The central problem of the book of Job is represented in the question on how to combine the evils of an innocent with the righteousness of God. For the current doctrine of earthly rewards, such a case would be paradoxical. If each one must be treated according to his works, as a righteous man can suffer? There is a link between suffering and personal sin. Against this strict correlation, Job stands up with all the strength of his innocence. He fights (...) desperately to rediscover God that evades and whose kindness he continues to believe in. God intercedes only to reveal the transcendence of his being and his designs and reduce Job to the silence. This is the religious message of the book of Job: man should persist in faith even when his soul isn’t quiet. The book of Job asks us: is there free religion or it is always a self seeking trade? Rich and prosperous, Job becomes poor and with no future at all. Nevertheless, Job remains faithful and recognizes that God has the absolute right of disposing of all that had given him. Job says: “If we accept God’s riches, shouldn’t we also accept evil?”. Job demonstrated that he is able to profess and live a free religion, without any reward shadow. (shrink)

The article discusses leadership enactment in medical emergencies. We draw on video recordings of simulated obstetric emergencies and investigate how senior clinicians ‘do being’ the leader discursively in the spatiomaterial context of the emergency room. We take an interactional analysis approach, combining conversation analysis and interactional sociolinguistics and look specifically into the ways in which professional roles do interactional control using directives and questions in the material space of the obstetric room. We discuss this interactional performance in relation to the (...) clinical performance of the teams. Our analysis shows that leadership in medical emergencies is multimodally achieved; professionals draw on discursive strategies, the affordances of material space, body and gaze orientation, which build on each other and converge in indexing leadership. Our findings highlight the situated nature of negotiating responsibility, illustrating that leadership in our context is claimed, projected and resisted discursively. We provide a typology of the functions of questions in the emergency encounter, and close the article by foregrounding the implications of our study and providing directions for further research. (shrink)

O comentário de Ludger apresenta uma originalidade: descortina o caminho de Jó, versículo a versículo, como o caminho da contemplação. Nas aflições a que é sujeito, Jó somente lentamente vai se conscientizando da extensão de sua miséria - e cai em profunda solidão e abandono da parte de Deus. No entanto, todos esses contratempos, no início, vão conduzindo Jó por um caminho inesperado.

Odon Lottin, O.S.B. was an historian and a moral theologian. As an historian, he studied the scholastic attention to human psychology and morality. As a theologian, he studied the roles that thought and action play in the development of the moral agent. His influence in historical and moral theology has been significant. Nonetheless, moralists and medievalists independently have appropriated his insights. No one has yet studied the relationship between his historical investigations and his moral theology. This work accomplishes that study. (...) ;This dissertation considers Lottin's contributions to both historical and moral theology. Lottin studies the medieval history and understanding of free choice, moral action, the acquired virtues and conscience. He traces this history to uncover specific ideas, expose the development of thought, recognize the emergence of consensus, and find whether satisfying resolutions were achieved. Many of his contemporaries in the manual tradition misinterpreted this history. This misinterpretation was due to their inaccurate or undeveloped historical method. And, just as there was deficiency in their method, there were significant shortcomings in the scope of their theological investigations. Thus, by looking back to history, Lottin presents a moral theology more substantive than the manuals. Each of the first four chapters of this dissertation presents Lottin's historical studies of the major debates, examines his incorporation of that material into his own contribution to the debates' resolutions, and concludes with how his work has been appropriated and where it may yet lead. The final chapter considers Lottin's contribution to the discipline of moral theology. ;Moral theology can neither be ahistorical nor impersonal. Lottin's work demonstrates the necessity of accurate history for interpretation and of critical reflection on the cause of human action. His return to medieval moral theology is a return to human agency. His agent-centered moral theology retrieves prudence and the moral virtues as dynamic means for rightly forming consciences and determining action. Historical and agent-centered moral theology is concerned with theory and practice. The theory of the moral life looks at human intentionality, the practice is its free expression; together they comprise the meaning of self-determination. (shrink)

Cet article, s’inscrit dans le cadre minimaliste de la syntaxe générative et étudie oui / non et wh-questions dans la langue Ǹjò̩-kóo, parlée dans l’état de Ondo au Nigeria. On observe que la particule interrogative pour des questions de type oui / non qui suit systématiquement le sujet DP se trouve également dans des clauses avec wh-questions. Cet article soutient que oui / non et wh-questions sont projetées par la même tête fonctionnelle Inter˚, et que wh-words ne participent pas à (...) la saisie de wh-propositions comme interrogative. L’article conclut que le mouvement de Wh-éléments vers la position initiale de la clause dans les langues à WH-mouvement n’a pas pour but l’interrogation mais plutôt pour la focalisation. (shrink)

This book is a rich blend of analyses by leading experts from various cultures and disciplines. A compact introduction to a complex field, it illustrates biotechnology's profound impact upon the environment and society. Moreover, it underscores the vital relevance of cultural values. This book empowers readers to more critically assess biotechnology's value and effectiveness within both specific cultural and global contexts.

Twenty years ago, Slobodan Milosevic uttered a sentence which was afterwards repeated in the literature about the Yugoslav tragedy innummerable times. The sentence "Niko ne sme da vas bije" was directed to the Serb demonstrators in Kosovo. In this text, the author analyzes the ways this sentence was translated in factional literature and shows that different versions, apart from being different lexically and semantically, influence the political interpretation and understanding of the Yugoslav conflict. This text poses another, maybe even more (...) important question: are unprecise and wrong translations of Milosevic's words a proof of what Georg Johannesen claimed - that faction is fiction.. Pre dvadeset godina Slobodan Milosevic je izgovorio jednu recenicu koja je ponavljana nebrojeno puta u literaturi o jugoslovenskoj tragediji. Ta recenica je izgovorena u neposrednom kontaktu sa demonstrantima srpske nacionalnosti na Kosovu i glasi "Niko ne sme da vas bije". U ovom tekstu autor istrazuje nacine na koje je ova recenica prevodjena u strucnoj literaturi i/ili faktivnoj prozi i pokazuje kako njene razlicite verzije, osim sto se odlikuju velikim jezickim i semantickim razlikama, usmeravaju politicko tumacenje i razumevanje jugoslovenskog konflikta. Ovim tekstom postavlja se jos jedno, mozda i vaznije pitanje: da li je neprecizno i pogresno navodjenje Milosevicevog iskaza potvrda onoga sto je o faktivnoj prozi i/ili strucnoj literaturi govorio Georg Johanesen - da se radi o izmisljanju - fikciji sklopljenoj od reci.. (shrink)

A presente comunicação é o resultado de uma pesquisa bibliográfica e das constatações do autor derivadas da sua experiência no processo de ensino e aprendizagem, mormente na disciplina de Didáctica de Física. Tomando como pressuposto de que a Didáctica de Física ou a Prática de Ensino de Física, ocupa um papel preponderante no currículo de Formação do corpo discente e docente na Universidade Pedagógica, o autor trás à tona uma discussão teórica com vários autores que de algum tempo à esta (...) parte se têm debruçado sobre o assunto. Nesta discussão, o autor se apegou no seguinte tripé: a) A dicotomia ensino e aprendizagem em Física; b) A prática de ensino de Física: realidades e desafios rumo à novos paradigmas didáctico – epistemológicos e c) Algumas reflexões pessoais do autor, arraigadas na sua experiência profissional e não só. O desdobramento deste tripé, serviu para cimentar a sua convicção, antes tida como premissa, segundo a qual, o ensino de Física, sobretudo em se tratando de cursos universitários, a actividade experimental precisa ter em conta à aspectos como a descrição das aulas, o modo como são organizadas, a valorização das actividades experimentais desenvolvidas em pequenos grupos, bem como a abordagem que focaliza a demonstração de conceitos e fenómenos discutidos teoricamente. E ainda, o direccionamento das actividades para favorecer elementos didácticos como o desenvolvimento de habilidades, observação e interpretação, entre outros. Para que estes pressupostos ganhem eco na nossa plataforma curricular, é necessário que a formação de professores de Física, dê maior importância aos contornos ecológicos, sociais e económicos que bordejam o espaço educacional. A percepção teórica que isso dá ao educador, aglutinado ao saber teórico-prático deste, da realidade que circunda a escola, é a que dá ao educador, premissas e ferramentas para poder equacionar e apropriar-se com eficácia dos ambientes sócio-culturais existentes neste espaço ecológico. (shrink)

Artikelen over de professionele idealen van o.a. verpleegkundigen, artsen, maatschappelijkwerkers en leraren.

