De Staat en de organisatorische uitbouw van de Belgische buitenlandse handel, 1916-1926 *

De buitenlandse handel heeft voor België steeds een belangrijke rol vervuld. België is een klein land, maar heeft een van de meest open economieën: de uitvoer van goederen en diensten vertegenwoordigt 88% van het BBP en de invoer 84,6%. De Belgische aanwezigheid in de internationale handel overtreft ruimschoots de omvang van zijn economie, gemeten op grond van het BBP. De uitvoer van goederen en diensten bedraagt respectievelijk 3% en 5,6% van de totale uitvoer van de OESO en de Europese Unie. België bekleedt trouwens de elfde plaats op de wereldranglijst van uitvoerlanden1. De uitvoer van producten is voor België dusdanig belangrijk dat Rik Coolsaet, hoogleraar internationale politiek aan de UG, in een studie over meer dan anderhalve eeuw buitenlands beleid, vaststelde dat de economische en commerciële belangenbehartiging steeds het Belgisch buitenlands beleid gedomineerd hebben.

Deze commerciële en economische belangenbehartiging mag weliswaar niet ontkoppeld worden van de overige determinanten van het beleid, vooral de intern-politieke en ideologische beweegredenen. Ze heeft volgens de auteur steeds een dubbele functie vervuld. Enerzijds vertolkte zij de belangen van de elite die na de revolutie aan de macht was gekomen en tot de Eerste Wereldoorlog de politieke macht domineerde. Anderzijds diende zij de positie van deze elite te consolideren door bij te dragen tot de noodzakelijke binnenlandse maatschappelijke stabiliteit. De buitenlandse relaties vormden hierin een essentiële schakel in de vorm van het zoeken naar afzetmarkten. Ze waren noodzakelijk om de productie op gang te houden en overproductie op te vangen,