Abstract

Artykuł zawiera zarys rekonstrukcji poglądów etycznych Tadeusza Kotarbińskiego. Analiza pism etycznych Kotarbińskiego — niestety dalekich od ideału precyzji — pozwala sądzić, że na jego system etyczny składają się m.in. następujące tezy. Podstawową negatywną normą moralną jest norma „Nie powinieneś nikomu czynić zła ponad niezbędną potrzebę”, a podstawową pozytywną normą moralną jest norma „Powinieneś komuś czynić dobro”; stąd etykę Kotarbińskiego wolno nazwać „altruizmem lokalnym”. Za naczelną cnotę moralną uznaje Kotarbiński opiekuńczość ; stąd jego system etyczny nazywany bywa „etyką spolegliwego opiekuna”. Działanie opiekuna polegać powinno przede wszystkim na zapobieganiu i usuwaniu nieszczęścia; stąd system etyczny Kotarbińskiego wolno nazwać „minimalistycznym”. Normy etyczne uzasadniane są za pomocą procedury indukcyjnej wspartej intuicją etyczną. Najpierw intuicyjnie rozpoznajemy czyny ewidentnie dobre lub ewidentnie haniebne, a następnie wyabstrahowujemy z nich istotę czcigodności i haniebności. System etyczny Kotarbińskiego pretenduje do niezależności: względem poglądów filozoficznych i religijnych; pozostaje jednak «treściowo» bliski etyce ewangelicznej.