Udruga Mala filozofija kreirala je i provela projekt »Tko se boji korupcije još?!« u dvanaest škola i dvije knjižnice, s ukupno 122 učenika u školskoj godini 2010./2011. Projekt se sastojao od pet radionica u kojima se s učenicima raspravljalo o korupciji. Cilj je bio prvenstveno razjašnjenje pojma korupcije, ali i ukazivanje na razne načine na koje korupcija uništava neke temeljne vrijednosti poput dostojanstva, ljubavi, prijateljstva, obitelji i društva. Članak donosi evaluacijske rezultate u kojima se pokazuje koliko su učenici 3. i (...) 4. razreda osnovne škole razumjeli pojam korupcije te koliko su promijenili svoje stavove tijekom provođenja projekta.Society Petit Philosophy has created and implemented a project “Who’s Afraid of Corruption?!” in twelve elementary schools and two libraries, with a total of 122 students in the school year 2010/2011. The project consists of five workshops in which students primarily clarified the concept of corruption, but also the ways in which corruption is destroying the society, dignity, love, friendship, and family. Article presents the results of the evaluation, which show how 3rd and 4th graders understood the concept of corruption, and how they changed their views about corruption in the course of the project. (shrink)

Volume 15_ _in _The Middle Works of John Dewey, 1899–1924_,_ _series brings together Dewey’s writings for the period 1923–1924. _A Modern Language Association Committee on Scholarly Editions textual edition._ Volume 15 completes the republication of Dewey’s extensive writings for the 25-year period included in the Middle Works series. Many facets of Dewey’s interests—politics, philosophy, education, and social con­cerns—are illuminated by the 40_ _items from 1923_ _and 1924.__ __ Inspired by his own convictions and those of his friend Salmon O. Levinson, (...) founder of the American Committee for the Outlawry of War, Dewey’s articles became the keystone of the committee’s campaign to outlaw war. His essay, “Logical Method and Law,” is perhaps the most enduring of Dewey’s writings in this volume. Dewey’s philosophical discussions with Daniel Som­mer Robinson, David Wight Prall, Arthur Oncken Lovejoy, and Sterling Power Lamprecht are represented here, as is Dewey’s assessment of the Turkish educa­tional system. (shrink)

Uvodno poglavje je pregled razprav o svobodi spod peresa določenih nevrofiziologov iz Nemčije. V tem okviru lahko pridemo do zaključka, da ni potrebna vrzel v vzročnosti narave, da bi lahko obstajalo nekaj takega kot svoboda. V tem oziru so Libetovi eksperimenti nekonsistentni. Svoboda je v bistvenem smislu prostost od določenosti volje po volji drugega. In svoboda ima enako kot človekova zavest bistveno družbeno formo. To pa še ne pomeni, da lahko podamo oris naravne zgodovine svobode, zgodovine, v kateri bi neizogiben (...) razvoj človeškega bitja in neomejena svoboda gibanja predstavljala bistveni razvojni fazi. Pričujoči članek je tako poskus razumevanja svobode v perspektivi zgodovine evolucije.In an introductory chapter I canvass a discussion concerning freedom which has been introduced, in Germany, by certain neurophysiologists. I conclude, with regard to this discussion, that no gap in the causality of nature is required in order for there to be freedom. In this respect, then, the Libet experiments prove inconclusive. Freedom is, essentially, freedom from the determination of one’s will by the will of others. And like human consciousness, freedom has an essentially social form. This, however, does not preclude that we may make a sketch of the natural history of freedom, a history in which the unfettered development of a living being and an uninhibited freedom of movement represent essential stages. This essay makes a case for placing the social and political understanding of freedom in the perspective of the history of evolution. (shrink)

Hannah Arendt v svoji interpretaciji Kantove teorije »razsodne moči«, le-to vzame iz njenega prvotnega sobesedila, razmisleka o dobrem in lepem, ter ji podeli politični pomen. Po eni strani Kantov pojem »reflektirajoče razsodne moči« Arendtovi omogoči prikaz določene nujnosti v politični presoji, za katero je značilno, da se vedno odvija v singularnih okoliščinah in se ne more sklicevati na nobeno vnaprejšnje, univerzalno ali splošno merilo. Po drugi strani Arendtova interpretira »nezainteresirano ugajanje«, ki je pri Kantu predpostavka za estetsko sodbo, kot nujni (...) pogoj teoretičnega motrenja zgodovine. Pomembni interpreti, kot sta Beiner in Vollrath, so na osnovi tega trdili, da gre za protislovje. V svojem besedilu želim pokazati, da se to protislovje razreši v »hermenevtični etiki«, ki jo je možno pokazati v delih Hannah Arendt, celo v najbolj zgodnjih.Hannah Arendt’s interpretation of Kant’s conception of the »power of judgment« extracts this faculty from its intended context, considerations of the beautiful and of nature, and grants it a political significance. On the one hand, Kant’s conception of a »reflective power of judgment« offers Arendt the possibility of referring to a certain necessity in political judgments; judgments which always take place under singular conditions and which cannot presume a universal or general measure. On the other hand, Arendt interprets »disinterested pleasure«, which is for Kant a presupposition of aesthetic judgment, as a necessary condition for theoretical considerations of history. Between these two aspects of Arendt’s Kant interpretation, important scholars, such as Beiner and Vollrath, have claimed to find a contradiction. In my article I would like to show that this contradiction is dissolved by way of a »hermeneutical ethics«, which can be identified throughout the work of Hannah Arendt, even in its earliest forms. (shrink)

Zamah neoplatonističkih koncepcija i oživljavanje ideala antike uz zdušnu potporu petrarkističke lirike, u humanizmu i renesansi uzvisuju ženu na način nepojmljiv za srednjovjekovlje. Dubrovačko zakonodavstvo, već od ranije pod prevladavajućim utjecajem Crkve, bilježi značajne promjene u pozicioniranju žene u društvu, dok nove misaone orijentacije snažno utječu i na kulturni život. Tako se u Dubrovniku pojavljuju i prve pjesnikinje, a konstruira se i prvi mit o ženi, onaj o Cvijeti Zuzorić. Upravo njen suvremenik i dragi prijatelj Nikola Vitov Gučetić, svojim radovima (...) svjedoči novu mogućnost – ženski glas uklopljen u filozofski koncept i promoviran potpisom uglednog Dubrovčanina. Gučetić otvara prostor svog ljetnikovca, zaštićenog mjesta za »časna proučavanja«, dvjema ženama za njihove razgovore o ljepoti i ljubavi, a posvetu objavljenim Dijalozima upućuje još jednoj »vrlo dičnoj i prepoštovanoj gospoji«, Cvijetinoj sestri Niki. Time svojoj supruzi Maruši Gundulić i Cvijeti Zuzorić posredovano daje glas, ali i ime. U stilskom susretu pjesničkog i filozofskog, prožimanju aktera i interpretatora, premošćivanju od bogova do Boga, Gučetić prolazi tragovima autoriteta iz dobro mu znane filozofske tradicije, opredjeljujući se ipak već i samim podnaslovom za promišljanje ljubavi »u Platonovu duhu«. Ovaj rad otkriće žene prezentirano kroz ženski glas dovodi u vezu s Gučetićevim stavovima iznesenim u Upravljanju obitelji, djelu objavljenom desetak godina nakon Dijaloga o ljepoti i Dijaloga o ljubavi. Poseban naglasak stavljen je na Gučetićevo tematiziranje pojma ljubavi i snagu argumenata korištenih u rješavanju zagonetke moći, izvorišta i kompleksnosti ljubavi. (shrink)

