Abstract

Celem artykułu jest przeanalizowanie Ajschylosowej _Orestei _pod kątem wybranych motywów, dynamiki oraz konsekwencji popełnionych zbrodni przez głównych bohaterów tragedii. Wśród motywów występków uwzględniono klątwę rodową Atrydów, indywidualny charakter bohaterów oraz międzypokoleniowy charakter zemsty. Te trzy elementy razem oddziaływały na siebie, potęgując cierpienie ofiar i wzmacniając w bohaterach trylogii przeświadczenie o nieuchronności ludzkiego fatum, które popycha człowieka ku złu. Omawiając dynamikę _Orestei_, zwrócono szczególną uwagę na trzy występujące obok siebie rodzaje mordów: dzieciobójstwo, którego dopuścił się Agamemnon; mężobójstwo (_maritricidium_), które popełniła Klitajmestra, oraz matkobójstwo, którego sprawcą był Orestes. Podobnie jak w przypadku motywów zbrodni, również między nimi zachodzi nierozerwalna zależność przyczynowo-skutkowa. Ostatnia część artykułu zwraca uwagę na konsekwencje popełnionych złych czynów, które zostały ujęte w trzy zasadnicze kategorie. Pierwsza kategoria ma charakter społeczny i dotyczy roli instytucji publicznych w podejmowaniu decyzji o życiu i śmierci obywateli. Druga kategoria ma charakter religijny i stawia pytanie o rolę religii w życiu społecznym, w szczególności o wpływ zmarłych na żywych oraz znaczenie rytuału religijnego w oczyszczeniu zbrodniarza. Trzecia kategoria ma naturę prawną i stawia pytanie o genezę prawa, ze szczególnym uwzględnieniem attyckiej procedury sądowej.