Una famiglia dalle origini incerte: la gens ValgiaA Family of Uncertain Origin: The gens Valgia

Subscibe in publisher´s online store Share via email
Una famiglia dalle origini incerte: la gens ValgiaA Family of Uncertain Origin: The gens Valgia
Sansone, Alfredo

From the journal Historia Historia, Volume 69, December 2020, issue 4

Published by Franz Steiner Verlag

article, 1031600 Words
Original language: English
Historia 2020, pp 441-458
https://doi.org/10.25162/historia-2020-0019

Abstract

This paper proposes to determine and identify the origin of the gens Valgia from Arpinum (Latium adiectum). It is possible that the Valgii, by taking advantage of the political success of Gaius Marius, like other Arpinum families, already succeeded in obtaining the senatorial rank towards the end of the 2nd and the beginning of the 1st century BC. Later, thanks to Sulla’s and Caesar’s reforms, who sought allies among the powerful local gentes, the Valgii could consolidate their presence in Rome, until reaching the consulate in 12 BC.

Author information

Alfredo Sansone

References

  • 1. Bassignano, M. S. , Il flaminato nelle province romane dell’Africa, Roma 1974. DOI 10.2307/1087178
  • 2. Akacha, W. Ben , Statut juridique, urbanisation et urbanisme à Sufetula sous le Haut-Empire, dans DHA, 41, 2, 2015, 117-150. DOI 10.3917/dha.412.0117
  • 3. Ballesteros-Pastor, L. , The Meeting between Marius and Mithridates and Pontic Policy in Cappadocia, in Cedrus, 2, 2014, 225-239. DOI 10.13113/cedrus.201406461
  • 4. Beranger, E. M. / Fortini, P. , Autopsia delle iscrizioni latine di Arpinum, in Epigraphica, 40, 1978, 151-161.
  • 5. Bispham, E. , From Asculum to Actium: The Municipalization of Italy from the Social War to Augustus, Oxford 2007. DOI 10.1093/acprof:oso/9780199231843.003.0005
  • 6. Blänsdorf, J. , Fragmenta poetarum Latinorum epicorum et lyricorum: praeter Enni Annales et Ciceronis Germanicique Aratea, Berlin-New York 20112.
  • 7. Braga, R. , La lex de provinciis praetoriis. Aspetti notevoli e questioni aperte, Milano 2014.
  • 8. Brunn, Ch. , Roman Onomastics, in Ch. Brunn, J. Edmondson (eds.), The Oxford Handbook of Roman Epigraphy, Oxford 2015, 799-805.
  • 9. Buchholz, L. , Le tribù del Latium adiectum, in M. Silvestrini (ed.), Le tribù romane, Atti della XVIe Rencontre sur l’épigraphie (Bari 8-10 ottobre 2009), Bari 2010, 171-177.
  • 10. Carney, T. F. , A Biography of C. Marius, Chicago 19702.
  • 11. Chastagnol, A. , Le Sénate romain à l’époque impériale. Recherches sur la composition de l’Assemblée et le statut de ses membres, Paris 1992.
  • 12. Chérif, A. , Territoire assigné ou territoire laissé?: à nouveau sur le rapport entre Sufetula (Sbeïtla, en Tunisie) et les Musunii, dans Antiquités africaines, 53, 2017, 63-77. DOI 10.4000/antafr.620
  • 13. Clemente, G. , La politica romana nell’età dell’imperialismo, in G. Clemente, F. Coarelli, E. Gabba (eds.), Storia di Roma: L’impero mediterraneo: La repubblica imperiale, II, 1, Torino 1990a, 235-266.
  • 14. Clemente, G. , L’economia imperiale romana, in G. Clemente, F. Coarelli, E. Gabba (eds.), Storia di Roma: L’impero mediterraneo: La repubblica imperiale, II, 1, Torino 1990b, 365-384.
  • 15. Colin, G. , Traduction grecque d’une loi romaine de la fin de 101 av. J.-C.: projets de politique orientale des démocrates et de Marius?, in BCH, 48, 1924. 58-96.
  • 16. De Martino, F. , Il senatus consultum de agro Pergameno, in PP, 38, 1983, 161-190.
