Öz
Mezopotamya halklarından olan Yezidilerin, artan göçlerle giderek sayıları
azalmıştır. Anavatanlarında kalanların bir kısmı Türkiye’de yaşamaya
devam etmektedir. Yezidilerin Türkiye’de yaşadığı şehirlerden biri de
Batman’dır. Bu çalışmada, Batman Beşiri örneğinden hareketle Yezidi toplumundaki
din referanslı yapılanmalar ele alınmıştır. Göç ile beraber sayıları bir
hayli azalmasına rağmen kendi inanç ve kültürlerini korumaya çalışan buradaki
Yezidilerin dini yapılarının sosyal hayata yansımalarının incelenmesi, bu
dini grubun tanınması açısından önem arz etmektedir. Yezidiler, kendi içlerinde
din adamları ve müridler olarak iki temel sınıfa ayrılmıştır. Kast sistemine
benzer bu yapı, Yezidilerin sosyal hayatı üzerinde önemli etkiler bırakmıştır.
Örneğin, toplumsal kastlar arasında evlilik kesinlikle yasaklanmıştır. Diğer
taraftan, Mürid kastında olan ve Yezidi toplumunda en geniş tabakayı oluşturan
sıradan halk, din adamları kastına karşı ekonomik olarak sorumludur. Bu
ve buna benzer konuların ele alındığı ve bir saha çalışması olan bu makale,
Yezidilerdeki dini teşkilatlanmanın onların sosyal hayatına yansıması üzerinde
durmuştur. İki kısımdan oluşan bu çalışmada önce Yezidilikteki kastlar ve
bunların alt teşkilatlanmaları ve daha sonra da bu kastların sosyal hayata yansımaları
ele alınmıştır. Ekler kısmında da Yezidi köylerinde çekilen fotoğraflara
yer verilmiştir. Araştırma kapsamında temel olarak derinlemesine mülakat
tekniği kullanılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akça, M. (2006). Yezidiler, İnanç Esasları ve Ritüelleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- • Alkut, S. B. (2013). Melek Tavusun Halkı Yezidiler. İstanbul: Metis Yayınları.
- • Aydemir, S. (2010). Küresel Dünyada Küçük Dini Grupların Varoluşsal Sorunları ve Entegrasyonal Asimilasyonu: Yezidiler Örneği. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 15 (24), 7-32
- • Bilge, M. (2002). Yezidiler, Ankara: Kalan Yayınları.
- • Bozan, M. (2012). Şeyh 'Adî'siz Yezidilik: Yezidilerin 'Adî b. Müsafir Algısında Yaşanan Farklılaşmalar. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 53 (2), 23-41.
- • Çelik, Ş. (2011). Yezidilerin Yaşam Pratikleri ve Kimlik Algısı. Mukaddime (4), 159-173
- • Guest, J. S. (2012). Yezidilik Tarihi –Melekê Tawus ve Mıshefa Reş'in İzinde- (3 b.). (İ. Bingöl, Çev.) İstanbul: Avesta Basın Yayın.
- • Kerçin, Y. (2015). Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Yezidilik (İdil Midyat Örneği). Şırnak: Şırnak Üniversitesi SBE.
- • Kreyenbroek, P. G.,& Reşow, X. C. (2011). Tanrı ve Şeyh Ad Kusursuzdur- Yezidi tarihinde Kutsal Şiirler ve Dinsel Anlatılar. (İ. Bingöl, Çev.) İstanbul: Avesta Yayınları.
- • Lescot, R. (2001),Yezidiler, İstanbul, Avesta Yayınları
- • Okçu, D. (2007). Yezidilik ve Yezidiler. Konya: Tablet Yayınları.
- • Sever, E. (2006). Yezidiler ve Yezidiliğin Kökeni. İstanbul: Berfin yayınları.
- • Süvari, Ç. C, (2006) Artakalanlar (Yezidilik Örneğinde, Etnisite, Din ve Kimlik İnşası), İstanbul, E Yayınları,
- • Taşğın, A. (2013). Yezidiyye. DİA İslam Ansiklopedisi , 43, 525-527.
