Abstract

sola scripturarum ars est, quam sibi omnes passim uindicent: ‘scribimus indocti doctique poemata passim’ [Hor. Epist. 2.1.117]. hanc garrula anus, hanc delirus senex, hanc soloecista uerbosus, hanc uniuersi praesumunt, lacerant, docent, antequam discant. alii adducto supercilio grandia uerba trutinantes inter mulierculas de sacris litteris philosophantur, alii discunt—pro pudor!—a feminis, quod uiros doceant, et, ne parum hoc sit, quadam facilitate uerborum, immo audacia disserunt aliis, quod ipsi non intellegunt. taceo de meis similibus, qui si forte ad scripturas sanctas post saeculares litteras uenerint et sermone conposito aurem populi mulserint, quicquid dixerint, hoc legem dei putant nec scire dignantur, quid prophetae, quid apostoli senserint, sed ad sensum suum incongrua aptant testimonia, quasi grande sit et non uitiosissimum dicendi genus deprauare sententias et ad uoluntatem suam scripturam trahere repugnantem. quasi non legerimus Homerocentonas et Vergiliocentonas ac non sic etiam Maronem sine Christo possimus dicere Christianum, quia scripserit: ‘iam redit et uirgo, redeunt Saturnia regna, iam noua progenies caelo demittitur alto’ [Verg. Ecl. 4.6–7], et patrem loquentem ad filium: ‘nate, meae uires, mea magna potentia solus’ [Verg. Aen. 1.664], et post uerba saluatoris in cruce: ‘talia perstabat memorans fixusque manebat’ [Verg. Aen. 2.650]. puerilia sunt haec et circulatorum ludo similia, docere, quod ignores, immo, et cum stomacho loquar, nec hoc quidem scire, quod nescias.