Kelâm tarihi göz önüne alındığında belli parametrelere göre farklı dönemlere ayrıldığı görülmektedir. Bunlardan en çok bilinen dönemlendirmeye göre Cüveynî ile başlayan kelâmın felsefileşme evresi Gazzâlî ile ivme kazanmış ve Fahreddîn er-Râzî ile kemale ermiştir. Felsefi dönem kelâm âlimlerinden birisi de Ebü’s-Senâ el-İsfahânî’dir. Kelâmın yönteminin kusursuzlaşması ve delillerinin kesinliğinin artması noktasında kaleme aldığı eserleriyle bu alana yaptığı katkı göz ardı edilemeyecek durumdadır. Kelâmın felsefileşmesiyle beraber içerik ve yöntem olarak değişen konulardan biri olan tenzîhî sıfatlar meselesinde İsfahânî’nin felsefi yöntemi kullandığı bariz bir (...) şekilde anlaşılmaktadır. Bu bağlamda o, tenzîhî sıfatları felsefi bir ifade olan “zorunlu varlık” kavramı üzerinden ispat etmeye çalışmaktadır. Ayrıca İbn Sînâcı gelenekten de haberdar olan İsfahânî, “Allah’ın zâtının aklî lezzetlerle vasıflanabileceği” şeklindeki görüşüyle bu hususta belli ölçüde de olsa kelâmcıların bakış açısını terk edip filozofların görüşünü benimsediği görülmektedir. Bu makalede İsfahânî’nin konu hakkındaki görüşleri ve Fahreddîn er-Râzî özelinde kelâmcılara itirazları değerlendirilecektir. (shrink)

Corporate social responsibility is often framed in terms of opposing constructions of the firm. These reflect, respectively, different accounts of its obligations: either to shareholders or to stakeholders. Although these opposing constructions of corporate responsibility are diametrically opposed, they are also much more fluid and mobile in certain contexts, since they can act as discursive resources that are deployed and brought into play in the struggle over shaping what responsibility means. They are less the fixed, ideological “signposts” they might appear, (...) and more like “weathervanes” that move alongside changing rhetorical currents. To show this, we analyse the Securities and Exchange Commission consultation process, and legislation, relating to the provenance of “conflict minerals”. We identify two dialectically opposed camps, each seeking to influence final legislation and with end goals in keeping with the shareholder/stakeholder dichotomy. One camp lobbied for firms to scrutinize their entire supply chain, constructing the firm as a “global citizen” with very wide social responsibilities. The second camp lobbied for a lighter touch approach, constructing the firm as a “trader”, with much narrower social responsibilities. We analyse the complex interplay between these two opposed camps, our contribution being to show how both deploy competing conceptions of the corporation as discursive resources. (shrink)

We conducted an experiment to test whether altering the saliency of information provided by experts in fictitious news stories on climate change triggered different emotions among readers. Based on appraisal theories of emotions in the psychology literature, we hypothesized that 1) news stories that presented climate change related threats as diffuse and uncertain would elicit greater levels of anxiety, while 2) stories that provided a specific target to blame would induce greater anger, and 3) those that underlined the potential of (...) technology and human efforts to solve climate change related issues would elicit greater levels of hope. We found that while all news stories concerning climate change elicited high levels of anxiety, there were statistically significant differences between the emotions expressed by participations in the expected directions. We discuss the potential implications of these findings for climate change communication and for public opinion on climate change. (shrink)

Kur’ân ve hadislerde geçen müteşâbih ifadelerin nasıl anlaşılacağına dair kelâm geleneğinde ciddi tartışmalar yaşanmış ve farklı ekollere mensup âlimler tarafından birçok eser yazılmıştır. Mâtürîdî bir âlim olan Nâsırüddîn es-Semerkandî de bu çalışmada tenkitli neşri sunulan Fethu’l-ğalak fi’t-tevhîd adlı eseri kaleme almıştır. Günümüze ulaşan Arapça elyazması Süleymaniye Kütüphanesi Fatih koleksiyonunda 3142 demirbaş numarasıyla bulunmaktadır. Bildiğimiz kadarıyla bu alanda müstakil olarak kaleme alınmış olup günümüze ulaşan tek Mâtürîdî eser olma özelliğine sahiptir. Akıl ve şeriatten hareketle yapılması gerektiğini savunduğu te’vîlin belirli ilkeler çerçevesinde (...) özellikle de luğavî anlamın dışına çıkmadan müteşâbih ifadelerin muhkemlere hamlederek yapılması gerektiğini belirtmektedir. Bu noktada çizdiği çerçevede olmayan ve uç noktalar olarak gördüğü Bâtinîlerin ve Hanbelîlerin te’vîl anlayışlarını da eleştirmektedir. Müteşâbih ifadeleri te'vîl etmeyi uygun gören Mâtürîdî-Hanefî geleneğin yaklaşımını ortaya koymasının yanında geç bir dönemde yazılan eser bu konuda ele alınan ifadelerin yorumuna dair zengin ve bilgilendirici bir içerik sunmakta ve müteşâbihlerin bütünsel anlaşılması yönünde imkân sağlamaktadır. Bu çalışma kapsamında müteşâbihe dair bir giriş, es-Semerkândî’nin hayatı ve eserin tenkitli neşri dikkatlere sunulacaktır. (shrink)

Research suggests that people tend to overweight arguments accompanied by neuroscientific terminology, which is dubbed as the seductive allure of neuroscience explanations (SANE) in the literature. Such an effect might be of particular significance when it comes to physicians and mental health professionals (MHP), given that it has the potential to cause significant bias in their understanding as well as their treatment approaches toward psychiatric symptoms. In this study, we aimed to test the SANE effect among Turkish medical students, and (...) assess its uniqueness by comparing it with a discipline that still maintains an important role in contemporary psychiatric training in Turkey: psychoanalysis. 109 medical students with a basic level of knowledge of psychiatry and clinical neuroscience were asked to rate the credibility of explanations of differing quality (good vs. circular) for psychological phenomena, followed by three types of information: none, neuroscientific (SNI) or psychoanalytical (SPI). Our findings showed that SNI significantly increased the judged quality of explanations for both conditions with the effect being more prominent for circular explanations. On the other hand, SPI had no effect on good explanations but enhanced the judged quality of circular explanations in a level comparable to that of SNI. For the first time, the SANE effect was replicated among medical students and provided preliminary data in favor of a similar effect for psychoanalytically oriented information. (shrink)