Bu makalede Spinoza’nın dil eleştirisinin ve çözümlemesinin tartışılması amaçlanmaktadır. Bilindiği gibi, Spinoza, İbranice hakkında yarım kalmış bir dilbilgisi kitabı kaleme almış olsa da, bugün dil felsefesi diye adlandırılan alanda bir yapıt vermiş değildir. Bununla birlikte, dil konusunun, anlama yetisinin düzeltilmesinin önemli ayaklarından biri olması ölçüsünde, Spinoza açısından, felsefi uslamlama için bir propedötik işlevi gördüğü söylenebilir. Hatta Spinoza’ya göre, kendisinden önce gelen bazı filozofların doğanın ortak düzenini ve zorunlu nedenselliğini kavrayamamış olmasının nedeni, tam da fikirlerin ve şeylerin bağlantı ve düzenlerini izlemek (...) yerine, doğayı açıklamak için dilsel kategorilere başvurmalarıdır. İşte bu yüzden, felsefenin ilk adımlarından biri dilin bedensel-imgelemsel doğasının aydınlatılması olmalıdır. Böylelikle dilin felsefi amaçlar doğrultusunda, yani upuygun fikirlerin iletilmesi için kullanmasına zemin hazırlanacaktır. Bu yazıda, Spinoza’nın geliştirdiği dil kuramının, dil olgusunun psikolojik-bilişsel açıdan çözümlemesi kadar, kendine-gönderimli kavramsal bir dilin geometrik düzende kurulmasını da içerdiği ileri sürülecektir. (shrink)

Bilimin ne olduğunun belirlenmesi ve bu bağlamda bilimin sözde bilim ya da bilimsel olmayan alanlara ilişkin sınırının nasıl çizileceği tartışması, bilim felsefesinde sınır çizme problemi olarak ele alınmaktadır. Çalışmanın ana konusunu oluşturan bu problem, özellikle yirminci yüzyıldan itibaren, bilim felsefecileri tarafından birçok ölçüt ortaya konularak çözümlenmeye çalışılmıştır. Bu ölçütler genellikle, bilim ile sözde bilim arasındaki sınırı belirlemek amacıyla, bilimi mantık ve mantıksal önermeler üzerinden değerlendirmektedir. Şu ana kadar Viyana Çevresi, Popper, Kuhn, Lakatos gibi filozoflarca ortaya konulan ölçütler, nihai olarak problemi (...) mantıksal açıdan ele almıştır. Sınır çizme sorununun mantıksal açıdan ya da mantıksal ifadeler aracılığıyla ele alınması demek; sorunu içeriği yerine daha çok biçimsel açıdan ele almak anlamına gelmektedir. Ayrıca, ifade, kuram, araştırma programı gibi bilim öğelerinin bilimsellik durumunu tespit edebilmek amacıyla önerilen ölçütün, tek tek gerekli ve hep birlikte yeterli olan uygun sınır çizme ölçütünü karşılaması anlamına da gelmektedir. Bu çalışma, gerek ve yeter koşul arayışının, bilimin değişken ve çeşitli yapısını tam olarak yakalayamayacağını ve bilimin belirlenmesinin ve sınırının çizilmesinin bu yöntemle mümkün olmayacağını vurgulamaktadır. Bu konunun mutlaka sosyolojik açıdan da ele alınması gerekmektedir. Bilimin sosyal yapısına, değerler sistemine de bakmamız gerekir. Sonuç olarak, sınır çizme probleminin gerek ve yeter koşulun ortaya koyduğu katı ve ortak özellikler üzerinden sonuçlandırılamayacağı, bunun yerine bilimin “aile benzerliği yaklaşımı” çerçevesinde ele alınması gerektiği vurgulanacaktır. Aile benzerliği yaklaşımının temel oluşturduğu çok boyutlu ölçüt, bu sorunun çözümünde sosyal etkenleri dâhil etmesi, bilimin çeşitliliğini kapsayabilecek ölçüde çoklu ve esnek yapıda olması ile katkıda bulunacaktır. (shrink)

En-Nedîm IV./X. asırda yaşamış Bağdatlı bir varrâk ve müelliftir. Onun el-Fihrist adlı kitabı ilk bilimler tarihi eseri olarak düşünülmektedir. Eser İslâm İlimleri yanında Felsefe, Kadim İlimler, Şiir, Edebiyat, Kimya gibi birçok farklı disiplinlerde de önemli veriler ihtiva etmektedir. El-Fihrist, ilahiyat alanı için temel kaynak niteliğinde bir bibliyografik eserdir. Müellifler ve telifleri hakkında bilgiler veren kitap, bu mânada tabakāt türü eserlerin metoduyla yazılmıştır. Hadîs, Kelâm, Fıkıh gibi İslâmî ilimlere, âlimlerine ve tasniflerine has kıymetli ve ayrıntılı bilgiler içeren bu kitapta Tasavvuf ilmine (...) özel bir alan ayrılmamıştır. Ancak müellif, ehl-i tasavvuf hakkındaki verileri Kelâm’a dair 5. Makalenin 5. fenninin girişinde ele almıştır. Burada bilinen bir sûfî silsilesine, ehl-i tasavvuftan musannifler ve eserleri hakkında bilgiler içeren birkaç listeye yer vermiştir. Eserdeki sınırlı da olsa tasavvufî malumatın mâhiyeti ve niteliği bu makalenin konusunu oluşturmaktadır. Bu verilerin toplu olarak bulunduğu yerde ve eserin bütününde müellif bir ilim olarak ve hatta ismen tasavvuftan bahsetmemiştir. Oysa en-Nedîm zâhid, sûfî, mutasavvıf gibi sıfatlarla nitelediği ve bu ilmin mensubu olan kişilerden açıkça bahsetmiştir. Onun niçin böyle bir yöntemi takip ettiği dikkate değerdir. Dolayısıyla bu çalışma en-Nedîm’in tasavvuf algısını ve ehl-i tasavvuf hakkındaki düşüncelerini tahlil etmeyi amaçlamıştır. Konuyla ilgili birtakım değerlendirme ve sentezler tarihi ve toplumsal bağlam ışığında yapılmıştır. (shrink)

Kur’ân ve hadislerde geçen müteşâbih ifadelerin nasıl anlaşılacağına dair kelâm geleneğinde ciddi tartışmalar yaşanmış ve farklı ekollere mensup âlimler tarafından birçok eser yazılmıştır. Mâtürîdî bir âlim olan Nâsırüddîn es-Semerkandî de bu çalışmada tenkitli neşri sunulan Fethu’l-ğalak fi’t-tevhîd adlı eseri kaleme almıştır. Günümüze ulaşan Arapça elyazması Süleymaniye Kütüphanesi Fatih koleksiyonunda 3142 demirbaş numarasıyla bulunmaktadır. Bildiğimiz kadarıyla bu alanda müstakil olarak kaleme alınmış olup günümüze ulaşan tek Mâtürîdî eser olma özelliğine sahiptir. Akıl ve şeriatten hareketle yapılması gerektiğini savunduğu te’vîlin belirli ilkeler çerçevesinde (...) özellikle de luğavî anlamın dışına çıkmadan müteşâbih ifadelerin muhkemlere hamlederek yapılması gerektiğini belirtmektedir. Bu noktada çizdiği çerçevede olmayan ve uç noktalar olarak gördüğü Bâtinîlerin ve Hanbelîlerin te’vîl anlayışlarını da eleştirmektedir. Müteşâbih ifadeleri te'vîl etmeyi uygun gören Mâtürîdî-Hanefî geleneğin yaklaşımını ortaya koymasının yanında geç bir dönemde yazılan eser bu konuda ele alınan ifadelerin yorumuna dair zengin ve bilgilendirici bir içerik sunmakta ve müteşâbihlerin bütünsel anlaşılması yönünde imkân sağlamaktadır. Bu çalışma kapsamında müteşâbihe dair bir giriş, es-Semerkândî’nin hayatı ve eserin tenkitli neşri dikkatlere sunulacaktır. (shrink)

İlimler, sanatlar ve mesleklerin mazisi tarihe konu olduğu gibi, tarih de farklı sahalara mensup kimseler tarafından kaleme alınmıştır. İslam toplumunda 3./9. yüzyıldan itibaren tıp ve tabipler tarihine dair eserler yazılmaya başlamıştır. Öte yandan, tabiplerin de çağının tanığı olarak tarih yazdıklarını görmekteyiz. İslam dünyasında tabiplerin tarih yazıcılığının ilk örneklerine Abbâsî Devleti’nde rastlamaktayız. Saray tabipleri halifelerin ve devlet ricalinin tedavisiyle vazifeli iken, aynı zamanda siyasi ve toplumsal hadiselere de bizzat yakından şahit olmuşlardır. Bu tabiplerden bazıları gördüklerini rivayet ederek tarih yazımına dolaylı yoldan (...) katkıda bulunmuş, bazıları ahbâr veya kronik türünden eser yazarak çağını kayıt altına almış, bazıları da hatırat kaleme alarak müşahedelerini gelecek nesillere aktarma yolunu seçmiştir. Bu araştırmada Abbâsî Devleti’nin ilk iki asrında sarayda tabip olarak hizmet etmenin yanı sıra tarih eseri yazan şahsiyetler tespit edilmeye çalışıldı. Bu tabiplerin dönemin tarih yazıcılığına ne tür katkı sağladıkları, kaleme aldıkları tarih eserlerindeki hususiyetler ve Abbâsî sarayında istihdam edilen tabiplerin gündelik yaşamlarının öne çıkan yönleri ele alındı. Özellikle Abbâsî sarayı tabiplerinden Huneyn b. İshak’ın tarihe kaynaklık eden hatıratı ve Sâbit b. Sinân’ın kroniği üzerinde duruldu. (shrink)

Bu çalışma, İlkokul 4. Sınıflarda okutulmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından 28.05.2018 tarih ve 78 kurul kararıyla 2018-2019 yılından itibaren 5 yıl süreyle ders kitabı olarak kabul edilen Barış Pınarbaşı’nın yazdığı, Ankara-2019 baskılı Tutku yayıncılıkça yayınlanan kitabı ele almaktadır. Çalışmamız sözü edilen ders kitabını görsel tasarım, içerik, dil ve anlatım ile eğitsel tasarımı oluşturan kazanımlar, öğretme-öğrenme süreci açısından değerlendirmektedir. Bir inancın öğrenilmesi, benimsenmesi ve birey tarafından yaşama geçirilmesinde öncelik, inanmanın iknaya dayalı olmasına bağlıdır. Bu ise ancak (...) düzenli, sistematik ve bireyin gelişimine uygun bir eğitim yürütmekle mümkün olabilir. Bu durum, bireyin gelişim evrelerini bilmeyi, öğretim materyalini ona uygun bir biçimde düzenlemeyi zorunlu kılmaktadır. Eğitim ve öğretimden beklenen hedef ve kazanımların gerçekleşmesi de buna bağlıdır. Elde edilen bulgulara göre 4. Sınıf DKAB ders kitabının tasarımında; tu-tarlılık, sayfa düzeni, görsel materyaller, yazı türü, yazı boyutu, yazı stili ve vurgulama araçlarının kullanımı gibi faktörlerin yeterince dikkate alınmadığı görülmüştür. Ders Kitabının dil ve anlatım yönünden öğrencinin bireysel öğrenmesine katkı sağlayacak yeterliliği konusunda sorunlu olduğu anlaşılmıştır. Ders kitabında sınıf düzeyine uygun olmayan bazı zorlayıcı metinler de yer almıştır. 4. sınıfta yoğun olarak bilgi verici metinlerin verilmesi, öğrencilerin okuduklarını anlama performansı, öğrencinin akademik başarısında kritik bir role sahiptir. Bu nedenle incelediğimiz ders kitabı hedef yaş için okuduğunu anlama, bir metnin ana fikrini belirleme, bilgiler arasında ilişki kurabilme yeterliğine sahip olabilme seviyesiyle kısmen uyumludur. (shrink)

Mehmet Akif İnan, Türkiye sendikacılığının önde gelen bir siması olarak bilinmesinin yanı sıra şâir ve yazarlığıyla da toplumun ekseriyeti tarafından tanınan bir şahsiyettir. Fakat sûfî kişiliği pek bilinmemektedir. Yapılan araş-tırmada İnan’a daha mücadeleci ve aktif karakter sağlayan hakikat, bilinmeyen tasavvuf ve tarîkat yönüdür. O, tasavvuf terbiyesinin kazandırdığı ahlâkla, insanlara önceden gösterdiği fedakârlığın daha fazlasını gösterir. İnan, tasavvuf ilmiyle benlik dönüşümünü gerçekleştirdikten sonra hem sendika çalışmalarında hem yazılarında ve şiirlerinde neslin kendi öz kültürü ve medeniyetiyle yetişmesi için gayret göstermiştir. İnan’ın tarîkata (...) intisabı yakın çevresi tarafından hayretle karşılanırken, tasavvufun kendisine kazandırdığı hal ile insanları kucaklaması, onların dertlerini paylaşması, arkadaşları tarafından "entelektüel derviş" olarak vasıflandırılır. Bu konuda yakın arkadaşları ve kendisini tanıyanlardan birçok eleştiri almıştır. Bu çalışmada, İnan’ın hayatı, eserleri, hayat mücadelesi ve pek bilinmeyen sûfî kişiliği ele alınmaktadır. (shrink)

Türk milleti dünyanın en zengin kültürüne sahip olduğu gibi en zengin diline de sahiptir. Ancak daha eski çağların dil verileri ne yazık ki, yazılı vesikalara aktarılmamış, karanlık dönem olarak kalmıştır. O bakımdan Türkçenin Altay veya Proto-Türk devri hakkında bilgimiz sınırlıdır ve sahip olduğumuz kelime sayısı da çok azdır. Eski Türkçe adlanan bu lügat sadece Orhun-Yenisey yazıtları ile tespit edilen ve Uygur yazıtları ile devam eden Türkçenin malum en eski yazılı kaynaklarının sözlüğüdür. Yer yüzündeki diller arasında Türkçenin yerine baktığımızda, Ural-Altay dil (...) grubunun Altay koluna bağlı bir dil olduğu ve geçmişinin M.Ö. 4000’li yıllara indiği görülür. Bu tarihten, M.Ö. 5. yüzyıla kadar olan dönem genel olarak Altay veya Proto-Türk devri olarak adlandırılır. Bu dönemde Türkçe ile ilgili az da olsa birtakım dil kalıntılarına rastlanır; ancak bunun yeterli olmaması ve bu dönemden bize yazılı herhangi bir metnin ulaşmaması, bu çağların karanlık dönem olarak adlandırılmasına neden olmuştur. Bu dönemde Türkçenin Çuvaşça ve Yakutça ile henüz ayrılmadığı, hattâ daha eskiye gittiğimizde Moğol, Mançu, Tunguz dilleriyle aynı çatı altında toplandığı varsayılır. Bilindiği gibi daha önce Eski Türkçe döneminin ayrı ayrı metinlerini kapsayan birçok sözlük çalışması yapılmıştır. Ancak bu sözlükler birbirinden bağımsız hazırlanmış, bir kısmı Göktürk dönemi ile Orhun Yazıtlarını, diğer bir kısmı da Uygur dönemi ile bu dönem metinlerini temel almıştır. Eski Türkçe bir bütün olarak düşünüldüğünde, bu sözlüklerin bazı yönlerden yetersiz kaldığı bir gerçektir. Bu çalışmanın genel amacı, daha önce ortaya konulan Eski Türkçe sözlükleri bir araya getirerek Göktürk ve Uygur dönemlerini birlikte ele alan, daha kapsamlı ve tek bir sözlük oluşturmaktır. O bakımdan daha önce meydana getirilen sözlük çalışmaları temel alınarak ortaya yeni bir sözlük konulmuştur. (shrink)

