Two fundamental features of a liberal political community are usually identified in contemporary deliberations: there is an inevitable pluralism of visions of good and worthy life, blended into a wide range of religious, philosophical and ethical positions; those who are in power are under an obligation to set public matters in such a way as to avoid discrimination of any class of the ruled. In respect of and, it is presumed that the process of enacting, implementing and executing public law (...) shall be separated from any perfectionist moral position, because being impartial when making political decisions is a prerequisite for non-discriminatory politics. This kind of politics looks for proper, convincing and comprehensible reasons to establish a new legal standard of behaviour in the ‘public reason’ – a set of moral statements and political values commonly shared in an open, pluralistic and tolerant society, which does not provide decisive answers to any questions about the meaning of life and does not bring us closer to discover its ideal. This article tries to reproduce the main notions and ideas of leading, contemporary liberal philosophers – John Rawls and Charles Larmore – that deal with the very nature of impartiality of a liberal state and the ability of policymakers to be impartial. It also presents the critical views of Stephen Macedo and Nicholas Wolterstorff, who question the possibility of building a neutral state. (shrink)

The paper argues that a good philosophical investigation employs various methods, but there exists a constant temptation in philosophy to become obsessed by one method as opposed to another. It was once supposed to be two rival methods for practicing analytical philosophy: the ordinary language method and the formal logic method. Yet, those methods were not genuinely rival, as they were usually used to answer different questions. A method supposed to be in opposition to the analytic methods was developed by (...) phenomenology. The phenomenological method — suitable for analyzing phenomena of our own experience — is not however applicable to certain important philosophical issues. One of them is: how do we get from sound to meaning? The answer to this question provided by the Heideggerian method proves that phenomenologists cannot hear the question and cannot grasp the answer given by the author, for they mistakenly think that the question: \"what is the logical relation between sound and meaning\" is reducible to the phenomenological question; how does it seem to the agent. The same problem arises with regard to social reality. Thus, the phenomenological method is inadequate to answer such questions, because it does not allow to recognize the distinction between brute facts and reality built upon them (such as institutional facts), and logical relations between them. Phenomenology will enable us to begin the investigation, but in order to keep going with the investigation we should go beyond the level of phenomenology to the level of underlying logical structures. The lesson to be drawn from the above considerations is that there is a variety of methods suitable for philosophical investigations and the general principle is to let the nature of the problem dictate the method for its solution rather than letting the nature of methods dictate the sort of problems regarded as important. (shrink)

The aim of the paper is to evaluate the usefulness of W.V.O. Quine's criterion for establishing the ontological commitments of a theory. At the outset, Quine's conception is reconstructed. It is argued that Quine does not provide a particularly clear exposition of the procedure of establishing ontological commitments. It is further maintained that - on a persuasive interpretation - one should distinguish several concepts associated with Quine's conception. These are: ontology, domain tolerated by an ontology, ontological commitments type 1 (categorical), (...) ontological commitments type 2 (individual). Then, the procedure itself is reconstructed. It is argued that it consists of three stages: (1) the reduction of the analyzed theory to so-called basic existential propositions; (2) the paraphrase of the basic existential propositions into the formulae of the I order logic; (3) the reconstruction of the ontology presupposed by the given theory as well as of the ontological commitments type 1 and type 2. The final part of the paper contains three objections against Quine's conception. It is argued, first, that it is impossible to reconstruct the ontology presupposed by the given theory as it requires that the same or a richer ontology is already in use. Second, Quine's procedure is based on a vicious circle: one needs to know the ontological commitments in order to reconstruct them. Third, if one assumes that Quine's procedure is applicable to uninterpreted theories, it is impossible to determine the domain of these theories. The conclusion of the paper is that Quine's criterion seem useless. (shrink)

The subject matter of the paper is an analysis of the role of 'wit' in J. Locke's "An Essay Concerning Human Understanding". The analysis shows that this apparently marginal issue plays in Locke's text ambivalent role. Interpreted by Locke as assemblage of ideas on the basis of their similarity, wit is, on the one hand, explicitly excluded from the domain of philosophy and situated within the sphere of aesthetic pleasure. On the other hand wit is an implicit constitutive element of (...) a number of "Essay's" important philosophical issues, especially those of mind and of ideas formation. The analysis of wit may also be regarded as a contribution to the history of the philosophical treatment of wit and some related problems, such as inventiveness. (shrink)