Članak predstavlja pokušaj izlaganja izvornog smisla Platonove odredbe o čuđenju kao početku filozofije, i to posredstvom kritičkog otklanjanja njezina pretumačenja u Aristotela, zatim kod Stoika, te naposljetku u Spinoze i Hegela. Pritom se podsjeća na rano grčko iskustvo čuđenja kao _______, gdje ono ponajprije znači temeljni ugođaj prisustva onog božanskog, kao i čovjekova sudjelovanja na božanskom. Tomu odgovara uloga koju pri čuđenju ima ono “patetično”, u Platona snažno istaknuta, a u kasnijoj tradiciji potisnuta i zaboravljena. Za Platona čuđenje potječe iz (...) stanja neprevladive filozofske “besputnosti” , koju već Aristotel razumijeva samo još u smislu ishodišta metodski sigurnog napredovanja filozofske znanosti, takva ishodišta koje treba bezuvjetno napustiti. Tematiziranjem Diotimina nauka izloženog u dijalogu Simpozij u članku se, tomu nasuprot “besputnost” određuje kao jedino primjereno “mjesto” pravog filozofiranja, koje treba pod svaku cijenu očuvati i održati otvorenim, kao ono “između” za svjetsku igru besmrtnikâ i smrtnikâ. (shrink)

Zamah neoplatonističkih koncepcija i oživljavanje ideala antike uz zdušnu potporu petrarkističke lirike, u humanizmu i renesansi uzvisuju ženu na način nepojmljiv za srednjovjekovlje. Dubrovačko zakonodavstvo, već od ranije pod prevladavajućim utjecajem Crkve, bilježi značajne promjene u pozicioniranju žene u društvu, dok nove misaone orijentacije snažno utječu i na kulturni život. Tako se u Dubrovniku pojavljuju i prve pjesnikinje, a konstruira se i prvi mit o ženi, onaj o Cvijeti Zuzorić. Upravo njen suvremenik i dragi prijatelj Nikola Vitov Gučetić, svojim radovima (...) svjedoči novu mogućnost – ženski glas uklopljen u filozofski koncept i promoviran potpisom uglednog Dubrovčanina. Gučetić otvara prostor svog ljetnikovca, zaštićenog mjesta za »časna proučavanja«, dvjema ženama za njihove razgovore o ljepoti i ljubavi, a posvetu objavljenim Dijalozima upućuje još jednoj »vrlo dičnoj i prepoštovanoj gospoji«, Cvijetinoj sestri Niki. Time svojoj supruzi Maruši Gundulić i Cvijeti Zuzorić posredovano daje glas, ali i ime. U stilskom susretu pjesničkog i filozofskog, prožimanju aktera i interpretatora, premošćivanju od bogova do Boga, Gučetić prolazi tragovima autoriteta iz dobro mu znane filozofske tradicije, opredjeljujući se ipak već i samim podnaslovom za promišljanje ljubavi »u Platonovu duhu«.Ovaj rad otkriće žene prezentirano kroz ženski glas dovodi u vezu s Gučetićevim stavovima iznesenim u Upravljanju obitelji, djelu objavljenom desetak godina nakon Dijaloga o ljepoti i Dijaloga o ljubavi. Poseban naglasak stavljen je na Gučetićevo tematiziranje pojma ljubavi i snagu argumenata korištenih u rješavanju zagonetke moći, izvorišta i kompleksnosti ljubavi.The vigorousness of Neo-Platonic conceptions and the revival of the ideals of antiquity, along with wholehearted support from Petrarchian lyricism, exalted women in Humanism and the Renaissance in a way which was inconceivable in the Middle Ages. The legislature of Dubrovnik, already under the prevalent influence of the Church, witnessed significant changes in the social positioning of women, while the novel intellectual orientations exerted powerful influence on its cultural life. Accordingly, it was in Dubrovnik that the first-ever poetesses emerged, and that the first-ever female myth was constructed; namely that of Cvijeta Zuzorić. The work of her contemporary and dear friend, Nikola Vitov Gučetić, bears witness to the then novel possibility – woman voice embedded in a philosophical concept, and promoted by the signature of this reputable citizen of Dubrovnik. Gučetić opened the doors of his villa, a sheltered place for »honourable study«, to two women for their talks of beauty and love, and dedicated the published Dialogues to yet another »respectable and most fair lady«, Cvijeta’s sister Nika. With this he gave his wife Maruša Gundulić and Cvijeta Zuzorić not only mediate voice, but also a name. In the stylistic encounter of the poetical and philosophical, in the interlacement of the actor and interpreter, in the bridging from gods to God, Gučetić traces the trails of authority from a well-known philosophical tradition, opting for a reflection on love »in the spirit of Plato« already in his subtitle.This paper unveils women presented via a feminine voice, and compares them with Gučetić’s attitudes articulated in his Upravljanje obitelji , a work published some ten years or so after his Dijalog o ljepoti and Dijalog o ljubavi . Close attention is given to Gučetić’s thematisation of the concept of love and the strength of arguments used in solving the mysteries of the power, source and complexity of love. (shrink)

Razlika med normami in ubeseditvami norm zavezuje pravoslovce k obravnavanju pravnih norm kot danosti. Avtorica najprej osvetli pot, ki so jo tlakovali nekateri analitični filozofi jezika in ki vodi od pomena do danosti. Nato predstavi sklop problemov, ki nastanejo zaradi obravnavanja norm kot danosti. Ne glede na to, s katero vrsto danosti imamo opraviti, moramo razlikovati med merili prepoznave in primeri poposameznjenja tovrstnih danosti. V predstavljenem primeru abstraktnih danosti pa to razlikovanje pade. S tem, da avtorica zamenja pojma pomenske vsebine (...) in pomenskega obsega besed za vsebinski in obsežnostni vidik tega, o čemer govorimo, očrta tudi predlog metodološkega načrta za pravo in pravno teorijo. (shrink)

Razlika između prikaza vrhunskog sportaša nekad i danas možda se najbolje ocrtava u točki susreta kiborg-teorije i studija o sportu. Rekonceptualizacija pojma ‘sportaš’ u tome se smislu otvara kao pomak od ‘prirodnoga’ ka ‘umjetnom’. Tijekom ljudske povijesti vrhunski sportaši uvijek su bili doživljavani kao na određeni način ‘ne-prirodni’ i slavljeni kao heroji koji su nadvladali granice svojih prirodnih tijela. Današnji sportski događaji privlače više gledatelja nego ikada ranije, a oštra konkurencija podiže i same standarde i kriterije natjecanja. Sportovi koji privlače (...) mase gledatelja već su odavno predstave ‘nakaza’; gledateljima na stadionima ili pred televizorom u udobnosti njihovih domova gotovo je nemoguće zamisliti da bi i sami ikad mogli postići tako super-mišićavo tijelo sa super-brzim refleksima. Staromodni krv, znoj i suze još su uvijek negdje prisutni, iako inkorporirani u napredna dostignuća moderne tehno-kulture. Mnoštvo pitanja koja proizlaze iz takve perspektive pronašla su svoje mjesto za raspravu u relativno novom pluriperspektivnom pristupu izazovima biotehnološkog doba – bioetici. Bioetika nudi platformu za dijalog o bitnim pitanjima današnjice, dijalog koji nadrasta disciplinarne, stručne, historijske i kulturološke pozicije. Takav diskurs suočava se, međutim, sa pluralizmom u pristupima kao i metodološkim barijerama te pretpostavlja stvaranje odgovarajuće teorijske podloge. Ovaj rad će izdvojiti samo neke problemske točke koje u području sporta plastično ocrtavaju nedostatnosti postojećih monoperspektivno orijentiranih koncepcija. U tome smislu, naglasit će se samo neki simptomi koji ukazuju na dezorijentiranost svakodnevnog življenja, a koji se na osoben način prikazuju u sportu: krhkost etičkih pozicija sadržanih u konceptima »duha sporta« i fair playa u sučeljavanju sa znanstveno-tehničkim napretkom, objektivacija tijela, te porast interesa za aktivnostima visokog rizika. U ovome radu navedena obilježja razumijevaju se kao znakovi potrebe za nadilaženjem redukcionističkih i monoperspektivnih pristupa, donedavno dominantnih, a koje osobit bioetički pristup ima mogućnosti nadići. (shrink)

