Bu çalışma, Afrika Boynuzu’nda yer alan Eritre devletinin bağımsızlığı konusunun uluslararası alanda gündeme geldiği iki tarih olan 1950 ve 1990’ların başlarını odağa alarak, 1950’lerde onaylanmayan bağımsızlığın 1990’larda onaylanmış olmasını sorun edinmektedir. Bu açıdan, çalışmanın ilgi alanını bağımsızlık gündemine taraf devlet ve örgütlerin faaliyetleri oluşturur. Eritre’nin bağımsızlığı meselesinin kırk yıl ara ile farklı kararlarla sonuçlanmasının, bölgede çıkarları bulunan uluslararası aktörlerin tutumları, Birleşmiş Milletler’in rolü ve kararları ve bölge ülkelerinin iç dinamikleriyle doğrudan ilintili olduğu öne sürülmektedir. Bu bağlamda, Etiyopya ve (...) Eritre’nin tarihsel birlikteliği ve ayrımına odaklanarak, bu iki coğrafyanın ilişkisinin Eritre’nin bağımsızlığı özelinde üstünde durulan bir unsur olduğu gözler önüne serilmektedir. Bu iki ülkenin bir aradalığını ön gören ve görmeyen argüman ve tarihsel gelişmeler ele alınarak, Eritre’nin ikinci bağımsızlık gündeminde, ilkinde olmayan karşılıklı uzlaşı ve Eritre’nin ulusal niteliğinin üzerinde durulmuştur. İkinci olarak, self-determinasyon ve ayrılma konusunda dünyada yaşanan gelişmelerin Eritre’nin bağımsızlığına nasıl etki ettiği analiz edilmektedir. Bu noktada uluslararası örgütler tarafından alınan kararlar ve değişen normlar incelenmektedir. Son olarak Soğuk Savaş’ın tırmanma ve sönümlenme evrelerini merkeze alarak, ülkenin geleceğinde dış aktörlerin bölgesel ve küresel politikalarının nasıl belirleyici olduğu sorgulanmıştır. Özellikle ilk bağımsızlık gündeminin Soğuk Savaş politikaları gereği desteklenemeyecek ve Etiyopya’nın toprak bütünlüğünü savunacak bir konjonktürde, ikincisinin ise blok politikalarının çözüldüğü ve küresel dönüşümün başladığı yeni bir geçiş evresine denk geldiği için dış aktörlerce olumlu karşılandığı ve mümkün hale geldiği ileri sürülmüştür. (shrink)

Changes and transformations in living conditions have brought about new risks. The risks associated with the unique economic, social and politic structure of each period also lead to changes in the understanding of social protection. International discourses and practices that outline the framework of international social protection take shape under the influence of thoughts considering the conditions of the period. In this sense, it is possible to assert that social protection approach of United Nations, as a strong and effective social (...) protection actor in the international platform, has changed. It is not possible to consider the creation and development of United Nations’ social protection policies without regarding a theoretical and philosophical ground. To this end, after making a general evaluation of the United Nations’ social protection ideology, this study discusses the social protection emphasis in United Nations documents as well as their development paths and changes happened in time. As a result of these considerations, this study reaches the conclusion that United Nations’ social protection ideology shows the necessary flexibility to adapt to changing socioeconomic conditions and takes into account individual and social needs without compromising the understanding of protecting basic human rights. (shrink)

Bu çalışma, 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SKH) ile neoliberal politikalar arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Odak noktası, "tam ve üretken istihdam ile insan onuruna uygun işlerin sağlanması" hedefidir. Araştırma, serbest piyasa güçlerinin ekonomik ve sosyal sorunları çözmedeki etkinliği inancının, bu hedefle olan uyumunu tartışmaya açmaktadır. İstihdamın iş güvencesi, sözleşmeler, ücretler, çalışma saatleri ve sendikal yapılarına dair makroekonomik analizler, neoliberal politikaların SKH'lerle çeliştiğini göstermektedir. Bu eksende, SKH'lerin mevcut politik yapıyla uyumlu olup olmadığı ve neoliberal politikaların (...) sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşma üzerindeki etkisini tartışmaktadır. Veriler Dünya Bankası, ILO ve OECD'den alınmış, veri madenciliği yöntemleri kullanılarak Türkiye, OECD ülkeleri ve Dünya düzeyinde karşılaştırmalı analizler yapılmıştır. Bu bağlamda, çalışma sürdürülebilir kalkınma hedeflerine, özellikle iş yaşamına ilişkin boyutlarında, neoliberal politikaların etkilerini değerlendirerek özdüşünümselliğimizi geliştirmeye katkıda bulunmaktadır. (shrink)