  • 17. Demougin, S. , Prosopographie des chevaliers Romains Julio-Claudiens (43 av. J.-C. - 70 ap. J.-C.), Rome 1992.
  • 18. Deniaux, E. , Un problème de clientèle. Marius et les Herennii, dans Philologus, 117, 1973, 179-196.
  • 19. Deniaux, E. , Clienteles et pouvoir a l’epoque de Ciceron, Rome 1993.
  • 20. Derow, P. S. , Rome: The Fall of Macedon and the Sack of Corinth, in J. A. Crook, A. Lintott, W. Rawson (eds.), The Cambridge Ancient History, 8, Cambridge 20082, 290-323. DOI 10.1017/chol9780521234481.010
  • 21. Di Stefano, G. , Una nuova edizione del senatus consultum de agro Pergameno, in RAL, 9, 1998, 707-748.
  • 22. Duncan-Jones, R. , Equestrian Rank in the Cities of the African Provinces under the Principate: An Epigraphic Survey, in PBSR, 35, 1967, 147-156. DOI 10.1017/s0068246200007625
  • 23. Duval, N. , Inventaire des inscriptions latines païennes de Sbeitla, dans MEFRA, 101, 1, 1989, 403-488. DOI 10.3406/mefr.1989.1638
  • 24. Duval, N. , Sufetula: l’histoire d’une ville romaine de la Haute Steppe à la lumière des recherches récentes, dans L’Afrique dans l’Occident romain (Ier siècle av. J.-C. - Ive siècle ap. J.-C.), Actes du colloque de Rome, (Rome, 3-5 décembre 1987), Rome 1990, 495-536.
  • 25. Ferrary, J. L. , Les gouverneurs des provinces romaines d’Asie Mineure (Asie et Cilicie), depuis l’organisation de la province d’Asie jusq’à la première guerre de Mithridate (126-88 av. J. C.), in Chiron, 30, 2000, 161-194. DOI 10.4000/books.ausonius.7200
  • 26. Fontanella, F. , La I orazione De lege agraria: Cicerone e il Senato di fronte alla riforma di P. Servilio Rullo (63 a. C.), in Athenaeum, 93, 2005, 149-191.
  • 27. Forni, G. , Le tribù romane, Tribules A-B, I, 1, Roma 1996.
  • 28. Forni, G. / Forni, M. G. , Le tribù romane, Tribules T-Y, I, 4, Roma 2012.
  • 29. Frigeri, M. , Le tavole alimentarie di Veleia e dei Ligures Baebiani: consonanze e dissonanze, in Archivio Storico per le Province Parmensi, 4, 45, 1994, 289-298.
  • 30. Gabba, E. , Urbanizzazione e rinnovamenti urbanistici nell’Italia centro-meridionale del I sec. a. C., in SCO, 21, 1972, 73-112.
  • 31. Gabba, E. , Considerazioni politiche ed economiche sullo sviluppo urbano in Italia nei secoli II e I a. C., in P. Zanker (hrsg.), Hellenismus in Mittelitalien (Göttingen, vom 5. bis 9. Juni 1974 ), Göttingen 1976, 315-326.
  • 32. Gabba, E. , Mondo ellenistico e Roma, in Athenaeum, 75, 1987, 205-210.
  • 33. Gabba, E. , L’imperialismo romano, in G. Clemente, F. Coarelli, E. Gabba (eds.), Storia di Roma: L’impero mediterraneo: La repubblica imperiale, II, 1, Torino 1990, 189-233.
  • 34. Galasso, L. (ed.), Ovidio. Epistulae ex Ponto, Milano 2008.
  • 35. Garbarino, G. / Tabacco, R. , M. Tullio Cicerone: Ad familiares, IV-V, Torino 2008.
  • 36. González Román, C. , Prosopografia del Bellum Hispaniense, en E. Melchor Gil, J. M. Rodriguez, J. F. Rodriguez-Neila (eds.), Julio César y Córduba: tempio y espacio en la campaña de Munda (49-45 a. C.), Actas del Simposio Cόrdoba 2003, Córdoba 2005, 281-309.
  • 37. Granino Cecere, M. G. / Ricci, C. , Le tribù del Latium vetus, in M. Silvestrini (ed.), Le tribù romane, Atti della XVIe Rencontre sur l’épigraphie (Bari 8-10 ottobre 2009), Bari 2010, 151-155.
  • 38. Grelle, F. , L’autonomia cittadina fra Traiano e Adriano. Teoria e prassi dell’organizzazione municipale, Napoli 1972.