Günahın, imanı ve diğer salih amelleri boşa çıkarmayacağı hususunda birleşen Ehl-i sünnet âlimleri, irtidadından sonra yeniden İslâm’a dönen kişinin ilk Müslümanlık devresinde işlemiş olduğu amellerin durumu hakkında görüş ayrılığına düşmüşlerdir. Genel anlamda Hanefî/Mâtürîdîler doğrudan irtidad ile o amellerin boşa çıkacağını savunurken, Şâfiî/Eşꜥarîler ise bunun için ayrıca riddet üzere ölümü şart koşmuşlar, tek başına irtidad ile kişinin önceki amellerinin zayi olmayacağını ileri sürmüşlerdir. Kelâm, fıkıh ve usûl gibi ilimlerle ilişkisi bulunan bu meselede, kapsamlı yorumlar daha çok tefsirlerde kendisine yer bulmuştur. Burada (...) ilk mezhep, sadece irtidad üzerinden amellerin boşa gideceğinden bahseden Mâide suresi 5/5. ayetini; diğer mezhepse bu boşa gitmeyi riddet üzere ölüm haline bağlayan Bakara suresi 2/217. ayetini esas almıştır. Taraflar, birbirlerine karşı ilgili ayetler üzerinden farklı istidlallerde bulunmuş, muhtelif cevaplar vermişlerdir. Bunların içerisinde en esaslı ihtilaf noktasını ise usul tabiriyle mutlak olan ilk ayetin mukayyed konumda bulunan ikinci ayete haml edilip edilmeyeceği meselesi teşkil etmiştir. İlk mezhep ilgili ayetler özelinde mutlakın mukayyede hamil şartlarının oluşmadığı düşüncesiyle bu işleme karşı çıkarken, bu konuda daha esnek tavır alan ikinci mezhep ise oluşan şartlar çerçevesinde bu hamil işlemine onay vermiş, buna bağlı olarak da ilgili görüşlerine ulaşmışlardır. Taraflar, ilgili ayetleri değerlendirirken, açıklamalarını, daha çok tertip itibariyle önce gelen ve mukayyed konumda bulunan Bakara suresi 2/217. ayetinin izahında getirmişlerdir. Şâfiî/Eşꜥarî ilim ehli zaten ilgili ayeti temel aldıkları için onların konuyu inceledikleri yerin bu ilahi kelamın tefsiri olması gayet anlaşılabilir bir husustur. Hanefî/Mâtürîdî zevat ise, daha çok Şâfiî/Eşꜥarîlerin ayete yükledikleri manaya cevap vermek amacıyla konuyu burada işlemişlerdir. Şâfiî/Eşꜥarîler, mutlakı mukayyede haml etmelerinin bir gereği olarak konuyla ilgili iki ayetten, Bakara suresi 2/217. ilahi kelamını esas alarak hükümlerini bunun üzerine bina etmişler ve aslında tek ayeti kıstas kabul etmişlerdir. Buna karşılık Hanefî/Mâtürîdîler ise, ilgili iki ayet özelinde mutlakın mukayyede hamil şartlarının gerçekleşmediği iddiasıyla onların her ikisinden ayrı ayrı hüküm çıkarmışlardır. Bu çerçevede ilk ayetten, irtidad üzere ölümün, ebedi hüsranı gerektirmesi, ikinci ayetten ise irtidadın mutlak şekilde amelleri zayi etmesi sonucuna ulaşmışlardır. Burada iki mezhep arasındaki ayrılığın en tipik semeresi, kişinin Müslüman iken yerine getirdiği hac ibadetini, irtidad sonrası İslâm’a döndüğünde yeniden yapıp yapmayacağı konusunda ortaya çıkmaktadır. Amellerin ancak irtidad üzere ölümle zayi olacağını düşünen Şâfiî/Eşꜥarîler yeniden hacca gitmeyi gerekli görmezken, ölüm gerçekleşmese de irtidad ile amellerin doğrudan zayi olacağını düşünen Hanefî/Mâtürîdîler ise ilgili kişiyi hac ile sorumlu tutmaktadır. İşte bu çalışmada tarafların savundukları temel fikri hangi esaslar üzerine oturttukları, muhaliflerine ne tür eleştiriler getirdikleri ve muhaliflerinin istidlallerine ne gibi cevaplar verdikleri sorularına karşılık bulunmasına gayret edilecektir. (shrink)

Peripatetik felsefî yaklaşımın en önemli filozoflarından birisi olarak kabul edilen İbn Rüşd, dönemin felsefe paradigması içinde hemen her alana dair eserler kaleme almış bir düşünürdür. Onun kaleme aldığı eserlerin çok büyük bir kısmı, Aristoteles’in eserlerine dair şerhler oluşturmaktadır. Bu sebeple o Büyük Şarih olarak anılmıştır. Bu şerhler büyük, orta ve küçük şeklinde üç tarzda yazılmıştır. Burada Türkçeye çevirdiğimiz eser, Aristoteles’in Organon diye bilinen mantık külliyatının ikinci kitabı olarak kabul edilen Peri Hermeneias adlı eserin orta şerhidir. Bu eserin genel muhteviyatı isim, (...) fiil ve edat gibi genel lafızlarla başlar, önermenin yapısı, niteliği, niceliğiyle devam ederek ve önermelerin modalitesiyle son bulmaktadır. Ele alınan konuların kapsamı Peri Hermeneias ile aynı derece ve sıralamaya sahiptir. Yer yer İbn Rüşd, yaklaşımına dair yeni şeyler eklese de eser, daha çok bir serbest çeviriyi andırmaktadır. (shrink)

Bu makalede, Meşşâî filozofları ile Spinoza’nın nübüvvet anlayışları karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır. İslâm felsefesinin en özgün nazariyelerinden birisi olan nübüvvet, Meşşâî filozofları tarafından sudûr nazariyesi ile bağlantılı olarak, metafizik, epistemoloji, ahlâk ve siyaset ile bir arada ele alınmıştır. Nübüvvet nazariyesini Faâl Akıl ve muhayyile melekesi ile sistemleştiren ilk İslâm filozofu Fârâbî olmuştur. Ondan sonra bütün İslâm filozofları bir şekilde nübüvvet konusunu ele almışlardır. Meşşâîlerin nübüvvet nazariyesinden birçok Batılı filozof gibi Yeni Çağ filozofu Spinoza da oldukça etkilenmiştir. O da peygamberliği, muhayyile (...) melekesi ve mucize ile açıklamakta; ayrıca Batı düşüncesinin dil algısından farklı olarak peygamberlerin seçilmiş insanlar ve mesajlarının da evrensel olduğunu vurgulamaktadır. (shrink)

Rızâeddîn bin Fahreddîn, 19.-20. yüzyıllarda İdil-Ural bölgesinde ceditçilik hareketi içerisinde yer almış en önemli düşünürlerdendir. Rusya müslümanlarının uyanışına katkı sunmak için birçok İslam düşünürünün biyografisini kaleme almıştır. Bunlardan birisi de İbn Arabî hakkındadır. Eserinde İbn Arabî’nin fikirlerini amelî, ilmî ve felsefî başlıkları altında inceler. Amelî görüşler başlığında içtihat, kıyas ve icmâ meseleleriyle ilgilenir. İlmî görüşler başlığı altında şumûl-i rahmet, ricâlu’l-gayb ve firavunun imanı konularını inceler. Felsefî görüşlerde ise âlem-i misâl ve vahdet-i vücûd hakkındaki tartışmaları öne çıkarır. Rızâeddîn bin Fahreddîn, eserinde (...) İbn Arabî hakkında gelişen tarihsel münakaşaları yeniden değerlendirir. Bu konuda üç tutum ve gruptan bahseder. İlk grup onu kafir, ikinci grup ise büyük bir veli olarak görür. Üçüncü grup onun büyük bir veli olduğunu kabul eder fakat eserlerinin okunmasının sakıncalı olduğunu söylerler. Rızâeddîn bin Fahreddîn bunlara ek olarak eserinde İdil-Ural müslümanları arasında da İbn Arabî etkilerinden bahseder. Eserinin sonunda İbn Arabî ile ilgili zikrettiği görüşleri değerlendirir. İbn Arabî düşüncesinin zaaf ve imkanlarına işaret eden bu değerlendirmede neo-selefî ve reformist görüşlerin etkisini izlemek mümkündür. (shrink)

Şems-i Sivâsî, Halvetiyye tarikatının ana şubelerinden biri olan Sivâsiyye kolunun müessisidir. On altıncı yüzyılın ilmî, siyâsî, kültürel ve dinî sahalarında derin izler bırakan Sivâsî, memleketi Zile’den Sivas’a hicret ettikten sonra ilk olarak İrşâdü’l-avâm adlı bir eser kaleme almış ve bu çalışmada nefsin ıslahı, mürşid-i kâmilin gerekliliği, mürşidlerin özellikleri ve nefsi ıslah konusundaki fonksiyonları gibi başlıklarla döneminde gözlemlediği ve zaman zaman istismar edildiğini düşündüğü mânevî yolculuğun kılavuzlarını konu edinmiştir. Eserin isminden de anlaşılacağı üzere Sivâsî, mânevî seyrin inceliklerini bilmedikleri için şekle aldanıp (...) süslü sözlere kanan ve layık olmadıkları halde şeyhlik makamını işgal edenleri kendilerine rehber edinenleri uyarmayı hedef olarak belirlemiştir. Sivâsî bu hedefine uygun olarak eserde sahte şeyhlerin itikâdî, amelî ve ahlâkî konulardaki sapmalarını âyetler, hadisler, naklettiği kıssalar ve kullandığı çeşitli metaforlarla gözler önüne sermiştir. O, tasavvufî sistemin istismar edilmesi noktasında şeyhlik/mürşid-i kâmillik konumunun son derece önemli olduğunu belirtmiş ve ilk dönemlerden itibaren bu konumun istismarına yönelik yapılan eleştiri ve uyarılara katkı sağlamıştır. Bu anlamda Hasan-ı Basrî, İmâm-ı Gazzâlî, Ahmed-i Yesevî, Mevlânâ, Necmeddîn-i Dâye ve Kâşânî’nin de ifade ettiği gibi, müteşeyyihlere dair uyarılarda bulunan bir geleneğin on altıncı asırdaki temsilcilerinden biri olmuştur. Günümüzde de çeşitli vesilelerle tartışma konusu haline gelen bu hususta Sivâsî’nin bir şeyh olarak yaptığı tespitler, uyarılar ve çözüm önerileri önem arz etmektedir. Bu makalede Sivâsî’nin müteşeyyih kimseler hakkındaki düşünceleri zikredilmekle birlikte kendinden önce bu konuda görüş bildiren isimlerle benzer ve farklı yönlerine de işaret edilmiştir. Çalışmada Sivâsî’nin sahte şeyhlere dair değerlendirmeleriyle tasavvufta bir iç tenkit geleneği olarak kabul edilebilecek bu usulün kendinden önceki ve sonraki isimler arasındaki konumuna da vurgu yapılmıştır. (shrink)

Kur’ân-ı Kerim, Allah’u Teâlâ tarafından Peygamber Efendimiz aracılığı ile insanlığa iletilmiş olan bir hidayet kaynağıdır. Okunmasıyla ibadet edilen Kur’ân-ı Kerim’in insanlar tarafından anlaşılması onun tefsiri ile mümkündür. Bununla birlikte Kırâat İlmi de Kur’ân’ın anlaşılması için bilinmesi gereken ve âyetlerin tefsirinde kullanılması gereken önemli ilimlerden birisidir. Kur’ân-ı Kerim kelimelerindeki telaffuz değişikliklerini konu edinen kırâat ilminin tefsir ilmi ile irtibatlı olduğu aşikârdır. Bundan dolayı Kur’ân-ı Kerim’i açıklayan tefsir kitapları ve tefsir âlimleri, kırâatlerden destek almışlar ve âyetlere mana verirken farklı kırâatleri göz önünde (...) bulundurarak anlam zenginliğini sağlamışlardır. Sahih olan kırâatlerin yanında sahih olmayan kırâatler de âyetlerin anlaşılmasında yardımcı olarak kullanılmıştır. Kur’ân kelimelerinde söz konusu olan bu değişiklikler tefsir eserlerinde farklı şekillerde ele alınmış ve incelenmiştir. Kur’ân’ın anlaşılması için kaleme alınan tefsirlerden birisi olan Celâleyn Tefsiri de; kısa, öz, anlaşılır ve çokça istifade edilen bir eserdir. Celâleyn tefsiri aynı zamanda âyetler anlaşılmaya çalışırken kırâatlerin de incelendiği, farklı şekillerde ele alındığı önemli bir tefsir eseridir. Bu ve benzeri nedenlerden dolayı Celâleyn tefsirinin kırâatler açısından incelenmesi, kırâat ve tefsir ilimleri açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Celâleyn Tefsirinde kırâatlerin nasıl kullanıldığı, kırâatlere değinilirken onların nasıl zikredildiği, hangi yönler ile kırâatlere yaklaşıldığı gibi konular değerlendirilmeye çalışılacaktır. (shrink)

17. yy. da Osmanlıların bir eyaleti olan Trablusgarb’da doğup büyüyen Ahmed b. Huseyn el-Behlûl, Mısır’ın önemli ilim adamlarından eğitim almış sonra memleketine dönmüştür. Osmanlı dönemi şairi Ahmed el-Behlûl, şairlik yönünün yanı sıra Akâid sahasında Durretu’l-‘Akâi’d, Fıkıh sahasında el-Mu‘ayyene ve el-‘Izziyye ve Arap Dili ve Edebiyatı sahasında el-Makâmetu’l-Vitriyye gibi eserleri telif ederek çeşitli sahalarla ilgilenmiş bir âlimdir. Behlûl, ed-Durru’l-Asfâ ve’z-Zebercedu’l-Musaffâ fî Medhi’l-Mustafâ ismiyle meşhur divânını tamamıyla Hz. Muhammed’i medhe tahsis etmiştir. Başta Libya olmak üzere Kuzey Afrika’da meşhur olan Divan, Kâdî ‘İyâz’ın (...) el-‘Iyâdiyye isimli manzumesine yazılmış bir tahmis olup Arap alfabesinin 29 harfinin her biriyle başlayıp beşlemelerin sonlarını da yine aynı harfle bitirdiği 29 kasideden oluşur. Şair, divanında Hz. Peygamber’in doğumu, nesebi, güzel ahlakı ve şemâili, mucizeleri, şirkin onunla ortadan kalktığı, şefaati, peygamberler arasındaki üstünlüğü, yaşadığı kutsal mekânlar, O’na duyulan özlem, O’na, Ehli Beytine ve Ashabına salavât getirmenin önemi, O’nun günah ve hatadan kurtarıcı olması ve ümmeti olmanın ayrıcalığı konularına değinmiştir. (shrink)

İnsan hürriyyeti mefhumunun asırdan asıra değişen bir manası vardır. Bu mesele,selef ulemanın yanında cebir ve ihtiyar konusu olarak biliniyordu. Daha sonraları bu mesele genişleyerek tesyîrve tahyîr meselesi olarak isimlendirilmiştir. Modern çağda ise âlimler bu konuyu insan hürriyeti ismi altında ele almışlardır. Her fırkanın kendine has bir görüşü vardır. Varoluşçuluk felsefecileri de hürriyet hakkında konuşmuşlardır ve hatta şunu da söylemişlerdir: “Hürriyet, insanın maddi vücudiyetinin cevheridir.” Bu araştırmada bizzat bu düşünce münakaşa edilecektir. Bunu münakaşa etmeden önce de varoluşçuluk ve varoluşçuların ne olduğunu, (...) en önemli düşüncelerini bilmek gerekir. Bu konudan sonra da Şeyh Muhammed Said Ramazan el-Bûtî’nin onlara olan cevabı ve en önemli düşüncelerine olan eleştirisi ele alınmaktadır. Ta ki sonuç kısmına ulaşana kadar: Hürriyet, insanın maddi vücudiyetinin cevheri midir yoksa değil mi? (shrink)

“Dil politik bir zorunluluk olmanın yanı sıra, iletişim boyutunda bir oluş biçimi olarak estetik bir tutum da varlığa getirir. Bir şeye, dışarıda duran bir şeye gönderme yapma, gönderenin o şeyle olan tutum alışını gösterir. Ağaç ormanda bir anlama bürünürken, bir park alanında ya da yol kenarında başka bir anlama bürünür. Ağaç her zaman bir ağaç değildir; çünkü o ağaç olmaklığını benden bağımsız olarak almış olmasına rağmen, orada bir varlık olarak benim ifade etme biçimime bağlı olarak farklı anlamlara açıktır. Yine de (...) benim olan ağaç ile benim varlığıma gereksinim duymayan aynı ağaç, benim ağaç dediğim şeyle aynı değildir. “ağaç hakkında konuşuyorum,” bir betimleme sunmaz, dahası olmayan ağaç üzerinden bir ağaç var eder. Bu bir anlamada “o bir balık değil, balık resmidir,” türü bir yargıya doğru ilerler.” Bu örnek aslında felsefenin dilsel bir etkinlik olan nitel ya da nicel belirleniminin bize sunduğu ontolojiden bağımsız bir düşünüm olamayacağını açıklar mahiyettedir. (shrink)

