The paper defends a compatibilist solution to the problem of the relationship between divine and human freedom. It is argued that the asymmetry of ability constituted by our ability to foreknowledge influence the future and our inability to control the past results from the asymmetry of openness between fixed past and open future interpreted in terms of the asymmetry of counterfactual dependence. Therefore, if the asymmetry of openness is not true of some types of facts, then we may be able (...) to control them even if they are facts about the past. It turns out that widely shared accounts of the nature and source of God’s foreknowledge entail that the asymmetry of openness does not apply to God’s past beliefs about future contingencies. Thus, it is unjustified to claim that we are unable to now do anything such that, if we were to do it, God’s past beliefs would have been different. (shrink)

The Darwinian argument in metaethics can have its memetic counterparts based on the assumption that our moral beliefs were formed in the process of cultural evolution by means of memetic natural selection. Is there any difference with respect to the debunking force of these two kinds of genealogical critiques? In this paper, I argue that there might be such difference. Therefore, it is not true that any possible naturalistically respectable causal mechanism is equally undermining for our moral beliefs. Yet, there (...) is a more profound question to be asked: should we leave the rationality of our deepest moral beliefs at the mercy of the results of empirical investigations into their causal origin? This paper argues that we should not. However, if this approach is to be justified, the autonomy of moral beliefs must be defended in a principal manner. Only then may a different account of knowledge as well as different standards of objective propositional rationality be legitimately adopted for moral beliefs — i.e. different from those proper to non-normative beliefs. It turns out that only expressivists are in a position to claim that the property in virtue of which moral beliefs perform their distinctive practical function confers autonomy on moral discourse. (shrink)

Artykuł zawiera prezentację teorii konstruktywizmu metaetycznego Sharon Street i stanowi próbę ustalenia, czy koncepcja ta posiada status adekwatnej teorii metaetycznej pociągającej wiarygodne konsekwencje normatywne. W toku analizy okazuje się, że konstruktywizm Street jest stanowiskiem niedookreślonym w szczegółach, a jego relacja do ekspresywizmu pozostaje niejasna. Normatywne konsekwencje konstruktywizmu głębokiego są nieintuicyjne i kontrowersyjne – przede wszystkim dlatego, że teoria ta uzależnia sferę powinności od dokonywanych przez jednostkę wartościowań, o ile tylko wartościowania te są ze sobą wzajemnie spójne i są instrumentalnie racjonalne (...) w świetle prozaicznych faktów. Konstruktywizm pada ofiarą problemu autoreferencji, który to problem może być sformułowany w postaci następującego pytania: czy konstruktywistyczne ujęcie warunków prawdziwości twierdzeń normatywnych wynika z każdego praktycznego punktu widzenia, czy też jego trafność jest niezależna od praktycznego punktu widzenia w ogóle? Problem jest poważny, ponieważ stawia pod znakiem zapytania wewnętrzną spójność dyskutowanego stanowiska. Ponadto jest rzeczą wątpliwą, czy konstruktywizm jest najmocniejszym poglądem antyrealistycznym w metaetyce – wydaje się, że teorie odwołujące się do reakcji podmiotów znajdujących się w idealnych okolicznościach posiadają przewagę. Te ostatnie są zasadnie bardziej restrykcyjne w dziedzinie etyki normatywnej, nie wchodzą w konflikt z wnioskami wyciąganymi przez Street z tzw. dylematu darwinowskiego oraz w mniejszym stopniu niż konstruktywizm dopuszczają wpływ nieistotnych procesów przyczynowych. (shrink)

Metaetyka jest prężnie rozwijającą się dziedziną dociekań filozoficznych, której pytania należą do problemów określających przedmiot refleksji filozoficznej od czasów jej zarania. Metody tych dociekań również mają starożytny rodowód, sięgający wysiłków analitycznych Sokratesa. W dziedzinie tej cały czas pojawiają się kolejne zagadnienia, ciekawe i doniosłe teorie, a nawet nowe paradygmaty badawcze. Metaetyka jest przedsięwzięciem interdyscyplinarnym, w którym wykorzystuje się i rozwija teorie z zakresu m.in. filozofii języka, ontologii i epistemologii, odnosząc się także do wyników innych nauk, w szczególności psychologii i biologii. (...) Niniejszy, poświęcony problematyce metaetycznej, numer Etyki bardzo dobrze ilustruje przedstawiony stan rzeczy; znalazły się w nim teksty obejmujące szerokie spektrum tematów. (shrink)

It is a critical study of Philippa Foot’s conception of natural normativity set forth in her recent book Natural Goodness. The book is essentially devoted to two main subjects. The first one consists of presentation of a new, naturalistic and objectivistic, metaethical standpoint. When viewed from this standpoint, evaluations of characteristics and operations of all living things share the same structure. In virtue of that structure, goodness or badness ascribed to an individual organism are determined by the relation of that (...) individual to its life form. The second significant theme of Natural Goodness deals with the relationship between morality and practical rationality. Goodness of an act is a necessary condition of that act being practically rational. The author’s general assessment of Ph. Foot’s book is rather negative. Her argument seems to lack methodological order, coherence and intellectual clarity. The very conception of natural normativity seems to contain a lot of fundamental flaws. It precludes, e.g. the possibility that any living thing could be evaluated as bad. (shrink)

Artykuł poświęcony jest realizacji celu badawczego, na który składają się trzy zadania. Pierwszym z nich jest zarysowanie głównych cech ekspresywizmu metaetycznego, ze szczególnym uwzględnieniem różnic i podobieństw zachodzących między tym typem teorii a tradycyjnym emotywizmem. Drugim zadaniem jest przedstawienie podstawowych twierdzeń najbardziej wyrafinowanej wersji współczesnego ekspresywizmu – koncepcji Allana Gibbarda – z uwzględnieniem miejsca uczuć moralnych w analizie sądów moralnych. Po trzecie w artykule omawia się podjęte przez Gibbarda zastosowanie podejścia ekspresywistycznego w metateorii znaczenia i jego metaetyczne konsekwencje, zwłaszcza w (...) zakresie relacji między ekspresywizmem a antynaturalizmem. (shrink)