In Het kapitaal beschreef Karl Marx in uiterst schrille kleuren de voorgeschiedenis van de kapitalistische productiewijze. Het was een langdurig proces dat zich over eeuwen uitstrekte en waarbij kleine boeren op gewelddadige wijze van hun primaire productiemiddel, de grond, werden gescheiden en aldus in 'vrije' loonarbeiders veranderd. De kern van dit proces was de privatisering van de meent of commons, de traditioneel voor gemeenschappelijk gebruik bestemde grond.

Ethics of any kind basically assume that all human beings by nature aim at happiness. However, this general starting point has to be made concrete in order to be relevant for action, and hence suitable for moral appreciation. What does my happiness consist in? Contrary to what has often been taken for granted, the concrete aim is not instrumental or subsidiary to the overall aim of happiness. To me, my particular aim is rather identical with happiness. The choice I make (...) — if choice it is — indeed constitutes my happiness, i.e. the overall aim that directs my existential choices. This article is focused on the way Aristotelian ethics envisages the concreteness of this overall aim. This is not the concreteness of the means leading to the aim, which has often been discussed in Aristotelian scholarship, but happiness itself, taken as the specific but nevertheless universal aim that I seek to accomplish in my life. The main arguments are taken from Nicomachean Ethics VI and III. These texts, central to any discussion of Aristotle's views on the role of choice and deliberation in acquiring happiness, are re-interpreted, avoiding the deadlock of a debate between intellectualists and non-intellectualists. (shrink)

Hoewel in de laatste jaren sterk de nadruk is gelegd op de “autonomie” van het geschrevene ten opzichte van de schrijver en diens belevingswereld, wil deze auteur graag beginnen met een persoonlijke betuiging van erkentelijkheid. Een mens is toch wel zodanig verbonden met een geesteskind dat hij lang bij zich gedragen heeft, dat hij de aandacht en de grondigheid die uit de hiervoor geplaatste reacties spreekt, alleen maar in hoge mate kan waarderen. Hij heeft ze ervaren als toonbeelden van “ontmoeting”. (...) De verschillen tussen de drie reacties laten nog eens zien dat ontmoeting verre van monotoon is. Juist ook die verschillen vond ik leerzaam. Bij de opzet van mijn repliek wil ik aan de diversiteit zo goed mogelijk recht doen door de reacties stuk voor stuk te bespreken. Af en toe zal een “intertekstuele” opmerking wenselijk of onvermijdelijk zijn. Overigens vrees ik dat binnen het bestek van deze repliek niet voldoende ingegaan kan worden op alle vragen en tegenwerpingen. (shrink)

Amsterdam University Press is a leading publisher of academic books, journals and textbooks in the Humanities and Social Sciences. Our aim is to make current research available to scholars, students, innovators, and the general public. AUP stands for scholarly excellence, global presence, and engagement with the international academic community.

Mijn wetenschappelijke bijdrage sluit aan bij het stuk van Jan Willem Klop in deze zelfde afscheidsbundel, dat ik van Jan Willem onder embargo te lezen heb gekregen. Je zult je herinneren dat Jan Willem in de CWI lezing ter gelegenheid van zijn eredoctoraat kort refereerde aan de Thue Morse reeks. Noem deze reeks M . Jan Willem gaf de versie die start met 1. Noem het resultaat van omwisselen van nullen en enen in de Thue Morse reeks M . De (...) reeks M is wat je krijgt als je het Thue Morse proces start met 0. (shrink)

‘Vandaag ga je toch niet hardlopen, met zo'n rotweer?’ Vraag van een collega aan een andere collega. ‘Natuurlijk wel,’ klonk het antwoord. ‘Net met dit regenweer vind ik het heerlijk om er eens tegenaan te gaan.’ Dat antwoord beviel me wel. Vorige winter heb ik het nog zo vaak mogen meemaken tijdens het fietsen. Een geselende wind, ijskoude regendruppels, opspattende modder: bij het begin van een trainingsrit roept dat vraagtekens op naar de zin van dit gedoe. Dat duurt hooguit een (...) uur. Dan worden je twijfels overstemd door wat je lichaam je zeer nadrukkelijk influistert: dit is genieten. Van binnen in je lijf lijken allerlei explosieve stofjes naar buiten te willen. Lijden als springstof. Een klein beetje doodgaan om je springlevend te voelen. Duursporters kennen die wijsheid van het lichaam. (shrink)

