Kur’ân-ı Kerîm ilimlerini araştırmak Allah indinde en şerefli amellerdendir. Özellikle de bu, Resulullah’ın ashabına öğrettiği vecih üzere vahiy lafızlarını nakletme olgusunu üstlenen kıraat ilmini araştırma olunca. Kur’ân-ı Kerîm İslam şeriatının ilk kaynağı olduğundan eskiden ve şuan âlimler Kur’ân-ı Kerîm’le ilgili olan tefsir, kıraat, dil bilim, i‘râb ve benzeri ilimlere önem vermişlerdir. Ben bu âlimlerden biri hakkında konuşmak istedim. O da çeşitli şeriat ilimlerinde ilim ehli arasındaki yüksek konumundan ötürü İmam Ebû Muhammed Mekkî b. Ebî Talib’tir. Mekkî, şeriat ilimlerin çoğunu elde (...) etmiş nadir âlimlerden biridir. Özellikle de O, Kur’ân ve tefsir ilminde birinci mevkiyi elde etmiş ve bununla da bu ilimlerde ipi göğüslemiştir. Kırâat, tecvid, arapça dil bilgisi, fıkıh, kelam ve diğer ilimler de yüz kadar esere ulaşan telifleri arkasında bırakmıştır. Ben bu çalışmada ilk başta Mekkî b. Ebî Talib ve kıraat ilimleri ile ilgili kitapları hakkında ışık tutmak, ardından da ayrıcalıkları ve onun özellikle de araştırmacıların anlamakta ihtilaf ettikleri tevâtür konusu hakkındaki görüşleri hakkında konuşmak istedim. Çalışmamı, kırâat ilimlerinde kendisinden sonrakiler üzerindeki etkisi hakkında konuşmak ile bitiriyorum. (shrink)

Bu çalışma, Suyûtî’nin el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân isimli kitabının birinci türüyle ilgili bir incelemedir. Bu başlık nüzul zamanı ve mekânı ile ilgili Kur’ân ayetlerinin taksimi konusunda söylenen sözlerin tahlilini içermektedir. Ebu’l-Kâsım el-Hasan b. Muhammed en-Nisabûrî bu türleri et-Tenbîh 'alâ fadl-i ulûmi’l-Kur’ân isimli kitabında 25 türe ayırmıştır. Bu türlerin, Kur’ân ilimlerinin en üstünü ve tefsir ilmine başlamak için şart olduğunu ifade etmiştir. Suyûtî, İtkânı’nda bu türlerin çoğunu müstakil başlıklar altında ele alarak bu görüşe katılmıştır. Bu durum bazı âlimlerin çekingen kaldığı diğer bazılarının (...) abartı ve aşırılık olarak nitelediği, bir kısmının da şüpheye kapı araladığını belirttikleri bir husustur. Bu şüphelerin en önemlilerinden birisi de Kur’ân’ın tarihselliği söylemidir. Zira Mekkî ve Medenî konusunda aktarılanlar, pek çok müsteşrik ve modernistin Kur’ân’ın bütün zaman ve mekânlar için geçerli olmasını reddetmelerinde onların imdadına yetişmiştir. İşte bu araştırma konuyla ilgili en önemli görüş ve söylemlerin problemlerini gidererek çözüm yollarını ortaya koyan bir analiz ve tartışmadır. Ayrıca bu araştırma şüphe yollarının kapatılmasına katkı sağlayacak, Mekkî ve Medenî konusunda geniş bir bakışı açısı sunacaktır. (shrink)

Allah katında en şerefli amellerden biri Kur’ân ilimleri hakkında araştırma yapmaktır. Özellikle Rasulullah’ın ashabına öğretmiş olduğu vahiy vecihlerinin lafızlarını nakletme olgusunu üstlenen kırâat ilmi hakkında araştırma yapmanın ayrı bir yeri vardır. Kur’ân-ı Kerim İslam şeriatının ilk kaynağı olduğundan dolayı geçmiş ve günümüz alimleri kendisiyle alakalı olan tefsir, kırâat, dil bilimi, i’râb ve benzeri ilimlere ehemmiyet vermişlerdir. Biz de bu çalışmamızda çeşitli islami ilimler hakkında ilim ehli zatlar arasındaki yüksek mevkii bulunan İmam Ebû Muhammed Mekkî b. Ebî Talib’i ele aldık. Kırâat, (...) tecvid, arapça, fıkıh, kelam vb. İslami ilimlerde yüze yakın eser telif eden Mekki, İslami ilimlerin çoğunu elde ederek, özellikle Kırâat ve tefsir ilmine öncülük etmiş nadir âlimlerden biridir. Biz bu çalışmamızda Mekkî b. Ebî Talib’in Kırâat ilmindeki yeri ve bu ilme katkısını ele aldık. Bunun yanı sıra onun bu alanda telif ettiği eserler ve bu eserlerin önemi üzerinde durup, özellikle kendisinin Kırâatteki Tevatür meselesine değindik. Çünkü araştırmacılar Mekkî’nin bu konudaki görüşü hakkında ihtilafa düşüp farklı fikirler öne sürmüşlerdir. Son olarak çalışmamızı Mekki b. Ebu Talib’in kırâat ilminde kendisinden sonra gelen kişiler üzerinde ki etkisi hakkında bahsederek sonlandırmış olduk. (shrink)