The position and power of women in the early church has been much explored by scholars such as Karen Jo Torjesen and Virginia Burrus. Research has often indicated that women had little power, especially sacramental power, at this time. This article challenges such a perspective by examining and comparing three accounts of women’s experience of the Eucharist in the private sphere during the third century. Drawing on Gregory of Nyssa’s account of Macrina, his sister, and her making of the eucharistic (...) bread, Pseudo-Athanasius’ instructions to virgins celebrating their own eucharistic meals, and Gregory Nazianzus’ description of his sister, Gorgonia, anointing herself for healing with the Eucharist, this article demonstrates that, in the private setting, sacramental power was not the preserve of the male. The Eucharist, in far more varied forms than might be anticipated, is potent in the domestic setting of these women of the early Church. (shrink)

Partimos da afirmação de K.-O. Apel, repetida por João Maria André, de que "[...] é na ‘mística' do ‘logos' e na teologia negativa do Pseudo-Dionísio que, de modo determinante, Nicolau de Cusa irá beber os traços fundamentais da sua filosofia da linguagem". Com base no De filiatione Dei propomo-nos refletir sobre a relação fundamental e constitutiva entre o verbo mental humano e o Verbo ou Logos eterno. A importância desse texto, no âmbito do problema da linguagem em Nicolau de Cusa, (...) é reconhecida por Casarella justamente por sua inflexão cristológica em relação aos primeiros sermões, pois, em oposição à reflexão intratrinitária dos sermões, a imagem humanamente visível de Cristo torna-se o espelho da linguagem, ou seja, em Cristo, vemos de modo perfeito o que pode ser expresso por meio da linguagem. O texto cusano é uma meditação sobre Jo, I, 12: "Mas a todos que o receberam deu o poder de se tornarem filhos de Deus: aos que creem em seu nome". Interessa-nos principalmente a meditação sobre os exemplos aduzidos por Nicolau de Cusa para explicitar de que modo colhemos a unidade divina intelectualmente, pois serão nesses exemplos ou enigmas que o autor pensará a relação constitutiva entre o verbo mental humano e o verbo mental inefável. We begin with the statement of K.-O. Apel, repeated by João Maria André, that "[…] it is in the ‘mystic' of the ‘logos' and in the negative theology of pseudo-Dionysus that, in a determinate manner, Cusa would receive the fundamental features of his philosophy of language". Based on De filiatione Dei, we reflect on the fundamental and constitutive relationship between the mental human word and the eternal Word or Logos. The importance of this text in the context of the problem of language in Cusa is recognized by Casarella, specifically for its Christological inflection in relation to Cusa's first sermons. In opposition to the intra-Trinitarian reflection of the sermons, in De filiatione Dei the humanly visible image of Christ becomes the mirror of language; that is, it is in Christ that we see the perfect mode that can be expressed by means of language. Cusa's text is a meditation on John 1:12: "But as many as received him, to them gave he power to become the sons of God, even to them that believe on his name". Of principal interest to us are the examples adduced by Cusa that make explicit the way in which we intellectually receive the divine unity, as it is in these examples or enigmas that the author reflects on the constitutive relation between the mental human word and the ineffable mental word. (shrink)

Dr. Sašo Dolenc je nedvomno med našimi najuspešnejšimi avtorji na področju poljudne znanosti, saj mu uspeva zapletene znanstvene dosežke razložiti širši javnosti na jasen in zanimiv način s tem, da ostane pri tej razlagi natančen in znanstven. Serija njegovih člankov je izredno pomembna, saj pokriva vsa področja moderne znanosti na nevsiljiv, skorajda lahkoten način, zato je prav, da jo imamo tudi v knjižni obliki. Na področju moderne poljudne znanosti smo v Sloveniji šibki, saj se naši znanstveniki v glavnem ne lotevajo (...) takega dela, drugi pa niso usposobljeni zanj. Zato delo dr. Dolenca zasluži vso pohvalo in spoštovanje. Ali znanost misli? Na to vprašanje je svojčas Heidegger odgovoril z odločnim ne. Zapisi o sodobni znanosti spod vešče roke Saše Dolenca, te male zgodbe o velikih zgodbah, nas hitro prepričajo o nasprotnem. Ne le, da znanost misli na stotero nepričakovanih načinov, njeni miselni izzivi in vpogledi so obenem neizčrpni vir vzpodbud in zabave. Jasna misel in prijazen slog naredita knjigo dostopno vsakomur: v najboljši tradiciji populariziranja znanstvene vednosti, njenih dosežkov, dilem in zagat. (shrink)

Globalizacija nema alternativu. U temeljima procesa višestranog objedinjavanja svijeta koji se objelodanjuje u najnovije vrijeme leže tendencije evidentirane još u 19. stoljeću. Proces je u međuvremenu definitivno postao ireverzibilan, tako da su svi pokušaji njegova zaustavljanja unaprijed osuđeni na neuspjeh i mogu se usporediti sa svojedobnim otporima industrijalizaciji. Istovremeno se faktički lik globalizacije – bitno ovisan o neoliberalnoj ideologiji i o konstelacijama interesa i moći kojima spomenuta ideologija služi – u sve većoj mjeri očituje kao višestruko problematičan, a u nekim (...) dimenzijama i kao autodestruktivan. U tom se kontekstu kritičkom mišljenju, mogućem posredstvom produktivne suradnje filozofije i interdisciplinarnih i multidisciplinarnih pristupa kompleksnoj problematici globalizacije, nameće zadaća propitivanja mogućnosti emancipacije globalizacijskih procesa od njihovih današnjih neoliberalnih okvira i ograničenja, kako bi se profilirala alternativa faktičkom liku globalizacije. Važnu dimenziju te zadaće čini pitanje o odgovornosti, koje se, međutim, ne može primjereno postavljati ukoliko se ono svede na moralističku korekciju faktičkih konstelacijâ, koja odustaje od kritičkog propitivanja samih korijena autodestruktivnosti tih konstelacija.Die Globalisierung hat keine Alternative. In den Gründen des Prozesses der mehrseitigen Gleichschaltung der Welt, welches in der rezenten Zeit bekanntgemacht wird, liegen die Tendenzen, die noch im 19 Jahrhundert registriert worden sind. Der Prozess wurde letzlich irreversibel. Deswegen sind alle Versuche, die Globalisierung aufzuhalten sinnlose, wie ehemaligen Widerstände gegen Industrialisierung. Doch zeigt die faktische Gestalt der Globalisierung – die wesentlich durch die neoliberalen Ideologie und durch die Konstellationen diejeniger Mächte und Interessen determiniert wird, den diese Ideologie bedient – in die Höhe schießenden Anzahl von problematischen und gar selbstzerstörerischen Dimensionen. In diesem Kontext sollte das kritische Denken – das nur durch eine produktive Zusammenarbeit der Philosophie mit dem interdisziplinaren und multidisziplinaren Zutritt zur umfasenden Globalisierungproblematik möglich ist – die Aufgabe aufnehmen, die Möglichkeiten der Emanzipierung der Globalisierungprozessen von ihrer gegenwärtigen neoliberalen Rahmen und Begrenzungen überzuprüfen. Dadurch wird eine Alternative zur gegenwärtigen faktischen Gestalt der Globalisierung gebildet. Eine wichtige Dimension dieser Aufgabe stellt die Frage über die Verantwortlichkeit dar. Diese Frage darf doch keineswegs auf die moralistische Verbesserung der faktischen Konstellationen reduziert wird, sondern sollte die wirkliche Würzeln der selbstzerstörerischen Tendenzen dieser Konstellationen ernst im Betracht nehmen. (shrink)

V pričujočem prispevku nas zanima obravnava Kantovega predkritičnega spisa Edini možni dokazni temelj za demonstracijo božjega obstoja, ki jo podaja Kant v Kritiki čistega uma. Med obemi deli obstaja skorajda več vzporednic kot pa razlik, zato je še posebej zanimiva Kantova kritika Spisa, pri čemer se postavlja tudi vprašanje, do katere mere je ta kritika upravičena. Ker pa v poglavju "Ideal čistega uma" zavzema centralno mesto koncept transcendentalnega ideala, nas poleg tega zanima tudi vprašanje, če in v kateri točki, je (...) v Spisu že najti na delu ta koncept. (shrink)