  • 39. Grelle, F. , Canosa romana, Roma 1993.
  • 40. Gruen, E. S. , The Last Generation of the Roman Republic, Berkeley - Los Angeles 19952.
  • 41. Gundel, H.-G. , C. Valgius Rufus nr. 7, in RE, VIII A, 1, Stuttgart 1955, 272-276.
  • 42. Hanslik, R. , Valgius nrr. 1-6, in RE, VIII A, 1, Stuttgart 1955, 270-272.
  • 43. Harvey, P. B. , Socer Valgus, Valgii and C. Quinctius Valgus, in E. N. Borza, R. W. Carruba (eds.), Classics and Classical Tradition: Essays Presented to Robert E. Dengler on the Occasion of his Eightieth Birthday, University Park 1973, 79-94.
  • 44. Harvey, P. B. , Cicero Fam. 13. 76: Date and Address, in Athenaeum, 55, 1977, 303-313.
  • 45. Hatzfeld, J. , Les trafiquants italiens dans l’Orient Hellénique, Paris 1919.
  • 46. Humbert, M. , Municipium et civitas sine suffragio. L’organisation de la conquête jusqu’à la guerre sociale, Rome 1978.
  • 47. ID = Inscriptions de Délos, I-VII, Paris 1926-1927.
  • 48. IGGR = R. Cagnat (ed.), Inscriptiones Graecae ad Res Romanas Pertinentes, I-IV, Paris 1906-1927.
  • 49. ILAfr = R. Cagnat - A. Merlin - L. Chatelain, Inscriptions latines d’Afrique (Tripolitaine, Tunisie, Maroc), Paris 1923.
  • 50. ILTun = A. Merlin, Inscriptions Latines de la Tunisie, Paris 1944.
  • 51. IMS II = M. Mirković, Inscriptions de la Mésie Supérieure: Viminacium et Margum, II, Belgrade 1986.
  • 52. IPriene = F. Hiller von Gaertringen (hrsg.), Inschriften von Priene, Berlin 1906.
  • 53. ISmyrna = G. Petzl, Die Inschriften von Smyrna, I-II, Bonn 1982-1990.
  • 54. Kajanto, I. , The Latin Cognomina, Rome 1982.
  • 55. Khanoussi, M. , Urbanisme et statut municipal en Afrique Proconsulaire: le cas de Sufetula, dans Histoire des Hautes Steppes. Actes du colloque de Sbe ïtla, session 2006, Tunis 2008, 73-81.
  • 56. Khanoussi, M. , Le fait urbain dans les Hautes Steppes (Tunisie) durant l’Antiquité, dans Histoire des Hautes Steppes. Actes du colloque de Sbe ïtla, session 2008, Tunis 2010, 219-229.
  • 57. KILyk I = G. Laminger-Pascher, Die kaiserzeitlichen Inschriften Lykaoniens, fasc. 1, Wien 1992.
  • 58. Kirbihler, F. , Rufus (C. Valgius), s. v., dans R. Goulet (ed.), Dictionnaire des philosophes antiques, 5, 2, Paris 2012, 1812-1813.
  • 59. Klebs, E. , Aquilius nr. 11, in RE, II, 1, Stuttgart 1895, 324-326.
  • 60. Konrad, C. F. , Cotta off Mellaria and the Identities of Fufidius, in CPh, 84, 2, 1989, 119-129. DOI 10.1086/367148
  • 61. Kritzinger, P. , Vom Niederrhein ins Vercellese: neue Überlegungen zur letzten Etappe der Kimbern und Teutonen, in E. Olshausen, V. Sauer (hrsg.), Mobilität in den Kulturen der antiken Mittelmeerwelt, (Stuttgarter Kolloquium zur Historischen Geographie des Altertums 11, 2011 ), Stuttgart 2014, 325-342.
  • 62. Kronenberg, L. , Valgius Rufus and the Poet Macer in Tibullus and Ovid, in ICS, 43, 1, 2018, 179-206. DOI 10.5406/illiclasstud.43.1.0179
  • 63. Labitzke, M. , Marius. Der verleumdete Retter Roms, Münster 2013.
  • 64. Laffi, U. , Colonie e municipi nello Stato romano, Roma 2007.
  • 65. Licordari, A. , Ascesa al Senato e rapporti con i territori d’origine. Italia: Regio I (Latium), in Epigrafia e ordine senatorio. Atti del Colloquio Internazionale AIEGL, (Roma, 14-20 maggio 1981), II, Roma 1982 [1984], 9-57.
  • 66. Lintott, A. , The Roman Empire and its Problems in the Late Second Century, in J. A. Crook, A. Lintott, W. Rawson (eds.), The Cambridge Ancient History, 9, Cambridge 20082, 16-39. DOI 10.1017/chol9780521256032.003
