Abstract

Nowożytna nauka nie dysponuje adekwatnymi narzędziami opisu i interpretacji geniuszu oraz szaleństwa. Metody obiektywne i statystyczne oraz racjonalistyczna analiza gubią specyfikę tych zjawisk. Geniusz i szaleństwo można badać i interpretować w oparciu o teorię archetypów Junga, według której są one elementami procesu jakościowej transformacji świadomości (inicjacji), ale ich znaczenie w kontekście procesu kształtowania osobowości (indywiduacja) jest odmienne. W kontekście procesu twórczego oraz kultury jako takiej zagadnienie nabiera dodatkowej rangi. Geniusz i szaleństwo można interpretować konstruktywnie (syntetycznie) w oparciu o metaforę drogi okrężnej, która ujmuje złożoną naturę zarówno aktywności symbolicznej człowieka, procesu twórczego, jak i kultury. Podobnie pomocna jest tu koncepcja circumambulatio (okrążania) Junga