Kształtowalność – Arystotelesowska afektywność i brakujący wymiar bycia u Heideggera
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2021.006Słowa kluczowe
Heidegger, Arystoteles, wymiary bycia, zmiany, oddziaływanieAbstrakt
Ontologia Martina Heideggera, odkrywając wielowymiarowość bycia, wydaje się pomijać istotny dla jego ujawniania się wymiar. Ta luka dotyczy wzajemnego oddziaływania bytów, które pozostawia w nich ślady. Niniejsza próba zlokalizowania tego pominięcia podąża tropem Arystotelesowskiej idei działania-doznawania (O powstawaniu i niszczeniu, ks. I), tłumaczącej źródło zmian w bytach. Nawiązanie do tej Arystotelesowskiej koncepcji nie służy jednak wyłącznie do zilustrowania powyższej luki u Heideggera, ale stanowi równocześnie inspirację, by zbadać możliwość włączenia koncepcji „kształtowalności” do ontologii opierającej się na rozwiązaniach Heideggera. Byłby to wymiar bycia odnoszący się do kształtowania i bycia kształtowanymi przez inne byty, ulokowany na styku czasowości i światowości. Pozwala to pokazać, że bycie, rozumiane jako odsłanianie się swoistości poszczególnych bytów, może być odkryte również w zmianach będących wynikiem ich wzajemnego oddziaływania.
Bibliografia
Arystoteles. 2009. Metafizyka, przeł. Kazimierz Leśniak. Warszawa: WN PWN.
Arystoteles. 2009. O powstawaniu i niszczeniu, przeł. A. Pokulniewicz. W: Andrzej Pokulniewicz. Arystoteles. O powstawaniu i niszczeniu. Tekst, przekład i studia. Warszawa: Wyd. Księży Werbistów.
Backman Jussi. 2020. „Radical Contextuality in Heidegger’s Postmetaphysics: The Singularity of Being and the Fourfold”. W: Paths in Later Heidegger’s Thought, ed. Günter Figal i in, 190–211. Bloomington: Indiana University Press.
Baran Bogdan. 1988. Saga Heideggera. Kraków: Wyd. PAT.
Brogan Walter. 2005. Heidegger and Aristotle. The Twofoldness of Being. Albany: State University of New York.
Dahlstrom Daniel. 2005. „Heidegger’s Transcendentalism”. Research in Phenomenology 35.
Don Ihde. 2010. Heidegger’s Technologies: Postphenomenological Perspectives (New York: Fordham University Press), 31.
Filek Jacek. 2014. Etyka. Reinterpretacja. Kraków: Homini.
Heidegger Martin. 1990. Aristoteles: Metaphysik IX. Von Wesen und Wirklichkeit der Kraft. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann (GA33).
Heidegger Martin. 1996. Przyczynki do filozofii. Z wydarzania, przeł. Bogdan Baran, Janusz Mizera. Kraków: Wyd. Baran i Suszczyński.
Heidegger Martin. 1997. Besinnung. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann (GA66).
Heidegger Martin. 1997. „Źródło dzieła sztuki”, przeł. J. Mizera. W: Martin Heidegger, Drogi lasu, 6–65, Warszawa: Aletheia.
Heidegger Martin. 1999. Ku rzeczy myślenia, przeł. Krzysztof Michalski, Janusz Mizera, Cezary Wodziński. Warszawa: Aletheia.
Heidegger Martin. 1999. List o „humanizmie”, przeł. Józef Tischner. W: Martin Heidegger. Znaki drogi, 271–312. Warszawa: Aletheia.
Heidegger Martin. 2001. Pytanie o rzecz. Przyczynek do Kantowskiej nauki o zasadach transcendentalnych, przeł. Janusz Mizera. Warszawa: KR.
Heidegger Martin. 2005. Bycie i czas, przeł. Bogdan Baran. Warszawa: WN PWN.
Heidegger Martin. 2007. Ontologia (Hermeneutyka fatyczności), przeł. Mateusz Bonecki, Jakub Duraj. Nowa Wieś: Wyd. Rolewski.
Heidegger Martin. 2007. Zur Sache des Denkens. Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann (GA14).
Heidegger Martin. 2017. Podstawowe zagadnienia filozofii, przeł. Wawrzyniec Rymkiewicz. Warszawa: Fundacja hr. Cieszkowskiego.
Hoły-Łuczaj Magdalena. 2019. „Shapeability. Revisiting Heidegger’s Concept of Being in the Anthropocene”. Cosmos and History: The Journal of Natural and Social Philosophy 15, 1: 402–426.
Hoły-Łuczaj Magdalena. 2019. „Kształtowalność. Próba rewizji struktur Heideggerowskiego bycia w czasach antropocenu”. Analiza i Egzystencja 48: 65–87.
Malabou Catherine. 2011. The Heidegger Change. On the Phantastic in Philosophy, przeł. Peter Skafish. New York: SUNY Press.
Malabou Catherine. 2017. Ontologia przypadłości. Esej o plastyczności destrukcyjnej, przeł. Piotr Skalski. Warszawa: Fundacja Hr. Cieszkowskiego.
Minca Bogdan. 2006. Poiesis: zu Martin Heideggers Interpretationen der aristotelischen Philosophie. Würzburg: Königshausen und Neumann.
Mizera Janusz. 2006. W stronę filozofii niemetafizycznej, Martina Heideggera droga do innego myślenia. Kraków: Wyd. UJ.
O’Brien Mahon. 2019. „Nothing Against Natality”. W: Towards a New Human Being, ed. Luce Irigaray, Mahon O’Brien, Christos Hadjioannou, 221–242. London: Palgrave Macmillan.
Piotr Pasterczyk. 2010. „Znaczenie fenomenologicznych interpretacji Arystotelesa dla genezy fundamentalnej ontologii Martina Heideggera”. Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej 50: 227–235.
Pöggeler Otto. 2002. Droga myślowa Martina Heideggera, przeł. Bogdan Baran. Warszawa: Czytelnik.
Richardson William. 2003. Heidegger. Through Phenomenology to Thought. New York: Fordham University Press.
Rymkiewicz Wawrzyniec. 2015. Formy istnienia. Heidegger według Arystotelesa. Warszawa: Fundacja Augusta hr. Cieszkowskiego.
Sobota Daniel. 2011. „Ontologia przyrody we wczesnej filozofii Martina Heideggera”, Filo-Sofija 13–14 (/2–3): 737–769.
von Denker Alfred, Holger Zaborowski, Günter Figal, Franco Volpi. 2007. Heidegger-Jahrbuch: Heidegger und Aristoteles 3.
Winkler Rafael. 2018. Philosophy of Finitude Heidegger, Levinas and Nietzsche. London: Bloomsbury.
Wodziński Cezary. 2007. Heidegger i problem zła. Gdańsk słowo/obraz terytoria.
Żelazna Jolanta. 1984. „The «Essential Thought» of Martin Heidegger as a Continuation of Nietzsche’s Philosophy of Time”. Studia Filozoficzne 218, 1: 69–84.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 666
Liczba cytowań: 1