Droit et morale Sous la direction de Dominique Bureau, France Drummond et Dominique Fenouillet Véritable « pont aux ânes de la pédagogie juridique », la question des relations qu'entretiennent Droit et Morale appelle une réponse doctrinale presque invariable: la séparation de principe n'exclurait pas l'influence réciproque. Le droit contemporain semble pourtant traversé par deux courants a priori antinomiques: ici, la référence morale est invoquée comme une sorte de « tabou » qui justifierait le retrait du droit, alors que, là, elle (...) est appelée en renfort pour justifier telle solution ou fonder telle réforme. C'est de cette étrange coexistence du « retour offensif » et du « tabou » qu'est née l'idée d'organiser un colloque sur le thème « Droit et Morale. Aspects contemporains » en privilégiant une approche interdisciplinaire. Le 4 juin 2010, dans le cadre des journées d'étude qu'il consacre au pluralisme, le Laboratoire de sociologie juridique de l'Université Paris II accueillait donc les réflexions croisées d'Olivier Descamps, Dominique Fenouillet, Michel Germain, Valérie Malabat, Horatia Muir Watt, Cécile Pérès, Marc Pichard, Jean-Emmanuel Ray et Jean-Louis Sourioux. L'ouvrage ici présenté s'est enrichi des contributions supplémentaires d'Éric Martin-Hocquenghem et de Mustapha Mekki. Puisse cette publication contribuer à éclairer les relations singulières qu'entretiennent le Droit et la Morale. Contributeurs Olivier Descamps Dominique Fenouillet Michel Germain Valérie Malabat Éric Martin-Hocquenghem Mustapha Mekki Horatia Muir Watt Cécile Pérès Marc Pichard Jean-Emmanuel Ray Jean-Louis Sourioux. (shrink)

The science of wakf-ibtidâ, whose practical reflections we observe from the Prophet himself, draws attention as an important subject that the companions also referred to, within the framework of the interpretation of the word "tertîl" in the verses where Allah orders the Qur'an to be read with tertîl. In the following period, this science, which was considered among the sub-disciplines of the science of recitation, both in the Qur'anic recitation-themed works and in the interpretations of commentators, was included in chapter, (...) section or special parts. Because wakf and ibtidâ are extremely important for the interpretation of the Quran as well as for the science of recitation. Namely, "wakf", which means stopping reading and breathing at a place where the meaning is complete, and "ibtidâ", which means continuing to read from a place that is suitable for the integrity of the meaning, is an indispensable discipline due to its direct relevance in the correct manifestation of the meaning of the Quran. In addition, wakf-ibtidâ, which performs an undeniable function in regulating the recitation of the reader, stands out as a science that scholars cannot remain independent of in this respect. One of the scholars in question is Mekkî b. Ebî Talib (d. 437/1045). He is a scholar of recitation who has guided the literature with his writings throughout the historical process of the science of recitation and is among the most distinguished names in the field, and has also influenced the subsequent literature with his attitude towards the basic issues of this science. Based on this reality, in this study, Mekki's approach to the science of