Abstract
Kluczowy kontekst artykułu stanowi najnowsza wiedza dotycząca powagi planetarnego kryzysu środowiskowego i jego reperkusji społeczno-gospodarczych (kompromitacja kapitalizmu paliw kopalnych i nierówności). Na tym tle teoretycznym zostaną ze sobą krytycznie porównane trzy ujęcia. Chodzi o filozofię Herberta Marcusego, krytykę tzw. „tanich natur” i kapitałocenu Jasona W. Moore’a oraz o ekonomię ekologiczną wystudzania wzrostu. Wszystkie z nich to postkapitalistyczne eko-utopie budowane w obliczu troski o samo przetrwanie cywilizacji. Tekst poszukuje antycypacji myśli Moore’a i idei ekonomistów ekologicznych w refleksji Marcusego na temat ekologii. Wskazane zostaną ważne podobieństwa, jak i wybrane różnice między wymienionymi wyżej koncepcjami. Artykuł rozpatruje przy tym dwa poziomy: diagnozy dotyczącej problemów rozwiniętego społeczeństwa przemysłowego oraz możliwej, systemowej oraz konstruktywnej korekty. Tekst przekonuje, że istnienie konkretnych ujęć ekonomii ekologicznej dewzrostu, dobrobytu i redystrybucji przeczy tezie Marcusego o tym, że kapitalizm całkowicie kolonizuje ludzką wyobraźnię.