In dit artikel betwist ik het gangbare idee dat de rede ontoereikend is voor morele motivatie, met name in relatie tot universele ethische kwesties. Door een uitgebreide verkenning van de Dual-Process Theory (DPT) stel ik dat onze morele intuïties zowel trainbaar zijn als een inherente neiging hebben naar universalistische overwegingen. Ik betoog dat sociale rechtvaardiging en de drang naar rationele argumentatie een cruciale rol spelen in het vormen en veranderen van onze morele standpunten. Concluderend pleit ik voor een herwaardering van (...) klassiek moreel redeneren en stel ik dat een universele ethiek psychologisch realistischer is dan eerder werd aangenomen. (shrink)

• Wat wil ik doen/maken/cre¨eren (in het klein, in het groot . . . )? • Welke richting kies ik? • Wat is belangrijk? Wat minder belangrijk? Je kunt helderheid voor jezelf cre¨eren (weer: in het klein, in het groot) door de dingen die je wilt doen te rangschikken in volgorde van belangrijkheid.

Is er een verschil tussen theologie en filosofie, en zo ja, waarin ligt dat verschil? Dat lijkt me de kern te zijn van de punten die Johan van der Hoeven als commentaar naar voren brengt in zijn zeer sympathieke bespreking van mijn bijdrage aan het cursusboek van de Open Universiteit. Ik zal proberen duidelijk te maken waarom ik denk dat dit de kern is, hoewel hij zelf een andere “hoofdvraag” lijkt te formuleren. Maar eerst twee opmerkingen vooraf.

Dit artikel is, samen met een nog volgend tweede, bedoeld als aanzet tot een bredere studie. Die studie zal, naar ik hoop, binnen twee jaar voltooid zijn. Ze maakt in zekere mate deel uit van een onderzoeksprogramma dat in uitvoering is aan de Faculteit der Wijsbegeerte van de Vrije Universiteit. Het is nu niet van belang de eigen plaats ervan binnen dat programma nauwkeuriger te omschrijven. Wel kan worden gezegd dat de studie een sterk historische inslag heeft, maar uitmondt in (...) een meer persoonlijke, systematische beschouwing. Dat artikelen met dit thema een plaats krijgen in Philosophia Reformata, behoeft waarschijnlijk weinig betoog. Een tijdschrift dat ontstaan is uit een herbezinning op reikwijdte en functie van “rede”, een herbezinning die ertoe leidde “liefde” als dieptemotief in de werkelijkheid te honoreren, —zo’n tijdschrift lijkt geen ongeschikte plek. (shrink)

Diverse omstandigheden hebben het schrijven en verschijnen van het in jaargang 62, nr. 2 aangekondigde slotartikel vertraagd. Ook toen al uitte ik het voornemen de vier denkers die in het tweede artikel besproken waren nog even te groeperen. Zo’n korte groepering lijkt nu, na meer dan twee jaar, des te meer wenselijk. De vier besproken filosofen waren allen, zij het op uiteenlopende wijze, op zoek naar een nieuwe bepaling van de verhoudingen, — niet alleen tussen “Leidenschaft” en “Vernunft”, maar ook (...) tussen “Leidenschaft” als in-zet — meer actief — en als “passio”, in de zin van “lijden”. (shrink)

Politiek gaat over het verenigen van gemeenschappelijke en conflicterende belangen in bindende collectieve besluitvorming op een wijze die door winnaars en verliezers kan worden aanvaard. In dit artikel baseer ik mij op het politiek gezaghebbende duurzaamheidsconcept van de Brundtlandcommissie in Our Common Future: ‘Duurzame ontwikkeling is ontwikkeling die tegemoetkomt aan de behoeften in het heden zonder de mogelijkheid van toekomstige generaties om te voorzien in hun eigen behoeften in de weg te staan’ . Dan blijkt direct dat het vinden van (...) principes voor een duurzame politiek lastig is, want het gaat hier om een morele eis rekening te houden met de belangen van mensen in komende generaties die nu nog geen deel uitmaken van een politieke gemeenschap. (shrink)

