Transandantal metafiziğin olanaği: Kant ve Wıttgensteın
Abstract
Bu çalışmada Kant’ın ve Wittgenstein’ın felsefeleri metafiziğin olanağı bağlamında karşılaştırılmıştır. Her ikisinin felsefelerinin transcendental olup olmadığı ele alınmış ve metafizik anlayışları ortaya konmuştur. Metafiziğe karşı tutumları benzer olan iki düşünürün metafizik konusunda neden farklı sonuçlara vardıkları sorgulanmıştır. Dolayısıyla burada Kant’ın sentetik apriori önermelerin olanağı ile metafiziğin olanağı arasında kurduğu ilişki ifade edilmelidir. Kant’a göre bilgi olmanın ölçütü sentetik apriori yargıların olanaklı olmasıyla ilişkilidir. Wittgenstein’ın birinci dönemindeki felsefe anlayışında da benzer yönler bulunmaktadır. Bu benzerlik de, burada, onun dil ile dünya arasında kurduğu ilişki bağlamında ortaya konulmuştur. Buna göre düşünülebilir olan ile düşünülebilir olmayan arasında çizdiği sınır dilin sınırlarıyla belirlenmektedir. Ne var ki, dilin sınırlarının dışına ise çıkılamaz. Sonuç olarak Kant’ın ve Wittgenstein’ın felsefeleri transcendental öğeler içermekle birlikte iki düşünürün de, metafiziğin olanağı konusunda farklı düşünceleri vardır. Önemli olan bunun sebebidir.