INTRODUCTION BY NANCY FUMERO What is a translation that stalls comprehension? That, when read, parsed, obfuscates comprehension through any language – English, Portuguese. It is inevitable that readers expect fidelity from translations. That language mirror with a sort of precision that enables the reader to become of another location, condition, to grasp in English in a similar vein as readers of Portuguese might from João Guimarães Rosa’s GRANDE SERTÃO: VEREDAS. There is the expectation that translations enable mobility. That what was (...) written in one language be accessible in another. And that a translator is to serve as a mediator, acting ultimately in service to ideas within the source text. To disperse them. However, this notion of translation is partly antithetical to the ideas in Rosa’s work. Or, alternately, to convey the despair of terrain slipping beneath one’s feet, and to encounter the heightened suspense of magic, the translation, as part of its strategy, cannot devotedly rely on its original language, not as its source text. The work undertaken by Felipe W.Martinez is a new form of translation that risks everything in order to encounter the same treacherous knowing Rosa had traversed. And it takes its risks by not taking risks: by being, almost word for word, a literal translation. This is an approach that reductively converts, as opposed to translates. The idiomatic differences between English and Portuguese are not accented. The syntax is not finessed. Liberties are not assumed on account of improving readability. What stands, resoundingly amid such absences, is the awakened challenge of reading. The genuine peril of not knowing. That is, this translation, one that purports to know nothing, creates access into the guileful world Rosa had created in Portuguese. But not by translating. If anything, GRANDE SERTÃO: VEREDAS is speaking a cosmic language through a linguistic one. And W.Martinez does us the service of recognizing this, as what configures the shapes of words and sentences is not as simple as neologisms, portmanteaus, and digressions, but as terrifying as the path the fool traverses: all paths. As such, this translation doesn’t speak English, just as the original does not speak Portuguese. It is the assemblage of paradox as a new logic that can be navigated, if only one could suspend the comfort of readability, of expectation. If one could descend a mountain in the pitch dark of night, each step shocking the body, unable to acclimate to the unleveled heights. Without a doubt, the translation is incongruous to the Portuguese. Taking a small excerpt to compare: Eh, well, thereafter, the rest the Sir provide: comes the bread, comes the hand, comes the god, comes the dog. What is striking is the interplay between “god” and “dog”. To most English speakers, this anagram is a familiar one. But in Portuguese the words god (“deus”) and dog (“cão”) are not so closely linked. In fact, there is no direct mention of “deus” in Rosa’s text: Eh, pois, empós, o resto o senhor prove: vem o pão, vem a mão, vem o são, vem o cão. Both are fascinating. In Rosa’s excerpt, the rhythm is unmistakable and precise, despite, of course, the indices of hesitation: the commas, the Eh, the uncomfortable way of searching through prolongation and wait. This is the sort of paradox Rosa can engage within a sentence. W.Martinez’s does this as well, at a scale that reverberates beyond the sentence, and with one noticeable addition: deus. What may appear to be an overstep, to add such a weighted word that draws out wordplay but is, nevertheless, not in the source text, is exemplary of risk. The translation buzzes because of it. This is because throughout the text we encounter dogs frequently, as some primal beast on par with humans. The dog is one that masters and can be mastered. A creature that is at times its face, and at others a mask. It is a powerful presence. For the translator to be attuned to the reverent undercurrent attributed to this animal, and create within the translation such charged play in English from what was only an implication in Portuguese, is in tribute to the grand beauty within dissonance. What aberrant modes of writing and translation can teach us most assuredly, is that things, words, are not in states of rightness or wrongness, but of oscillation. This isn’t so different from what Rosa says himself: The Sir look…see: the most important and beautiful, of the world, is this: that the people are not always same, still were not completed — but that they go always shifting. They tune or detune. We find this so readily in W.Martinez’s translation, this tuning and detuning. Nancy Fumero Los Angeles GRAND SERTÃO: VEREDAS BY JOÃO GUIMARÃES ROSA TRANSLATED FROM THE PORTUGUESE BY FELIPE W.MARTINEZ Nonothing. Shots that the Sir heard were man brawling not, God be. Bleach white sights on the tree in the backyard, down in the river. By my right. I do this every day, I like; from the bad of boyhood. Thereof they came to call on me. Case of a calf: a white calf, errorful, eyes of to not be—saw selves—; and with a mask of a dog! They told me; I didn’t want to catch a sight. Same that, by the defects of birth, upturned lips, looked to be a laughing man. Folkface, dogface: they determined—it was the devil. Bananas. Killed it. Do not know who owned it. They came to borrow my guns. I caved. I’ve no power to impose. Oh, sir, you laugh certain laughs…Look: when it’s a true shot, first the dogs begin to bark, instantly—after, then, you see who’s handed death. Sir, endure, this is the Sertão. Some want that it is not: that situated Sertão is in and out of those general fields, they say, end of the road, highlands, the other Urucuia. Toleima. For those of Cortino and of Curvelo, then, isn’t here said Sertão? Ah! That there’s more! To place the Sertão it’s told: it’s where the pastures lack latches; where one can tear off ten, fifteen leagues without running into a houseinhabitant; where criminalousness lives out its christ jesus. Sifted out from the tightening grip of the law. The Urcuia comes from the western mountains. But today, its banks, give all—farmlands of farms, pastures of meadows of good yield, low tides, cultures that go kill for kill, until these virgins there are. The general fields run round. These general fields are without size. Ultimately, whichever one one approves, the Sir knows: bread or breads, it’s a question of heads…the Sertão is everywhere. Of the devi? No comment. Sir ask the dwellers. Falsely I fear they unspeak that name of his—only say: whatsitcalled. Volt! no… Whosoever over avoids it, lives with it. In the sentence of one Aristides—who exists in the first palm grove on the right hand side, called Vereda-of-Cow-Calm-of-Saint-Rita—everyone believes: he can't pass in three designated places: then can be heard the tiny cry, behind, a little voice warning:— "Here I come! Here I come!... "— that is the Capirote, the whatsitcalled... And one Jise Simplicio—who anyone from here will swear he keeps an imp in house, a little satanite, imprisoned and obliged to help in all greedful deeds; reason that Simplicio emprises en route to complete riches. As such, for this they say too that his beast bristles and refuses, denying his banner, unyielding, when he wishes to mount... Superstition. Jise Simplicio and Aristides, continue getting fatter, thence unheard or heard. Still the Sir study: right now, in these days of time, you have people purporting that the devil proper stopped, mid-passage, in Andrequice. A boy out of there, to whom'd appeared, and there lauded that, to get here—normally, by horse, a day-n-half—he was capable of such with only some twenty minutes enough... by coasting the River of Chico by the headwaters! Or, too, who knows—sans offense—will not have been, for example, even yourself the Sir who announced such, when you passed by there, for fun run funny? Thereof, not my given crime, I know that wasn't. And evil I wanted not. Only that one question, in hours, at times, brightens peaceful reason. But, the Sir understand: if such a boy, there was, he wanted to dupe. Because, hey, that, to cut the river off by the springs, would be the same thing as one redoubling in the internals of this our state of ours, costant of a journey of some three months... Then? Whatsitcalled? Dodo. The fantastication. And, the respect of giving him such these names of delicacy, is what it is for one to want to invoke that he form of form, with his presence! Not that is. I, personally, almost that have lost in him the creed, deserving to Deus; is the that to the Sir I say, to pure-secret. I know that it is well established, that it greases our Saintly-Gospels. On occasion, I conversed with a young seminarian, super suitable, conferring in the book of prayers and coated in vestments, with a stick of black-sage in hand—prosed that he went auxilitator to the father, to extract the Cujo, from the body living of an oldwoman, in Waterfalls-of-Bulls, he went with the vicar of Field-Round... I conceive. The Sir not is as I? I didn't believe a single thing. Compadre mine Quelemem describes that that which reveals effect are the low spirits meager, of third, adoing in the worst darkness and with anxieties of connecting selves with the livers—they give support. Compadre mine Quelemem is who much me consoles—Quelemem of Goias. But he has to live far from here, in Jijuja, Vereda of Buriti Dark... Ahrr, I leave myself there, that in enevildemonment or with support—the Sir too must have had known diverse, men, women. As not yes? For me, umpteen I've seen, that I've learned. Ma-Neigh, Blood-o'Other, or Legion-Lips, or Tear-em-Down, Cold-Cutter, or Sissy-Goat, one Treciziano, or Verdigris... or Hermogenes... o'them, pileload. If I could forget so many names... I'm not a man for calming horses! And, same, whom of yes of to be jagunço self enters, yea is for some competence entrant of demonion. Will it not? Will it? From first, I made and mixed, and to think not I thought. I didn't have the deadlines. I lived pulling difficult from difficult, fish alive on griddle: who lives asp'rously, no fantasies. But, now, fete of fate to me comes, and sans little disquietudes, I'm from creaky net. And myself invented in this like, of to speculate ideas. The devil exists and nonexists? I say the saying. Opennouncement. These melancholies. The Sir sees: exists waterfall; and since? But waterfall is gulch of ground, and water so pouring from it, retumbling; the Sir consume that water, or undo that bankment, remainder waterfall any? To live is negotiation much perilous. I explain to the Sir: the devil vigors inside of human, the wrinkles of human— or is the human ruin, or the human of adversess. I free, per se, citizen, is that not has devil notone. Notone!— is the that I say. The Sir approve? Me declares total, frank— is high merit that me make: and to beg might, increased. This case— by rashtravagance that me they see— is of mine certain importance. God grant not was... But, not say that the Sir, awised and instructed, that agrees in people of them?! Not? You I appreciate! Your high opinion composes my value. Yea I knew, waited for it— yea the field! Ah, a we, in oldness, we lack of to have plowing of rest. You I appreciate. Is devil notone. Nor esprit. Never I've seen. Someone ought to see, then was I myself, this your servant. Was I you to tell... Well, the devil regulate his state black, ins creatures, ins womens, ins humans. E'en: ins childrens— I declaim. Since not is said: "boy—trainee of the devil"? And ins thes uses, ins plants, ins waters, in terra, in wind... Manures. …The devil in the street, in the middle of the vortex... Hey? Hey? Ah. Figuration mine, of worse by back, the certain memories. Mal-make me! I suffer pain of to tell not…Meliorate, if chillingly: well, in a ground and with equal format of branches and leaves, not give to cassava-calm, that is eaten common, and the cassava-mad that kills? Now, the Sir yea saw a strangeness? A cassava-sweet can rapidly to turn agonizing— motives not I know, at times is said that is for replanted in the terrain always, with mutations then, of caules—go embittering, of s’much in s’much, of its self takes poisons. And, well look: the other, the cassava-mad, too is that at times can fix calm, the estimate, of is to eat sans notone mal. And what this is? Eh, the Sir yea saw, for to see, the ugliness of hate pleated, facetorqued, on the faces of one cobrarattlesnake? Observed the porker fat, capita day more felicity brute, capable of, could, snort and engulf for its own dirty coziness the world total? And sparrowhawk, blackbird, some, the features of they yea represent the need of cleave for before, rend and shred by beak, appears a knife much fine for ruin I desire. Total. Has even twisted races of stone, horrorous, venomous— that spoil mortal the aquas, if they are buried beneath of well; the devil inside of them sleeps: they are the devil. Is known? And the demon— that is only thus the significance of one mercury malign— have order of to follow the path of him, have license to brag?! Arr, he is variegated in all! What the what wastes, goes spending the devil of inside of the people, by itttybits, is the reasonable to suffer. And the delight of love—compadre mine Quelemem says. Family. Really? Is, and not is. The Sir think and not think. Total is and not is… Almost all more grave criminous ferocity, always is much good husband, good son, good father, and is good-friend-of-your-friends! I know of those. Solo that have the afters— and Deus, joined. I spy many nimbi. But, in veracity, son, too, softens. Look: one called Aleixo, resident a league from Step-of-Sour, in Of-Sand, was the man of major badness calm that yea you saw. Me agreed that near the house of his had a weir, amidst the palms, with traíras, for souls of enormous, desenormous, to the real, that received fame; the Aleixo gave of to eat to them, in hours just, they self accustomed to if assuch of lunacies, in order to gobble, seemed to be fishes instructed. One day, solo for grace rustic, he killed an oldman who by there passed, destitute begging alms. The Sir not doubt—have people, in this bored world, that kill solo in order to see someone make grimace… Eh, well, thereafter, the rest the Sir provide: comes the bread, comes the hand, comes the god, comes the dog. This Aleixo was man afamilied, had children small; they were the love of his, total, absurdity. Gave good, that not even a year there passed, of to killed the oldman poor, and the children of Aleixo there they asickened. Smallepidemic of measles, they said, but complex; they never heal. When, then, they healed. But the eyes of theirs vermillionized high in an inflame of spraining to rebellion; and nexthing— the that not I know is if they went of at once, or one later and later other and other— they remained blind. Blind, sans remission of one sweet of light of this Ours! The Sir imagine: stairset— three boys and one girl— all blind. Sans remediable. The Aleixo not lost the judgment, but he changed; ah, mutated complete— now lives of band of Deus, sweating to be good and charitous in all his hours of night and of day. Appears even that he fixed the felicity, that before not was. He himself says he was a man of luck, because Deus wanted to have pity of him, to transform for there the route of his soul. That I heard, and me it gave rage. Reason of the children. If being castigated, what culpa of the let-there-bes of Aleixo those little children had?! Compadre mine Quelemem reproved my uncertainties. That, for certain, inother life returnaound, the children too had been the most wicked, of the mass and part of the father, demons of the same kettle of place. Sir the what thinks? And the oldman, assassinated? — I know the Sir goes to discuss. Well, too. In order that he had a sin of crime, in the body, by to pay. If the people— conforming compadre mine Quelemem is who says— if the people turn to to incarnate renovated, I contemplate even that enemy of death can come as son of the enemy. Look see: if to myself I say, has a subject Pedro Pindo, neighbor of here more six leagues, man of good for all in all, he and the woman of his, always been good, of goodness. They have a son of some ten years called Valtei—name modern, is the that the population of here now appreciates, the Sir knows. Well this-little-thing, thislet, since that some understanding illuminated in him, deed demonstrated the that is: petition stepfather, acid burner, likeful of ruin of inside of the profundity of the species of its nature. In which that torments, to the slowly, of all beasts or raisinglings little that quarrel; one time he found a creole woman hooched foolish sleeping, he arranged a shard of bottle, lashed at three points on the stern of the legs of hers. The what this boy drooled seeing, is bleeding hen or to knife pig.— “I enjoy of to kill…”— one occasion he teeny me told. He opened in me a fright; because: birdy that self leans over— the flight yea is ready! Well the Sir oversee: the pa, Pedro Pindo, mode of to correct this, and the ma, they give in him, misery and mast—they cast the boy sans to eat, they tied to trees in the yard, he nude, unplumed, even in June cold, they tilled the bittybody of his with the trammel and with the goblet, after they cleansed the skin of the sanguine, with bottle gourd brine. The people know, spy, fix wasted. The boy yea relowered of thinness, the eyes entering, caress of bones, enskulled, and tuberculated, the time total hacking, coughness of the that draw parched pectorals. Arr, that now, visible, the Pindo and the woman self habituated of on him hit, of little bit in little they were creating in this a pleasure ugly of diversion— as they regulate the canings in hours certain comfortable, until they call people to see the example good. I think that boy not endure, yea there is in the ta-da, not arrive for the lent to come… Ooee-ooee, then?! Not being as compadre mine Quelemem to want, that explication is that the Sir bestowed? That boy had to be a man. He should, in swing, terrible perversities. Soul of his was in the pitch. Demonstrated. And, now, paid. Ah, but, happens, when he’s crying and paining, he suffers equal that as was as a boy good… Bird, I saw all, in this world! Yea I saw even horse with hiccups… —the that the thing most costous that is. Good, but the Sir may say, should of: and in the start— for offenses and arts, the people— as for that was that s’much amended was started? Ey, ey, ey all collided. Compadre mine Quelemem, too. Am solo a sertanite, in these high ideas I navigate mal. Am much poor poor-thing. Envy my pedigree and of ones conform the Sir, with total reading and doctoration. Not is that I be illiterate. I spelt, years and middle, midly speller, memory and palmer. I had master, Master Lucas, in the Curralinho, he memorized grammar, the operations, rule-of-three, even geography and study patria. On leaves great of paper, with caprice I traced handsome maps. Ah, not is for to speak: but, since of the start, me they thought sophisticated of side. And that I merited of to go to course latin, in Lesson Waterlily—that too they said. Time nostalgic! Going today, I appreciate a good book, despaced. On the farm The Lilittlelemon, of one mine friend Vito Soziano, so sign of this almanac thick, of logoglyphs and conundrums and other divided matters, all year come. In s’much, I place primacy is in the reading advantageous, life of saints, virtues and examples— missionary astute engambling the Indians, or Saint Francis of Assis, Saint Anthony, Saint Gerald… I like much of moral. To ratiocinate, exhort the others for the good way, to acounsel to just. Mine woman, that the Sir knows, vigils for me: much prayer. She is a blessable. Compadre mine Quelemem always says that I may to aquiet my fears on conscience, that being well-attended, terrible good-esprits me protect. Eep! With like… As is of saint effect, I help with mine to want to accredit. But not even always can I. The Sir knew: I total the mine life I thought for me, lining, I am born different. I am and I same. I divert of total the world… I almost that nothing not I know. But I disconfide of many things. The Sir, conceding, I say: in order to think long, I am dog master— the Sir loose in mine front an idea ease and I research that by profundity of total the backwoods, amen! Look: the should of to have, was of so reunited-selves the wise, politicos, constitutions graded, closed the definitive the notion— to proclaim for one time, art assemblies, that not have devil notone, not exists, not possible. Valor of law! Solo assuch, they gave tranquility good to the people. Because the government not cares?! Ah, I know that not is possible. Not me settled the Sir for philistine. One this is to place ideas arranged, other is to deal with country of people, of flesh and sanguine, of thousand-and-many miseries… S’many people—gives scare of to know—and notone so calms: All nascenting, crescendoing, so wedding, wanting collocation of employment, consumables, health, abundance, to be important, wanting rain and affairs good… Of luck that lacks of so to choose: or we t’weave of to live in the salacious common, or care solo of religion solo. I could to be: father clergyman, if not chief of jagunços; for other things not was I birthed. But mine oldness yea principaled I erred of total account. And the rheumatism… There as whom says: in the primers. Ahem. Hey? Hey? The that more I think, I testify and explain: all-the-world is mad. The Sir, I, we, the people all. For this is that so lacks principally of religion: in order to desendodorize, to disdodoate. Pray is that heals of lunacy. In the general. This is that is the salvation-of-the-soul…Much religion your servant! I here, not I lose occasion of religion. I profit of all. I drink water of all rivers… One solo, for me is little, maybe not me arrives. I pray christian, catholic, I burrow the certain; and I accept the prayers of compadre mine Quelemem, doctrine of he, of Kardec. But, when I can, I go in the Mindubim, where one Matias is believer, methodist: the people so accuse of sinner, reads high the bible, and why, singing hymns beautiful of his. Total me quiets, me suspends. Whatever small shade me refreshes. But is solo much provisory. I wanted to pray— the time total. Many people not me approve, they think that law of Deus is privileges, invariable. And I! Doof! I Detest! The what I am? — the what I do, that want, much curia. And in face of total I face, executed. I? —not I trammel. Look: I have a black girl, Maria Leoncia, long from here not she lives, the prayers of her afame much virtue of power. Well to her I pay, every month— ordering of to pray for me one third, every saint day, and, on the Sundays, a rosary. Value, so values. Mine woman not sees mal in this. And I am, yea mandated word for an other, of the voyage-voyage, a Izina Calanga, in order to come here, I heard of that prayer too with grand mermermerits, I go to effect with she treatment equal. I want handful of those, me defending in Deus, reunited of me in volta… Cuts of Christ! To live is much perilous… To want the good with too much force, of incertain way, can yea to be being so wanting the mal, per to initiate. These humans! All they pull the world for itself, for the to concert amended. But capita one solo sees and understands the things of one his world. Amountain, the most supro, most serious was Mediero Vaz. That one man ancient… his Joaozy Ben-Ben, the most brave of all, no-one never can decipher how he by inside consisted. Joca Ramiro— grand man prince!— was politico. Zé Bebelo wanted to be politico, but had and not had luck: fox that lingered. So Candelario so demonized, by to think that was with illness mal. Titao Passos was the by the appreciation of friends: solo per via of them, of his same amities, were that such high so ajagunçoed. Antonio Do— severe bandit. But by half, grand majority half that be. Andalecio, in the profound, a good man-of-good, being raving in his total justice. Ricardao, same, wanted was to be rich in peace: for this he warred. Solo the Hermogenes was that born formed tiger, and assassinite. And the “Ofidios White”? Ah, not me speak. Ah this… joyless mischeivious, that was— that was a poor boy of the destiny… So good, congruous. The Sir heard, I you told: the ruin with the ruin, they terminate by the spine-bushes so to crack— Deus awaits that spendance. Boy!: Deus is patience. The contrary, is the devil. So consumes. The Sir file knife on knife— and file— that so they scrape. Even the rocks of the profound, one of in the other, they go-so aroundabounding even, that the rivulet rolls. Per enquantity, that I think, total as hath, in this world, is because so merits and lacks. Afterly precise. Deus not so reports with rifle, not garrotes the regulation. For what? Quit: goof with goof—one day, some illumination and learn: smart. Solo that, at times, for most auxiliar, Deus begets, in the middle, a pinch of pepper… Therebe? Well, for example: some time, I went of train, there in Seven-Lagoons, for parts of to consult a medical, of name me indicated. He went vested well, and in car of first, by via of the doubts, not me they shadowed for jagunço ancient. It goes and happens, that, close same of me, enfront, he took aseat, returning from the wild North, a mac Jazevedao, delegate professionale. Came with a capanga of his, an undercover, and I well knew the two, of that s’much a was ruin, as the other ruin was. The veracity to say, first I had the strict of me to surpasss for one lonng, to mutate of my place. Judgement me told, meliorate stay. Well, looking, I looked. And— you I tell: never I saw face of man furnished of brutez or malady more, of the them in that. As that was ogre, trussed of thickset, relustered of crude in the eyes small, and armed a chin of stone, toweringbrow; not of mid nor forehead. Not laughed, not so laughed not even one time; but, speaking or silent, the people appeared always to him some teeth, prey pointed of canids. Arr, and blustered, an ittybit. Solo growled curt, low, the mid-words grizzled. He came relooking, historicizing the documents— one by one the leaves with portraits and with the blacks of the digits of jagunços, lifters of horses and criminouses of death. That application of work, in one thing of those, generated the ire in the people. The undercover, busybodyguard, total close, seated joined, attending, excelling of to be dog. Me made a dread, but solo in the goof of the corpus, not in the intern of the courages. One hour, one of those reports fell— and I bent quickly, I knew there precisely by why, not I wanted, not I thought— even today I raise shame of this— I picked the paper of the ground, and delivered to him. Thereof, I say: I had more rage, because I did that; but there yea it was done. The man not even me looked, not even said notone thankfulment. Event he soles of the shoes of his— solo looking— that soles rough thick, bent of enormous, appearing iron bronzed. Because I knew: This Jazevedao, when he apprehended someone, the primary quiet thing that proceeded was that he came entering, sans to have to to say, feigning some hurry, and go stepping on the top of the feet of the poorthings. And that on these occasions he gave laughters, gave… Well, geck! I delivered to him the leaf of paper, and went leaving of there, by to have hand on me of not to destroy by shots that subject. Meat that much they weigh… And umbilicated beginning of belly pot bellied, that me created will… With my lightness, joyful that I’d kill. But, the barbarities that this delegate made and happened, the Sir not even has callus in heart to be able me to hear. He achieved of many men and women to cry blood, for the simple universolo ours here. Sertão. The Sir knows: sertão is where mandates who is strong, with the guile. And bullet is a tidbit of metal… S’much, I say: Jazevedao— one assuch, should of to have, needed? Ah, need. Leather ruined is that calls goad of point. That there be that, after— business particular of he— in the life or in the other, each Jazevedao, accomplished the that he has, desclimbs in his time of pain, too, until to pay the that he gave— compadre mine Quelemem is there, in order to fiscalize. The Sir knows: the peril that is to live… But solo of the mode, of these, by ugly instrument, was that the jagunsaga so finished. Sir thinks that Antonio Do or Olivino Oliviano were going to fix goodies by pure spelling of itself, or by begging of the infelicitous, or by always to hear sermon of father? You I think! In the aims… Of jagunço comported active in order so to repent in the middle of his jagunsagas, solo I lay of one: called Joe Cazuzo— was in smashing of one shotshow, for on the summit of the place Sierra New, district of river rusted, on the stream Traçadal. We made mal minority small, and they closed in order summit of us the personnel of one Coronel Adalvino, forted politico, with many soldiers uniformed in the center, commanding of the Lieutenant Epiphany Helm, that after fixed captain. We lasted hour more hour, and yea gave almost of encircled. There, of misslip, that Joe Cazuzo— man much valiant— so kneeled turned on the ground of the thick, lifted the arms that not even shoots of Jatoba dry, and solo yell, howl clear and howl deaf:— “I saw the Virgin Ours, in the resplendor of the Heavens, with her children of angels!... ” He screamed not touched. — “I saw the Virgin!... ” He ensouled? We desequaled. Bolt for my horse—that I thought— I leaped in mal seat, noteven I knew in which rupture-time I unfastened the halter, of tied up it foot of timber. I flew, arrived. Bullet come. The pasture roared. In the brush, the fear of the people so goes to the whole, one fear intentional. I could to lash out, fated burro brute, giv-that, giv-that. Some two or three