«Jo només escric», diu l'autor, «quan les sensacions o idees se'm fan dimonis íntims que intento foragitar amb la literatura. Però no resulta fàcil sentir ni pensar amb naturalitat i seguretat, superar els propis vertígens i censures, deixar avançar la ment amb la confi ança que trobarà el que busca, la mateixa confiança amb què el rei s'asseu sense mirar enrere, segur que trobarà la cadira que algú li haurà acostat.Un entorn raonablement sensual i fins i tot una relativa gimnàstica (...) sexual ajuden sens dubte l'esperit: el que aquest no admet és cap lligam sentimental. Al cervell no li roba energia el moblament sensual o l'erotisme profilàctic, és a dir, tot allò que apaivaga un cos que ha de funcionar alhora com la seva font d'energia i el seu instrument. El pensament ens permet, doncs, el que ens estabilitza però no el que ens mobilitza; tolera el que ens gratifica però no el que ens sedueix. Més que en la repressió, el pensament i la cultura es basen en la fredor, s'aixequen sobre l'egoisme i es mantenen a força de narcisisme. Ens perdonen tal volta els plaers, però mai els amors». (shrink)

Još od 2001., nakon što je Kina odabrana za domaćina Olimpijskih igara 2008., taj je izbor bio izvorom niza kontroverzi koje su se većinom usredotočile na pitanja ljudskih prava. Na ove kritičke ocjene odgovoreno je mjerama kineskih vlasti: od 2003. godine ustavnim amandmanom koji se referira na »azijske vrijednosti« i uvođenje Hu Jintaovog programa »harmoničnog društva«. Rad se pretežno usredotočuje na međukulturne aspekte rasprave o statusu ljudskih prava u Kini. Prvo se analiziraju glavna pitanja i uspoređuju različiti načini na koje (...) se pristupalo ljudskim pravima kako u Kini tako i u inozemstvu. Zatim se analiziraju neusklađenosti tih ocjena unutar dvaju osnovnih okvira: doktrine univerzalnih ljudskih prava i doktrine harmoničnog društva, zasnovanog na konfucijanskom svjetonazoru. Završno se preispituju aktualne rasprave o problemima ljudskih prava pomoću međukulturne supostavljenosti navedenih dvaju okvira i mogućnosti dijaloga tih dviju ocijenjenih pozicija. (shrink)

O složenoj koncepciji kategorije »vremena« u Šopovu djelu, napose u njegovoj kozmičkoj fazi, napisane su važne i temeljne rasprave. Ovaj prilog istražuje prozu Nikole Šopa koja prethodi kozmičkoj fazi, kako bi se rekonstruirao razvitak koji je pjesnika doveo do toga da se udalji od »zemaljskog vremena« i da zasnuje »kozmičko vrijeme«. Sat kao konkretan instrument za mjerenje, toliko prisutan kao diskretni protagonist na stranicama Šopovih djela, čini vodeću nit ove analize. To je onaj »zemaljski sat« kojega se pjesnik, dospjevši u (...) svemir, želi osloboditi, ne znajući što činiti s njime: » nekome u džepu skriven kuca zemaljski sat. / Netko ga krije. / Netko još mjeri po starinski. / Tko je, da je, što će mu ta sprava« . Ali to je i sat koji još od prvih pjesama u prozi gubi značajke običnog predmeta da bi bio obdaren metafizičkim svojstvima. (shrink)

Raspravljamo o ulozi predpojmovnog kompleksnog mišljenja u znanstvenoj spoznaji i razvoju znanosti. Kompleksno mišljenje sa svom heterogenošću i imaginacijom omogućuje održavanje pojmovne strukture i reorganizaciju cjelokupnih teorijskih mreža, ali to “naplaćuje” latentnim prisustvom protuslovlja i nekonzistentnosti.Članak se nastavlja na našu analizu odnosa između kompleksnog i pojmovnog mišljenja u Aristotelovoj Fizici. Ako je kod Aristotela središnji kompleks pojam “mjesta”, kod Galileija je osnovni kompleks zbirka gibanja-stanja. Galilei još nema izrađenu potpunu pojmovnu strukturu mehanike pa možemo reći da je njegova teorijska osnova (...) uronjena u kompleksnu razinu, ali se oslanja na matematičku strukturu i eksperiment i time uspijeva formirati jednu stabilnu teorijsku organizaciju. Time dobiva osnovu za novu teorijsku sistematizaciju i za formiranje pojmovne strukture kakva je Newtonova. Možemo u izvjesnom smislu reći da je time kompleksno mišljenje u znanosti bilo podignuto na višu razinu i dovedeno u pred-paradigmično razdoblje.We discuss the role of the pre-conceptual complex thought in scientificknowledge and in the development of science. The heterogeneity and imagination of complex thought enables the preservation of the conceptual structure and helps reshape entire theoretical nets, however, its downside is reflected in its latent contradiction and inconsistency. This paper is a continuation of our analysis of the relationship between complex and conceptual thought in Aristotle’s Physics. If Aristotle’s central complex is the notion of “place”, then Galileo’s basic complex is the notion of “ movement”. Since Galileo didn’t have an elaborated conceptual structure of mechanics, we can say that his theoretical basis is “steeped” in the level of complex thought, yet it relies on the mathematical structure and experiment, thereby creating a stable theoretical organization which serves as a basis for the new theoretical systematization and for the shaping of a conceptual structure as Newton’s. Thus, we may claim that, in a certain way, this change raised complex thought in science to a higher level, and brought it to a pre-paradigmatic period. (shrink)

Raspravljamo o ulozi predpojmovnog kompleksnog mišljenja u znanstvenoj spoznaji i razvoju znanosti. Kompleksno mišljenje sa svom heterogenošću i imaginacijom omogućuje pojmovne strukture i reorganizaciju cjelokupnih teorijskih mreža, ali to 'naplaćuje' latentnim prisustvom protislovja i nekonzistentnosti. Galilei još nema izrađenu potpunu pojmovnu shemu mehanike, pa možemo reći da je njegove teorijska osnova uronjena u kompleksnu razinu, ali se oslanja na matematičku strukturu i eksperiment i time uspjeva formirati jednu stabilnu teorijsku organizaciju. Možemo u izvesnom smislu reći da je time kompleksno mišljenje (...) u znanosti bilo podignuto na višu razinu i dovedeno u pred-paradigmatično razdoblje. (shrink)

Cilj članka je odgovoriti na kritiko, ki jo je David Duarte usmeril zoper tezo o delni zvedljivosti, tj. trditev, ki jo Brożek zagovarja v eni izmed svojih knjig in pravi, da je analogno sklepanje deloma zvedljivo na tehtanje pravnih načel. Prvi del članka oriše okvir, ki je avtorju služil pri oblikovanju teze o zvedljivosti, tj. Alexyjevo teorijo pravnega sklepanja. Drugi del je namenjen ovrženju Duartejevih ugovorov. Ti naj namreč ne bi upoštevali prej omenjenega okvira. V zadnjem delu avtor še zatrdi, (...) da so nekateri vidiki njegove teorije analognega sklepanja neodvisni od omenjenega teoretskega okvira in zato uporabni za katerokoli pojmovanje analogije v pravu. (shrink)