Religie wordt vaak opgevat als een illusionaire macht waarmee onderscheid wordt gemaakt tussen het seculiere en het sacrale en daarmee tussen mensen die wel en mensen die niet uitverkoren zijn. Macht en geweld vallen in een dergelijke opvatting vrijwel samen. Aan de hand van het werk van Pierre Bourdieu laat ik zien dat dit leidt, hetzij tot een positie waarin ieder onderscheidend vermogen tussen wat waar of niet waar is verdwijnt, hetzij tot een positie waarin de criteria zo hoog worden (...) opgeschroefd dat waarheidsvinding nauwelijks mogelijk meer is. Tot slot verdedig ik een positie waarin religie begrepen wordt als een normatieve praktijk, waarin ook aan de uitoefening van macht een eigen plaats toekomt. (shrink)

Leopold Flam (1912-1995) woont voor een groot deel van zijn jeugd in een kelder in Antwerpen. Zijn ouders, Joodse mensen die uit Lublin naar België emigreerden, kunnen lezen noch schrijven, en proberen aan de kost te komen met leuren en bedelen. Op zijn dertiende begint Flam met het bijhouden van een even openhartig als meedogenloos dagboek. Socrates indachtig heeft hij het vaste voornemen zichzelf te leren kennen. Het mag een klein mirakel heten dat Leopold Flam in zijn opzet is geslaagd. (...) Hij overleefde de Holocaust en hij, de bedelaarszoon, werd hoogleraar filosofie. Hij publiceerde artikelen en boeken, maar zijn dagboeken - voor zover bewaard - behoren tot zijn sterkste werk. Ze vormen een aangrijpend epos dat ons de mens Flam laat zien, eerder dan de filosoof. Tegelijkertijd bieden ze een verhelderend tijdsdocument, met onder meer concrete informatie over zijn hulp aan Joden tijdens de Duitse bezetting en notities gemaakt terwijl hij gevangenzat in Buchenwald. Ondanks de vooroordelen en vervolging waarmee hij had af te rekenen, bleef hij geloven in zijn weg uit de duisternis naar het licht."--Publisher information. (shrink)

Kritisch essay over het hedendaagse verlangen naar echtheid en authenticiteit, geïnspireerd door het gedachtegoed van de Franse filosoof Jean-Jacques Rousseau (1712-1778).

Vrije wil is een raadselachtig fenomeen. Wij mensen hebben de indruk dat we zelf keuzes maken, maar de wetenschap vertelt een heel ander verhaal: onze handelingen zijn slechts het resultaat van onze persoonlijke eigenschappen, onbewuste associaties en hersenprocessen. Ons bewuste zelf is niets meer dan een passieve toeschouwer. Het is dan ook niet verrassend dat wetenschappelijk onderzoek vaak uitmondt in determinisme of ‘willusionisme’. -/- Maar wat is vrije wil eigenlijk? En wat betekent het om zelf te kiezen? In Mijn intenties (...) en ik verkent Lieke Asma vrije wil en legt ze nauwgezet uit hoe we over de vrijheid van onze eigen keuzes en handelingen moeten nadenken. Wat blijkt? Filosofisch onderzoek en het in ogenschouw nemen van het perspectief van de handelende persoon zijn essentieel voor een goed begrip van vrije wil. (shrink)

In 2006 was 'jij' volgens het Amerikaanse blad 'Time Magazine' als individu de persoon van het jaar. Tien jaar later is het selfietijdperk helemaal doorgebroken. Het 'ik' staat centraal en onze identiteit heeft veel weg van een bouwpakket uit een doe-het-zelf zaak. In het boek 'De mythe van de ik-dentiteit' staan auteurs uit uiteenlopende maatschappelijke velden stil bij de consequenties en uitdagingen van deze maatschappelijke evolutie. Met bijdragen van Erik Borgman, Marc Calmeyn, Marc Colpaert, Paul Delva, Patrick Develtere, Erik Galle, (...) Anja T?Kindt, Ivan Van de Cloot, Leen Van den Neste, Guido Vanheeswijck, Frédéric Van Leeuw, Ellen Van Stichel, Christoffel Waelkens en Walter Weyns. (shrink)

"In 'Mag ik Orpheus zijn?' legt Esther Jansma messcherp uit wat het lezen en schrijven van poëzie en proza voor haar inhoudt. Wat betekent het om 'ik' te zeggen in een gedicht, mag een tekst worden herleid tot de persoon van de maker, in hoeverre wordt wat wij 'het leven' noemen bepaald door wat we hebben gelezen, zijn er grenzen aan de verbeelding en waar zouden die dan moeten liggen, wie bepaalt wat wel en niet mag of kan in een (...) tekst? Voor deze essays bewerkte zij vier lezingen die zij in Berkeley en als gastschrijver aan de Rijksuniversiteit Groningen heeft gegeven."--Back cover. (shrink)

In dit essay keert Forster zich tegen geloof met een grote G: het fundamentalistisch geloof in een religie als de enige bron van waarheid, maar ook het geloof in de macht en het geweld van grote mannen en ideologieën. Hij stelt er zijn eigen geloof met een ‘heel kleine g’ tegenover, een geloof in vrijheid, democratie en individualisme, in de adel van de geest.