bullets so drovein the pad of the mine saddle, they perforated of to tear away almost much the kapok of the filling. Horse trembled in pro, in middle of gallop, I know: thinks in the owner. I not fit of to be more well shrunken. Bulleted came to the sack that I had on the back, with few mine things. And other, of fusil, in ricochet decreed, heated my thigh, sans me wound, the Sir see: bullet does the what to want—so pierced impressed, between in me and the harness! Times crazy… Burumbum!: the horse so kneeled in the fall, dead perhaps, and I yea falling for front, embraced in foliage full, branched and linias, that me swayed and skewered, done I was pendulating in web of spider… Whither? I traversed that life total… Of fear of anxiety, I ruptured to read with mine corpus that forest, I know there — and me fell world below, rolled for the hollow of a grotto closed of shrubs, always me grasped— rolled same assuch: after: after, when I saw mine hands, total on they that not was withdrawn sanguine, was smeared green, on the digits, of leaves living that I pulled and mashed… I landed on the sedge of the profound— and a beast dark gave a releap, with a sneeze, too mad of fright: that was a papa-mel, that I descried; in order to flee, this is solely. Bigger being I, me doused mine overcoat; I spigotted total. And of one bit of thought: if that beast irara lying there then there not had cobra. I took the place of his. Existed cobra notone. I could me to lose. I was solo spineless, softness, but that not deadened, inside, the collisions of the heart. I gasped. I conceived that they came, me kill. Not even did mal, me mattered not. Assuch, some moments, at least I guarded the license of term in order me to rest. Conforming I thought in Diadorim. Solo I thought was in he. One joão-congo sang. I wanted to die thinking in my friend Diadorim, hand-o-bro, who was on the Sierra of WoodO’Bow, almost on the border baiana, with our other half of the so-candelarios… With my friend Diadorim me embraced, sentiment my went-flew right for he… Ay, arr, but: that this mine mouth not has order notone. I am accounting outside, things divagated. In the Sir me confide? Til-that, til-that. Say the angel-of-the-guard… But, conforming I came: after so knew, that same the soldiers of the Lieutenant and the goats of Coronel Adalvino remitted of to respect the blast of that Joe Cazuzo. And that this ended being the man most pacificious of the world, fabricator of oil and sacristan, in the Saint Sundays White. Times! For total, cleaned revelation, I fix thinking. I like. Meliorate, for the idea if well to open, is travelling in train-of-iron. Could, lived to top and to bottom, inside of it. Information that I ask: same in the Heavens, end of end, how is that the soul wins so to forget s’much sufferments and maladies, in the received and in the given? The how? The Sir knows: are things of hideous ofmuch, have. Pain of corpus and pain of idea mark forted, that forted as the total love and rage of hate. Goes, sea… Of luck that, then, the Firmiano, by appellationed Louse-of-Snake, so leoprosized with the leg disconformed, thickening, of that disease that not so cures; and not discern almost more, constant the branchials in the eyes, of the cataracts. Of before, years, had to of so disarray of the jagunsaga. Well, one occasion, some was on the ranch of his, on the High Jeuitai, after accounted—that, turns time, comes subject, he would say: “Me give yearning is of to seize a soldier, and such, for one good flay, with knife blind… But, first, to castrate…” The Sir conceive? Who has more dose of demon in self is Indian, any race of brusque. Folk see nation ofthese, for there profound of the generals of Goias, theofwhere has vagarous grand rivers, of aquas always so clear pleasantly, running of down crystal rosed… Louse-of-Snake gave of sanguine of heathen. Sir me will say: but that he pronounced that out of mouth, manner of to represent that yet not was old decadent. Opus of to oppose, for fear of to be tame, and cause in order so to see respected. Total listened for such rule: palavered of ruins, for more so valued, because we to the environs is hard durability. The worst, but, is that they finish, through the same ford, given of one day to execute the declared, in the real. I saw s’much crudity! Pain not pays to account; if I go, I collide. And me dedrip, three that me sicken, this total. Me convokes that the personnel, today in day, is good of heart. This is, good in the trivial. Malices wildwants, and perversities, always have some, but scarcities. Generation mine, true, was not assuch. Ah, goes to turn a time, in which not is used more to kill people… I yea am old. Good, I was saying: question, this that me excavates… Ah, I formed that question, for compadre mine Quelemem. That me responded: that, for close to heaven, we so amplified so, that total the uglies past so exhaled of not to be—fated sans-modus from time of youngster, mal-arts. As we not lack of to have remorse of the which divulged in the pulsation of his nightmares of one night. Assuch that: fleeced-so, flourished-so! Ahem. For this said, is that the journey to the Heavens is delayed. I confide with compadre mine Quelemem, the Sir knows: reason of creed same that has—that, for total the mal, that so does, one day so repays, the exact. Subject assuch rises three times, in ante of to want to facilitate in any minutia reprehensible… Compadre mine Quelemem never speaks vacant, not subtreats. Solo that this to he not I go to expose. We never should have to declare that accept entire the alien—that is what is the rule of the king! The Sir look…see: the most important and beautiful, of the world, is this: that the people are not always same, still were not completed — but that they go always shifting. They tune or detune. Truth major. Is the that the life me taught. This that me animates, mound. And, other thing: the devil and the brutes; but Deus is treacherous! Ah, a beauty of treacherous— gives like! The force of his, when he wants— boy!— me gives the fear dread! Deus comes coming: no one not sees. He does in the law of gentle— assuch is the miracle. And Deus attacks beautiful, so amusing, so economizes. The well: one day in a tannery, the little knife mine I had dropped inside of a tank, solo soup of bark of tan, stryphnodendron adstringens, angico, there I know. —“Tomorrow I try…”— I said, withmyself. Because it was of night, light notone I not disputed. Ah, then, I found: on the other day, early, the knife, the iron of it, had been gnawed, almost by half, by that aqua dark, total quiet. I left, for more to see. Crack, fuse! Know the what was? Well, in that same of afternoon, there: of the little knife solo so found the handle… The handle, for not to be of cold metal, but of horn of deer. There is: Deus… Good, the Sir heard knows, the that knows me understands… We sum, not think that religion fractures. Sir think the contrary. Visible that, those other times, I painted—belief that the neoglaziovia variegata lifts the flower. Ah, good my joy… Boyhood. But boyhood is task for more later so to deny. Too, I of that of to think in vague in s’much, lost mine hand-of-man for the management hot, in the middle of all. But, today, that I ratiocinated, and think the endeavor, not nor for this not I give for low my competence, in a fire-and-iron. The to see. Would approach would come here with war on me, with bad parts, with other laws, or with excessive looks, and I even draw to ignite this zone, ay, if, if! Is in the mouth of the blunderbuss: is in the rete-te-tem… And lonelyonly not I am, there-of-the. For not this, I was I placed encircle my mine people. Look the Sir: here, close, vereda below, the Paspe — cropper my — is mine. More league, if that, have the Herpetotheres, and have the compadre Ciril, him and three children, I know that they serve. Band of that hand, the Alaripe: knew the Sir the that is that so boasts, in rifleation and by the knife, one cearense did this! After more: the João Innatal, the Quipes, Lophiosilurus-of-claws. And the Fafafa— this gave fights high, all side with me, in the combat old of the Anteater-such: we cleaned the wind of whom not had order of to respirate, and ante these we desencompassed… The Fafafa has a mass of mares. He raises horses good. Even a little more distant, on the ped-of-sierra, of band mine was the Sesfred, Jesualdo, the Nelson, and João Concliz. Some others. The Triol… And not I go valuing? I leave terra with them, of theirs the what is mine is, we close that we not even brothers. For what I want to gather richness? They are there, of arms aireated. Enemy to come, we cross called, gathering: is hour of one good shotshowerment in peace, they exp’riment to see. I say this to the Sir, of confidence. Too, not go to think in double. We want is to work, propose tranquility. Of me, person, I live for mine woman, that total mode-meliorate merits, and for the devotion. Well-to want of mine woman was that me assisted, prayers of hers, graces. Love comes of love. I say. In Diadorim, I think too— but Diadorim is the mine nebulina… Now, well: not I wanted to touch on this more— of the Tineaous; arrive. But has a nevertheless: I ask: the Sir believe, think trust of truth in that parlance, of with the demon so to able to deal with pact? No, no is no? I knew that not there. I spoke of favas. But I like of total good confirmation. To vend you proper soul… Inventionate false! And, soul, the what is? Soul of has to be thing internal supremed, much more of the of inside, and is solo, of the that one if thought: ah, soul sheer! Decision of to vend soul is fearless moll, fantasied of moment, has not the obedience legal. Can I to vend those good terras, thereof of between the Veredas-Four— that are of one Mr. Admiral, who resides in the capital federal? Can I some? Then, if one boy boy is, and for this not so authorizes of to negotiate… And we, this I know, at times is solo fated boy. Mal that in mine life I prepared, I was in a certain infancy in dreams — total runs and arrives so swift —; will be that if hath flame of responsibilities? If dream; yea so did… I gave rapadura to the chump! Ahem. Well. If his soul, and has, it is of Deus established, not even that the person want or not want. Not is vendible. The Sir not thinks? Me declare, frank, I beg. Ah, you I appreciate. You so see that the Sir knows much, in idea firm, beyond of to have letter of doctor. You I appreciate, for much. Your company me gives high pleasures. In terms, I liked that I would live here, or close, was a help. Here not so has conviviation that to instruct. Sertão. Knows the Sir: sertão is where the thought of the people so forms more forted of the than power of the place. To live is much perilous… Eh, that you so go? Yeayea? Is that not. Today, no. Tomorrow, no. Not I consense. The Sir me forgive, but in endeavor of mine friendship accept: the Sir stay. After fifth of-morning-early, the Sir wanting to go, then goes, same me leaves feeling your absence. But, today or tomorrow, no. Visit, here in house, with me, is for three days! But, the Sir really intends to trespass the field this sea of territotires, for sortment of to confer the what exists? You have your motives. Now— I say for me — the Sir comes, came late, Times were, the customs mutate. Almost that, of legitimate loyal, little surplus, not even no excess more nothing. The bands good of valientoughs they reparted their end; many who were jagunço, by ouch pain, beg alms. Same as the herdsmen they doubt of to come in the commerce vested of clothes entire of leather, they think that garb of jerkin is ugly and boor. And even the herd in the shrubbed pasture goes waning less mad, more educated: casted of zebu, dissee with the rest of corralers and captiveborns. Always, in the generals is to the poverty, to the sadness. A sadness that even gladdens. But, then, for a crop reasonable of bizzarancies, I recounsel of the Sir to entest journey more dilated. Not were my desmight, by acids and rheumatism, there I went. I guided the Sir till total. March 2013 San Diego, CA ORIGINAL TEXT NONADA. TIROS QUE O SENHOR ouviu foram de briga de homem não, Deus esteja. Alvejei mira em árvores no quintal, no baixo do córrego. Por meu acerto. Todo dia isso faço, gosto; desde mal em minha mocidade. Daí, vieram me chamar. Causa dumbezerro: um bezerro branco, erroso, os olhos de nem ser – se viu –; e com máscara de cachorro. Me disseram; eu não quis avistar. Mesmo que, por defeito como nasceu, arrebitado de beiços, esse figurava rindo feito pessoa. Cara de gente, cara de cão: determinaram – era o demo. Povo prascóvio. Mataram. Dono dele nem sei quem for. Vieram emprestar minhas armas, cedi. Não tenho abusões. O senhor ri certas risadas... Olhe: quando é tiro de verdade, primeiro a cachorrada pega a latir, instantaneamente – depois, então, se vai ver se deu mortos. O senhor tolere, isto é o sertão. Uns querem que não seja: que situado sertão é por os campos-gerais a fora a dentro, eles dizem, fim de rumo, terras altas, demais do Urucuia. Toleima. Para os de Corinto e do Curvelo, então, o aqui não é dito sertão? Ah, que tem maior! Lugar sertão se divulga: é onde os pastos carecem de fechos; onde um pode torar dez, quinze léguas, sem topar com casa de morador; e onde criminoso vive seu cristo-jesus, arredado do arrocho de autoridade. O Urucuia vem dos montões oestes. Mas, hoje, que na beira dele, tudo dá – fazendões de fazendas, almargem de vargens de bom render, as vazantes; culturas que vão de mata em mata, madeiras de grossura, até ainda virgens dessas lá há. O gerais corre em volta. Esses gerais são sem tamanho. Enfim, cada um o que quer aprova, o senhor sabe: pão ou pães, é questão de opiniães... O sertão está em toda a parte. Do demo? Não gloso. Senhor pergunte aos moradores. Em falso receio, desfalam no nome dele – dizem só: o Que-Diga. Vote! não... Quem muito se evita, se convive. Sentença num Aristides – o que existe no buritizal primeiro desta minha mão direita, chamado a Vereda-da-Vaca-Mansa-deSanta-Rita – todo o mundo crê: ele não pode passar em três lugares, designados: porque então a gente escuta um chorinho, atrás, e uma vozinha que avisando: – “Eu já vou! Eu já vou!...” – que é o capiroto, o que-diga... E um José Simpilício – quem qualquer daqui jura ele tem um capeta em casa, miúdo satanazim, preso obrigado a ajudar em toda ganância que executa; razão que o Simpilício se empresa em vias de completar de rico. Apre, por isso dizem também que a besta pra ele rupeia, nega de banda, não deixando, quando ele quer amontar... Superstição. José Simpilício e Aristides, mesmo estão se engordando, de assim nãoouvir ou ouvir. Ainda o senhor estude: agora mesmo, nestes dias de época, tem gente porfalando que o Diabo próprio parou, de passagem, no Andrequicé. Um Moço de fora, teria aparecido, e lá se louvou que, para aqui vir – normal, a cavalo, dum dia-e-meio – ele era capaz que só com uns vinte minutos bastava... porque costeava o Rio do Chico pelas cabeceiras! Ou, também, quem sabe – sem ofensas – não terá sido, por um exemplo, até mesmo o senhor quem se anunciou assim, quando passou por lá, por prazido divertimento engraçado? Há-de, não me dê crime, sei que não foi. E mal eu não quis. Só que uma pergunta, em hora, às vezes, clareia razão de paz. Mas, o senhor entenda: o tal moço, se há, quis mangar. Pois, hem, que, despontar o Rio pelas nascentes, será a mesma coisa que um se redobrar nos internos deste nosso Estado nosso, custante viagem de uns três meses... Então? Que-Diga? Doideira. A fantasiação. E, o respeito de dar a ele assim esses nomes de rebuço, é que é mesmo um querer invocar que ele forme forma, com as presenças! Não seja. Eu, pessoalmente, quase que já perdi nele a crença, mercês a Deus; é o que ao senhor lhe digo, à puridade. Sei que é bem estabelecido, que grassa nos Santos- Evangelhos. Em ocasião, conversei com um rapaz seminarista, muito condizente, conferindo no livro de rezas e revestido de paramenta, com uma vara de maria-preta na mão – proseou que ia adjutorar o padre, para extraírem o Cujo, do corpo vivo de uma velha, na Cachoeira-dos-Bois, ele ia com o vigário do Campo-Redondo... Me concebo. O senhor não é como eu? Não acreditei patavim. Compadre meu Quelemém descreve que o que revela efeito são os baixos espíritos descarnados, de terceira, fuzuando nas piores trevas e com ânsias de se travarem com os viventes – dão encosto. Compadre meu Quelemém é quem muito me consola – Quelemém de Góis. Mas ele tem de morar longe daqui, na Jijujã, Vereda do Buriti Pardo... Arres, me deixe lá, que – em endemoninhamento ou com encosto – o senhor mesmo deverá de ter conhecido diversos, homens, mulheres. Pois não sim? Por mim, tantos vi, que aprendi. Rincha- Mãe, Sangued’Outro, o Muitos-Beiços, o Rasgaem-Baixo, Faca-Fria, o Fancho-Bode, um Treciziano, o Azinhavre... o Hermógenes... Deles, punhadão. Se eu pudesse esquecer tantos nomes... Não sou amansador de cavalos! E, mesmo, quem de si de ser jagunço se entrete, já é por alguma competência entrante do demônio. Será não? Será? De primeiro, eu fazia e mexia, e pensar não pensava. Não possuía os prazos. Vivi puxando difícil de dificel, peixe vivo no moquém: quem mói no asp’ro, não fantaseia. Mas, agora, feita a folga que me vem, e sem pequenos dessossegos, estou de range rede. E me inventei neste gosto, de especular idéia. O diabo existe e não existe? Dou o dito. Abrenúncio. Essas melancolias. O senhor vê: existe cachoeira; e pois? Mas cachoeira é barranco de chão, e água se caindo por ele, retombando; o senhor consome essa água, ou desfaz o barranco, sobra cachoeira alguma? Viver é negócio muito perigoso... Explico ao senhor: o diabo vige dentro do homem, os crespos do homem – ou é o homem arruinado, ou o homem dos avessos. Solto, por si, cidadão, é que não tem diabo nenhum. Nenhum! – é o que digo. O senhor aprova? Me declare tudo, franco – é alta mercê que me faz: e pedir posso, encarecido. Este caso – por estúrdio que me vejam – é de minha certa importância. Tomara não fosse... Mas, não diga que o senhor, assisado e instruído, que acredita na pessoa dele?! Não? Lhe agradeço! Sua alta opinião compõe minha valia. Já sabia, esperava por ela-já o campo! Ah, a gente, na velhice, carece de ter sua aragem de descanso. Lhe agradeço. Tem diabo nenhum. Nem espírito. Nunca vi. Alguém devia de ver, então era eu mesmo, este vosso servidor. Fosse lhe contar... Bem, o diabo regula seu estado preto, nas criaturas, nas mulheres, nos homens. Até: nas crianças – eu digo. Pois não é ditado: “menino – trem do diabo”? E nos usos, nas plantas, nas águas, na terra, no vento... Estrumes. ... O diabo na rua, no meio do redemunho... Hem? Hem? Ah. Figuração minha, de pior pra trás, as certas lembranças. Mal hajame! Sofro pena de contar não... Melhor, se arrepare: pois, num chão, e com igual formato de ramos e folhas, não dá a mandioca mansa, que se come comum, e a mandioca-brava, que mata? Agora, o senhor já viu uma estranhez? A mandioca-doce pode de repente virar azangada – motivos não sei; às vezes se diz que é por replantada no terreno sempre, com mudas seguidas, de manaíbas – vai em amargando, de tanto em tanto, de si mesma toma peçonhas. E, ora veja: a outra, a mandiocabrava, também é que às vezes pode ficar mansa, a esmo, de se comer sem nenhum mal. E que isso é? Eh, o senhor já viu, por ver, a feiúra de ódio franzido, carantonho, nas faces duma cobra cascavel? Observou o porco gordo, cada dia mais feliz bruto, capaz de, pudesse, roncar e engolir por sua suja comodidade o mundo todo? E gavião, corvo, alguns, as feições deles já representam a precisão de talhar para adiante, rasgar e estraçalhar a bico, parece uma quicé muito afiada por ruim desejo. Tudo. Tem até tortas raças de pedras, horrorosas, venenosas – que estragam mortal a água, se estão jazendo em fundo de poço; o diabo dentro delas dorme: são o demo. Se sabe? E o demo – que é só assim o significado dum azougue maligno – tem ordem de seguir o caminho dele, tem licença para campear?! Arre, ele está misturado em tudo. Que o que gasta, vai gastando o diabo de dentro da gente, aos pouquinhos, é o razoável sofrer. E a alegria de amor – compadre meu Quelemém, diz. Família. Deveras? É, e não é. O senhor ache e não ache. Tudo é e não é... Quase todo mais grave criminoso feroz, sempre é muito bom marido, bom filho, bom pai, e é bom amigo-de-seus-amigos! Sei desses. Só que tem os depois – e Deus, junto. Vi muitas nuvens. Mas, em verdade, filho, também, abranda. Olhe: um chamado Aleixo, residente a légua do Passo do Pubo, no da-Areia, era o homem de maiores ruindades calmas que já se viu. Me agradou que perto da casa dele tinha um açudinho, entre as palmeiras, com traíras, pra-almas de enormes, desenormes, ao real, que receberam fama; o Aleixo dava de comer a elas, em horas justas, elas se acostumaram a se assim das locas, para papar, semelhavam ser peixes ensinados. Um dia, só por graça rústica, ele matou um velhinho que por lá passou, desvalido rogando esmola. O senhor não duvide – tem gente, neste aborrecido mundo, que matam só para ver alguém fazer careta... Eh, pois, empós, o resto o senhor prove: vem o pão, vem a mão, vem o são, vem o cão. Esse Aleixo era homem afamilhado, tinha filhos pequenos; aqueles eram o amor dele, todo, despropósito. Dê bem, que não nem um ano estava passado, de se matar o velhinho pobre, e os meninos do Aleixo aí adoeceram. Andaço de sarampão, se disse, mas complicado; eles nunca saravam. Quando, então, sararam. Mas os olhos deles vermelhavam altos, numa inflama de sapiranga à rebelde; e susseguinte – o que não sei é se foram todos duma vez, ou um logo e logo outro e outro – eles restaram cegos. Cegos, sem remissão dum favinho de luz dessa nossa! O senhor imagine: uma escadinha – três meninos e uma menina – todos cegados. Sem remediável. O Aleixo não perdeu o juizo; mas mudou: ah, demudou completo – agora vive da banda de Deus, suando para ser bom e caridoso em todas suas horas da noite e do dia. Parece até que ficou o feliz, que antes não era. Ele mesmo diz que foi um homem de sorte, porque Deus quis ter pena dele, transformar para lá o rumo de sua alma. Isso eu ouvi, e me deu raiva. Razão das crianças. Se sendo castigo, que culpa das hajas do Aleixo aqueles meninozinhos tinham?! Compadre meu Quelemém reprovou minhas incertezas. Que, por certo, noutra vida revirada, os meninos também tinham sido os mais malvados, da massa e peça do pai, demônios do mesmo caldeirão de lugar. Senhor o que acha? E o velhinho assassinado? – eu sei que o senhor vai discutir. Pois, também. Em ordem que ele tinha um pecado de crime, no corpo, por pagar. Se a gente – conforme compadre meu Quelemém é quem diz – se a gente torna a encarnar renovado, eu cismo até que inimigo de morte pode vir como filho do inimigo. Mire veja: se me digo, tem um sujeito Pedro Pindó, vizinho daqui mais seis léguas, homem de bem por tudo em tudo, ele e a mulher dele, sempre sidos bons, de bem. Eles têm um filho duns dez anos, chamado Valtei – nome moderno, é o que o povo daqui agora apreceia, o senhor sabe. Pois essezinho, essezim, desde que algum entendimento alumiou nele, feito mostrou o que é: pedido madrasto, azedo queimador, gostoso de ruim de dentro do fundo das espécies de sua natureza. Em qual que judia, ao devagar, de todo bicho ou criaçãozinha pequena que pega; uma vez, encontrou uma crioula bentabêbada dormindo, arranjou um caco de garrafa, lanhou em três pontos a popa da perna dela. O que esse menino babeja vendo, é sangrarem galinha ou esfaquear porco. – “Eu gosto de matar...” – uma ocasião ele pequenino me disse. Abriu em mim um susto; porque: passarinho que se debruça – o vôo já está pronto! Pois, o senhor vigie: o pai, Pedro Pindó, modo de corrigir isso, e a mãe, dão nele, de miséria e mastro – botam o menino sem comer, amarram em árvores no terreiro, ele nu nuelo, mesmo em junho frio, lavram o corpinho dele na peia e na taca, depois limpam a pele do sangue, com cuia de salmoura. A gente sabe, espia, fica gasturado. O menino já rebaixou de magreza, os olhos entrando, carinha de ossos, encaveirada, e entisicou, o tempo todo tosse, tossura da que puxa secos peitos. Arre, que agora, visível, o Pindó e a mulher se habituaram de nele bater, de pouquinho em pouquim foram criando nisso um prazer feio de diversão – como regulam as sovas em horas certas confortáveis, até chamam gente para ver o exemplo bom. Acho que esse menino não dura, já está no blimbilim, não chega para a quaresma que vem... Uê-uê, então?!Não sendo como compadre meu Quelemém quer, que explicação é que o senhor dava? Aquele menino tinha sido homem. Devia, em balanço, terríveis perversidades. Alma dele estava no breu. Mostrava. E, agora, pagava. Ah, mas, acontece, quando está chorando e penando, ele sofre igual que se fosse um menino bonzinho... Ave, vi de tudo, neste mundo! lá vi até cavalo com soluço... – o que é a coisa mais custosa que há. Bem, mas o senhor dirá, deve de: e no começo – para pecados e artes, as pessoas – como por que foi que tanto emendado se começou? Ei, ei, aí todos esbarram. Compadre meu Quelemém, também. Sou só um sertanejo, nessas altas idéias navego mal. Sou muito pobre coitado. Inveja minha pura é de uns conforme o senhor, com toda leitura e suma doutoração. Não é que eu esteja analfabeto. Soletrei, anos e meio, meante cartilha, memória e palmatória. Tive mestre, Mestre Lucas, no Curralinho, decorei gramática, as operações, regra-de-três, até geografia e estudo pátrio. Em folhas grandes de papel, com capricho tracei bonitos mapas. Ah, não é por falar: mas, desde o começo, me achavam sofismado de ladino. E que eu merecia de ir para cursar latim, em Aula Régia – que também diziam. Tempo saudoso! Inda hoje, apreceio um bom livro, despaçado. Na fazenda O Limãozinho, de um meu amigo Vito Soziano, se assina desse almanaque grosso, de logogrifos e charadas e outras divididas matérias, todo ano vem. Em tanto, ponho primazia é na leitura proveitosa, vida de santo, virtudes e exemplos – missionário esperto engambelando os índios, ou São Francisco de Assis, Santo Antônio, São Geraldo... Eu gosto muito de moral. Raciocinar, exortar os outros para o bom caminho, aconselhar a justo. Minha mulher, que o senhor sabe, zela por mim: muito reza. Ela é uma abençoável. Compadre meu Quelemém sempre diz que eu posso aquietar meu temer de consciência, que sendo bem-assistido, terríveis bons-espíritos me protegem. Ipe! Com gosto... Como é de são efeito, ajudo com meu querer acreditar. Mas nem sempre posso. O senhor saiba: eu toda a minha vida pensei por mim, forro, sou nascido diferente. Eu sou é eu mesmo. Diverjo de todo o mundo... Eu quase que nada não sei. Mas desconfio de muita coisa. O senhor concedendo, eu digo: para pensar longe, sou cão mestre – o senhor solte em minha frente uma idéia ligeira, e eu rastreio essa por fundo de todos os matos, amém! Olhe: o que devia de haver, era de se reunirem-se os sábios, políticos, constituições gradas, fecharem o definitivo a noção – proclamar por uma vez, artes assembléias, que não tem diabo nenhum, não existe, não pode. Valor de lei! Só assim, davam tranqüilidade boa à gente. Por que o Governo não cuida?! Ah, eu sei que não é possível. Não me assente o senhor por beócio. Uma coisa é pôr idéias arranjadas, outra é lidar com país de pessoas, de carne e sangue, de mil-e-tantas misérias... Tanta gente – dá susto de saber – e nenhum se sossega: todos nascendo, crescendo, se casando, querendo colocação de emprego, comida, saúde, riqueza, ser importante, querendo chuva e negócios bons... De sorte que carece de se escolher: ou a gente se tece de viver no safado comum, ou cuida só de religião só. Eu podia ser: padre sacerdote, se não chefe de jagunços; para outras coisas não fui parido. Mas minha velhice já principiou, errei de toda conta. E o reumatismo... Lá como quem diz: nas escorvas. Ahã. Hem? Hem? O que mais penso, testo e explico: todo-omundo é louco. O senhor, eu, nós, as pessoas todas. Por isso é que se carece principalmente de religião: para se desendoidecer, desdoidar. Reza é que sara da loucura. No geral. Isso é que é a salvaçãoda- alma... Muita religião, seu moço! Eu cá, não perco ocasião de religião. Aproveito de todas. Bebo água de todo rio... Uma só, para mim é pouca, talvez não me chegue. Rezo cristão, católico, embrenho a certo; e aceito as preces de compadre meu Quelemém, doutrina dele, de Cardéque. Mas, quando posso, vou no Mindubim, onde um Matias é crente, metodista: a gente se acusa de pecador, lê alto a Bíblia, e ora, cantando hinos belos deles. Tudo me quieta, me suspende. Qualquer sombrinha me refresca. Mas é só muito provisório. Eu queria rezar – o tempo todo. Muita gente não me aprova, acham que lei de Deus é privilégios, invariável. E eu! Bofe! Detesto! O que sou? – o que faço, que quero, muito curial. E em cara de todos faço, executado. Eu não tresmalho! Olhe: tem uma preta, Maria Leôncia, longe daqui não mora, as rezas dela afamam muita virtude de poder. Pois a ela pago, todo mês – encomenda de rezar por mim um terço, todo santo dia, e, nos domingos, um rosário. Vale, se vale. Minha mulher não vê mal nisso. E estou, já mandei recado para uma outra, do Vau-Vau, uma Izina Calanga, para vir aqui, ouvi de que reza também com grandes meremerências, vou efetuar com ela trato igual. Quero punhado dessas, me defendendo em Deus, reunidas de mim em volta... Chagas de Cristo! Viver é muito perigoso... Querer o bem com demais força, de incerto jeito, pode já estar sendo se querendo o mal, por principiar. Esses homens! Todos puxavam o mundo para si, para o concertar consertado. Mas cada um só vê e entende as coisas dum seu modo. Montante, o mais supro, mais sério – foi Medeiro Vaz. Que um homem antigo... Seu Joãozinho Bem-Bem, o mais bravo de todos, ninguém nunca pôde decifrar como ele por dentro consistia. Joca Ramiro – grande homem príncipe! – era político. Zé- Bebelo quis ser político. (shrink)