vakf-ibtidâ will be examined specifically in his commentary named al-Hidaye ila bülüği'n-nihâye. In this context, first of all, a brief definition of the concept will be made, and the method of scholars' compilation of the mentioned science and the resulting classifications will be touched upon. Then, Mekki's classification logic in this discipline, the original concepts he used in this regard, and the words he subjected to special criticism will be discussed. In addition, the names he used will be contacted and the tradition he followed within the framework of the subject will be tried to be determined. (shrink)

Adalet konusu hem klasik hem modern dönemde ahlak (tasavvuf) ve siyasetin temel konularından biri olmuştur. Özellikle ahlak (tasavvuf) ve siyaset alanları, adalet kavramı olmadan düşünülemez. Adalet kavramı genellikle siyasetle ilişkilendirilse de tasavvuf geleneğinde de önemli bir yer tutar. Bu noktada tasavvuf-adalet ilişkisi üzerinde çok az bir araştırma yapılması dikkat çekmektedir. Bunun sebebinin genellikle mutasavvıfların siyasetle ilgili çoğu zaman olumsuz görüş belirtmeleri ve siyasilerle ilişkiler konusunda çekimser davranmaları olduğu düşünülebilir. Tasavvufun adaletle ilişkisi üzerine daha fazla araştırma yapılması ve bu konunun derinlemesine (...) incelenmesi önemlidir. Bu sayede, tasavvufun adalet kavramına ve uygulamalarına dair daha kapsamlı bir anlayış geliştirilebilir. Nitekim bu çalışma söz konusu gaye doğrultusunda yapılmıştır. Çalışmada yöntem olarak özellikle tasavvuf ilminin teorisyeni kabul edilen mutasavvıfların adalet hakkındaki görüşleri araştırılmıştır. Bu doğrultuda Hâris b. Esed Muhâsibî (öl. 243/857), Sehl b. Abdullah Tüsterî (öl. 283/896), Muhammed b. İbrahim Kelâbâzî (öl. 380/990), Ebû Tâlib el-Mekkî (öl. 386/996), Ebû Nuaym el-İsfehânî (öl. 430/1038), Abdülkerîm b. Hevâzin Kuşeyrî (öl. 465/1072), Muhammed b. Gazzâlî (öl. 505/1111), Muhyiddîn İbnü’l-Arabî (öl. 638/1240), Mevlânâ Celâledddîn-i Rûmî (öl. 672/1273) gibi önemli mutasavvıfların görüşlerine yer verilmiştir. Sonuç olarak söz konusu mutasavvıfların adalet anlayışında sadece dışsal hukuk sistemlerine odaklanmak yerine, içsel denge merhamet, teslimiyet ve toplumsal adalet gibi derin ve kapsamlı prensiplerin olduğu görülmüştür. (shrink)

The Tafsīr al-Muqātil (d. 150/767) is the oldest available complete commentary text. In this respect, it has been a focus of attention. In this tafsīr, the references to the Battle of Badr in the explanation of some Makkī surahs are remarkably numerous. Badr was the first war that the Prophet made with the polytheists of Makkah, and it took place in the second year of the migration to Madīna (A. H. 2). The polytheists were far superior to the Muslims in (...) terms of both equipment and numbers. Therefore, the success achieved in this expedition meant a lot not only in terms of survival but also in terms of morale of Muslims. Details of this war are included in Surah Anfāl, and various aspects of it are referred to in other Madanī surahs. It is not difficult to understand the mention of such an important war in Madanī surahs. However, the references to the Battle of Badr -which has not yet taken place- in the commentary of the Makkī surahs, are particularly challenging. In this tafsīr, 66 verses of various Makkī surahs are explained through the Battle of Badr. This study was carried out in order to reveal the background of the Badr references of the Makkī surahs in Muqātil tafsīr. Muqātil stands out in the Hadith in terms of reliability, and in the Kalām as a widely discussed personality with his various