Na een ongeluk met hersenletsel wist hij precies hoe de mens zich, eenmaal van God los, zou moeten bevrijden van allerlei mythen en angsten om eindelijk een onafhankelijk individu te worden. Maar de gedachten van deze eigenzinnige Napolitaanse filosoof druisten lijnrecht in tegen de gevestigde orde en stuitten op onbegrip en hoongelach. Want Vico vertrouwde eerder op poëzie, leugens en verbeelding dan op het 'meten is weten' van Descartes.0En niemand kon vermoeden dat juist hij veel later de inspiratie zou worden (...) van denkers als Nietzsche, Hegel, Marx, Berlin, Said, Eco en Sloterdijk. Zijn adagium 'Ik fabuleer, dus ik ben' zou bovendien naadloos in onze tijd hebben gepast.0Mark Blaisse schreef een uiterst onderhoudend, geromantiseerd portret van deze briljante anarchist, een pechvogel op vrijwel elk gebied. In 'Het orakel van Napels' gidst de eigenzinnige Vico de lezer door barok Napels, langs schilderijen, theaters, castraten, vioolbouwers, verboden boekenkasten, bordelen en literaire salons. Een wereld vol populisme, corruptie en alternatieve feiten: Vico's leven en ideeën blijken verbazingwekkend actueel. (shrink)

'Ik was bang - niet heel erg, maar toch wel een beetje - dat jullie me niet meer mochten omdat ik jullie tot last ben, maar de brief van Jo is voor mij het levende bewijs dat jullie heel goed beseffen dat ik van mijn kant net zo hard werk en ploeter als jullie.'.

Grenzen van dialoog -/- De universalismegedachte van de Verlichting heeft een -postmodernistische maatschappij van slachtoffers geschapen. Het geloofsverlies in de grote verhalen en de universalisering van het individu zorgen ervoor, dat zijn schreeuw naar verontwaardiging geen toehoorders meer vindt. Zijn roep in de woestijn gaat verloren in het chaotisch geschreeuw van de anderen. Tegenover dit koude, steriele postmodernisme stellen wij het eco-communautarisme. Vanuit de vaststelling dat het individu denkt, spreekt en handelt in de context van zijn taal en cultuur, dus (...) vanuit zijn gemeenschap, voegen wij aan Kants transcendentale ideeën 'Ik', 'Wereld' en 'God', een vierde idee toe: het 'Wij' of het principe van inclusiviteit. De Kantiaanse burgermoraal is Copernicaans geïnspireerd en steunt op de Newtoniaanse ruimte-tijdstructuur. Door middel van Hackings sociaal constructivisme, het Leibniziaanse meer-werelden-beeld en het biologische paradigma als nieuw denkkader, structureren wij de -gemeenschap volgens een cyclisch en een lineair tijdsverloop. Het cyclische waarborgt de traditie van een gemeenschap, het lineaire doet de gemeenschap evolueren naar een moreel betere toekomst. Het eco-communautarisme biedt het kader voor een kwalitatieve evolutie van individuen en gemeenschappen. Het normerend aspect hiervan is de pluriforme en multi-culturele dialoog. Een dialoog met grenzen. (shrink)

Ik ben dankbaar dat 12 collega’s met elk een specifieke expertise in de problematiek de moeite namen om mijn beschouwing over empathie en euthanasie in de psychiatrie met een kritisch oog te lezen en van commentaar te voorzien. Graag grijp ik de geboden kans om enkele kanttekeningen te plaatsen of verduidelijkingen te bieden bij deze commentaren. Mijn bedoeling is, vooreerst, om op die manier de insteek van mijn artikel en de centrale stellingen die ik verdedig verder toe te lichten: soms (...) lijk ik immers verkeerd te zijn begrepen of was ik wellicht niet helder genoeg. Daarnaast wil ik mijn gekende kritiek op de huidige legale en juridische regulering van euthanasie in de psychiatrie duidelijker motiveren. Op alle commentaren afzonderlijk antwoorden, leek me ondoenbaar en zou te ver voeren. Ik heb daarom een selectie gemaakt van een aantal cruciale bedenkingen die in meerdere bijdragen opdoken: ik hoop op die manier samen met mijn respondenten een bijdrage te leveren aan een maatschappelijk uiterst belangrijke discussie die, zoals één van de respondenten opmerkt, dringend nood heeft aan meer diepgang. (shrink)

