i motywy. Dlatego włączenie teorii decyzji do analizy osobowości podmiotu i definiowania tożsamości pozwala na uzyskanie wielostronnej wiedzy na temat człowieka. W nowym spojrzeniu na zagadnienie całego procesu decyzyjnego wskazano na możliwość pragmatycznego zastosowania pojęć teorii decyzji w etyce. By określić przydatność aparatury pojęciowej teorii decyzji w praktyce, posłużono się przykładami zaczerpniętymi z nauk prawnych i medycyny. (shrink)

To articulate the past historically does not mean to recognize it "the way it really was". It means to seize hold of a memory as it flashes up at a moment of danger.In today's analysis the early days of "Solidarność" are usually nostalgically petrified into a pseudo-utopian mythology of a once brave nation that is long past. The sheer possibility of approaching the events of 1980 and 1981 is conveniently blocked by the supposedly definitive character of the events that took (...) place later—the martial law introduced in 1981 and the neoliberal transformation that began after 1989. This idealized and stabilized vision of a securely distanced political event usually becomes an argument for the impossibility of any... (shrink)

W pracy omówiono okoliczności wyludniania się wiejskich jednostek osadniczych z terenu dawnych Prus Wschodnich, zachodzącego przed 1939 rokiem. Szczegółowe zagadnienia przedstawiono na przykładzie obszaru obecnego powiatu piskiego, funkcjonującego do 1945 roku w niemal niezmienionych granicach jako niemiecki Kreis Johannisburg. Szczególną uwagę poświęcono krajobrazowym aspektom przyczyn oraz konsekwencji zachodzącej depopulacji, włączając analizę przestrzenną z wykorzystaniem metody kartograficznej. Materialne świadectwa przerwania ciągłości osadnictwa powodowanego czynnikami środowiskowymi przedstawiono na przykładzie translokowanej miejscowości Wielgilass, omawiając m.in. relikty zidentyfikowane za pośrednictwem pochodnych lotniczego skanowania laserowego.

Philosopher Ewa Majewska's impressive new book aims at nothing less than changing the structures of thinking and feeling that shore up the liberal vision and practice of the public sphere. This structural shift is proposed to resist and ultimately block the rise of contemporary fascism. This seems brave and immense but because Majewska's methods are not revolutionary but rather rest in the quotidian, it comes to be seen as credible. It is, of course, a necessary goal, so it (...) is reassuring that her arguments provide tools for transformation.Majewska's argument rests on a challenge to the classic liberal division between public and private, and insists that solidarity should rather be a core model for politics. The... (shrink)