Podjęta w artykule problematyka dotyczy słynnej figury Wielkiego Inkwizytora, z którą spotykamy się w filozoficznych rozważaniach Józefa Tischnera; oczywiście, figury wprost zaczerpniętej z kart powieści Fiodora Dostojewskiego. Nie są to zresztą jedyne nawiązania myśli Tischnera do „imaginarium filozoficznego” twórcy Braci Karamazow. Warto zatem przyjrzeć się bliżej temu, co kryje się w „cieniu”, jaki roztacza wokół siebie Wielki Inkwizytor. Rozważania, nolens volens, muszą zatem dotyczyć „darów” Wielkiego Inkwizytora: pozornego dobra i pozornej wolności. Innymi słowy: zapytamy o postać Wielkiego Inkwizytora jako – (...) niepokojącą, wciąż groźną – „centralną postać nowożytnej filozofii władzy”. I Dostojewski, i Tischner przywołują bowiem pytania, które nie dają się prostym sposobem odsunąć i gestem tym niejako unieważnić, nadal stawiają nas przed niebezpieczeństwem „iluzji” politycznej, w której stawką pozostają najwyższe wartości. (shrink)

Łódź that has never had significant literary tradition, reached a few interesting debuts of young artists during the dramatic years of the war. Tuwim siblings should be named among them, along with Aleksander Kraśniański and Mieczysław Braun. Multi-ethnicity of Lodz resulted in a diverse view on the ongoing conflict, which found its echo in the work of local writers. In their works we find descriptions of both the drama of everyday life as well as questions about the meaning of the (...) war and the future of the reborn state. Since there was problem with publishing books, the local newspaper publishes gave enormous contribution to the development of local literature by publishing the work of young artists on its pages. (shrink)

Taking the idea of the quality of life as the point of departure, the article shows that the bioethical reflection is of great resonance for the present time. Then, it is marked that bioethics finds itself in a situation of a profound conflict between two dominant models of thought and conduct: the sanctity-of-life-ethics and the quality-of-life-ethics. To choose one of them is an important issue, for it basically means to select a framework of moral values and ethical guidelines according to (...) which we want to build our civilisation in the third century. Finally, the author’s personal point of view is expressed that the sanctity-of-life-ethics is the only one that may allow us to avoid a complete moral disaster and to find a right way towards real happiness. Key words: quality of life, sanctity-of-life-ethics, quality-of-life-ethics, bioethics. (shrink)

