Abstract

Hoeksteen van ons denken over onderwijs en de ‘educated man’ is de Joods-Europese traditie van het Lernen, eerder een attitude dan een activiteit, een leven lang grensverleggend lezen, vragen, denken en leren. In plaats van tot nostalgisch gemijmer zou deze traditie ons moeten stemmen tot nadenken over het kortzichtige hedendaagse idee van het onderwijs en de universiteit als directe bron van maatschappelijk nut. Want hoezeer de wereld ook veranderd is, de vragen waarvoor we ons gesteld zien, zijn deels dezelfde gebleven. Dat we onder ogen moeten zien dat de problemen van de 21ste eeuw om eigentijdse oplossingen vragen, betekent niet dat we de traditie van het Lernen als iets wereldvreemds en achterhaalds kunnen afschrijven. Juist deze traditie, die ons als Europeanen onderscheidt en die gevoed wordt door het wezenlijke verlangen altijd verder te kijken en verder te denken, zorgen voor de kritische, betrokken houding en het brede perspectief dat we nodig hebben om de vragen van onze tijd het hoofd te kunnen bieden.