Plan

Chargement...

Figures

Chargement...
Couverture fascicule

La petite plastique en faïence du musée gréco-romain d'Alexandrie

[article]

doc-ctrl/global/pdfdoc-ctrl/global/pdf
doc-ctrl/global/textdoc-ctrl/global/textdoc-ctrl/global/imagedoc-ctrl/global/imagedoc-ctrl/global/zoom-indoc-ctrl/global/zoom-indoc-ctrl/global/zoom-outdoc-ctrl/global/zoom-outdoc-ctrl/global/bookmarkdoc-ctrl/global/bookmarkdoc-ctrl/global/resetdoc-ctrl/global/reset
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
Page 291

LA PETITE PLASTIQUE EN FAÏENCE DU MUSÉE GRÉCO-ROMAIN D'ALEXANDRIE *

Le Musée gréco-romain d'Alexandrie possède une collection importante de petite plastique en faïence. À côté d'amulettes représentant les divinités égyptiennes produites depuis le Moyen Empire jusqu'à la fin de l'époque romaine1, on rencontre un groupe d'objets de style et de thèmes grecs ou gréco-égyptiens, qui offre un bon exemple de l'adaptation d'une technique traditionnelle à un nouveau répertoire iconographique. C'est à cet ensemble que nous nous intéresserons plus particulièrement dans cet article, sans négliger toutefois les pièces de style traditionnel qui permettent de rendre compte des pratiques religieuses dans l'Egypte gréco-romaine.

Ces cent quarante pièces2., restées jusqu'à aujourd'hui largement inédites3, sont de fonction et de format variés. Il s'agit de pendentifs et d'appliques miniatures, de figurines de taille moyenne (autour de 8 cm) ou de grande taille (entre 15 et 35 cm). Elles sont pour l'immense majorité d'entre elles sorties de moules différents et ont subi une forte altération.

Le matériel de comparaison est épars dans les publications et aucune étude d'ensemble n'en existe pour l'instant. Nous voudrions donc présenter ici, après avoir tenté de préciser le mode de fabrication de ces objets, une sélection des pièces conservées au Musée gréco-romain et donner quelques aperçus sur les problèmes de datation et de diffusion de ce matériel.

(*) Cette étude, qui fait suite à Nenna et Seif el Dm 1993, a été réalisée dans le cadre des activités du Centre d'Études Alexandrines (CNRS), grâce au soutien bienveillant de Madame Dorreya Saïd, directrice générale, et à la gentillesse de Madame Kawseir Helmy, directrice de l'inventaire, et des conservatrices. (1) Voir, parmi les publications récentes, Schlick-Nolte et Droste zu Hulshoff 1990, passim, et S. Schoske et D. Wildung, Gott und Gôtter im Allen Âgypten (1992), passim. Pour des découvertes datées du début de l'époque hellénistique, voir Flinders Pétrie 1909, p. 14, pi. 47, ca 300 av. J.-C, Martin 1981, p. 89-102. (2) Ne sont pas décomptées dans ce chiffre les représentations d'Harpocrate-Horus, ni celles de Bès et d'Isis qui restent fidèles aux types traditionnels. (3) Adriani 1940-1950, p. 40-41, pi. 23 et 26.

doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw
doc-ctrl/page/rotate-ccwdoc-ctrl/page/rotate-ccw doc-ctrl/page/rotate-cwdoc-ctrl/page/rotate-cw