The sciences, from their ancient beginnings, use a double way of investigation. One was applied to mineral and astronomical bodies, another to living ones. A ruling, tacit, common sense methodological or epistemological principle was this: The method of description should respect the inner essential properties of the object. For instance, neither the movements of the astronomical bodies, nor the behavior of the living bodies should be described in the scale of subatomic interactions. In modern times quite another methodological principle has (...) been enthroned. The cosmos, astronomical, mineral and alive bodies altogether, have, allegedly, to be considered as a single natural whole, ruled by essentially the same set of principles. The properties of the mineral world are accepted as a universal model of descriptive concepts, and the explanatory concepts proper to the mineral world are accepted as a universal model of explanation in biology. So, up to now, the academic sciences have been dominated by the philosophical option of materialist monism, or panmaterialism. This option—we may call it antiteleologism and fragmentarism—has a profound impact on empirical research and the way biological phenomena are described. This strange, unnatural, arbitrarily imposed conceptual framework ignores the most fundamental biological dynamisms, and precludes our intellect from seeing the right questions and striving towards the right answers. Consequently it arbitrarily reduces the range of “scientifically acceptable” explanations. This antiteleological methodology of sciences, imposed on biological mind by philosophers, led to major change in the ideas of philosophers of nature. The physiology and anatomy of the fully developed living bodies has become their central object of study. Much less attention is paid to developmental processes such as biosynthesis, morphogenesis, embryogenesis, phenotypic adaptation and regeneration. The fully shaped structures and their functional properties are considered a hopeful basis of all the necessary explanations. For instance the structure of tile DNA molecule has become more important than the problem of its origin, and the structure of the brain more important than the developmental processes which lead to its construction. However, the enormous progress of biological sciences in spite of the widespread, dominating antiteleological and fragmentarist approach corroborates the very ancient, Aristotelian insight, which put the principal stress on the developmental aspect of life. Aristotle, and his more modern followers, was fascinated by the integrated and intrinsically heterogenous tendencies visible in the course of life. Today, we can say that at least eight such tendencies are universal, i.e. appear in every single form of life : The tendency to select the proper kind of raw material and the proper kind of raw energy present in the environment. The tendency to synthesize new, highly selective forms of chemical structures. The tendency to utilize biological material in the process of building the nano-, micro-, and macro-machines. The tendency for a relatively rapid, continuous production and replacement of all the elements of the functional structures of the body. The tendency for a relatively rapid, continuous modification of the functional structures in a way which makes them more efficient within a changing environment. The tendency to repair and to regenerate the damaged elements of the functional structures of the body. The tendency for multiplication, which means the production of such structures and the depots of the biological material as seeds, eggs, spores or buds. These structures, providing the environmental conditions are favorable, are starting points of new instances of the above described tendencies. The tendency—possibly universal—to provide all the structures of the body with the “recognition marks” which help to eliminate all the, “alien” bodies and to recognize members of the own kind. These tendencies are not homogeneous. Homogeneous tendencies can be illustrated by the tendency of bodies to attract one another. This kind of tendency was the empirical source of such abstract concepts as gravitation, electrostatic force or magnetic force. Biological tendencies are heterogeneous and, at the same time, integrated. Human intellect is capable of recognizing the fundamental indivisibility of the set. A great number of observations and experiments have revealed and verified the fundamental indivisibility of the whole set of these tendencies. The concrete, bodily outcomes of these tendencies, however, are quite different in different families and orders of living things. Because of these differences the existence of different kinds of integrative principles was postulated. In this way a plurality of living substances was assumed. (shrink)

Artykuł przedstawia interpretację Emila Rousseau jako koncepcję jednego z czterech miejsc — obok republiki, małej wspólnoty ulokowanej poza społeczeństwem i pełnej samotności — w których człowiek może wyzwolić się z alienacji. Emil żyje w społeczeństwie, ale zachowuje duchowy dystans wobec jego członków; w istocie żyje na pograniczu społeczności, bardziej obok ludzi niż z nimi. Tak jak „obcego”, o którym pisał Simmel, łączy go z jej członkami to, co wspólne wszystkim ludziom, dzieli natomiast to, co ich właśnie łączy we wspólnotę. Emil (...) jest więc obcy ludziom, ale nie jest wyobcowany, gdyż to właśnie on, a nie oni, żyje zgodnie z naturą. Jakkolwiek Rousseau zapewnia, że Emil jest potencjalnie zdolny do zajęcia wszystkich pozostałych miejsc, autor tekstu dowodzi, że kierując się zasadą dobrowolności stowarzyszeń Emil skazany jest na życie samotne, do którego jest też najlepiej przygotowany. (shrink)

