A. Klimczuk, Tworzenie kultury zatrudnialności, [in:] M. Juchnicka, Doradcze i edukacyjne aspekty reorientacji zawodowej i wsparcia zatrudnienia zwalnianych pracowników oświaty, Izba Rzemieślnicza i Przedsiȩbiorczości, Białystok 2015, pp. 113-156.

Przedmiotem pracy jest logika kombinatoryczna, gałąź logiki ufundowana przez tak ich autorów, jak Schönfinkel i Curry, której najbardziej znaczącą cechą jest tworzenie języków formalnych pozbawionych zmiennych. U pierwszym rzędzie przedstawia się pojęcia bazowe tego przedsięwzięcia, tj. teorię kombinatorów i teorię funkcjonalności. Podejmując i kontynuując rezultaty, jakie osiągnął Curry, autor poddaje analizie sposób, w jaki można otrzymać zupełny zbiór aksjomatów dla rachunku zdaniowego intuicjonistycznego, wychodząc od utworzenia zupełnego zbioru kombinatorów pierwotnych.

The article provides a compact review of the early modern science views of the nature of science, scientific method and knowledge, rationality and objectivity with respect to masculinity and femininity. Following primarily Galileo and Bacon's work, the author is interested in pointing out the most important ideas of the historically fixed ways of how people imagined the acquisition of knowledge, presented nature, understood the role of researchers, as well as what metaphors they applied in defining knowledge. Due to the vast (...) and diverse material, the aim is not to sketch a complete and detailed portrait of the ideal of modern science, but to explore to what extent gender-related issues were of any significance here. (shrink)

In the later phase of his work, Foucault was particularly interested in exploring the possibilities of creating our own subjectivity and presenting its ethical dimension. The notion of pastoral power as well as the distinction between morality focused on ethics and morality focused on a normative code played a significant role in this undertaking. The former turned out to be particularly important in the context of Foucault’s earlier findings, according to which, a subject is a social construct, a product of (...) regimes of power/knowledge. This was because pastoral power, although like any other kind of power it forms us from outside, strongly implies an active participation of the subject in the creation of himself. This kind of activity dominated also in morality focused on ethics which, according to Foucault, was practised by the Greco-Roman elites. In my text, I analyse the above themes in an attempt to show that in Foucault’s works they constitute the emancipation project of “new” morality. (shrink)

Observation of Reality and Theory Creation in Panagiotis Kondylis’ Thought In the first part of the paper the authors present an outline of the Polish perception of thoughts and ideas of Panagiotis Kondylis which has started to develop only recently. This is followed by demonstrating major issues present in the output of this Greek philosopher who was strongly linked both with Greece and with Germany. The paper closes with a discussion of Kondylis’ concept of theory creation demonstrated in his work (...) entitled Theorie des Krieges. Clausewitz – Marx – Engels – Lenin which was published in Stuttgart in 1998. Although the very foundation of his ideas is the theory of war by Carl von Clausewitz whom Kondylis perceived as a conceptual soul mate, the discussion per se is of a more universal nature and may pertain to the essence of developing any theory. The paper is to help the Polish reader to understand the ideas and thoughts of Kondylis, and thus to facilitate the perception of translations of his texts that were published in Studies in the history of philosophy. (shrink)

[Przekład] Ja immunologiczne jest naszym zreifikowanym opisem procesów, dzięki którym układ odpornościowy utrzymuje wyodrębnioną tożsamość organizmu i siebie samego. Jest to proces interpretacyjny, i żeby badać go w sposób naukowo konstruktywny, powinniśmy połączyć długoletnią hermeneutyczną tradycję pytania o naturę interpretacji ze współczesnym rozumieniem układu odpornościowego, pojawiającymi się technologiami badawczymi oraz zaawansowanymi narzędziami obliczeniowymi analizującymi dane sensoryczne.

Tworzenie nowych złożeń nominalnych w języku niemieckim należy zarówno do gramatyki, jak i do leksykografii. W artykule poruszono problem tzw. morfemu łącznikowego. Autor rozważa możliwość ich notacji leksykograficznej analogicznie do formantów deklinacyjnych.

