Wiek osiemnasty – wiek rozumności, wyzwalania umysłu z błędów, doskonalenia i rozwoju ludzkości – często uważa się także za szczególnie istotny czas postępowej dyskusji o kobiecie, jej roli społecznej, czas torujący drogę do jej instytucjonalnej edukacji i w konsekwencji emancypacji. Analizując treści prac znaczących myślicieli Oświecenia, należy jednak dojść do wniosku, że Kantowskie słowa wskazujące jako ideę przewodnią Oświecenia: „Odważ się posługiwać własnym rozumem!”, nie odnoszą się do kobiety. Podmiotem myślenia filozoficznego pozostaje mężczyzna, choć używany w dziełach filozoficznych tego okresu (...) z upodobaniem i konsekwencją termin „człowiek” może pozornie wskazywać na ogólne zainteresowanie obiema płciami i równe traktowanie mężczyzn i kobiet. Kobiety nadal postrzega się jako istoty niższe pod względem umysłowym. Umieszcza się je w pułapce małżeństwa rozumianego jako związek tworzący „jedną osobę moralną”, czy też „jedną osobę duchową”. Zmiany w edukacji kobiet, choć w dobie Oświecenia się dokonały, nadal polegają na kontroli wiedzy im przekazywanej, a nadto wiedzy ukierunkowanej na uformowanie określonych cech związanych z rolą żony i matki. Wskazane zagadnienia w artykule są rozważane na przykładzie trzech myślicieli Oświecenia: J.-J. Rousseau, I. Kanta oraz H. Kołłątaja. (shrink)

Arnold Geulincx, podobnie jak reprezentowany przez niego nurt siedemnastowiecznego okazjonalizmu, został odsunięty na margines filozofii i znany jest współcześnie właściwie tylko historykom filozofii. A jednak w swoich osobistych filozoficznych lekturach sięgnął po niego Samuel Beckett, wybitny pisarz i dramaturg. Świadectwem spotkania Becketta z myślą Geulincxa są notatki pozostawione z lektury Etyki Geulincxa oraz wzmianki o nim samym, a przede wszystkim nawiązania do poglądów i porównań eksplikacyjnych Geulincxa w prozie Becketta, jak na przykład, w powieściach: Murphy, Molloy czy noweli Koniec. Przypomnienie (...) o tej inspiracji Becketta myślą Geulincxa wraz z analizą sposobu odczytania i wykorzystania przez niego słów i obrazów filozofa stanowi przedmiot rozważań w niniejszym tekście. (shrink)