  • 67. MAMA VIII = W. M. Calder, J. M. R. Cormack, Monumenta Asiae Minoris Antiqua: Monuments from Lycaonia, the Pisido-Phrygian Borderland, Aphrodisias, VIII, Manchester, 1962.
  • 68. Mattingly, H. B. , The Date of the Senatus Consultum de Agro Pergameno, in AJPh, 93, 1972, 412-423. DOI 10.2307/293557
  • 69. Merola, G. , Autonomia locale, governo imperiale. Fiscalità e amministrazione nelle province asiane, Bari 2001.
  • 70. Molle, C. , Le fonti letterarie antiche su Aquinum e le epigrafi delle raccolte comunali di Aquino, Aquino 2011.
  • 71. Momigliano, A. , Sullo svolgimento della battaglia dei Campi Raudii, in RFIC, 13, 3, 1935, 367-369.
  • 72. Mommsen, Th. , Römisches Staatsrecht, III, 2, Leipzig 1888.
  • 73. MRR = T. R. S. Broughton, The Magistrates of the Roman Republic, I-III, Atlanta 1951-1986.
  • 74. Müller, C. / Hasenohr, C. , Les Italiens dans le monde grec: IIe siècle av. J.-C. - Ier siècle ap. J.-C.: circulation, activités, integration, Actes de la table ronde, école normale supérieure, (Paris, 14-16 mai 1998), Athènes 2002.
  • 75. Münzer, F. , Fufidius nrr. 4. 7; in RE, VII, 1, Stuttgart 1910, 202.
  • 76. Münzer, F. , Herennius nr. 5, in RE, VIII, 1, Stuttgart 1912, 663.
  • 77. Münzer, F. , Q. Valgius nr. 5a., in RE, VIII, A, 2, Stuttgart 1958, 2390.
  • 78. Nicolet, C. , Arpinum, Aemilius Scaurus et les Tullii Cicerones, in REL, 45, 1967, 276-304.
  • 79. Nicolet, C. , L’onomastique des groupes dirigeants sous la République, dans H. G. Pflaum, M. Duval (eds.), L’onomastique Latine, Actes du Colloque International, (Paris 13 15 octobre 1975), Paris 1977, 45-62.
  • 80. Nocita, M. , Italiotai e Italikoi. Le testimonianze greche nel Mediterraneo orientale, Roma 2012.
  • 81. OGIS = W. Dittenberger, Orientis Graeci Inscriptiones Selectae. Sylloge Inscriptionum graecarum, Lipsiae 1840-1906.
  • 82. Pascucci, G. , C. Iulii Caesaris Bellum Hispaniense: introduzione, testo critico e commento, Firenze 1965.
  • 83. Passerini, A. , Le iscrizioni dell’agorà di Smirne concernenti la lite tra i pubblicani e i Pergameni, in Athenaeum, 15, 1937, 252-283.
  • 84. Passerini, A. , Studi su C. Mario, Milano 1971.
  • 85. Petzl, G. , Reste eines ephesischen Exemplars des Senatusconsultum de agro Pergameno, in EA, 6, 1985, 70-71.
  • 86. Pflaum, H. G. , Les carrières procuratoriennes équestres sous le Haut-Empire romain, II, Paris 1960. DOI 10.2307/293122
  • 87. PME = H. Devijver, Prosopographia militiarum equestrium quae fuerunt ab Augusto ad Gallienum, I-VI, Leuven 1976-2001.
  • 88. RDGE = R. K. Sherk, Roman Documents from the Greek East: Senatus Consulta and Epistulae to the Age of Augustus, Baltimore 1969.
  • 89. RS = M. H. Crawford, Roman Statutes, I-II, London.
  • 90. Sablayrolles, R. , Libertinus miles: les cohortes de vigiles, Rome 1996.
  • 91. Salomies, O. , Adoptive and Polyonymous Nomenclature in the Romam Empire, Helsinki 1992.
  • 92. Salomies, O. , Senatori oriundi del Lazio, in H. Solin (ed.), Studi storico-epigrafici sul Lazio antico, Roma 1996, 23-128.
  • 93. Salomies, O. , The Nomina of the Samnites. A Checklist, in Arctos, 46, 2012, 137-185.
  • 94. Salomies, O. , Adoptive and Polyonymous Nomenclature in the Roman Empire - Some Addenda, in M. L. Caldelli, G. L. Gregori (eds.), Epigrafia e ordine senatorio, 30 anni dopo, II, Roma 2015, 511-536.
  • 95. Santangelo, F. , Marius, London-New York 2016.