Pogosto se govori o »krizi« na humanističnih oddelkih ameriških univerz. Vendar imajo ljudje, ki to govorijo, v mislih prekomerno politično korektnost, ki jo še lahko zasledimo na ameriških oddelkih za književnost. Oddelki za filozofijo v Združenih državah so imeli svojo zadnjo krizo v štiridesetih in petdesetih – v obdobju, ko je analitična filozofija dovršila svoj prevzem. Od takrat se ni zgodil noben dramatičen generacijski preobrat, razen nenadnega vznika feministične filozofije kot novega področja specilizacije v sedemdesetih letih. Posledice radikalizma so sicer (...) imele velik vpliv na matrice številnih drugih disciplin na univerzi, toda ameriško filozofijo so pustile večinoma nedotaknjeno. Veliko analitičnih filozofov je bilo politično aktivnih, toda zaradi te aktivnosti niso spreminjali svoje profesionalne samopodobe ali svojih bralnih navad.There is often said to be a “crisis” in the humanities departments of American universities. But people who say this usually have in mind the excessive political correctness which is still sometimes found in US departments of literature. American philosophy departments had their last crisis back in the 1940’s and 1950’s—the period during which analytic philosophy accomplished its takeover. There has been no dramatic generational shift since then, except for the sudden emergence, in the 70’s, of feminist philosophy as a new area of specialization. Whereas the aftermath of the radicalism of the 60’s had a profound impact on several disciplinary matrices elsewhere in the university, it left American philosophy largely unaffected. Many analytic philosophers were politically active, but this activity usually did not lead them to change either their professional self-images or their reading habits. (shrink)

In Russia, two decades after the collapse of the Soviet Union, Stalin?s popularity soared in nationwide polls, as many recalled the country?s former prestige and their previous sense of security. Likewise, many Serbs, who formed the largest group in former Yugoslavia, look back with nostalgia to a time of greater national pride and material comfort. By contrast the dominated ethnic populations in that same nation at that same time were frustrated in their striving for national pride. Each polity has a (...) story fashioned by selected and connected events that promote its national interests. Although the physical battle in former Yugoslavia has ended, the divisiveness remains, and is perpetuated by competing narratives of what happened and why. And in Russia, an increasingly emergent?invisible Stalinism? has once again given victims of the repression little validation of their experience. This article offers preliminary observations on the disjunction of narratives in Russia and Serbia, and seeks to explain one of the key impediments to coming to terms with the past. U Rusiji, dve decenije nakon urusavanja Sovjetskog Saveza, Staljinova popularnost je po anketama javnog mnjenja ogromna, posto se mnogi prisecaju nekadasnjeg ugleda zemlje i svog osecaja sigurnosti. Slicno tome, mnogi Srbi, koji su bili najveca grupa u bivsoj Jugoslaviji, s nostalgijom su gledali na vreme nacionalnog ponosa i materijalnog komfora. Nasuprot tome, potcinjene etnicke zajednice u isto to vreme osecale su frustraciju u teznji za nacionalnim ponosom. Svaki politicki poredak ima jednu pripovest sacinjenu od odabranih i povezanih dogadjaja koji promovisu nacionalne interese. Iako se zavrsila oruzana borba, u bivsoj Jugoslaviji ostala je podeljenost koja je perpetuirana konkurentskim narativima o tome sta se i zbog cega dogodilo. U Rusiji,?nevidiljivi staljinizam? u porastu jos jednom je omalovazio iskustvo zrtava represije. Ovaj clanak pruza preliminarna razmatranja o razdvajanju narativa u Rusiji i Srbiji i pokusava da objasni jednu od kljucnih prepreki u pomirenju s prosloscu. (shrink)

Tekst ponuja interpretacijo kontra verze Kant—Constant. Kontroverze, ki jo je začel Constant v svojem spisu iz leta 1797, Des Reacton politiques, Kant pa seje nanjo odzval s kratkim tekstom "O domnevni pravici lagati iz človekoljubja", ki nosi isto letnico. Vprašanje "pravice do laži" zadeva tako problematiko prava kot problematiko etike, in v zadevnem tekstu se ga avtorica loteva z obeh perspektiv.

Aspiracija za jedinstvenim upravljanjem svetom je stara koliko i sam svet. Ona u suštini proizlazi iz naše percepcije sveta kao jednog, bez obzira na sve razlike koje se u njemu takođe vide. U naše vreme ova percepcija je pojačana utiskom o sve većoj međuzavisnosti delova sveta, kao i osećajem da su razlike, ma koliko bile velike, sve manje važne u odnosu na ono što je isto ili bar slično u različitim delovima sveta. Ovaj osećaj jedinstva je još više pojačan percepcijom (...) potrebe, ili nužde, da se o važnim stvarima u svetu odlučuje i upravlja na jedinstven način, bez kolizija koje bi proces odlučivanja učinile neefikasnim ili nemogućim. Ali jedinstvo sveta bi trebalo da u sebi sadrži ideju ravnopravnosti, i neke načelne jednakosti. Međutim, uvidom u način na koji se ovaj proces unifikacije sveta stvarno odvija vidimo mnoge probleme. Neki od njih su za očekivati – problemi reprezentacije i pristanka na svetsku vlast koja bi bila odraz jedinstvene zakonodavne volje čovečanstva. Takva volja možda uopšte ne može da se konstituiše. Umesto nje imamo volju za hegemonijom koju prati ideja nejednakosti i manihejske podele sveta na naš i tuđi deo, kao i razne vrste pokušaja ukidanja onog uslova koji svakom zakonodavstvu daje njegov legitimet – a to je sloboda. Suočavamo se sa idejom da je, kao uslov mira i demokratije (šta god da to znači, ili što će značiti u bližoj i daljoj budućnosti) potrebno uspostaviti krutu nejednakost i rigidnu kontrolu svih različitosti u jednom zamrznutom stanju podele na povlašćene i obezvlašćene, na „dobre“ i „loše“ momke, kao da se svet sastoji od „momaka“. Ključni deo ove sheme je pretpostavka o univerzalnoj samerljivosti svega što život čini vrednim. Ta pretpostavka uniformiše i simplifikuje, smanjuje, svet, negirajući relevanciju i stvarnost razlikama koji sada predstavljaju stvarnost sveta. Zakoni više ne pretpostavljaju postojanje zakonodavne volje. U toj situaciji proizvodnja ogromne količine iluzorne sreće više liči na podmićivanje svetskog lumpenproletarijata, sa rizikom da celokupno čovečanstvo postane totalno ravnodušno prema svakoj posebnosti i svakoj vrlini, sasvim primereno svojoj novoj lumpenproleterskoj prirodi. (shrink)

Jedan od izazova, koji proizlaze iz globalizacije kao multidimenzijskog fenomena, je mogućnost moralne integracije svijeta ili barem pronalaska vjerodostojnog zajedničkog temelja za smisleni etički dijalog. Prevladavanje moralnih fragmentacija modernog svijeta je još teže u svjetlu raznolikosti pogleda u moralnoj teoriji. Je li globalna etika uopće moguća imajući u vidu mnoga neslaganja o metaetičkim i normativnim pitanjima? Moralna teorija stoji pred izazovom pružanja upotrebljivog okvira za moralnu raspravu kao preduvjeta za moralnu integraciju. U svojoj posljednjoj knjizi, Robert Audi predlaže model pluralističkog (...) univerzalizma kao kombinacije većine povijesno utjecajnih moralnih teorija, točnije, etike vrijednosti, kantovske etike i utilitarizma. Tri središnje vrijednosti koje se zagovaraju su sloboda, pravda i sreća. U radu razmatram ovaj prijedlog i ukazujem na ulogu koju u njemu igra pluralistički intuicionizam. (shrink)

