Abstract

Het vervolmaken van de Bildung, het zoeken naar kwaliteit in een actieve levenshouding ten opzichte van de wereld, een synoniem voor vrijheid, was een van de grootste doelen van de Verlichting. Maar net zoals de Verlichting werd de Bildung van binnenuit bedreigd, merkwaardig genoeg juist door het streven naar volmaaktheid. Rond de eeuwwisseling van de achttiende naar de negentiende eeuw werd steeds sterker de nadruk gelegd op het einddoel, het Bildungsideal en het te verwerven ‘Bildungsgut’, waarvan de inhoud werd gedefinieerd vanuit de maatschappelijke behoefte. Die ontwikkeling is in onze tijd in een stroomversnelling geraakt en we zijn de Bildung waarschijnlijk definitief kwijtgeraakt. Daarvoor in de plaats kwam iets dat alleen maar capitulatie voor de beelden en de informatie kunnen noemen.