Een van de kenmerken van de wijsgerige theologie zoals die in de Utrechtse school wordt beoefend, is de nadruk op een persoonlijk Godsbegrip. Daarom wordt voor de bijdragen gebundeld in Hoe is uw Naam? Opstellen over de eigenschappen van God geclaimd ‘dat over de eigenschappen van God niet op abstracte wijze wordt gespeculeerd, maar dat zij afgelezen worden uit het persoonlijk handelen van God jegens mens en wereld’. In het artikel ‘Conceptuele analyse en christelijk geloof. Over de wijsgerige theologie in (...) Utrecht’ heb ik geprobeerd aan te tonen dat deze claim slechts in beperkte mate wordt waar gemaakt. (shrink)

Een van de kenmerken van de wijsgerige theologie zoals die in de Utrechtse school wordt beoefend, is de nadruk op een persoonlijk Godsbegrip. Daarom wordt voor de bijdragen gebundeld in Hoe is uw Naam? Opstellen over de eigenschappen van God geclaimd ‘dat over de eigenschappen van God niet op abstracte wijze wordt gespeculeerd, maar dat zij afgelezen worden uit het persoonlijk handelen van God jegens mens en wereld’. In het artikel ‘Conceptuele analyse en christelijk geloof. Over de wijsgerige theologie in (...) Utrecht’ heb ik geprobeerd aan te tonen dat deze claim slechts in beperkte mate wordt waar gemaakt. (shrink)

Studie over het denken van de Franse filosoof (geb. 1906) met name over de innerlijke samenhang van zijn werk rond het thema van de verantwoordelijkheid van de "ik" voor "de ander".

De uitvoerige reactie van Sarot en Van den Brink waarin ze hun ‘Utrechtse’ positie in de wijsgerige theologie verduidelijken en verdedigen tegenover mijn vragen en scepsis, zou een uitvoerige beantwoording verdienen, uitvoeriger en grondiger dan het mij op deze plaats mogelijk is. Ik zal, ten eerste, ingaan op de kwestie van het realisme en, ten tweede, op het verwijt van ‘agnosticisme’ aan mijn adres.

The interrelation between two theories, theory of complexity and theory of systems, is analyzed by using the chemical graph-theoretical concept. The idea of complexity is systemized through three components: diachronic, synchronic, and combinatorial complexity. The relationships between entropy and complexity, as well as the problem of function are also discussed.

De traditionele causaliteitsleer - een hoofdstuk der filosofie, - kent slechts oorzaken en gevolgen. Dit boek rekent daar mee af en voert in wetenschap de begrippen middel en doel in. Een zaak van logica. De auteur is van zeer goeden huize en de kwaliteit straalt ook van dit manuscript af. Schrijver weet waar hij het over heeft Ik acht de probleemstelling oorspronkelijk en, belangrijker nog, ook zeer relevant. Het boek kan zeer goed gebruikt worden voor onderwijsdoeleinden. Het kan ook richting (...) geven aan nieuw onderzoek. R. van Woudenberg, hoogleraar theoretische filosofie, Vrije Universiteit Amsterdam Het manuscript is boeiend doordat het duidelijk maakt hoezeer een strikt causale benadering (zoals in de natuurwetenschappen gebruikelijk is) ontoereikend is wanneer er sprake is van menselijk handelen. Bedoelde oorzaken en beoogde gevolgen blijven oorzaak en gevolg. G. Nienhuis, hoogleraar natuurkunde, Universiteit Leiden Dit boek is serieus en zeer origineel. Het is van belang dat het wordt uitgebracht en - vooral ook - dat het wordt gelezen. A.C. Hemerijck, decaan Faculteit der sociale wetenschappen, Vrije Universiteit Amsterdam Table of Contents Inleiding Hoofdstuk 1. Wetenschap in vogelvlucht Hoofdstuk 2. Juiste vragen en goede antwoorden Hoofdstuk 3. Weten waardoor en weten waarvoor Hoofdstuk 4. Versta onder een doel niet een begeren Hoofdstuk 5.. Van causalisme naar finalisme Hoofdstuk 6. Verklaren, voorspellen, ontwerpen Hoofdstuk 7. Vanwaar dat odium op het doelbegrip? Hoofdstuk 8. Alle analyse is empirisch Hoofdstuk 9. Wetenschap en het onbewuste Hoofdstuk 10. Mimesis als breed verschijnsel Hoofdstuk 11, Ministerie ontwikkelt beleidsanalyse Hoofdstuk 12. Opvoeding als voorbeeld Hoofdstuk 13 Toepassingen per discipline Uitleiding Index Personen en Zaken About the Author Gijs Kuijpers is emeritus hoogleraar politicologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. (shrink)

