Abstract

‘Hier, in een gedeeld Europa -- niet alleen geografisch, maar ook in zijn geestelijk en sociaal voortbestaan lange tijd gedeeld -- was ik in staat een leven te leiden vol spanning, vol teleurstellingen, vol onbereikte doelen en toch vol vervulling. Want aan het eind van een lang leven besef ik -- en van dat besef wil ik blijven getuigen zolang het mij gegeven blijft woorden op papier te zetten -- dat niet het doel op zich het bestaan zin geeft, maar de niet aflatende strijd voor een gesteld doel.’