Psihoanaliza kao teorija, praksa i interpretacija nije se pojavila kao samo još jedan »izam« na početku 20. stoljeća, već i kao jedan bitan pomak od doista tradicionalističkog poimanja onog unutarnjeg u čovjeku spram vanjskog. Sam Lacan, u suvremenosti jedan od najpoznatijih teoretičara i interpreta psihoanalize, kaže da pristup koji bi odogonetnuo mjesto polazišta njenog istraživanja i definiranja »nije baš unutra, a ne zna se da li je izvana«. Ovim se željelo nagovijestiti da ona uporišta koje govore ne samo o psihoanalizi, (...) već i o mogućem nalaženju istih, iznose, pa i računaju s nekim nesigurnostima spram tradicije.U vrijeme nastanka i prvih aktualnosti psihoanalize i Freudovog učenja, u filozofiji se gotovo istovremeno sve češće pojavljuju napori da se ljudska psiha i uopće psihologijsko oslobodi kauzalnosti i mehanicističkih određenja, s jedne strane, i da se istovremeno oslobodi predstave i kauzalnosti nečeg iracionalnog i beskonačnog, s druge strane. Nastojeći izbjeći nejasna određenja i suprotstavljanja duše i/ili psihe, filozofija sustavnije od E. Husserla nastoji sve izrazitije naglasiti čovjekovu unutarnjost kroz reinterpretaciju transcendentalnih iskustva subjektivnosti i intersubjektivnosti. Individualna teorijska tvorba, međusobno teorijsko prožimanje, dodirne i razdvajajuće povijesno- teorijske i filozofijske točke ovih dvaju različitih, ali povremeno i komplementarnih ishodišta predmet su zanimanja i razmišljanja u ovom radu.Psychoanalysis as a theory, practice and interpretation did not occur like another -ism on the begining of the twentieth century, but also as one important step ahead from truly traditional understanding of inside of the man which is confronted with his outside existence. Jacques Lacan himself, today one of the most known theoritician and interpreter of psychoanalysis, says that approach which could figure out where is the starting point of its exploring and defining isn’t really inside, and it’s not sure if it’s outside. Saying this, one wants to foreshow that those foundations which speak not only of psychoanalysis, but also about possible findings of them.That is why there are some uncertainties about tradition in these considerations.At the time when psychoanalysis and Freud’s learnings became actual and new, in philosophy almost simultaneously more and more often are present efforts which human psyche and psychology in general were slowly making free of causalities and mechanistic charachteristics on one side. On the other side, in the same time, there have been efforts which would make the psyche free of such images that would define it as irational and infinte entity. Trying to avoid unclear definitions and confrontations in understanding of psyche and/or soul, philosophy is more sistematical with this problem since philosophy of Edmund Husserl. He’s trying to emphasize more utterly the world inside the man through the reinterpretation of transcedental experience of subjectivity and intersubjectivity. Individual philosophical creation, mutual theoretical coming between, connecting and separating historically-theoretical and philosophical standpoints of these two different, but occasionaly also complementary outcomes are the object of interest and reflections in this work. (shrink)

Straipsnyje analitinës filosofijos poþiûriu analizuojamas Descartes’o sàmonës ir kûno skirtingumo árodymas, siekiant atskleisti jo panaðumus su ðiuolaikinëje sàmonës filosofijoje populiariu Davido Chalmerso pateiktu „zombio“ mintiniu eksperimentu ir juo grindþiamu dualizmo árodymu. Siekiama parodyti, kad ðiuolaikinis modaline semantikos analize grindþiamas árodymo variantas yra techniðkai sudë-tingesnis ir atsparesnis fizikalistinei kritikai, taèiau jis paremtas nutylëta ir nepagrásta episteminio sà-vokø skaidrumo prielaida, kuri iðskirstina kaip viena originalaus dekartiðko árodymo silpnybiø. Tai leidþia tvirtinti, kad Antoine’o Arnauld kritika, pateikta Descartes’o árodymui, lygiai taip pat sëkmingaitaikytina ir (...) Chalmerso antifizikalistiniams samprotavimams.Reikðminiai þodþiai: sàmonës filosofija, dualizmo árodymai, „zombio“ mintinis eksperimentas, fizikalizmas. (shrink)

In den Diskussionen der Politischen Philosophie und Ethik ist es bis vor kurzem wenig sinnvoll gewesen, die Frage zu stellen, ob die Lekt?re von Hegels Rechtsphilosophie noch lehrreich ist. Dass Hegels Rechtsphilosophie zu aktuellen Diskussionen und gegenw?rtigen Problemschwerpunkten keinen wirklich substanziellen Beitrag mehr zu geben scheint, ist von John Rawls in seinen Vorlesungen zur Moralphilosophie relativiert und von Axel Honneth mit einer dezidierten Rehabilitierung zentraler?berlegungen der Hegelschen Rechtsphilosophie in Frage gestellt worden. Und mit seiner Kritik an Honneths Ansatz einer Aktualisierung (...) ist von R?diger Bubner eine Diskussion um die Frage ausgel?st worden, welche Teile der Rechtsphilosophie als die chancenreichsten Aktualisierungspotentiale anzusehen sind. Der folgende Beitrag exponiert zun?chst in Hegels Begriff des 'freien Willens' einen Problemaufriss, der als Voraussetzung unabdingbar ist, um die Interpretationsans?tze zu verstehen, von denen aus Honneth und Bubner f?r eine Aktualisierung der Hegelschen Rechtsphilosophie pl?dieren. Sodann gibt eine stark verk?rzte Darstellung Auskunft?ber den Gedanken, der f?r Honneths Rekonstruktion und Aktualisierung der Hegelschen Rechtsphilosophie von zentraler Bedeutung ist. Daran schlie?t sich eine knappe Darlegung von Bubners?berlegungen an, von der aus abschlie?end eine dritte Alternative - die bei Rawls anklingt, ohne dass er sie als solche wahrnimmt - auf ihr Aktualisierungspotential gepr?ft werden soll. Donedavno, u diskusijama o politickoj filozofiji i etici nije imalo mnogo smisla postavljati pitanje o tome da li citanje Hegelove Filozofije prava jos moze necemu da nas nauci. Shvatanje da Hegelova filozofija prava ne daje supstancijalan doprinos aktuelnim diskusijama i danasnjim tezisnim problemima relativisao je, u svojim predavanjima o moralnoj filozofiji, Dzon Rols, dok je Aksel Honet to shvatanje doveo u pitanje odlucnim rehabilitovanjem sredisnjih motiva Hegelove filozofije prava. A svojom kritikom Honetovog pokusaja reaktualizacije, Ridiger Bubner otvorio je diskusiju o pitanju koji delovi filozofije prava daju najizglednije potencijale za reaktuelizaciju. Ovaj prilog najpre izlaze jedan nacrt problema u vezi s Hegelovim pojmom slobodne volje, koji je neophodan kao pretpostavka da bi se mogli razumeti pokusaji interpretacije polazeci od kojih Honet i Bubner plediraju za reaktualizaciju Hegelove filozofije. Nakon toga, izlaze se skraceni prikaz misli koje imaju centralno znacenje za Honetovu rekonstrukciju i reaktualizaciju Hegelove filozofije prava. Na to se nadovezuje skica Bubnerovih razmisljanja, polazeci od koje se ispituju potencijali reaktualizacije trece alternative, koja se moze razabrati kod Rolsa, i pored toga sto je on kao takvu ne zapaza. (shrink)

Straipsnyje svarstomas laiko išsišakojimo į tris modusus klausimas, kuris aktualus klasikinėje filosofijoje, fenomenologijoje, literatūroje, struktūruojamas kino mene ir modernaus kino filosofijoje. Straipsnyje tiriamos kelios šio laiko išsišakojimo įvaizdinimo ir jo filosofinio reflektavimo trajektorijos: Tarkovskio įvaizdintas laikas, apokaliptinis laikas bei jo virsmas į laiko kristalus Deleuze’o modernaus kino filosofijoje.

