Abstract

De essays die hier zijn verzameld, gaan alle op hun manier op zoek naar wat het betekent dat wij, modernen, 'subject' zijn geworden. Voor de moderniteit, in de christelijke middeleeuwen, was God het 'subjectum', dit wil zeggen de 'drager' waarin de mens zichzelf en zijn wereld gegrondvest wist. Met de moderniteit heeft de mens die rol van 'drager' en 'subject' overgenomen: de plaats waarin hij zichzelf en zijn wereld gegrond kon weten, was voortaan enkel en alleen nog zijn eigen eindige 'zelf'. De essays die Marc De Kesel hier bijeenbrengt, stellen op diverse manieren de vraag naar wat het wil zeggen dat de plaats waar wij, modernen, onszelf treffen, niet langer de plaats is waar een God ons zou hebben geschapen en evenmin de plaats waar wij zonder meer bij onszelf aanwezig zouden zijn (en onze drager, ons eigen 'subjectum' zou zijn). Aan de hand van een aantal hedendaagse (Lacaniaanse, Bataillaanse en andere) denkschema's tracht hij aan te tonen hoe die plaats ons wezenlijk vreemd blijft, omdat wij drager-subject zijn geworden van iets dat ons in laatste instantie blijft ontsnappen; alleen moet dat 'transcendente' niet langer in een of andere verre God worden gezocht, maar in de banale woordenstroom waar ons dagelijks bestaan op drijft. De Kesels essays gaan vaak rechtstreeks in op concrete situaties, wat ze dwingt hun gedachtengang dicht bij de realiteit te houden. Dit kan een denken dat onze filosofische traditie niet schuwt, alleen maar ten goede komen.