The notion of so-called "postulated ontology" appears in the context of a well- -known thesis of the underdetermination of scientific theories by empirical data. It is argued in the paper, that the conviction of the existence of some kind of relation between a given theory and ontological ideas can be derived from this thesis, regardless of its particular form. Therefore, certain solutions to classical philosophical questions can be obtained, in principle, by careful inspection of scientific achievements. However, if the thesis (...) of underdetermination holds, such philosophical solutions are not imposed by science itself. In order to arrive at some kind of ontology based on science, it seems necessary to accept certain philosophical presuppositions in the first place. This, and the fact that scientific theories change in time show that although such a kind of ontology is possible, and perhaps desirable, it can never be ultimate. (shrink)

Civil law norms give a considerable space for ethical value judgments. In this respect, the key role is played by the provisions called “general clauses” that refer to extra-juridical value judgments and oblige to take them into account in the process of deciding in civil law cases. The purpose of such clauses is to ensure the necessary flexibility of law and to influence the shaping of proper human relations. In the field of economic activity they are to favour the attitudes (...) of honesty, of mutual trust and of readiness to serve others – the values which constitute a basis for the system of free market competition. A separate question is how to realize these assumptions in the practice of adjudicating which remains the task of courts and tribunals and their case law. (shrink)

This short note is a summary of the talk given at the Adam Mickiewicz University in Poznań during the conference on Philosophy of Mathematics, III , on October 17, 2011. We suggest to understand mathematical intuition as a collection of (verbalized) judgments constituting the core of the context of discovery in mathematics. Mathematical intuition is present not only in the axioms: it can be observed in mathematical research practice as well. A few examples of mathematical intuition in action are given. (...) We discuss the dynamic character of mathematical intuition, trying to reveal the sources of the corresponding changes of intuitive views in mathematics. There are several such sources, e.g.: paradoxes, new research programs (for instance, the program of arithmetization of analysis), explicit definitons of concepts understood so far in an intuitive way, and – of course – the development of the mathematical knowledge itself. We devote special attention to the distinction between standard, exception, and pathology. Finally, we say a few words about conflicts of intuitions in mathematics. (shrink)

A philosopher of politics should not be a social engineer, even if he were to dabble in piecemeal engineering, in Popper’s sense; he should rather be a social surveyor, responsible for measuring a plot of land for development, for which politicians should in turn be responsible. That measured land is ordered by a system of philosophical notions and critical studies, together with comments on the history of political thought. One of the outcomes of a philosopher’s work should be an ordered (...) thought, i.e. objective knowledge that includes genesis and evolution of philosophical notions, relationships between ideas, and presentation of the cultural background, from which those ideas originated. In this reconstruction work a philosopher of politics needs to move in between the allowed boundaries of the text under analysis. A philosopher does what others cannot do due to the separation of exact sciences from philosophy. Therefore, a philosopher is not beyond scientific inquiries; he can use them as confidently as representatives of those sciences. It can be argued that a philosopher has a unique position in the social life of every group. (shrink)

Several remarks on the book by Professor Andrzej Kisielewicz, Logic and Argumentation. Practical Course in Critical ThinkingProfessor Andrzej Kisielewicz’s book concerns active forms and methods of teaching logic, also outside the context of university education. It possesses prac­tical value and may also be an auxiliary material for, among others, high school students. Despite some shortcomings, such as unjustified ascription of the status of hypothesis to statements, a flawed definition of the methodological and epistemological concept of a historical fact, it contains (...) many valuable and original logical propositions pertaining to critical and logical thinking.Undoubtedly, the book will be useful in education and helpful in introducing teachers and learners to using grammatical and logical rules. It will allow the reader to detect post-truth in the media or the shuffling of premises in argumentation. After implementing indispensable corrections and additions, it should become an obligatory reading — not only in the context of university education. (shrink)

The aim of the paper is to study the role and features of proofs in mathematics. Formal and informal proofs are distinguished. It is stressed that the main roles played by proofs in mathematical research are verification and explanation. The problem of the methods acceptable in informal proofs, in particular of the usage of computers, is considered with regard to the proof of the Four-Color Theorem. The features of in-formal and formal proofs are compared and contrasted. It is stressed that (...) the concept of an informal proof is not precisely defined, it is simply practised and any attempts to define it fail. It is — so to speak — a practical notion, psychological, sociological and cultural in character. The second one is precisely defined in terms of logical con-cepts. Hence it is a logical concept which is rather theoretical than practical in char-acter. The first one is — in part at least — semantical in nature, the second is entirely syntactical. A proof-theoretical thesis, similar to the Turing-Church Thesis in the re-cursion theory, is formulated. It says that both concepts of a proof in mathematics are equivalent. Arguments for and against it are formulated. (shrink)