Kitap, Çağdaş müfessirlerden Tâhir b. Âşûr’un et-Tahrîr ve’t-tenvîr adlı oldukça hacimli tefsir eserinin mukaddime kısmının tercümesinden ibarettir. Tefsir ilmiyle ilgili geniş bir malumatın yer aldığı mukaddime bölümünün dilimize tercüme edilmiş olması tefsir akademyası açısından oldukça önemlidir. Zira son dönem tefsirle ilgili yapılan araştırmalara bakıldığında İbn Âşûr’un ilgili eserinin referanslar arasında sıkça yer almış olması bu tercümeyi daha da önemli kılmakta hatta Ülkemiz açısından böyle bir tercümeye duyulan ihtiyacı da karşılamaktadır.

Bu çalı ş mada Nuh b. Mustafa el-Konevi’nin “fethu'l-celil alâ abdihi'z-zelîl fî beyâni mâ verede fi'l-istihlâf fi'l-cümü'ati mine'l-ekâvil ” adlı risalesinin tahkikli çalı ş ması yapıldı. Büyük bir alim ve fakih olan müellifimiz zamanın Konya müftüsüdür. Mısır’a tabli ğ ve ilmi faaliyetlerini gerçekleçtirmek için hicret ettikten sonra orada vefat etmi ş tir. İ lmi alanlarda bir çok gayreti vardır. Özellikle fıkıh ve fıkıh usulü sahasında önemli eserlere imza atmı ş tır. Söz konusu bu risale, süleymaniye kütüphanesine ba ğ lı veliyüddin (...) Efendi kütüphanesinden elde edilen iki el yazması esas alınarak tahkik edilmi ş tir. “Fethu'l-celil alâ abdihi'z-zelîl fî beyâni mâ verede fi'l-istihlâf fi'l-cümü'ati mine'l-ekâvil” adlı risalesi Cuma günü hutbe okumak için birinin imam tarafından tayin edilme konusunu ele alır. Nitekim son dönem hanefi fakihlerinden İ bn Kemal Pa ş a, Molla Hüsrev, Hasen e ş - Ş ürünbülâlî gibi di ğ er bir ço ğ u bu konuda eser kaleme almı ş tır. Bu sahada telif edenlerden birisi de müellifimiz Nuh b. Mustafa el-Konevi’dir. Bu çalı ş masında, konu gere ğ i alimlerin görü ş lerini zikreder, kendisi ile ihtilafa dü ş en görü ş ü ilmi bir üslupla tartı ş arak analiz ettikten sonra tercih etti ğ i görü ş ü ortaya koyar. Sonuç olarak, hutbe ve namaz için ister özür olsun ister olmasın imamın cemaatten birini tayin etmesi meselesine cevaz verir. (shrink)

