Beschouwingen vanuit sociologisch perspectief over het tanende gezag van de wetenschap in de westerse cultuur.

Hoe beoordelen we de door de mens veroorzaakte klimaatverandering? Wat verstaan we onder ‘duurzame ontwikkeling’? Deze twee met elkaar samenhangende vragen hebben grote politieke actualiteit en staan centraal in dit themanummer. In de maatschappij en politiek blijkt er verschil van inzicht te bestaan over allerlei aspecten van klimaat en duurzaamheid. Hoewel velen in onze maatschappij de algemene visie delen dat de huidige wijze waarop wij in het Westen onze ‘kwaliteit van leven’ realiseren niet ‘duurzaam’ is, is er veel minder een (...) gedeelde perceptie van wat nu precies het probleem is en hoe dat opgelost dient te worden. In dit artikel wil ik met name de vraag aan de orde stellen hoe zeker we zijn over klimaatverandering als probleem en duurzame ontwikkeling als oplossing. En wat de rol van wetenschappers kan zijn in het omgaan met onzekerheden. Tot besluit zal vanuit de thematiek van dit artikel kort vooruitgeblikt worden naar de andere artikelen in dit nummer. (shrink)

In Het regeren van precairen analyseert Isabell Lorey hoe het mogelijk is dat een aanzienlijk deel van de bevolking van neoliberale samenlevingen met onzekerheid leeft zonder zich te verzetten. Zij concludeert dat de logica van het liberalisme precariteit tegenover veiligstelling plaatst, waardoor individuen zichzelf middels zelfregeringstechnieken proberen af te schermen en zich niet verzetten tegen precariteit.

Wat zou er veranderen in de wijze waarop het onderwijs gewend is professionals op te leiden als docenten erkennen dat de toekomst onkenbaar en onzeker is? In plaats van de onzekerheid te problematiseren – onzekerheid is een probleem waarmee de professional heeft te dealen – vraag ik mij af of het ook mogelijk is om onzekerheid als een rijke bron van mogelijkheden te zien. Ik maak hierbij gebruik van het onderscheid dat de Duitse filosoof Friedrich Nietzsche maakt (...) tussen het streven naar orde en harmonie – het apollinische – en de kracht die de orde en harmonie juist teniet probeert te doen – het dionysische. Wanneer docenten in het beroepsonderwijs Nietzsches pleidooi om meer ruimte aan het dionysische te geven ter harte nemen en zelf bereid zijn om hun zekerheden op het spel te zetten, kunnen zij de professionals-in-wording beter voorbereiden op een onzekere (beroeps)wereld. Ze kunnen hen leren dat onzekerheid juist mogelijkheden biedt om tot nieuwe vormen van handelen en denken te komen. (shrink)

Klimaatverandering is hot. Maar de meningen van wetenschappers en politici hierover verschillen enorm. Sommige wetenschappers beweren dat het helemaal niet mogelijk is om vast te stellen dat het klimaat verandert door toedoen van de mens; anderen zeggen juist dat het onzinnig is om de gevolgen van de uitstoot van broeikasgassen op het klimaat te negeren. Wie heeft er gelijk? Hoe moeten we met de onzekerheid hierover omgaan? En nog zo'n vraag: wat is eigenlijk 'duurzaam'? De term 'duurzaam' lijkt te (...) pas en te onpas gebruikt te worden. Hoe moeten we ons politiek, cultureel en in het persoonlijke leven tot klimaatverandering en duurzaamheid verhouden? (shrink)