The article is a brief attempt to reconstruct the views of Marian Zdziechowski, one of the most widely known Polish philosophers. It focuses on those elements of his conception, whose origins should be sought in his fascination and thorough reading of the doctrines of German pessimism, especially of the philosophy of Arthur Schopenhauer, in which this standpoint found its most representative expression.

The article is devoted to the earliest reception and the first interpretative attempts of Kant’s philosophy on Polish lands; it also gives an outline of the first Polish Kantians, who had the opportunity to meet the Königsberg philosopher. Two of them deserve particular attention: Józef Bychowiec and Krzysztof Celestyn Mrongowiusz. Who both attended Kant’s lectures and were the first Polish experts at his philosophy and translators of his works. Other Polish thinkers, such as Jan Śniadecki or Józef Kalasanty Szaniawski, whose (...) knowledge of Kant was narrowed to his works, are also mentioned in the article. (shrink)

Artykuł stanowi próbę przypomnienia sensu kluczowej dla myśli Schopenhauera antynomii rysującej się pomiędzy koniecznym zdeterminowaniem ludzkiego losu przez fakt, iż wszystkie wydarzenia zachodzące w świecie są tylko formami obiektywizacji woli, a szansą na przynajmniej częściową wolność ludzkiej osoby, uzyskaną poprzez współczucie, wyrzeczenie i ascezę. Kant antynomię tę rozwiązał poprzez oddzielenie od siebie świata przyrody nieożywionej, podległego zasadzie mechanicznego determinowania i świata przyrody ożywionej, pobudzanej przez samorzutność wolności. Schopenhauer, który ostatecznie nie akceptował tego podziału, zaproponował inne rozwiązanie owej antynomii, przedstawione tu (...) w najogólniejszych zarysach. (shrink)