The starting-point of my essay is conviction of wide-spread crisis of western civilization. The analysis of this crisis was achieved basing on the Horkheimer's theoretical settlements which are leading to show typical of Plato character of western culture. Basing on the example of 'solar myth' presented by Plato in "Politeia", it is shown totalitarian and captivating human-beings paideia model, which is being realized till the present day in the Mediterranean culture region. Dictatorial, anti-humanistic and oppressing elements of Platonism and related (...) to it civilization, are shown from the G. Bataille's settlements point of view. In his project, ones are suspecting the chance of liberation of human-being. (shrink)

Artykuł bada relację między korespondencją a konwergencją w teorii prawdy Charlesa S. Peirce’a. Analiza kontekstu wprowadzenia pragmatycznej koncepcji prawdy, a także jej struktury logicznej prowadzi do wniosku, że stanowisko Peirce’a należy rozumieć raczej jako reformę klasycznego pojęcia prawdy niż jego odrzucenie. W szczególności podjęte zostaje zagadnienie nominalistycznej i realistycznej interpretacji klasycznych i nieklasycznych ujęć prawdy oraz krytyka propozycji pogodzenia aktualistycznej i kontrfaktycznej interpretacji warunku konwergencji.

Tekst stanowi próbę konfrontacji estetyki dekadenckiej z teologicznym myśleniem Jerzego Nowosielskiego. Pretekstem staje się ubiór, sakralizowany w ujęciu Baudelaire’a poprzez osobę dandysa i mający swoją sakralną symbolikę w szatach liturgicznych. Z pozoru osobliwe zestawienie dekadenckiej myśli Baudelaire’owskiej z analizą szat liturgicznych nie jest bezzasadne. Teologia szat zarysowana poprzez Nowosielskiego pozwala wprowadzić do analizy estetyki dekadenckiej myślenie religijne. Choć religijność w dekadencji rozumiana jest specyficznie, to zestawienie z myślą prawosławia pozwala wskazać możliwą drogę jej analizy. Dekadencja objawia transgresyjną aspirację wobec świata (...) profanicznego i analogiczne do religijnego pragnienie transcendencji. Przyjęcie takiego punktu widzenia pozwala na wydobycie wielu nieoczywistych wątków i odnalezienie sacrum w powierzchowności ubioru. (shrink)

Wśród prekursorów nowoczesnej nauki o religii David Hume zajmuje szczególne miejsce. Znany jest bowiem nie tylko jako dociekliwy badacz racjonalności religii, należącej do kluczowych problemów filozofii religii, ale także badacz naturalnych podstaw religii, zaprezentowanych zwłaszcza w „Naturalnej historii religii”. Jednym z najważniejszych dokonań Hume’a jest wyraźne oddzielenie, a zarazem komplementarność, dwóch sposobów badania religii, z których jeden koncentruje się na racjach wierzeń religijnych, zaś drugi na przyczynach występowania określonych wierzeń i praktyk. W wystąpieniu swoim argumentuję, że Hume’owski sposób myślenia o (...) religii nie tylko stanowił ważny etap na drodze do nowoczesnej nauki o religii, ale również wykazuję, że ta ostatnia w znacznym stopniu inspirowała się i nadal inspiruje Hume’owską krytyką religii. (shrink)

