Abstract

ENG: The idea of the "noble savage" presented by Jean Jacques Rousseau has been used in the deliberations of anarcho-primitivists. The article aims to compare Rousseau's "noble savage" with the modern "noble savage" of the anarcho-primitivists. Rousseau's man living in a state of nature is a rhetorical figure using which the French philosopher wanted to consider the opposition of life in nature and outside nature. To highlight the difference between people functioning in civilized societies and wild individuals remaining in full symbiosis with nature. According to him, by abandoning nature in favour of life in society, the "noble savage" lost many primal and natural qualities, gaining instead the profiteering needed for collective existence. Anarcho-primitivist technophobia is expressed in the belief that science and technology are incapable of giving man happiness and lead to environmental degradation, alienation of man from nature and enslavement of people by the system. The return to nature they advocate is to reject technology, civilization and social supremacy and to move from a sedentary to a hunter-gatherer lifestyle. This is supposed to "reawaken" in people the happy, noble savage. However, is this possible? Is man living in symbiosis with nature, as postulated by anarcho-primitivists, merely a rhetorical figure, like the noble savage present in Rousseau's philosophy? Is a real return to nature possible, or are these only ideological speculations? PL:Idea „szlachetnego dzikusa” przedstawiona przez Jeana Jacquesa Rousseau została wykorzystana w rozważaniach anarchoprymitywistów. Celem artykułu jest porównacie „szlachetnego dzikusa” Rousseau ze współczesnym „szlachetnym dzikusem” anarchoprymitywistów. Człowiek żyjący w stanie natury Rousseau to figura retoryczna, za sprawą której francuski filozof chciał rozważyć opozycję życia w naturze i poza naturą. Wydobyć różnicę między ludźmi funkcjonującymi w społeczeństwach cywilizowanych, a dzikimi jednostkami pozostającymi w pełnej symbiozie z naturą. Według niego porzucając przyrodę na rzecz życia w społeczeństwie, „szlachetny dzikus” stracił wiele pierwotnych i naturalnych przymiotów, zyskując w zamian profity potrzebne do zbiorowej egzystencji. Anarchoprymitywistyczna technofobia wyraża się w przekonaniu, że nauka i technika nie są w stanie dać człowiekowi szczęścia oraz prowadzą do degradacji środowiska, alienacji człowieka z natury I zniewolenia ludzi przez system. Postulowany przez nich powrót do natury ma na celu odrzucenie technologii, cywilizacji i społecznych zwierzchności oraz przejście z osiadłego do łowiecko-zbierackiego trybu życia. Ma to na nowo „obudzić” w ludziach szczęśliwego, szlachetnego dzikusa. Czy jest to jednak możliwe? Czy człowiek żyjący w symbiozie z naturą, postulowany przez anarchoprymitywistów, jest jedynie figurą retoryczną, jak obecny w filozofii Rousseau szlachetny dzikus? Czy możliwy jest prawdziwy powrót do natury, czy są to tylko I wyłącznie ideologiczne spekulacje?