In the paper I present and analyze the most common arguments in a favor of epistemic contextualism i. e. the thesis that the truth-value of a given knowledge report varies with the context of its attribution. I point out why these arguments seem to be unsound or inconclusive. I also appeal to recent empirical studies carried out lately by Joshua May, Walter Sinnott-Armstrong, Jay G. Hull and Aaron Zimmerman whose results suggest that the contextualists’ intuitions concerning the evaluation of knowledge (...) attributions are not so commonly shared among competent speakers and therefore probably false. It follows from the study that the most common evaluations we make are contradict those predicted by the contextualists. (shrink)

In the paper the idea of the well-known anti-realistic argument from the so-called pessimistic meta-induction is considered. It is ascertained - contrarily to the widespread belief - that Larry Laudan is not the author of the argument, however he has noticed many of its essential aspects, especially the problem of historical continuity between changing scientific theories. It seems that as the author of the argument should be regarded rather Hilary Putnam. A similar idea of pessimistic meta-induction was already anticipated in (...) the work of Henri Poincaré. The paper finishes with conclusion, that scientific realism as a philosophical position has to take into account both the problem of the empirical success of scientific theories and the problem of continuity between them. (shrink)

A calculus of properties due to Żabski [1982] is outlined and criticised. Some of its theorems are claimed to fail to account for the relevant onotological intuitions and some to fail to be true. The argument in its favour from co-extensional nonidentical properties is challenged. In conclusion, the need for a calculus of properties in general is doubted.

An article is an introductory analysis of concept of religious belief in the language of logic. In its first part, there is a comparison of the concept of religious belief with the concept of scientific belief, next part is a presentation and analysis of Bocheński’s conception of rationality of religious beliefs, and the third part of article is an attempt of analysis of Aquinas conception of faith in the light of contemporary logic.

The article presents the results of research conducted in the master degree thesis, prepared at the Institute of Theory of Literature, Theatre and Audiovisual Arts, University of Lodz, under the supervision of prof. Assoc. Jarosław Płuciennik. First I present a theoretical and methodological frame of analysis of the text (especially taken form cognitive psychology of concepts: category, categorization, prototype and similarity), the second I present interpretation of terminology in relation to the concept genre and based on it doing a cognitive (...) analysis such categories as: epic poem, heroic poetry or monk heroic poetry, based on Trans-Atlantyk by Witold Gombrowicz. The summary is an attempt to reference the conclusions derived from the analysis to the debate on the nature of the two aestethic categories – ‘style’ and ‘stylization’. These concepts are not – I suppose – immanent properties of the text, but mental constructs, first existing on mind of cognizing person. The cognitive methodology allows this aspect capture and describe. (shrink)

Artykuł jest zaproszeniem do ponownego namysłu nad nienową i niekoniecznie oryginalną kwestią — rolą metafory w pisarstwie naukowym. Bezpośrednim pretekstem jest metafora kompasu, mapy i treningu, a w innym planie „starych bukłaków, do których wlewa się młode wino”. Figur tych używa Sebastian Gałecki jako swoistego zwieńczenia swojej rozprawy Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki, konfrontującej koncepcje: etyki sprawności charakteru (cnoty) (Alasdair MacIntyre), sumienia (John Henry Newman) i nowej teorii prawa naturalnego (John Finnis). Pozostawiając na uboczu istotę treści rozprawy, próbuję rozpoznać (...) class='Hi'>kilka kwestii i zagrożeń związanych ze stosowaniem przez autorów metafor. Uchodzą one, w nomenklaturze Umberto Eco, za „gorące” i metodologicznie podejrzane elementy tak samej refleksji, jak i sposobu pisania w nauce. Mimo wątpliwości i zastrzeżeń wobec metafory jako figury „nienaukowej”, chciałbym bronić prawa do jej poprawnego używania w filozofii, szczególnie – etyce. Za przykład takiego właśnie użycia uważam ich zastosowanie w książce Sebastiana Gałeckiego. (shrink)