views. Although he has been criticized from various aspects of his Tafsīr, it is generally considered a great authority. His work is easy to understand; it combines narration and insight. The similar of every possible verse has been given. The author's mastering at the Arabic language showed itself in the words of the Qur’ān. Almost no words remained unexplained. Muqātil is closely related to the Arabic language that had been in effect in the era of revelation, and he generally carried out his tafsīr activities by considering the era of revelation. In Muqātil's view of tafsīr, no verse is independent from the experiences of the period, and each verse gains meaning with its context. In his tafsīr, Muqātil draws a view of Badr without alternatives. While other tafsīrs include other achievements of Muslims in addition to Badr, such as the victory of the Battle of the Ditch and the conquest of Makkah, in the tafsīr of Muqātil the difference of Badr as the biggest blow against the polytheists of Makkah is clearly stated. It may not be very convincing to explain his insistence on Badr as random touches and sometimes anachronistic mistakes, given his skill in tafsīr and his command of the Qur’ān in terms of both content and language. Badr stands as a conscious choice, not a mistake in Muqātil. As it can be seen in examining the verses, the forward-looking statements present in the majority of the verses; this emphasis also prepared the ground for Muqātil's explanations. In any case, Muqātil sometimes did not care about falling into historical inconsistency. If we exclude these 5 verses, which can be explained with Badr although they are Makkī, the attitudes of other commentators regarding the emphasis of Badr in the Makkī verses in the remaining 61 verses are as follows: al-Ṭabarī (d.310/923) included the views pointing to Badr in only 3 of the 61 verses in his tafsīr. This shows us that the emphasis of Badr in the Makkī verses was not generally adopted by other early commentators except Muqātil. Because in al-Ṭabarī's tafsīr, the views on tafsīr from the era of Aṣ-ṣaḥābah (the Companions), Tābiʿūn (the second generation following the Companions) and Tābiʿū al-Tābʿīn (the third generation) are mentioned together with isnad (the chain of reporters), except for Muqātil and al-Kalbī. al-Zad̲j̲d̲j̲ād̲j̲ (d. 311/923), who was contemporary of Ṭabarī, included Badr in only two of the 61 verses in his philological tafsīr. In other words, al-Zad̲j̲d̲j̲ād̲j̲ is on a very different line from Muqātil regarding Badr. al-Māturīdī (d. 330/944) included Badr among other explanations in only 4 of the 61 verses in his tafsīr, and did not mention Muqātil's view even among the possible meanings of the other verses. al-Rāzī (d. 606/1210) included Badr in 10 of 61 verses among other explanations. In the remaining 51 verses, he did not find it necessary to mention Muqātil's view along with other possibilities. Apparently, al-Rāzī, like others, did not consider Muqātil's explanations reasonable. Nevertheless, Razi was the commentator who gave greater place to the Badr emphasis of Muqātil in his tafsīr. In this case, how can the passion for Badr, seen in the Muqātil tafsīr, be explained? We think it would be correct to seek the reasons of Muqātil's -sometimes reasonable, sometimes inappropriate, and sometimes anachronistic- explanations of Badr in the importance he gave to this expedition and in the method of relying on concrete data in the interpretation of the Qur’ānic verses. In his view of tafsīr, no verse is independent of the experiences of the period. (shrink)