- • Turan, A. (1990). Yezidi Din Adamları. Ondokuzmayıs Ünv. İlahiyat Fak. Dergisi , 125- 133.
- • Turan, A. (1988). Yezidiler. OMÜİFD , 188-199.
- • Turan, A. (1991). Yezidilerin Toplumsal Yaşayışları. OMÜİFD (5), 67-89.
Öz
The numbers of Yezidis, who are Mesopotamian peoples, have been
gradually decreasing with the increasing immigration. Some of there mains in
their homeland continue to live in Turkey. One of the cities where theYezidis live
in Turkey is Batman. In this study, religion-referenced constructions in Yezidi
society were examined with the example of Batman -Beşiri. An examination of
the religious reflection of the Yezidis of Turkey, which is trying to protect their
own beliefs and cultures despite the decrease in numbers with migration, is
important for the recognition of this religious group. Yezidi society is divided
into two basic classes as Reverends and Murids (disciples).This structure,
similar to the caste system, has had a significant impact on the Yezidis' social
life. For example, marriage among social caste is strictly forbidden. On the
other hand, the ordinary people who are in the caste of Murid and constitute
the largest group in the Yezidi society are also economically responsible for
the caste of the Reverends. This article, which is a field study, focuses on
the reflection of religious organizations in theYezidis into their social life.
In this study consisting of two parts, first the caste in Yezidism and their
suborganizations, and then the reflections of these castes on the social life are
discussed. Photographs taken in Yezidi villages are included in the appendix.
In-depth interviewing technique was used as the basis of the research.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akça, M. (2006). Yezidiler, İnanç Esasları ve Ritüelleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- • Alkut, S. B. (2013). Melek Tavusun Halkı Yezidiler. İstanbul: Metis Yayınları.
- • Aydemir, S. (2010). Küresel Dünyada Küçük Dini Grupların Varoluşsal Sorunları ve Entegrasyonal Asimilasyonu: Yezidiler Örneği. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 15 (24), 7-32
- • Bilge, M. (2002). Yezidiler, Ankara: Kalan Yayınları.
- • Bozan, M. (2012). Şeyh 'Adî'siz Yezidilik: Yezidilerin 'Adî b. Müsafir Algısında Yaşanan Farklılaşmalar. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 53 (2), 23-41.
- • Çelik, Ş. (2011). Yezidilerin Yaşam Pratikleri ve Kimlik Algısı. Mukaddime (4), 159-173
- • Guest, J. S. (2012). Yezidilik Tarihi –Melekê Tawus ve Mıshefa Reş'in İzinde- (3 b.). (İ. Bingöl, Çev.) İstanbul: Avesta Basın Yayın.
- • Kerçin, Y. (2015). Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Yezidilik (İdil Midyat Örneği). Şırnak: Şırnak Üniversitesi SBE.
- • Kreyenbroek, P. G.,& Reşow, X. C. (2011). Tanrı ve Şeyh Ad Kusursuzdur- Yezidi tarihinde Kutsal Şiirler ve Dinsel Anlatılar. (İ. Bingöl, Çev.) İstanbul: Avesta Yayınları.
- • Lescot, R. (2001),Yezidiler, İstanbul, Avesta Yayınları
- • Okçu, D. (2007). Yezidilik ve Yezidiler. Konya: Tablet Yayınları.
- • Sever, E. (2006). Yezidiler ve Yezidiliğin Kökeni. İstanbul: Berfin yayınları.
- • Süvari, Ç. C, (2006) Artakalanlar (Yezidilik Örneğinde, Etnisite, Din ve Kimlik İnşası), İstanbul, E Yayınları,
- • Taşğın, A. (2013). Yezidiyye. DİA İslam Ansiklopedisi , 43, 525-527.
- • Turan, A. (1990). Yezidi Din Adamları. Ondokuzmayıs Ünv. İlahiyat Fak. Dergisi , 125- 133.
- • Turan, A. (1988). Yezidiler. OMÜİFD , 188-199.
- • Turan, A. (1991). Yezidilerin Toplumsal Yaşayışları. OMÜİFD (5), 67-89.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Haziran 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 20 Sayı: 51 (19-06-2017) |