Linden Lab studies massive online game "Second Life" unexpectedly gained worldwide fame after a few years after release. To the surprise of many game has met with great interest, despite the lack of promotional campaigns. It can be assumed that the reason why "second life" reached a wider audience was a special type of offered entertainment. Network game proved to be no longer a game that was known so far, but an example of a mass media, whose central element is (...) a dynamic virtual world which is an extension of our "first" reality. "Second Life" has the potential, which is challenging the widely shared rules could shake the foundations of the social world. This program is currently the most advanced example of a virtual economy. Unlike many other massive online games and their predecessors, this game is entirely based on the principles of virtual property ownership, as well as rules of conduct virtual business and service, and finally also the consumption of goods. Users of the game, just like the person providing the data in the framework of social networking sites maintained in the mainstream of Web 2.0, user-generated content constituting the virtual world, which can trade content with others linden virtual dolars that can be exchanged to real U.S. dollars. The increase in popularity of "Second Life" brings to mind the vision of the possibility of creating a better place to live for many people. Closer analysis of this phenomenon does not allow for such statements. In the following instances will be presented: information about the growth of the global market for online games and its consequences, the distinguishing features of "Second Life" from traditional online games, virtual elements of the impact of economics on social life, the concept of entertainment as a job stream properties Games 2.0 and contentious issues, which produces "second life". ** Masowa gra on-line "Second Life" studia Linden Lab nieoczekiwanie zdobyła sławȩ na całym świecie po kilku latach od premiery. Ku zaskoczeniu wielu tytuł spotkał siȩ z ogromnym zainteresowaniem mimo braku akcji promocyjnych. Można przypuszczać, że powodem dla którego "drugie życie" dotarło do szerszego grona odbiorców był szczególny typ zaoferowanej formy rozrywki. Sieciowa gra okazała siȩ nie być już gr¸a} jak¸a} znano do tej pory, lecz przykładem środka masowego przekazu, którego centralnym elementem jest dynamiczny wirtualny świat stanowi¸a}cy przedłużenie naszej, "pierwszej", rzeczywistości. "Second Life" kryje w sobie potencjał, który podważaj¸a}c podzielane powszechnie reguły może wstrz¸a}sn¸a}ć posadami świata społecznego. Program ten jest obecnie najbardziej zaawansowanym przykładem wirtualnej gospodarki. W odróżnieniu od wielu innych masowych gier on-line i ich poprzedniczek pozycja ta w całości opiera siȩ na zasadach posiadania wirtualnej własności, jak też regułach prowadzenia wirtualnej działalności gospodarczej i usługowej, i wreszcie takiej też konsumpcji dóbr. Użytkownicy gry, podobnie jak osoby udostȩpniaj¸a}ce dane w ramach internetowych serwisów społecznościowych utrzymanych w nurcie Web 2.0, generuj¸a} treści tworz¸a}ce wirtualny świat, treści którymi mog¸a} handlować z innymi pobieraj¸a}c za nie opłaty w wirtualnych dolarach lindeńskich wymiennych na realne dolary amerykańskie. Wzrost popularności "Second Life" przywodzi na myśl wizjȩ możliwości stworzenia lepszego miejsca do życia dla wielu ludzi. Bliższa analiza tego zjawiska nie pozwala już na takie stwierdzenia. W dalszej czȩści wyst¸apienia przedstawione zostan¸a: informacje o wzroście globalnego rynku gier on-line i jego konsekwencjach, cechy odróżniaj¸ace "Second Life" od tradycyjnych gier sieciowych, elementy wpływu wirtualnej gospodarki na życie społeczne, pojȩcie rozrywki jako pracy, właściwości nurtu Games 2.0 oraz sporne kwestie, jakie wywołuje "drugie życie". (shrink)

Author: Kruszyńska Sabina Title: HUMAN LIFE ACCORDING TO PHILOSOPHY OF ARTHUR SCHOPENHAUER (Ludzkie życie według Artura Schopenhauera) Source: Filo-Sofija year: 2005, vol:.5, number: 2005/1, pages: 159-172 Keywords: SCHOPENHAUER, HUMAN LIFE, PHILOSOPHICAL ANTHROPOLOGY Discipline: PHILOSOPHY Language: POLISH Document type: ARTICLE Publication order reference (Primary author’s office address): E-mail: www:In the paper there are presented three realms that can be distinguished in Arthur Schopenhauer’s philosophical anthropology, realms in which human life proceeds. These are: the realm of nature, the realm of rationality (...) and the realm of morality. In each of them there are possible two ways of existence, which the author calls respectively „normality” and „non-normality”. „Normality” and „non-normality” are collective notions, the former referring to ordinary life, devoid of metaphysical dimension and the latter to life that exceeds the phenomenal character of empirical reality. In characteristics of life called non-normality the author shows an optimistic trait of Schopenhauer’s philosophy of a human being. (shrink)