Bu çalışma, David Hume’un beğeninin bir standardı olduğu iddiasına yönelik incelememin ikinci aşamasıdır. Böyle bir incelemeye başlamamın nedeni, çalışmanın birinci aşamasının başından da söylediğim gibi, açık bir şekilde görülen beğeni farklılıklarına rağmen, tümevarımsal akıl yürütmeyi eleştiren deneyci bir filozof olan David Hume’un beğeninin bir standardı olduğunu iddia etmesidir. Deneyci bir filozof olduğu için, Hume’un bu standardı a priori ya da doğuştan idelere dayandırma olanağı yoktur. Diğer taraftan, Hume, tümevarımsal akıl yürütmeyi eleştirerek, deneyimden tüm insanlar için bir ölçüt olabilecek kesinlikte bir (...) bilgi ya da standart üretmenin olanağını neredeyse tamamen ortadan kaldırmıştır. İncelemenin birinci aşaması olan “David Hume’un Beğeni Standardı I: Farklılıklar ve Standart” başlıklı makalede, Hume’un beğeni farklılıklarına rağmen nasıl olup da bir beğeni standardı olduğunu iddia ettiğini ele almıştım. İncelememin ikinci aşaması olan bu çalışmada ise, Hume’un beğeni standardının sanat eserlerinin bazı nitelikleriyle insan zihninin doğal yapısı arasındaki bir uyuşmadan kaynaklandığı iddiasını ve bu standardı belirli niteliklere sahip ideal eleştirmenler üzerinden nasıl açıkladığını ele alıp, Hume’un beğeni standardı tartışmasının genel bir değerlendirmesini yapacağım. (shrink)

Bu makalede Erken dönem Eş‘ariyye’de dakîku’l-kelâm konusu izah edilmeye çalışılacaktır. Kelâm ilminin sistematik hale gelişinden itibaren konuları genellikle dakîku’l-kelâm ve celîlu’l-kelâm şeklinde ikili bir tasnifle ele alınmıştır. Dakîku’l-kelâm, konusu itibariyle âlem, âlemin unsurları, cevher, araz, cisim gibi fizik alanına tekabül ederken celîlu’l-kelâm ise uluhiyyet, nübüvvet ve sem’iyyât ile ilişkili olan metafizik alana tekabül etmektedir. Hicrî dördüncü asırda teşekkül eden Eş‘arî kelâm okulu varlık konusu başta olmak üzere fizik ve metafizik konuları sistematik bir şekilde ele almıştır. Erken dönem Eş‘arî kelâmında kelâm (...) ilminin fizik alanına tekabül eden dakîku’l-kelâm konularına epeyce yer verilmiştir. Bu çalışmada amacımız erken dönem Eş‘ariyye’nin Allah-âlem ilişkisi, âlemin hudûsu ve unsurları, cisim, cevher ve araz gibi meseleleri içeren dakîku’l-kelâm anlayışını sunmaktır. Allah-âlem ilişkisini ele almada daha önceleri Mu‘tezile tarafından kullanılan kelâm atomculuğunun Eş‘arî kelâmında da benimsenip benimsenmediğine değinilecektir. Aynı şekilde Âlemin işleyişinde bir zorunluluğun olup olmadığı meselesini konu edinen illiyet/nedensellik tartışmaları da ele alınacaktır. Bu çalışmanın erken dönem Eş‘arî kelâmının dakîku’l-kelâm alanındaki özgünlüğünü ortaya koymasını ve yeni çalışmalara kapı aralayarak literatüre bir katkı sunmasını umuyoruz. Çalışmada literatür taraması, mukayese ve metin analizi yöntemi kullanılmış olup konu erken dönem Eş‘ariyye ile sınırlandırılmıştır. (shrink)