  • 96. Schulten, A. , Italische Name und Stamme, in Klio, 3, 1903, 235-267. DOI 10.1524/klio.1903.3.3.235
  • 97. Schulze, W. , Zur Geschichte lateinischer Eigennamen, Berlin 1904 [rist. 1933; 1966].
  • 98. Schulze, W. , Zur Geschichte lateinischer Eigennamen (1904) mit einer Berichtigungsliste zur Neuausgabe von Olli Salomies, Zürich 1991.
  • 99. Scuderi, R. , Decreti del Senato per controversie di confine in età repubblicana, in Athenaeum, 69, 1991, 371-415.
  • 100. Seston, W. , Les donateurs de l’amphithéâtre des Trois-Gaules, dans R. M. Berchem (ed.), Hommages à A. Grenier, III, Bruxelles 1962, 1407-1417.
  • 101. Seston, W. , Scripta varia: Mélanges d’histoire romaine, de droit, d’épigraphie et d’histoire du christianisme, Rome 1980.
  • 102. Shackleton Bailey, D. R. , Cicero: Epistulae ad Familiares I: 62-47 B. C., Cambridge 1977.
  • 103. Sherk, R. K , The Text of the Senatus Consultum de Agro Pergamen o, in GBRS, 7, 1966, 361-369.
  • 104. SIRIS = L. Vidman, Sylloge inscriptionum religionis Isiacae et Sarapiacae, Berolini 1969.
  • 105. Solin, H. , Ricerche epigrafiche in Ciociaria, in Epigraphica, 50, 1988, 87-104.
  • 106. Solin, H. , Zur Entwicklung des Römischen Namensystems, in M. Haake, A. C. Harders (hrsg.), Politische Kultur un soziale Struktur der Römischen Republik. Bilanzen und Perspektiven, Akten der internationalen Tagung anlässlich des 70. Todestages von Friedrich Münzer, (Münster, 18-20 Oktober 2012), Stuttgart 2017, 135-153.
  • 107. Solin, H. / Salomies, O. , Repertorium nominum gentilium et cognominum Latinorum, Hildesheim 19942.
  • 108. Syme, R. , Missing Persons (P-W VIII A), in Historia, 5, 2,1956, 204-212.
  • 109. Syme, R. , History in Ovid, Oxford 1978.
  • 110. Syme, R. , Roman Papers, I, Oxford 1979.
  • 111. Syme, R. , The Unspeakable Fufidius, in F. Santangelo (ed.), Approaching the Roman Revolution. Papers on Republican History, Oxford 2016a, 119-121.
  • 112. Syme, R. , Rome and Arpinum, in F. Santangelo (ed.), Approaching the Roman Revolution. Papers on Republican History, Oxford 2016b, 137-139; 354-355.
  • 113. Terrenato, N. , Tam Firmum Municipium: The Romanization of Volaterrae and its Cultural Implications, in JRS, 88, 1998, 94-114. DOI 10.1017/s0075435800044129
  • 114. Tibiletti, G. , Rome and the ager Pergamenus. The Acta of 129 B. C., in JRS, 47, 1957, 136-138.
  • 115. Trisoglio, F. , La lettera di raccomandazione nell’epistolario ciceroniano, in Latomus, 43, 4, 1984, 751-775.
  • 116. Unger, R. , De C. Valgii Rufi Poematis Commentatio, Halle 1848.
  • 117. Van Ooteghem, J. , Caius Marius, Bruxelles 1964.
  • 118. VDRR = L. R. Taylor, The Voting Districts of the Roman Republic: the Thirty-five Urban and Rural Tribes, Rome 1960 [rist. Anast. Ann Arbor 2013].
  • 119. Warmington, E. H. , Remains of Old Latin. Archaic Inscriptions, IV, London 1940.
  • 120. Weichert, J. A. , Poetarum latinorum Hostii, Laevii, C. Licinii Calvi, C. Helvii Cinnae, C. Valgii Rufi, Domitii Marsi aliorumque vitae et carminum reliquiae, Leipzig 1830.
  • 121. Wiegand, Th. , Reisen in Mysien, in MDAI(A), 29, 1904, 254-339.
  • 122. Willems, P. , Le Sénate de la République Romaine, I, Paris 1885.
  • 123. Williams, C. A. , Reading Roman Friendship, Cambridge 2012.
  • 124. Wiseman, T. P. , New Men in the Roman Senate, Oxford 1971.
  • 125. Wöllflin, E. , Fufidius, in Archiv für latenische Lexikographie und Grammatik, XII, Leipzig 1902, 280.