Badania prezentowane w niniejszej publikacji miały na celu dostarczenie danych koniecznych do prowadzenia polskiej polityki zagranicznej rozszerzonej o wymiar samorządowy i obywatelski w województwie podlaskim. Głównym celem diagnozy było zbadanie, jak jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa oraz uczelnie wyższe nawiązywały współpracę transgraniczną z partnerami na Litwie, Białorusi, Ukrainie i w Rosji (Obwód Kaliningradzki). W publikacji wskazano miejsca największego potencjału, jak również barier na drodze do takiej współpracy w regionie. Zwrócono szczególną uwagę na kooperację tych podmiotów, łączenie swoich potencjałów i (...) tworzenie wspólnych projektów. * Studies presented in this publication were aimed at provide data necessary for the conducting of local government and citizenship dimension of the enlarged Polish foreign policy in Podlaskie region. The main objective was to investigate the diagnosis, as the local government units, non-governmental organizations, businesses and universities alluded cross-border cooperation with partners in Lithuania, Belarus, Ukraine and Russia (Kaliningrad). The publication indicated areas of the greatest potential, as well as barriers to such cooperation in the region. Particular attention was paid to the cooperation of these entities, combining their potentials and create joint projects. (shrink)

W artykule analizuję koncepcję improwizacji zapisaną w Jedynym wyjściu Witkacego. Pojęcie improwizacji charakteryzuje autor powieści jako swobodne wariacyjne tworzenie wywodzące się z natchnionej wizji. Wizję uważa Witkacy za najważniejszy, źródłowy element teorii artystycznej i praktyki twórczej. Analizuję również ślady improwizacji w rękopisie Jedynego wyjścia i opisuję grę między amplifikcjami a wizjami zapisanymi w improwizowanych fragmentach.

Teoria własności intelektualnej Kennetha E. Himmy ma na celu uzasadnienie prawa naturalnego do intelektualnej "zawartości" dzieł sztuki i wynalazków. Uważa się przy tym dość powszechnie, że ową zawartość stanowią obiekty abstrakcyjne. Himma proponuje modyfikację znanego argumentu Johna Locke'a z uwzględnieniem koncepcji wartości. Utrzymuje, że nawet jeśli obiekty abstrakcyjne istnieją przed ich rzekomym "stworzeniem", to ich "konsumpcja" nie jest możliwa, dopóki wynalazca lub artysta nie wykona określonej pracy. Praca ta ma jego zdaniem być niezbędna dla zapewnienia dostępu do tychże obiektów. Himma (...) interpretuje ten akt jako "tworzenie wartości" które uzasadnia przyznanie wynalazcom i artystom praw własności intelektualnej. W niniejszej pracy założenia na których opiera się teoria Himmy poddane są krytycznej analizie. Argumentuje się, że ludzka praca nie może zwiększyć dostępności obiektów abstracyjnych oraz że pojęcie wartości nie ma do nich zastosowania. Spostrzeżenie to podważa zasadność proponowanej teorii. Ponadto rozważana jest zasadność postulowanych przez Himmę praw. Argumentuje się, że prawa te są niemożliwe do wyegzekwowania w odniesieniu do obiektów abstrakcyjnych i nie implikują praw do kontroli nad obiektami materialnymi. (shrink)

Formułowane w ostatnim czasie przez postępowych Amerykanów zarzuty wobec cynicznej, konserwatywnej „weaponizacji” wolności słowa trafnie zwracają uwagę na tkwiący w niej aspekt hipokryzji. Przesłankę tych oskarżeń często stanowi jednak wolność słowa rozumiana „absolutystycznie” jako bezwzględne dobro. W istocie należy ją zawsze rozumieć jako coś, co prowadzi do innego celu: mającego wymiar obiektywny, subiektywny bądź intersubiektywny. Najczęstszą funkcją wolności słowa jest tworzenie warunków dla epistemologicznego poszukiwania prawdy. Zwracali na to uwagę liberałowie, tacy jak John Stuart Mill, oraz marksiści, tacy jak (...) Herbert Marcuse – twierdzący, że realizację tego celu utrudnia „represywna tolerancja” dla szkodliwych lub błędnych idei. Wolności słowa można bronić również ze względu na wpisaną w nią możliwość wyrażania indywidualnych opinii i uczuć, bez której nie ma mowy o jednostkowej autonomii. Trzecia funkcja wolności słowa ma charakter performatywny: język może służyć do działania w świecie. Współcześnie najczęściej mówi się w tym kontekście o ograniczaniu „mowy nienawiści” jako aktu przemocy symbolicznej, jednak konsekwencje tak rozumianej wolności słowa mogą być również pozytywne. Czwarty telos wolności wypowiedzi – semantyczny raczej niż epistemologiczny, ekspresywny czy performatywny – to tworzenie nowych znaczeń kulturowych bądź krytyka konwencjonalnych. Ponieważ wolność słowa może służyć jednej lub większej liczbie z tych funkcji, warto jej bronić również w niedoskonałym społeczeństwie, niezależnie od tego (przy całym szacunku dla Marcusego), że nie ma ona wartości bezwzględnej. (shrink)

Tekst omawia myśl Henryka Bergsona na temat twórczości artystycznej jako efekt „ewolucji twórczej”. Wyłanianiu się dzieła twórczego towarzysza dwa główne procesy, które utrwalaja relacje świata duchowego i materialnego: sympatia i asymilacja. Tworzenie można opisać za pomocą różnych technik, np. skupianie, mentalizacja, wykraczanie poza plan, selekcjonowanie, odwracanie przebiegów fizycznych w stronę przeciwna, obramowanie dzieła itd. Na poziomie analizy metafizycznej Bergson opisuje twórczość nie tyle jako relacje artysta–człowiek, ale jako relacje duszy artysty i świata natury, które wymykają się regułom logicznym.