Öz: Yargıçlık tarihteki en eski mesleklerden biridir. İlahi kökenli bir hukuk sistemi olan İbranilerde de yargıçlık gerek Tevrat gerekse sonradan hukukçuların katkıları ile ortaya çıkmış ve uygulanmıştır. İbrani hukukunun temel kaynağı olan Tevrat’ta peygamberlerin ve Hz. Musa’nın hem hükümdar hem de yargıç olarak yetkilendirildiklerinden bahsedilmekte, bunun dışında yargıçların adil, rüşvet almaksızın ve güçsüzleri korumak temelinde hüküm vermeleri emredilmektedir. Bu konuda benzer hatta aynı hükümlerin İslam hukukunda da olduğunu müşâhade etmekteyiz ki burada gerek önceki peygamberlerin gerekse son peygamber Hz. Muhammed’in hem (...) peygamber, hem hükümdar aynı zamanda yargılama yetkisi ile donatılmış yargıç vasıflarına sahip olduğu görülür. Ayrıca Kur’an-ı Kerim’de kâdıların adil bir şekilde rüşvetten kaçınarak ve kimseyi kayırmadan hüküm vermeleri emredilmektedir. Bu çalışmada Antik İbrani hukukundaki hükümler ile İslam hukuku hükümlerinin yapılacak olan mukayesesi “yargıç” ve “mahkeme” kavramları ile sınırlandırıldığı için ilk olarak yargıçların durumu ve atanmaları aktarılacak, daha sonra mahkemeler ve yargılama usulü karşılaştırılacak, ardından yargıç atanabilmek için gerekli vasıflar ve yargıçların sorumlulukları ele alınacaktır. Bu açıdan Antik İbrani hukukunda bulunan hükümler İslam yargılama hukuku ile karşılaştırılacak, İslam hukukunda daha detaylı olan hükümler ise Antik İbrani hukukunda karşılıkları bulunmadığından ele alınmayacaktır. Neticede İlahi olarak ortaya çıkan ve gelişen bu hukuk sistemlerinin benzerlik ve farklılıkları ortaya konulmaya çalışılacaktır. Hukuk tarihi alanı hukuk sistemlerinin tarihini inceleyerek günümüz hukuk sisteminde yapılacak olası değişikliklere fikir verebilir. Geçmiş dönemlerde uygulanmış ve bitmiş, tarih olmuş olan hukuk sistemleri aslında bize hukukun daha adil hale getirilmesi için kaynak olabilir. Dini temelli hukuk sistemlerinden kaynakları bize ulaşanların belki de en eskisi olan İbrani hukuku kişinin hayatının her alanında düzenleme yapması amaçlamaktadır ve bu hedefine de ulaşmış görünüyor. Halen İsrail’in hukuk sistemi tamamen laik ve dini hukuktan sıyrılmış değildir. İbrani hukukunun bu amacı sebebiyle mahkeme, yargıç ve yargılama konularında gerek Tevrat’ta ve gerekse Talmud’da ayrıntılı düzenlemeler bulunmaktadır. Bu düzenlemelerde yargılama yapacak olan kimselerin kimin arasından seçileceği, yargılama yaparken yargıçların uyması gereken kurallar, mahkeme çeşitleri ve diğer birçok konu yer almıştır. Bu çalışmada Antik İbrani hukuku ile karşılaştırılması yapılan İslam hukukunun da temel özelliği dini temelli olmasıdır. İslam hukuku da kişinin hayatının her alanında düzenlemeler yapar. Ve yargılama hukuku alanında da Antik İbrani hukukundaki düzenlemelerden belki de daha fazla hükümler bulunmaktadır. Çalışmanın sınırlandırıldığı konularda İslam hukuku ile Antik İbrani hukukunun birçok hükmünün benzeştiği görülmektedir. Hatta ayrışan noktalar sadece bir-iki konudadır. İslam hukukunda daha önceki hukuk sistemlerindeki bazı hükümlerin aynen korunduğu görülmektedir. Bu açıdan İslam hukuku kendinden önceki hukuk sistemlerindeki hükümlerin tamamını ilga etmemiş, bazı hükümleri aynen bazılarını ise değiştirerek almıştır. Özellikle yargıçların yargılama faaliyetini sürdürürken uymaları gereken kurallar Antik İbrani hukuku ve İslam hukukunda neredeyse aynıdır. İslam hukukunda ek olarak daha detaylı düzenlemelerin bulunduğu da ifade edilmelidir. Bu durum bir yargılamayı adil olarak yürütmesi gereken yargıçta bulunması gereken adalet, tarafsızlık, bilgili ve eğitimli olma gibi vasıfların belirlenmesine yol açmıştır. Binlerce yıl önceki hükümlerin bugün bile değişmediği görülecektir. Halen Bangalor Yargısal Davranış İlkelerindeki ve ülkelerin kendi iç hukuklarındaki düzenlemelerin çok da farklı olmadığı anlaşılacaktır. (shrink)

Nicholas of Cusa, 15. yy. felsefesinde önemli bir kavşağı temsil eder. Orta Çağ’da Skolastik düşüncenin tahakkümü altındaki bilim ve felsefenin âlem tasavvurunun Rönesans’la birlikte farklılaşmasında Cusa’nın eklemlendiği felsefe geleneğinin etkisinin bulunduğu söylenebilir. Cusa, Platon felsefesi temelinde ortaya koyduğu teolojik varlık anlayışıyla sonlu ile sonsuz arasında net bir ayırıma gitmiştir. Tanrı’nın birliği fikrini merkeze alarak şekillendirdiği teolojisinde, bu birlik perspektifinde geliştirdiği Tanrı- âlem ilişkisini diyalektik bir yaklaşımla aynılık ve gayrılık kavrayışı içerisinde ele almıştır. Cusa, Tanrı’yı ve varlığının devamını Tanrı’ya borçlu olduğundan (...) dolayı âlemi bir açıdan ayniyet içerisinde görerek, onların mahiyetçe bilinemez olduğunu savunmuş ve bu sahadaki bilgisizliği Tanrısal bir idrake bağlı kılarak olumlamıştır. Diğer yandan içinde yaşadığı dönemin ruhuna uygun olarak geliştirdiği hümanist, septik ve bilimsel bilginin imkânlarını göz ardı etmeyen bakış açısıyla, âlemin bilgisini elde edeceğini düşündüğü matematiksel yöntemle adeta modern bilim ve felsefenin haberciliğini yapmıştır. Bu çalışma, Nicholas of Cusa’nın felsefesinde yer alan varlık anlayışını Tanrı-âlem ilişkisi çerçevesinde incelemek için yapılmıştır. (shrink)

Sinoptik Problem, XVIII. yüzyıldan bu yana bilim insanlarının çözmeye çalıştıkları bir sorun ve entelektüel bir tartışmadır. Bu tartışma, Kilise’nin geleneksel İncillerinden ilk üçünü, yani Sinoptik İnciller tabir edilen Matta, Markos ve Luka’yı bahis konusu etmesi dolayısıyla dinsel bir arka plan barındırmaktadır. Tartışma, en temel bağlamda, içerik, dil ve düzen bakımlarından büyük oranda benzeşen, ama bazen de farklı noktalar barındıran söz konusu bu İnciller arasında ne gibi ilişkiler bulunduğu ya da kurulabileceği noktasında yoğunlaşmaktadır. Tartışmanın teorisi, Yuhanna İncili’ni Sinoptik İncillerden ayırmakta ve (...) onu İsa’nın tarihi için temel bir kaynak olarak görmemektedir. Tartışmanın yöntemi, Sinoptik İncil metinlerinin kuşbakışı olarak birlikte görülmek suretiyle ve karşılaştırmalı şekilde okunması esasına dayanmaktadır. Tartışmanın amacı, Sinoptik İnciller arasındaki muhtemel ilişkiler ağını bunların kaynakları üzerinden çözümlemek suretiyle İsa ve Hıristiyanlığın doğuşu konularında özgün tarihsel bilgilere ulaşmaktır. Sinoptik Problem’in çözümüne yönelik birçok hipotez ileri sürülmektedir. Ancak Problem kapsamındaki bütün modern çalışmalar Batılı araştırmacılar tarafından yapılmaktadır. Bir başka deyişle, Sinoptik Problem Türk akademisine yabancı bir konudur. Bu yüzden de burada, giriş mahiyetinde bir değerlendirme üzerinden, Sinoptik Problem’in varlığına ve çerçevesine Türk akademisinin dikkatini çekmek amaçlanmaktadır. Ayrıca bu bağlamda ulaşılabilecek bazı sonuçlar redaksiyon kritiği yönteminden yardım alınmak suretiyle örneklendirilecektir. Özet : Geleneksel dört İncil Antikçağ’dan bu yana tartışılan metinlerdir. Bu tartışmaların birçok boyutu olmuştur, ama İncillerin çelişkili bilgiler içerip içermedikleri konusu da ön planda yer almıştır. Celsus ya da Porphyrios gibi pagan yazarlar, İncillere bu bakımdan birçok eleştiri yöneltmişlerdir. İncillerin henüz kanon niteliği taşımadığı II. yüzyılda, Markion veya Tatianus gibi Hıristiyan yazarlar ise İncillerin Yahudi kutsal yazılarıyla uyumsuz oldukları veya kendi aralarında çelişkiler barındırdıkları gibi düşüncelerden hareketle birtakım tasarruflarda bulunmuşlardır. Markion, kendi Yeni Ahit kanonuna Luka İncili ile yakın ilişkisi bulunan tek bir İncil dâhil etmiştir. Tatianus, dört İncilin karma bir varyantını hazırlayarak kullanıma sunmuştur. İncillerin çelişkileri meselesi, bir sonraki aşamada Origenes veya Augustinus gibi Hıristiyan yazarlarca da açıklanmaya çalışılmıştır. Ancak dört İncilin artık daha fazla sivrildiği veya kanon olarak kabul edildiği bu yeni dönemde, Hıristiyan yazarların yaklaşımları daha farkı bağlamlar barındırmaya başlamıştır. Origenes, İskenderiye’de Philo’dan beri bilinen alegorik yorumlama önerisiyle, çelişki yansıtan metinleri problemin kaynağı olmaktan kurtarmak ve problemi, çelişkili metnin ya da metinde geçen rivayetin alegorik gizemini kavrayamayan insan zihnine atfetmek istemiştir. Augustinus, İncillerin inançlı bir kalp gözüyle okunması önerisiyle benzer bir yaklaşımı göstermiştir. Ona göre, İncil yazarlarının Mesih’i başka yönlerden tasvir etmeleri nedeniyle İncillerin farklı karakterler yansıtmaları doğaldır. Bu metinlerdeki aşkın anlamın kavranabilmesi için ruhsal bir anlayış çerçevesinde okunmaları gerekmektedir. Sonuçta bütün bu Hıristiyan yazarlar hem pagan yazarların İnciller hakkındaki eleştirilerini yanıtlama, hem de Hıristiyan zihinlerde mevcut şüpheleri giderme amacı taşımışlardır. Origenes, İnciller hakkında süregiden tartışmaları mantıksal ve sistematik bir usulle çözümleme çabası harcayan ilk Hıristiyan düşünürdür. Augustinus ise Sinoptik Problem’in başlangıç noktasıdır. Zira İncil metinleri arasındaki bağlantılar veya bunların birbirlerini kaynak olarak kullanmış olabilecekleri fikri, ilk defa Augustinus tarafından dile getirilmiştir. Ancak modern anlamıyla Sinoptik Problem, bugünkü şekliyle Reimarus (1684-1768), Lessing (1729-1781), Griesbach (1745-1812) ve Eichhorn (1752-1827) gibi Aydınlanma düşünürlerinin açtıkları yolu izleyen entelektüeller tarafından; XVIII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren bilimsel bir disipline dönüştürülmüştür. Çünkü artık modern araştırmacılar, Kilise ideolojilerine bağlı eski yazarlardan farklı olarak, İnciller hakkında ileri sürülen geleneksel inançları yıkmaya başlamışlardır. Böylece antik Hıristiyan düşünürlerin çok mesai harcadıkları bir mesele; İncillerin birbirleriyle uyumsuz kronolojilerini uyuşturma çabası artık bir kenara bırakılmıştır. İnciller arasında doğrudan değil de dolaylı şekilde ilişki kurulabilecek yerlerde, bu İncillerin müşterek hipotetik kaynaklarını ara(ştır)ma düşüncesi öne çıkmıştır. İncillerin tarihsel bir şahsiyet olarak İsa’yla doğrudan bağlantılı kitaplar oldukları iddiası yavaş yavaş tarihe karışmıştır. Sinoptik Problem’in esası Sinoptik İncillerin karşılaştırmalı okunmasıdır. Modern anlamıyla bu karşılaştırma ve bunun yorumlanması ilk defa olarak Griesbach (1745-1812) tarafından yapılmıştır. Griesbach, Matta, Markos ve Luka İncillerini kelimenin modern anlamını yansıtacak şekilde karşılaştırmalı olarak; yani synopsis oluşturacak tarzda ilk defa olarak analiz eden araştırmacıdır. Onun bu karşılaştırması, söz konusu İncillerin birçok pasajını veya anlatısını yan yana yerleştirerek okuma esasına dayanmaktadır. Sinoptik Problem’in çözümü konusunda birçok hipotez ileri sürülmüştür. Markos İncili’nin Önceliği teorisine dayanan İki Kaynak Hipotezi, Dört Kaynak Hipotezi veya Farrer Teorisi gibi görüşler araştırmacılar arasında açık ara popüler olanlardır. Buna göre, Matta ve Luka’yı kaleme alan yazarlar, ilk İncil olan Markos’un metnini birbirlerinden bağımsız şekilde kaynak olarak kullanmışlardır. Ayrıca İki Kaynak ve Dört Kaynak Hipotezlerine göre, Matta ile Luka’nın yazarları Markos’a ilaveten bugün Almanca Quellen (kaynak) kelimesinden hareketle Q şeklinde tanımlanan kayıp bir başka belgeyi de müşterek şekilde kaynak olarak kullanmışlardır. Böylece Matta ile Luka İncillerinin arkasında Markos İncili ile Q belgesi bulunduğu düşünülmektedir. İncil yazarlarının sözlü ve yazılı kaynaklar kullanarak ve bu kaynakları yeniden şekillendirerek kendi metinlerini oluşturdukları bilinmektedir. Bu süreci inceleyen bilimsel yöntemlerden birisi olarak redaksiyon kritiği, İncil yazarlarının bugün elde bulunan yazılı bilgi kaynaklarını düzenlemek, yeniden biçime sokmak ve elden geçirmek suretiyle, eski edebi çalışmaları nasıl şekillendirdikleri konusunu araştırmaktadır. Metodun arkasında yatan teori şudur: Bir yazarın kullandığı kaynak bilinmekteyse ve o kaynak bugün elde ise, söz konusu yazarın bu kaynağı ne şekilde kullandığı sorusunun yanıtı, onun birçok eğilimi ya da ideolojisi hakkında önemli ipuçları sunacaktır. Bu doğrultuda Markos İncili’nin önceliği teorisinin redaksiyon kritiği metoduyla bir arada işlevsel kılınması, hem İsa ve Hıristiyanlığın doğuşu konularında önemli neticelere ulaşmaya, hem de Matta ve Luka İncillerini kaleme alan meçhul yazarların teolojik ve ideolojik tabanlı düşünce yapıları hakkında fikir edinmeye olanak tanımaktadır. Zira öncelikle, Matta’nın ve Luka’nın yazarları Markos’u kaynak olarak kullanmışlardır. İkinci olarak, söz konusu üç metin de bugün eldedir. Ve nihayet, Markos’un metnini, cümlelerini veya ifadelerini nasıl ve ne yönde şekillendirdikleri, Matta ile Luka’yı kaleme alan yazarların düşünce yapıları hakkında çok şey söylemektedir. Bu yöndeki analizler, bu yazarların Markos metnine bazen interpolasyon hüviyeti taşıyan eklemeler yaptıklarını, bazen bu metindeki bazı ifadeleri sansürlemek istediklerini, bazen Markos’taki bazı ifadeleri açmaya veya açıklamaya yahut örneklendirmeye çalıştıklarını, diğer bazı zamanlarda ise Markos metnindeki açık anlamı bulanıklaştırmaya çabaladıklarını gün yüzüne çıkarmaktadır. Matta ve Luka’yı kaleme alan yazarların bu faaliyetleri sebepsiz değildir. Onlar, Markos metnini kendi teolojik düşünceleriyle uyumlu olacak şekilde redakte etmeyi dilemişlerdir. Onlar, örneğin Markos metninde İsa’nın gücünün bir sınırı olduğunu yansıtan pasajlara karşıt bir düşüncenin taraftarlarıdır. Zira Markos’un bu yöndeki bazı pasajlarını İsa’nın gücünün sınırı olmadığı intibaını yansıtacak biçimde değiştirmişlerdir. Bu ise Matta ve Luka’yı yazanların İsa’yı beşer üstü bir varlık gibi gösterebilmek için kaynaklarını yeniden düzenlediklerini kanıtlamaktadır. Bu yazarlar, örneğin, Markos metninde İsa’nın İsrail Tanrı’sına “kulluk” ve “tabiiyet” beyan ettiği satırlara, kendi şahsiyetini Tanrı karşısında düşük bir kristolojik bağlamda sunduğu pasajlara, karşıt düşünceler benimsemişlerdir. Çünkü Markos metninde yer alan ve durumun böyle olduğunu gösteren ifadelere ve pasajlara müdahale etmişlerdir. Bu sayede anlamları ve bağlamları değiştirmeye çalışmışlardır. Böylece, okuyucularına, Tanrı karşısında “kul” olan bir İsa değil, fakat daha yüksek kristolojik bağlam taşıyan bir İsa sunmak istemişlerdir. Nihayet bütün bu araştırmalar, İncil metinlerinin tarihsel açıdan hangi ölçüde güvenilir bilgiler verdikleri konusunda önemli sonuçlara ulaşmaya da olanak yaratmaktadır. (shrink)

Bu metin 11 Haziran 2020'de ArtDog İstanbul dergisinde yayınlanmıştır. Zafer Aracagök'e burada yeniden üretmemize izin verdiği için teşekkür ediyoruz. Homeros'un Odysseus'un gemisinin Siren'lerin karanlık ve büyüleyici darboğazından geçişini tasvir ettiği zamanlardan bu güne birçok sanatçı, yazar ve düşünür bu sahneyi ele almış, Adorno ve Horkheimer'ın Aydınlanma'nın Diyalektiği ve Franz Kafka'nın “Siren'lerin Sessizliği” adlı öyküsü en dikkat çekici yorumlar arasında yerlerini almışlardır. İki çalışma - Philosophie – Nouvel article.