Straipsnyje pristatomas žmogaus somatikos mokslas, kuris pirmiausia susiejamas su ankstyvaja Husserlio somatologijos samprata, o vėliau pasiūloma transcendentali šio mokslo pagrindinių prielaidų kritika. Kritiškai nagrinėjama psichofizinė apercepcija ir jos nuoroda į išgyvenamą mirties patirtį. Tada kaip alternatyvi somatikos prielaida pateikiama Husserlio kinestetinės sąmonės samprata. Straipsnnis užbaigiamas fenomenologine kinestetinių sistemų analize susiejant somatikos tyrinėjimus su įsikūnijimo etika bei pagarbos kinestetika. Esminiai žodžiai: fenomenologija, Husserlis, transcendentalumas, somatika, psichofiziologija, gyvenamas kūnas, kinestetinė sąmonė, kinestetinės sistemos, įsikūnijimo etika. After introducing the field of somatics as a (...) human science, I first link it with Husserl’s earlier notion of somatology, then offer a transcendental critique of the root assumption of such a science – the psychophysical apperception – and trace the origin of the latter to the lived experience of death. Next I present Husserl’s notion of kinaesthetic consciousness as an alternative assumption for somatics, concluding with some contributions to a phenomenology of kinaesthetic systems as well as some suggestions for approaching somatic work in the spirit of embodied ethics and the kinaesthetics of respect.Key words: phenomenology, husserl, transcendental, somatics, psychophysical, lived body, kinaesthetic consciousness, kinaesthetic systems, embodied ethics. (shrink)

Webrova vznemirljiva teza iz dela Protestanska etika in duh kapitalizma, ki sprva izgleda tako neverjetno, je bila od svoje prve objave deležna številnih kritik, spodbijajo pa jo vse do danes. Ena izmed številnih kritik, pa ostaja še posebej nepopustljiva: če je duh samoodpovedovanja primeren za kapitalistično podjetništvo, pa ekonomije ne poganjajo samo podjetniki; ekonomija potrebuje tudi potrošnike, ki so pripravljeni kupiti več od tega, kar predstavlja njihove dejanske potrebe. Po Benjaminu je kapitalizem religija brez dogme ali teologije in ni nič (...) drugega kot čisti kult. Kot takšen sestoji v nenehnem slavljenju vernika, ki svojo vero udejanja skozi porabo in potrošnjo. V nadaljevanju bi rad izpostavil tezo, da nam vzporejanje dveh momentov krize – krize Druge svetovne vojne in krize 2008 –, omogoča na novo osvetliti Webrovo slavno tezo o asketski naravi kapitalizma, ter podal novo razlago tega, zakaj investicijski kapitalizem in potrošniški kapitalizem sploh nista protislovna, temveč konec koncev popolnoma sovpadata. Med drugo svetovno vojno sta namreč vladi Združenih držav Amerike in Kanade izdali niz propagandnih plakatov, katerih cilj je bil zmanjšati porabo in preusmeriti finančne sile gospodinjstev v prid skupnega vojnega napora. Mnogi od teh plakatov, ki so jih naredili nekateri najbolj zviti oglaševalci tistega časa, so črpali iz najgloblje zakoreninjenih načel puritanizma Nove Anglije: dolžnosti samoomejevanja. Sporočilo je bilo v naslednjem: vaši prihranki bodo odrešljivi ob koncu vojne, to pa le malce premesti Calvinovo perspektivo varčevanja, ki omogočajo odrešitev v času ob koncu sveta. Danes bi bilo dobro, če bi premislili eshatološke implikacije teh prerokov, ki predpisujejo najboljše obnašanje ob dogodku konca krize. (shrink)

Nietzsche et Bergson comptent parmi les principaux auteurs? examiner les conditions socio-affectives et l'?volution historique de la justice. Mais ils le font sur deux modes radicalement distincts, et dont on n'a pas encore,? ce qu'il semble, suffisamment soulign? l'incompatibilit?: Nietzsche rend compte de la justice en isolant les?l?ments socio-affectifs qui se sont compos?s entre eux pour produire quelque chose comme la "justice", tandis que Bergson envisage l'?volution de celle-ci comme une s?rie de diff?renciations en nature. Ce qui am?ne Bergson? distinguer (...) fondamentalement entre deux justices, l'une sup?rieure et l'autre inf?rieure, l'une "ouverte" et l'autre "close", l? o? Nietzsche pense satisfaire? l'exigence moniste en ne posant qu'une seule justice. Peut-?tre, toutefois, peut-on adresser? Nietzsche le reproche bergsonien d'avoir "recompos? l'?volution avec des fragments de l'?volu?", et sans doute faut-il, en tout cas, opposer la d?marche de Nietzsche, qui est une "g?n?alogie"? la d?marche de Bergson, qui est bien une "gen?se". Nice i Bergson spadaju medju glavne autore koji ispituju socio-afektivne uslove i istorijsku evoluciju pravde. Ali oni to cine na dva radikalno razlicita nacina, cija nespojivost, kako izgleda, jos nije dovoljno istaknuta: Nice objasnjava pravdu izdvajajuci socio-afektivne elemente koji su se medjusobno povezali da bi proizveli nesto takvo kao sto je "pravda", dok Bergson posmatra evoluciju pravde kao niz razlikovanja u prirodi. To Bergsona navodi da utvrdi temeljno razlikovanje izmedju dve pravde, jedne koja je visa i druge koja je niza, jedne "otvorene" a druge "zatvorene", tamo gde Nice misli da zadovoljava monisticki zahtev postavljajuci jednu jedinu pravdu. Mozda se, ipak, Niceu moze uputiti Bergsonov prigovor da je "iznova sastavio evoluciju od fragmenata onoga sto je evoluiralo", i, bez sumnje, u svakom slucaju treba suprotstaviti Niceov postupak, koji je izvesna "genealogija", Bergsonovom postupku, koji je odista, "geneza". (shrink)

Based on the thesis of Ernst Kapp about the projection of organs during the initial creation of tools, the current article tries to show that this thesis still has its implications today. Indeed, if Kapp claims that the man created tools by observing his organs and their functionality, then it should also be stated that today, from a technical point of view, the man has reached the position of projecting technically sophisticated tools for the replacement of human organs. There is (...) an increasing tendency of human organ replacement aiding, and in many ways facilitating, human life, but also conscious and coordinated cyborgization and robotics with the aim of accelerating and improving that same life to the level of challenging a new stage of its evolution. Thus, the current framework of the philosophy of technology emerges, which was mainly initiated by Kapp's thesis. U članku se na temelju teze njemačkoga teoretičara i pionira filozofije tehnike, Ernsta Kappa, o projekciji organa prilikom početnoga stvaranja oruđa, nastoji pokazati kako ta teza ima svoje implikacije još i danas, posebice u pogledu njezine reverzibilnosti. Naime, kada Kapp tvrdi da su sva oruđa nastala tako što je čovjek promatrao svoje organe i njihovu funkcionalnost, a da je među svim organima napose ruka oruđe svih oruđa, onda isto tako valja ustvrditi kako se je danas od projekcije organa prispjelo tome da je čovjek s aspekta tehnike dospio u poziciju da projicira tehnički sofisticirana oruđa za zamjenu ljudskih organa. Sve je prisutnija pojava zamjene ljudskih organa kao pripomoći i u mnogočemu olakšavanja čovjekova života, ali isto tako i svjesne i koordinirane kiborgizacije i robotike s ciljem pospješivanja i unaprjeđenja toga istoga života do razine izazivanja novoga stupnja njegove evolucije. Tako se stvaraju aktualni okviri filozofije tehnike, koja je uvelike započela sa naznačenom Kappovom tezom. (shrink)

Diderot?s universe is somewhat weird, often dreamlike and hallucinatory, and his ontology fluid and elusive. It comprises the existing, the non-existent and even contradictory entities, the boundaries between which cannot always be clearly delimited. This universe in which nothing is of the essence of a particular being and everything is more or less something or other, resembles the amorphous and oneiric world of Zhuangzi in which nothing is clearly defined, while essenceless things, floating in uncertainty and indeterminacy, literally blend into (...) one another. The author examines what the early Hollywood comedies of Preston Sturges and the Marx brothers can teach us about the metaphysics and the principles at work in this complex and intricate world. Didroov univerzum je unekoliko neobican, cesto nalik na san, halucinatoran, a njegova ontologija fluidna i neuhvatljiva. Ona, naime, obuhvata kako postojeca tako i nepostojeca, pa cak i protivrecna bica, izmedju kojih nije uvek moguce postaviti jasne granice. Taj univerzum, u kojem nista nema sustinu posebnog bica i svaka stvar je vise ili manje bilo koja stvar, mozda jos najvise podseca na Cuang Ceov amorfni i oniricni svet, u kojem nema nicega razgovetnog, a stvari koje bez ikakve esencije plutaju u neizvesnosti i neodredjenosti se doslovno prelivaju jedna u drugu. Autor razmatra sta nam o metafizici i principima koji vaze u tom kompleksnom i slozenom svetu mogu reci rane holivudske komedije Prestona Stardzesa i brace Marks. (shrink)