Artykuł jest efektem krytycznej analizy rozważań Francisco Suareza nt. aktów ludzkich i ich współdziałania w procesie stanowienia prawa. Celem jest uporządkowanie, rozproszonych w różnych dziełach, rozważań jezuity. Tekst inspirowany był brakiem opracowań specjalistycznych w polskojęzycznej literaturze naukowej. Badania prowadzone były na tekstach źródłowych Hiszpana: De legibus ac Deo legislatore, De anima oraz De voluntario et involuntario in genere, deque actibus voluntariis in speciali. Suarez, jako jeden z najwybitniejszych filozofów renesansowych, wywarł olbrzymi wpływ na rozwój etyki i jurysprudencji. Sam temat jest (...) ciekawy i wymagający. Wymaga m.in. zrozumienia zasad i form działania głównych władz człowieka — intelektu i woli. Na kartach De Legibus jezuita rozpatruje czynność stanowienia prawa jako złożony akt ludzki prawodawcy. Hiszpan wyróżnia łącznie 6 aktów intelektu i woli, w następstwie których może powstać prawo oraz wiele aktów pośrednich, które mają wpływ na proces. Zdaniem filozofa tworzenie prawa dokonuje się poprzez wzajemne oddziaływanie na siebie aktów intelektu, który kieruje środki do celu, oraz woli, dążącej ku temu celowi zgodnie z kierownictwem intelektu. (shrink)

Grzegorczyk, A. O pewnych formalnych konsekwencjach reizmu.--Hiż, H. O rzeczach.--Kołakowski, L. Determinizm i odpowiedzialność.--Kotarbińska, J. Tak zwana definicja dejktyczna.--Ossowska, M. Norma prawna i norma moralna u Petrażyckiego.--Ossowski, S. Od "Kodeksu natury" do "Sprzysiężenia równych."--Lazari-Pawłowska, I. Tworzenie pojęć nauk humanistycznych według koncepcji Leona Petrażyckiego.--Pawłowski, T. Klasyfikacja sztuczna a klasyfikacja naturalna w biologii.--Pelc, J. Szkic analizy znaczeniowej terminu "ideologia dzieła literackiego."--Poznański, E. Operacjonalizm po trzydziestu latach.--Przełęcki, M. Postulat empiryczności terminów przyrodniczych.--Pszczołowski, T. Prakseologiczne pojęcie pracy.--Stonert, H. Analiza logiczna teorii atomistycznej w klasycznej (...) chemii.--Szaniawski, K. O indukcji eliminacyjnej.--Wallis, M. Koncepcje biologiczne w humanistyce. (shrink)

Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie narodzin, rozwoju i upadku prasy parafialnej w Polsce na przykładzie archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej. Ze względu na ilościowe i jakościowe bogactwo tego segmentu prasy, jego dogłębne zbadanie wymaga dalszych skrupulatnych badań, gdyż od przełomu lat 80. i 90. ubiegłego wieku niezliczone wydawnictwa powstawały, znikały, odradzały się z innym tytułem i zespołem redakcyjnym, po czym znów znikały. W artykule prześledzono tło historyczne województwa zachodniopomorskiego, które po II wojnie światowej zostało przyłączone do komunistycznej Polski. W efekcie wielu Polaków (głównie (...) katolików) z terenów utraconych na rzecz Związku Sowieckiego znalazło się w miejscu, gdzie Kościół katolicki praktycznie nie funkcjonował. Trudno byłoby zrozumieć szczególną rolę prasy parafialnej na Pomorzu Zachodnim bez znajomości szerszego kontekstu powstawania i spontanicznego rozwoju gazet parafialnych w skali kraju. Kwestie te zostały wyeksponowane w części opisującej działalność Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Prasy Parafialnej. W artykule poruszono także kwestie związane z typologią i systematyzacją pojęcia „prasa parafialna”. Ze względu na niedostatek, a często brak źródeł pisanych autor przeprowadził serię wywiadów z osobami zaangażowanymi w tworzenie czasopism parafialnych, które przeżywały swój rozkwit w latach 90. XX wieku. (shrink)