ΑΓΑΛΜΑ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΙΝΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

(PL ΧΠ-ΧΠΙ)

Οι λίγες ακόμη γνώσεις πού έχομε γιά τήν περίοπτη ελληνική γλυπτική στην Ελλάδα της ύστερινής αρχαιότητας πλουτίζονται μέ τό άγαλμα μιας δέσποινας πού βρέθηκε στά χρόνια της κατοχής στη Θεσσαλονίκη (1).

Ή σημασία του είναι μεγάλη γιά τή σπανιότητα των ευρημάτων αύτοΰ του είδους καί τούτης της εποχής σέ ελληνική γη.

Τό άγαλμα-ΰψ. 2, 11, πλίνθος 0,18-παριστάνει σέ τύπο ήρακλεώτιδας μιά δέσποινα (εικ. 1 καί πίν. ΧΠ-ΧΠΙ). "Ενας πολύπτυχος χιτώνας, πού φθάνει πλούσιος ώς κάτω στην πλίνθο, σκεπάζει σχεδόν τά πόδια της. Πάνω άπ' αυτόν, τό Ιμάτιο σέ πολυσχιδές πτυχές κρατιέται άπ' τή μιά άκρη του μέ τό δεξί χέρι της δέσποινας πού κάμπτεται μπρος στό στήθος στην αριστερή πλευρά καί άπό τήν άλλη άκρη, άφοΰ σκεπάσει τόν βραχίονα καί τόν πήχυ, κρατιέται μέ τήν παλάμη του αριστερού χεριού.

Ό τύπος πού αντιγράφει εδώ ό τεχνίτης-ξέρει τήν ελληνική παράδοση καί τρέφεται άπ' αυτήν, κι' ας φεύγη άπό τό πρότυπο-ειναι της « μικρής » ήρακλεώτιδας (2) μέ τή γνωστή αντιστοιχία : δεξί πόδι σέ έλαφρή προέκταση μέ κάμψη στό γόνυ, δίπλωμα του δεξιού χεριοϋ μπρος στό στήθος, φυσική θέση του αριστερού ποδιού, αριστερό χέρι κάτω μέ έλαφρή φορά στό πρόσθιο μέρος του μηροΰ. Αυτή είναι ή τυπική στάση πού βρίσκομε σ' δλα σχεδόν τά γνωστά αγάλματα της αυτοκρατορικής εποχής καί της ρωμαιοκρατίας στην Ελλάδα, χωρίς νά αποκλείεται καί ή αντίθετη αντιστοιχία. Στην τελευταία περίπτωση πρέπει νά παραδεχτούμε γιά λόγο τή συμμετρία πού