The problem of complexity is considered within the framework of concepts developed in recent studies in the philosophy of chemistry. According to previously expressed ideas about diminishing interactions (Vančik, 1999), as well as on the basis of the concept of levels of complexity, we speculate here that the complexity should approach its final limit. On the other hand, dynamical complexity may grow ad infinitum, and relativistic effects can only limit it. Impacts of these considerations on a possible change of actual (...) paradigm of cosmology, especially on the anthropic principle, are also discussed. (shrink)

In de loop van de evolutie heeft het menselijk lichaam allerlei temporaliteiten ontwikkeld. Deze stellen bepaalde grenzen aan het lichaam. Recente ontwikkelingen in de chronobiologie weerleggen de veronderstelling dat deze grenzen eigen zijn aan het lichaam. Met behulp van het begrip ‘eigentijd’ betoog ik dat deze grenzen bepaald worden door de interactie tussen lichaamseigen en lichaamsvreemde tijden.

‘Men kan, en dat doe ik zeker, persoonlijk van mening verschillen inzake veel van de sociaal-politieke keuzes die Dostojevski tijdens zijn leven maakte, met name in het latere deel van zijn carrière. Als journalist ontwikkelde hij zijn eigen idealistisch geformuleerde versie, opgetuigd met christelijke verwijzingen, van wat in feite Russisch imperialisme was. Maar niettemin staat vast dat zijn romans enorm hebben bijgedragen aan het levend houden van de ‘idealen van de mens’, in elk geval in de vormen die eigen zijn (...) aan de westerse cultuur, op een manier die slechts weinig andere schrijvers van zijn en onze tijd kunnen evenaren.’. (shrink)

‘Hoe dat ook moge zijn, één ding is duidelijk: welke kenmerken van de Europese cultuur worden benadrukt, hangt af van datgene waarmee Europa wordt gecontrasteerd. Dus mijn eerste punt is: probeer niet Europa te definiëren met behulp van positieve begrippen, maar met behulp van cultuurvijandige begrippen, door het te contrasteren met de vijand.Ik heb weinig toe te voegen ter verduidelijking van het begrip ‘‘cultuur’’, maar ik zou wel iets willen toevoegen dat ontbreekt in de gangbare beschrijvingen van cultuurkenmerken, een kenmerk (...) dat ik uiterst relevant acht voor de omschrijving van de Europese cultuur. In de Europese cultuur hebben gemeenschappelijke herinneringen, met name aan de twee wereldoorlogen, een grote rol gespeeld in de totstandkoming van de cultuur. Ik zou zelfs willen beweren dat Europa als culturele eenheid meer blijk geeft van collectieve herinneringen dan van collectieve normen en waarden.’. (shrink)

Wittgenstein wordt wel beschouwd als een tegenstander van het ‘cognitivisme’ in de godsdienstfilosofie. Ik probeer hier aan te tonen dat Wittgenstein ook een tegenwicht biedt tegen hedendaagse benaderingen in de cultuurwetenschappen. De hedendaagse culturele antropologie is gestoeld op een combinatie van evolutionaire en cognitieve psychologie. ‘Betekenis’ wordt daarin opgevat als een cognitief proces dat zijn belichaming vindt in ons brein, en daarmee privé is. Wittgenstein wijst echter op het publieke karakter van betekenis, en op een andere notie van belichaming, die (...) te maken heeft met dat publieke karakter alsook met betekenis als relevantie. (shrink)