Abstract

ENG: The technophobia of the anarcho-primirivist worldview is expressed in the belief that modern science and technology lead to the degradation of the environment, the alienation of man form nature, and the enslavement of people by the social system. The movement, therefore, advocates a return to unity with nature: to the state in which man is to submit to the cycles of nature. In doing so, will he retain autonomy, the ability to defend himself against the unknown, and the opportunity to influence his destiny? The purpose of the chapter is to try in favour of the thesis that anarcho-primitivist ecophilosophy is a thought that situates man between the Scylla of technophobia and the Charybdis of techno enthusiasm. To this end, the author will present the ecophilosophical assumptions of anarcho-primitivism, whose ideologists criticize the modern world through the prism of the ecological crisis, the marasmus of the Anthropocene and the collapse of anthropocentric biopolitics. The modern world arranged by techno-enthusiasts is, according to anarcho-primitivists, a place that evokes an overpowering sense of fear and anxiety in humans. The factors causing this anxiety are, in this context, the effects of environmental degradation and the ‘technological shackles’ that enslave people, making them dependent on the industrial system. Anarcho-primitivist ecophilosophy proposes to abandon philosophical anthropology in which man is ‘lord and master of creation’ in favour of biocentrism and the unity of man with nature. The return ‘to nature’ is supposed to be a remedy for the terrors of the technological world, but at the same time, it is a re-surrender to the primordial fear of nature. The fear caused by the anxiety of the destructive effects of the modern technological world will be replaced by the fear of nature's natural and unpredictable force. From this perspective, modern man faces a dilemma: fear of science and technology – fear of nature. So is fear an inalienable part of modern man`s existence? Or is there a middle way, free from the extremes in the solutions promoted by both anarcho-primitivists and techno enthusiasts? PL: Technofobia anarchoprymitywistycznego światopoglądu wyraża się w przekonaniu, iż współczesna nauka i technika prowadzą do degradacji środowiska naturalnego, alienacji człowieka z natury i zniewolenia ludzi przez system społeczny. Ruch ten postuluje zatem powrót do jedności z naturą: do stanu, w którym człowiek ma podporządkować się cyklom przyrody. Czy w ten sposób zachowa autonomię, możliwość obrony przed nieznanym i sposobność wpływania na swój los? Celem rozdziału jest próba argumentowania na rzecz tezy, że ekofilozofia anarchoprymitywistyczna jest myślą, która sytuuje człowieka między Scyllą technofobii, a Charybdą technoentuzjazmu. W tym celu autor przedstawi ekofilozoficzne założenia anarchoprymitywizmu, którego ideolodzy krytykują współczesny świat przez pryzmat kryzysu ekologicznego, marazmu antropocenu i upadku antropocentrycznej biopolityki. Współczesny świat urządzony przez technoentuzjastów jest, według anarchoprymitywistów, miejscem, które wywołuje w człowieku obezwładniające poczucie lęku i niepokoju. Czynnikami wywołującymi ów lęki są, w tym kontekście, skutki degradacji środowiska naturalnego oraz „technologiczne kajdany”, które niewolą ludzi w sposób totalny, uzależniając ich od systemu industrialnego. Ekofilozofia anarochprymitywizmu proponuje porzucić antropologię filozoficzną, w której człowiek jest „panem i władcą stworzenia” na rzecz biocentryzmu i jedności człowieka z naturą. Powrót ,,do natury” ma być remedium na grozę technoświata, ale jest jednocześnie ponownym oddaniem się pod panowanie pierwotnego lęku przed naturą. Lęk spowodowany strachem przed destrukcyjnymi skutkami funkcjonowania nowoczesnego technoświata, zastąpiony zostanie lękiem przed naturalną i nieprzewidywalną siłą przyrody. Z tej perspektywy współczesny człowiek stoi przed dylematem: lęk przed nauką i techniką – lęk przed naturą. Czy zatem „groza” jest niezbywalną częścią egzystencji współczesnego człowieka? Czy może istnieje jakaś droga środka, wolna od skrajności występujących w rozwiązaniach promowanych przez zarówno anarchoprymitywistów jak i technoentuzjastów?