Klasik felsefe metafizik evrenin mümkün olduğunu ve onun hakkında bilgi üretebileceğimizi düşünür. Ama Kant, Comte gibi modern dönem düşünürleri, metafiziği kabul etmekle birlikte, epistemolojik olarak sadece somut bilgiye erişimin mümkün olduğunu düşünmektedirler. 1920’lerde ise Viyana Okulu olarak bilinen hareket mensupları -sonraki bilinen adıyla “mantıkçı pozitivistler”- felsefenin metafizik ile uğraşısına karşı çıkmış ve onun uğraşı alanını bilimsel önermelerin mantıkî çözümlemesi ile sınırlandırmışlardır. Bu çalışmada İngiliz düşünür Ayer’in 1936 yılında kaleme almış ve felsefe dünyasında büyük bir yankı uyandırmış olduğu orijinal adı Language, (...) Truth and Logic eserini; Türkçeye Dil, Doğruluk ve Mantık başlığıyla aktarılan tercümesi üzerinden değerlendirmeye çalışacağız. Bu eser mantıkçı pozitivizm ile doğrulanabilirlik kuramının önemli bir temsilcisi olan Ayer’in doğrulanabilirlik kuramı ve analitik/sentetik, ahlaki, metafizik önermeler hakkındaki görüşlerini bütüncül bir şekilde incelemektedir. (shrink)

Books Reviewed in this Article: Reason, Truth and History. By Hilary Putnam. Pp.xii, 222, Cambridge University Press, 1982, £15.00 , £4.95 . Fundamentals of philosophy. By David Stewart and H. Gene Blocker. Pp.xiii, 378, New York, Macmillan, 1982, £12.95. Modern Philosophy: An Introduction. By A.R. Lacey. Pp.vii, 246, London and Boston, Routledge & Kegan Paul, 1982, £7.95 , £3.95 . Merleau‐Ponty's Philosophy. By Samuel B. Mallin. Pp.xi, 302, New Haven and London, Yale University Press, 1979, £14.20. Thought and Object: Essays (...) on Intentionality. Edited by Andrew Woodfield. Pp.xvi, 316, Oxford, Clarendon Pressl Oxford University Press, 1982, £16.00. Philosophical Ethics: An Introduction to Moral Philosophy. By Tom L. Beauchamp. Pp.xv, 396, New York & London, McGraw‐Hill, 1982, £14.25. The Limits of Obligation. By James S. Fishkin. Pp.viii, 184, New Haven and London, Yale University Press, 1982, £12.95. Religion and the One: Philosophies East and West. By Frederick Copleston. Pp.281, London, Search Press, 1982, £10.50. Religious Experience and Christian Faith. By F.W. Dillistone. Pp.viii, 120. London, SCM Press, 1982, £4.95. Exploring Inner Space: Scientists and Religious Experience. By David Hay. Pp.256, Harmondsworth, Penguin Books, 1982, £2.95. Judaism and Psychoanalysis. Edited by Mortimer Ostrow. Pp.ix, 305, New York, Ktav, 1982, $20.00. Ecclesial Reflection: An Anatomy of Theological Method. By Edward Farley. Pp.xix, 380, Philadelphia, Fortress Press, 1982, $29.95. The Pastoral Nature of the Ministry. By Frank Wright. Pp.89, London, SCM Press, 1980, £2.50. Power and Authority in the Catholic Church. By Charles Dahm in collaboration with Robert Ghelardi. Pp.xviii, 334, Notre Dame, University of Notre Dame Press, 1981, £12.35. Religion in Sociological Perspective. By Bryan Wilson. Pp.vii. 187, Oxford University Press, 1982, £8.50. Myth, Religion and Society: Structuralist Essays. By M. Detienne, L. Gernet, J.‐P. Vernant and P. Vidal‐Naquet. Pp.xviii, 306, Cambridge University Press, 1981, £20.00 , £6.95 . Seven Theories of Human Society. By Tom Campbell. Pp.244, Oxford, Clarendon Press: Oxford University Press, 1981, £10.00. The Aims of Education Restated. By John White. Pp.xi, 177, London, Routledge & Kegan Paul, 1982, £8.95 , £4.95 . Love and Meaning in Religious Education: An Incarnational Approach to Teaching Christianity. By D.J. O'Leary and T. Sallnow. Pp.147, Oxford University Press, 1982, £3.50. Servant and Son: Jesus in Parable and Gospel. By J. Ramsey Michaels. Pp.xiii, 323, Atlanta, John Knox Press, 1981, £7.80. Parables for Now. By Edmund Flood. Pp.98, London, Darton, Longman and Todd, 1981, £2.50. More Parables for Now. By Edmund Flood. Pp.102, London, Darton, Longman and Todd, 1981, £2.50. Councils and Synods: With other Documents relating to the English Church, Vol.1 , A.D. 871–1204. Edited by D. Whitelock, M. Brett and C.N. Brooke. Pp.1 xxix, xii, 1151, Oxford University Press, 1981, £65.00. The Architectural History of Canterbury Cathedral. By Francis Woodman. Pp.xviii, 282, London, Routledge and Kegan Paul, 1981, £35.00. The Correspondence of Erasmus, Volume VI. Translated by R.A.B. Mynors and D.F.S. Thomson, annotated by Peter G. Bietenholz. Pp.xxii, 448, Toronto, University of Toronto Press, 1982, £56.25. Erasme: Vie de Jean Vitrier et de John Colet. Edited by Andrd Godin. Pp.160, Angers, Editions Moreana, 1982, $7.00. Erasme, lecteur d'Origène. By André Godin. Pp.ix, 724, Geneva, Librairie Droz, 1982, no price given. Thomas More: history and providence. By Alistair Fox. Pp.xi, 271, Oxford, Basil Blackwell, 1982, no price given. Thomas More: Essays on the Icon. Edited by D. Grace and B. Byron. Pp.129, Melbourne, Dove Communications, 1980, no price given. The Cambridge Connection and the Elizabethan Settlement of 1559. By W.S. Hudson. Pp.x, 158, Durham , Duke University Press, 1980, $14.75. Faith by Statute: Parliament and the Settlement of Religion, 1559. By Norman L. Jones. Pp.viii, 245 , London, Royal Historical Society, 1982, £17.52. Richard Hooker and the Politics of a Christian England. By Robert K. Faulkner. Pp.x, 190, Berkeley, University of California Press, 1981, £15.75. Icon and Conquest. By Bernadette Bucher. Pp.xvii, 220, Chicago, The University of Chicago Press, 1981, £9.95. The Wooden Churches of Eastern Europe: An Introductory Survey. By David Buxton. Pp.viii, 405, Cambridge University Press, 1982, £42.50. American Catholics: A History of the Roman Catholic Community in the United States. By James Hennessey. Pp.xii, 397, New York, Oxford University Press, 1981, £13.50. Peter Maurin: Prophet in the Twentieth Century. By Marc H. Ellis. Pp.191, Ramsey, New Jersey and Leominster, England, Paulist Press/Fowler Wright Books, 1981, £7.45. The Newman Movement: Roman Catholics in American Higher Education, 1883–1971. By John Whitney Evans. Pp.xvi, 248, Notre Dame, University of Notre Dame Press, 1980, $14.95. Priests and People in Pre‐Famine Ireland, 1780–1845. By S.J. Connolly. Pp.338, Dublin, Gill & Macmillan, 1982, £17.00. The Nonconformist Conscience: Chapel and Politics, 1870–1914. By D.W. Bebbington. Pp.x, 193, London, George Allen and Unwin, 1982, £10.00. Heinrich Pesch: sein Leben und seine Lehre. By Franz H. Mueller. Pp.220, Cologne, J.P. Bachem, 1980, no price given. Beyond Survival: Reflections on the Future of Judaism. By Dow Marmur. Pp.xix, 218, London, Darton, Longman and Todd, 1982, £7.95. (shrink)

Bu çalışma, İslam dini düşüncesinin rasyonelleşme sürecinin olanak, ihtiyaç ve zorluklarını tartışmayı amaçlamaktadır. İslam düşüncesinin inanç ve akıl ya da dinsel ve düşünsel boyutları arasındaki ilişkiler konusu her zaman güncel olmuştur. Bazen bu iki boyut birbiriyle özdeşleştirilmiş veya tamamen ayrıştırılmış, bazen de aralarındaki farklılıklar ön plana çıkarılarak değerlendirilmiştir. Özellikle vahye dayalı dinler söz konusu olduğunda dinin ilahî boyutunu anlamak için onun inanç unsurları daha çok tartışmaların merkezinde yer almıştır. Dinin düşünce boyutuna gelince, beşeri unsurlar içermesi dolayısıyla inancın tarihsel zemini, sosyolojik (...) gerçekliği ve hatta coğrafi koşulları sorgulamalardan kendisini kurtaramamıştır. Akıl (rasyonalist boyut) ve inanç (dini boyut) arasındaki farklılıklar söz konusu olunca, özellikle dini kaygılarla ve bazen de epistemik nedenlerle tartışma kaçınılmaz olmuştur. İlâhi din(ler)in insan çabalarıyla şekillenen felsefe ve akılla ilişkisi, dinin zaman içerisinde kazandığı rasyonel boyutlar hiç de her zaman tekdüze bir şekilde kabul görmemiştir. Bu unsurların aklileşme ile ilişkisi bazen olumlu, bazen de engelleyici olmuştur. Şöyle ki, bazen dinlerin ortaya çıkış koşulları, hitap ettiği toplumun inanç ve alışkanlıkları, doğduğu coğrafyanın özellikleri, siyasi ve kültürel olaylar dinin rasyonelleşmesini yavaşlatmıştır. Erken dönem öncesi ve sonrasındaki gelişen bir takım sosyal gerçeklikler ve toplumsal alışkanlıkların neden olduğu sonuçların bilim insanları tarafından çoğunlukla göz ardı edildiği kanaatindeyiz ve bu etkileşimin temel unsurlarından dikkate alınmadığını düşünüyoruz. Çalışmamızın içeriğini ağırlıklı olarak bu gibi tartışmalar teşkil edecektir. Bunun yanı sıra çalışmamızda, akılcı unsurların dini düşünceye dâhil edilmesi ve rasyonelleştirmeyi hızlandırma açısından erken dönemlerde gerçekleşen fetih faaliyetlerinin ve çeviri hareketlerinin son derece önemli olduğunu göstermeye çalışacağız. Makalemizde aynı zamanda, yeni fethedilen önemli bilim ve felsefe merkezlerinin, dini düşüncenin rasyonelleşmesi için yeni ihtiyaçlar ve fırsatlar yarattığını savunuyoruz. Kanaatimizce, Kur’an'ın bilime teşvik ve yönlendirmesi de bilginin yaygınlaşmasını ve bilimsel etkileşim sürecine zemin hazırlamış ve rasyonelleşme sürecini kolaylaştırmıştır. Bu işbirliğine, tarihsel olarak cahiliye (ümmi) özelliği taşıyan Arap toplumunun bilimsel merakı da eklenmiş ve onların da bilimsel faaliyetlere katılımını sağlamıştır. Bu gibi olumlu katkıların yanı sıra, İslam öncesi toplumsal yaşam biçimleri ve zihinsel alışkanlıklar da rasyonelleşme sürecinin önündeki engeller olarak görülmektedir. Çalışmamızda, Arap toplumunun yazılı bir kültüre sahip olmayışının bilgi aktarım hızını yavaşlattığını ileri sürüyoruz. Şöyle ki, erken dönemlerde yazının yaygın olmamasının dini konuları felsefî formülasyonlarla kavramsal düzeyde ifade etme işini zorlaştırmış ve kendisinden sonraki dönemler için birçok tartışmanın nedeni olmuştur. Böylece rasyonelleşme sürecinin bahsi geçen bütün imkân, ihtiyaç ve fırsatlarına rağmen, yukarıdaki sosyo-psikolojik nedenlerle zorlu bir dönem olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmamızda İslam dininin ortaya çıkışından kısa süre sonra içsel ve dışsal nedenlerle, kimi zaman pratik-pragmatik bir zorunluluk olarak, kimi zaman da zaten kutsal metnin kendi buyruğunun gereği olarak aklîleşme sürecinin imkân, ihtiyaç ve zorluklarını belirlemeye çalışacağız. İslam öncesi gerek felsefî düşünüşün, gerekse de Arap zihin yapısının, dünya görüşünün ve dilsel ifadelerinin İslam düşüncesinin hem imkânı ve engelleyici unsuru olduğunu düşünüyoruz. Rasyonelleşme sürecindeki tartışmalı bir kavram olarak akla yaklaşımın, toplumsal ihtiyaçtan ve dinî inançtan ileri gelen nedenlerle farklı ele alındığı kanaatindeyiz. Bu durum bazen akılsal düşünceni temsil eden rasyonalist düşünürlerden dinsel kaygılarla kuşkulanmayı gerektirmiş,, zaman zaman da onların tenkit, hatta tekfir edilmelerine sebep olmuştur. Bu yaklaşımın temelinde genellikle dini endişelerin olduğu bir gerçektir ve dinsel kaygılarla eleştiren düşünürlerden birkaç örnekle bahsedeceğiz. Çalışmamızda, rasyonelleşme sürecinin erken dönemlerinde yaşanan sorunlarla sınırlı kalmaya çalışsak da, gerekli gördüğümüzde antik ve ortaçağ döneminin kimi yazarlarına da başvurduk. (shrink)

Aphoristic work on Sankhya philosophy with Sanskrit commentary and Hindi translation of Sāṅkhyaśāstra, Maithili commentary by Durgādhara Jhā.

Comprehensive work with Hindi and Sanskrit commentaries on fundamentals of Sankhya philosophy.

Öz Çalışmanın konusu irfanî geleneğin on beşinci yüzyıldaki önemli temsilcilerinden ve aynı zamanda İbnü’l-Arabî’nin takipçilerinden biri olan İbn Türke’nin varlık mertebelerine dair görüşleridir. Konu, İbn Türke’nin varlık ve varlığın mertebeleri ile ilgili düşüncelerinden hareketle hazırlanmıştır. Birincil kaynakların esas alındığı bu çalışmada, İbn Türke ve Ekberî geleneğin önemli temsilcilerinin eserlerine müracaat edilmiştir. Çalışmanın amacı, felsefe ve kelâmın yanı sıra tasavvuf felsefesinin en önemli konularından biri olan varlık düşüncesi ve varlık mertebelerini İbn Türke’nin görüşleri çerçevesinde ele alarak âlemdeki varoluşun hakikatinin ne olduğu, (...) insanoğlunun özünün nereden geldiği gibi temel sorulara cevap olabilecek özgün bir çalışma ortaya koymaktır. Bu çalışmayla; varlığın bir ve tek hakikat olduğu, Hak’tan feyz ederek görünür âlemde ortaya çıkan her şeyin O’nun isim ve sıfatlarının tecellisi olduğu, her ne kadar Hak’tan ayrıymış gibi görünse de aslında Hakk’a doğru sonsuz bir dönüş içerisinde olduğu, dolayısıyla tek varlıktan kaynaklı çok sayıda varlığın esasen yokluğa mahkûm olduğu ve asıl varlığın Allah olduğu sonucuna varılmıştır. (shrink)

Moral Rights and Their Grounds offers a novel theory of rights based on two distinct views. The first--the value view of rights--argues that for a person to have a right is to be valuable in a certain way, or to have a value property. This special type of value is in turn identified by the reasons that others have for treating the right holder in certain ways, and that correlate with the value in question. David Alm then argues that the (...) familiar agency view of rights should be replaced with a different version according to which persons' rights, and thus at least in part their value, are based on their actions rather than their mere agency. This view, which Alm calls exercise-based rights, retains some of the most valuable features of the agency view while also defending it against common objections concerning right loss. This book presents a unique conception of exercise-based rights that will be of keen interest to ethicists, legal philosophers, and political philosophers interested in rights theory. (shrink)