Modern dönemde iletişim ve ulaşımda teknolojinin gelişmesiyle birlikte dünya küçük bir köy haline gelmiştir. Bu dönemde Batı sistemi maneviyatı ve ahireti bırakıp maddiyat ve dünya için belli araç ve gereçleri üreterek modern medya alanına egemen olma gücünü elde etmiştir. Bu durum özellikle İslam’a saldıran söylemlerin tırmanması, dini gruplara saldırıların artması ve İslami içeriklerle savaşın büyümesiyle birlikte İslami medyayla uğraşanların hitap önceliklerini tekrar gözden geçirmelerini gerekli kılmıştır. Aslında bu meydan okumalar İslam medyasının daha önce sıkıntısını yaşadığı ve halen de devam eden (...) sorunlara dayanmaktadır. Medya alanında çalışılabilecek çok sayıda konu bulunmaktadır. Bunlar arasında en az tercih edilen konu ise makâsıd ya da evleviyyât bakış açısı ve makâsıd ictihâdı çerçevesinde medyaya bakma konusudur. Bu çalışmada bu konu araştırma konusu olarak seçilmiştir. Bu konunun seçimi, birtakım varsayımlara dayanmaktadır. En önemlisi de makâsıd ilminin ölçü olması ve evleviyyât fıkhıdır. Bu ölçü genel olarak medya ilminin öncüleri ve özel olarak da İslami medyanın öncüleri için makâsıd bakışını sunabilen bilişsel teorilerin ve yöntemsel imkânların amaçladığı önemli niteliklerden biridir. Böylece makalenin sorusu şu şekilde ifade edilebilir: Ümmetin kalkınmasını, liderliğini ve diğer milletler üzerindeki etkisini gerçekleştirmek amacıyla makasıdü’ş-şerî‘aya dayalı öncelikler fıkhının kuralları, çağdaş medya alanına nasıl uygulanabilir? Bu çalışma iki bölümde ele alınmıştır. Birinci bölümde medya alanındaki öncelikler fıkhı kavramı ve bu alandaki bu fıkhı dikkate almanın delilleri ele alınmıştır. İkinci bölümde öncelikler fıkhının kurallarını modern medya alanına tatbik etme konusu ele alınmıştır. Ayrıca makâsıd kuralları, nevazil fıkhının kuralları ve vesail kuralları olan üç kural çeşidine göre her bir mertebe için örnekler verilmiştir. Bu düşünceyi temellendirmenin birçok yönü bulunmaktadır. Fakat bu konu iki yönden ele alınmıştır. Birincisi medya yönündür. Burada öncelikleri modern medya ilminde düzenleme teorisi ele alınmıştır. İkincisi makâsıd yönüdür. Burada makâsıdü’ş-şeri‘a ilmine dayanan önceliklerin kuralları ele alınmıştır. Bu çalışmada biraz karşılaştırma yöntemi kullanmanın yanı sıra genel olarak niteleme, tahlil ve istinbât yöntemleri kullanılmıştır. Bu çalışma neticesinde makâsıd ilmini medya alanıyla ilgili ictihâdî bakışta işletmenin zaruri olduğuna ve bunun bilimsel bir lüks olmayıp zorunlu olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca modern İslami düşünce medyasının genel olarak makâsıdü’ş-şeri‘a ölçüleri ve özel olarak da hitap ve medya makâsıdının ölçüleriyle yönlendirmesi gerektiği sonucu elde edilmiştir. Medyanın yakın, orta ve uzak stratejilerini geliştirerek evleviyyât fıkhını işler hale getirmenin zorunlu olduğunu öneriyoruz. Ayrıca medya ve makâsıdü’ş-şeri‘a alanlarında araştırma yapan ve bu ilimlerle meşgul olanların medyayı makâsıd fıkhıyla çerçeveleme ve medya alanında makâsıdı çalıştırma konusunda ortak ciddi çalışmalar yapmalarını öneriyoruz. (shrink)

