Abstract

Jose Ortega y Gasset oraz Martin Heidegger sformułowali wykładnię źródeł nowożytnej nauki i nowej postawy badawczej. Obu filozofów odkrycie nowej metody w przyrodoznawstwie przypisało Galileuszowi. Uzyskiwanie wiedzy naukowej o przyrodzie przybiera w nowożytności charakterystyczną formę „projektu matematycznego”. Nowy sposób „tworzenia” praw, zastępujący dotychczasowy „opis” faktów, jest wyraźnie podkreślany przez obu współczesnych filozofów. Analogiczny sposób rozumienia przyrodoznawstwa został jednak sformułowany wcześniej przez Immanuela Kanta i po praz pierwszy wyrażony w postaci metafory „przewrotu kopernikańskiego” w przedmowie do drugiego wydania Krytyki czystego rozumu. Artykuł jest próba zestawienia tych dwóch spojrzeń na istotę nowożytnego przewrotu w przyrodoznawstwie.