Celem pracy jest przedstawienie wzorca moralnego formułowanego na gruncie koncepcji Alasdaira MacIntyre’a. Filozof ten w cyklu swoich prac, rozpoczętym publikacją Dziedzictwa cnoty, rozwija ideę etyki zogniskowanej wokół pojęcia cnoty i dobrego życia, którego spełnienie ma być możliwe dzięki praktyce cnót. W tym kontekście pojawia się idea człowieka rozumianego jako jednocześnie przedmiot i podmiot poszukiwań dobrego życia. Koncepcja ta powraca do starożytnego rozumienia etyki jako eudajmonologii, przy czym MacIntyre czerpie tu nie tylko z tradycji filozofii klasycznej, ale pozostaje w ścisłym związku (...) z ideami Hansa-Georga Gadamera. Wskazanie na wpływ koncepcji Gadamera na badania MacIntyre’a ma na celu nie tyle wykazanie kolejnego źródła inspiracji, ale ukazanie jego koncepcji z nowej perspektywy, która umożliwia przezwyciężenie niektórych wskazywanych przez licznych interpretatorów aporii. Chodzi tu przede wszystkim o kwestie budowy postulowanych przez MacIntyre’a lokalnych wspólnot, identyfikację ludzkiego dobra i wizję dobrego życia jako poszukiwania istoty dobrego życia. Analizując MacIntyre’owską wizję konstrukcji podmiotowości ludźmi i jej umiejscowienie w sieci relacji z innymi podmiotami oraz tradycją moralna i intelektualną, wskazuję na restytucję phronesis jako głównej cnoty, umożliwiającej hermeneutyczną w istocie relację do tradycji i innych oraz praktyczne odniesienie wyników refleksji do praktyki, co z kolei uwypukla rozumienie etyki jako filozofii praktycznej, czy też raczej jako filozofii praktyki. Oznacza to jednocześnie określenie filozofii jako podstawowej praktyki, dzięki której osiągalna będzie możliwość adekwatnej samowiedzy. To z kolei oznacza przywrócenie arystotelesowskiego ideału życia poświęconego kontemplacji, jako spełnienia ludzkiego życia (eudajmonii); powrót ten wyznacza nowy ideał moralny, który można określić MacIntyre’owskim terminem postać – człowiek-filozof byłby więc, jako moment skupiający centralne elementy omawianej propozycji, wzorem i podstawą dla formułowanych przez MacIntyre’a rozwiązań społecznych i politycznych. Centralne znaczenie dystynktywnej dla człowieka zdolności działania rozumnego okazuje się bowiem źródłem wezwania do upodmiotowienia człowieka jako członka wspólnoty kulturalnej i politycznej. (shrink)

Contents: Preface. SCIENTIFIC WORKS OF MARIA STEFFEN-BATÓG AND TADEUSZ BATÓG. List of Publications of Maria Steffen-Batóg. List of Publications of Tadeusz Batóg. Jerzy POGONOWSKI: On the Scientific Works of Maria Steffen-Batóg. Jerzy POGONOWSKI: On the Scientific Works of Tadeusz Batóg. W??l??odzimierz LAPIS: How Should Sounds Be Phonemicized? Pawe??l?? NOWAKOWSKI: On Applications of Algorithms for Phonetic Transcription in Linguistic Research. Jerzy POGONOWSKI: Tadeusz Batóg's Phonological Systems. MATHEMATICAL LOGIC. Wojciech BUSZKOWSKI: Incomplete Information Systems and Kleene 3-valued Logic. Maciej KANDULSKI: Categorial Grammars with (...) Structural Rules. Miros??l??awa KO??L??OWSKA-GAWIEJNOWICZ: Labelled Deductive Systems for the Lambek Calculus. Roman MURAWSKI: Satisfaction Classes - a Survey. Kazimierz _WIRYDOWICZ: A New Approach to Dyadic Deontic Logic and the Normative Consequence Relation. Wojciech ZIELONKA: More about the Axiomatics of the Lambek Calculus. THEORETICAL LINGUISTICS. Jacek Juliusz JADACKI: Troubles with Categorial Interpretation of Natural Language. Maciej KARPI??N??SKI: Conversational Devices in Human-Computer Communication Using WIMP UI. Witold MACIEJEWSKI: Qualitative Orientation and Grammatical Categories. Zygmunt VETULANI: A System of Computer Understanding of Texts. Andrzej WÓJCIK: The Formal Development of van Sandt's Presupposition Theory. W??l??adys??l??aw ZABROCKI: Psychologism in Noam Chomsky's Theory . Ryszard ZUBER: Defining Presupposition without Negation. PHILOSOPHY OF LANGUAGE AND METHODOLOGY OF SCIENCES. Jerzy KMITA: Philosophical Antifundamentalism. Anna LUCHOWSKA: Peirce and Quine: Two Views on Meaning. Stefan WIERTLEWSKI: Method According to Feyerabend. Jan WOLE??N??SKI: Wittgenstein and Ordinary Language. Krystyna ZAMIARA: Context of Discovery - Context of Justification and the Problem of Psychologism. (shrink)