Investigations on what is called „hidden life” were carried out in 1969-1970 by the Research Group for Social Norms and Pathology of Social Life in the Sociological Institute of Warsaw University. In the articles published in this volume in Polish the authors try to sum up the sociological aspects of the investigations. The investigations do not claim to describe in a full and adequate way all phenomena that are generally called „hidden life”. The following was to be achieved: the completion (...) of the present pedagogical and psychological knowledge with respect to the sociological aspects of the „hidden life”, comparative studies of various institutions with a view to formulate a diagnosis about the intensity of „hidden life” in different systems of isolation, the explanation of the fundamental manifestations of the described phenomena, and, at last, the preparation of sufficient and rational grounds for a considerable limitation of the „hidden life” or for its elimination. Apart from aspects of social pedagogy, the discussed investigations have also had purely theoretical aspects. The phenomena of the „hidden life” are in principle an unknown territory in such domains of knowledge as sociology, pedagogy, and psychology. Perhaps the results obtained will permit to describe more fully the pathological and non-pathological events connected with the „hidden life” and to understand it better than hitherto. This may also be of some importance for ethics. It should be added that there are many analyses of the functioning of moral norms in different environments, the character of which is not far from normal. But there are few analyses of moral life in exceptional situations, as regards social groups; among them also in situations contained in the term „hidden life”. (shrink)

The article reviews the book Życie a orientacja w rzeczywistości przyrodniczej [Life and Orientation in Natural Reality], by Jolanta Koszteyn.

The article analyzes Henri Bergson’s understanding of human life in the light of his metaphor of life as “insinuation.” Comparing his ideas with the ideas of another original thinker of the age, George Santayana, allows shedding light on Bergson’s ontological strategy of making matter– as a threat to life –subject to mediation. Memory and imagination use matter to play out the past in the guise of the present–for the sake of life. The text also focuses on the formulas of freedom (...) arising out of both thinkers’ conceptions of conscious life – that of Bergson, for whom the horizon and the fulfillment can be found in the beginning, or the primary vital impulse, and that of Santayana, who sees fulfillment in the forms of finitude assumed by each particular life. Looking at humanity in terms of a spiritual challenge links both conceptions. The whole discussion responds to the need to return to such fundamental but sidestepped terms as “humanity” and “spirituality”. (shrink)

Chronologicznie traktując sprawy, trzeba powiedzieć, że Gerda Walther jest trzecią uczennicą Edmunda Husserla. Przyjechała de niego do Freiburga w roku 1917, podczas gdy pierwsza z nich, Hedwig Conrad-Martius przyjechała de Husserla w roku 1910 de Getyngi, a druga, Edith Stein - w roku 1913, również do Getyngi. Trzeba też od razu dodać, że życie i dzieło trzeciej uczennicy Husserla nie jest tak znane, jak dwóch pierwszych. Należy mieć nadzieję, że z upływem czasu myśl filozoficzna Gerdy Walter zostanie szczegółowe opracowana (...) i będzie przedmiotem większego zainteresowania, podobnie jak to ma miejsce w przypadku twórczości Conrad-Martius i Stein. Niniejszy artykuł o charakterze wprowadzającym: 1) zwraca uwagę na ważniejsze wydarzenia z życia Gerdy Walther, 2) przybliża stosowany przez nią metodę fenomenologiczną jako drogę de odkrywania prawdy istnienia siebie samego, drugiego i Boga oraz 3) ogólnie wprowadza w jej badania przeżycia mistycznego. (shrink)

Chronologicznie traktując sprawy, trzeba powiedzieć, że Gerda Walther jest trzecią uczennicą Edmunda Husserla. Przyjechała de niego do Freiburga w roku 1917, podczas gdy pierwsza z nich, Hedwig Conrad-Martius przyjechała de Husserla w roku 1910 de Getyngi, a druga, Edith Stein - w roku 1913, również do Getyngi. Trzeba też od razu dodać, że życie i dzieło trzeciej uczennicy Husserla nie jest tak znane, jak dwóch pierwszych. Należy mieć nadzieję, że z upływem czasu myśl filozoficzna Gerdy Walter zostanie szczegółowe opracowana (...) i będzie przedmiotem większego zainteresowania, podobnie jak to ma miejsce w przypadku twórczości Conrad-Martius i Stein. Niniejszy artykuł o charakterze wprowadzającym: 1) zwraca uwagę na ważniejsze wydarzenia z życia Gerdy Walther, 2) przybliża stosowany przez nią metodę fenomenologiczną jako drogę de odkrywania prawdy istnienia siebie samego, drugiego i Boga oraz 3) ogólnie wprowadza w jej badania przeżycia mistycznego. (shrink)