İslam’ın bilgi kaynakları Kur’ân, Sünnet ve icmâ’dır. Bunların tamamı aynı zamanda "haber" kategorisinde yer almaktadır. İslam âlimlerinin ittifakıyla bilgi kaynağı olarak kabul edilen haber kısmı ise "mütevâtir haber"dir. İlk dönemlerinden itibaren haberi bilgi kaynağı olarak kabul etmeyen ve bu konuda Müslüman âlimlerle çeşitli polemiklere giren bazı kesimler olmuştur. Bunların başında es-Sümeniyye fırkası gelmektedir. Bu fırkanın hangi kavim veya millet/milletler olduğu yönünde bazı araştırmalar yapılmıştır. Ancak bu çalışmaların söz konusu fırkanın hüviyeti ve bilgi kaynaklarına dair görüşleri hakkında yeterli düzeyde olduğu (...) söylenemez. İslam âlimlerince bilgi kaynağı olarak kabul edilen mütevâtir haber karşıtlığının kimlik ve düşüncelerinin aydınlatılması, bilgi değeri açısından haber konusunun daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacaktır. Bu vesileyle çalışmamızda farklı şekillerde telaffuz edilen Sümeniyye, Şümeniyye veya Şemeniyye’nin hüviyetine dair tartışmalar ile bilginin kaynaklarına yönelik yaklaşımı incelenmiştir. Özellikle de Sümeniyye’nin İslam âlimlerinin ittifakıyla bilgi kaynağı olarak kabul edilen mütevâtir habere yönelik yaklaşımları üzerinde durulmuştur. Bununla birlikte Müslüman âlimler ile Sümeniyye arasında geçen konuyla alakalı tartışmalara da yer verilmiştir. (shrink)

Balkan yarımadası Osmanlı Devleti’nin hâkimiyetine girdikten sonra orada yaşayan farklı milletler ile Osmanlılar arasında karşılıklı bir şekilde sosyo-kültürel, ekonomik, dinî vb. alanlarda bir etkileşim ve gelişim meydana gelmiştir. Bu etkileşim ve gelişimin nasıl olduğuna dair objektif ve sübjektif bazı çalışmalar yapılmıştır. Bu hususla ilgili son araştırmalarda ortaya çıkan ortak kanaat, Osmanlıların fethettikleri yeni bölgelerdeki Gayri Müslimlere İslâm dinini telkin etmekle birlikte onların din, gelenek ve örflerini zorla değiştirme politikaları izlemedikleri gerçeğidir. Nitekim Osmanlılar Balkanlarda 5 asır hâkimiyet sürmekle birlikte 20. (...) yüzyıla gelindiğinde sadece Arnavutların ekseriyeti ve Boşnakların İslam’ı benimsedikleri görülmektedir. Arnavutların İslâm dinini benimsedikleri dönemlere bakıldığında Kripto Hıristiyan grupların değişik bölgelerde ve dönemlerde ortaya çıkmaları dikkatimizi çekmektedir. Kripto Hıristiyan vakaları Osmanlı’nın diğer Balkan bölgelerinde, Kıbrıs, Adalar, Trabzon vb. gibi yerlerde de görülmüştür. Bu makale günümüz Arnavutluk’un sınırları içerisinde meydana gelen Kripto Hıristiyan olaylarını incelemeyi amaçlar. Araştırmanın temel kaynaklarını o dönemin papaz raporları ve Osmanlı arşiv belgeleri oluşturmaktadır. Ayrıca bu konuyla ilgili yapılan yerli ve yabancı yeni çalışmalara da atıf yapılmıştır. (shrink)

İslam’ın toplum hayatındaki tezahürlerinin mahiyet ve işlevi hakkındaki tartışmalar neredeyse Hz. Peygamber’in vefatından hemen sonraya kadar uzanır. Kelamın ehl-i hadisi eleştirisinde, Müslüman filozofların kelamcıları eleştirisinde, Gazzâlî’nin (ö. 1111) filozofları eleştirisinde daima İslam’ın “nasıl” anlaşılması gerektiği sorusunu görmek mümkündür. Gazzâlî ve İbn Rüşd (ö. 1198) gibi birbirine muhalif olan iki âlimin dahi kendi dönemlerindeki fukahayı eleştirmede müttefik olmasında yine İslam’ın “nasıl” anlaşılması gerektiği ve toplum hayatında “nasıl” uygulanacağı sorusu görülebilir. Son yüz yıllık dönemde ise bu tartışmalar ve uğraşların zirve yaptığını söyleyebiliriz. (...) Müslümanlar olarak küçük bir köye dönüşen dünyaya kayıtsız kalamayız, kendimizi merkeze aldığımız bir dünya tasavvur edemeyiz. Sosyolojimizin, psikolojimizin, siyaset, ekonomi, eğitim ve kültürümüzün diğer milletler ve din mensupları ile etkileşim halinde olduğu gerçeğini yok sayamayız. Durum böyle olunca maalesef Müslüman ülkelerin birçok alanda yaşamış olduğu sorunlar her geçen gün yüzümüze vurulmaktadır. Konuya vakıa tespiti yaparak başladığımız takdirde incelemesini yapacağımız İslam Işığında Müslümanlığımızla Yüzleşme eserinin önemi daha belirgin olacaktır. (shrink)