Artykuł przedstawia grecki ideał człowieka cnotliwego prezentowany w koncepcji Arystotelesa w kontraście do odpowiednika tego ideału obecnego w kulturze chrześcijańskiej (Tomasz z Akwinu, Jan Duns Szkot). Pewne elementy etyki Arystotelesa wzbudzały bowiem kontrowersje, szczególnie elitaryzm oraz model megalópsychos i musiały zostać w etyce chrześcijańskiej przekształcone. Ze względu na nowy model antropologiczny (człowieka jako istoty grzesznej) pojęcie cnoty uległo pewnej modyfikacji zwłaszcza w nurtach woluntarystycznych, gdyż cnotliwy człowiek, mimo posiadania dobrego charakteru, jest w ramach takiej wizji podatny na upadek. Artykuł prezentuje (...) koncepcję relacji przyczynowej między cnotą a wolną wolą, odnosząc się do uwag Tomasza z Akwinu i Jana Dunsa Szkota. Ponieważ nie ma miejsca na libertariańsko pojętą wolną wolę w etyce Arystotelesa jego cnotliwy ideał moralny jest w pewnym sensie ideałem zamkniętym w swojej doskonałości. Różnica pomiędzy perspektywą chrześcijańskiej i greckiej etyki polega na tym, że w etyce chrześcijańskiej podmiotowość realizuje się bardziej w wolnych aktach podmiotu niż w praktycznej racjonalności. Tym samym cnota nie może determinować wolnej woli w sposób, który odbierałby woli liberatriańsko pojętą wolność. (shrink)

From Fichte to Kant and back. Several considerations on Marek J. Siemek’s concept of transcendentalism: The basic interpretation claim presented in Marek J. Siemek’s book is that Kant created a completely new level of philosophical reflection, for which the epistemological question remains characteristic. This question — in contrast to the epistemic questions posed before Kant — neither solely focuses on the problem of the ontic structure of the reality nor it does on the cognitive conditions which enable a subject to (...) get to know the latter. The epistemological question deals with the very relationship that occurs between the cognition and the reality and constitutes both the ontological and cognitive conditions of knowledge. According to Siemek, Kant developed a transcendental perspective, but only Fichte was able to fully develop it, while Kant dealt with interweaving epistemic and epistemological threads. However, one can defend the thesis that Kantian solutions, on the one hand, are much more strongly situated on the epistemological level of reflection than Siemek was ready to admit, and on the other hand, they offer a weaker model of transcendentalism which — in contrast to the stronger Fichte’s model — explores only the impassable limits of transcendental reflection. (shrink)

The author presents an intellectual profile of an Italian philosopher, Danilo Zolo, one of the most interesting thinkers on the contemporary philosophical scene. In his works, Zolo submits an analysis of the contemporary world. The paramount objective he pursues, however, is an attempt at answering questions from the domain of the philosophy of law and the philosophy of politics, including, primarily, the philosophy of global politics. The issues he subjects to scrutiny include the universal character of human rights, the equality (...) of individuals and societies and the sovereignty of states in the era of globalisation, the issue of a choice of a concept of justice, and a definition of the concept of war and terrorism as seen against the background of global structures and the events of recent decades. (shrink)

The paper is an attempt to reconstruct difficult and problematic, but on the same time vital and crucial, links between liberalism and eurocentrism. That relationship is considered as a result of mutual self-seeking and profit-seeking with the process of colonization as historical and formational “epicenter” of European Modernity. Colonization, the “expansion of Europe” demanded an ideological background and backup which in reverse were fostered and strengthened by the opportunity of belonging to the extensive “colonial space-time”. “Rise of the west” together (...) with “technologies of colonization”, refined and perfectioned during the era of “the long sixteenth century”, would have been inconceivable without a presence of specific “ontology” – the possessive individualism conceptualized and analyzed by C.B. Macpherson in his works on liberal (liberal-democratic) political theory. (shrink)

Nawiązując do artykułu polemicznego Jolanty Koszteyn Problem poczucia a problem kreacji dusz ludzkich. Refleksje na temat artykułu Stanisława Ziemiańskiego pt.: Jedna czy wiele dusz? trzeba stwierdzić, że jest w nim wiele cennych doprecyzowań, za które dziękuję, m.in. jest w nim odróżnienie traducjanizmu i generacjonizmu. Termin „traducjanizm" jest czyściej używany, ale dla tematu duszy rzeczywiscie lepszy byłby termin „generacjonizm". Ewolucja poglądów św. Augustyna na genezy duszy jest interesująca, choć w artykule idzie głównie o traducjanizm.

Nawiązując do artykułu polemicznego Jolanty Koszteyn Problem poczucia a problem kreacji dusz ludzkich. Refleksje na temat artykułu Stanisława Ziemiańskiego pt.: Jedna czy wiele dusz? trzeba stwierdzić, że jest w nim wiele cennych doprecyzowań, za które dziękuję, m.in. jest w nim odróżnienie traducjanizmu i generacjonizmu. Termin „traducjanizm" jest czyściej używany, ale dla tematu duszy rzeczywiscie lepszy byłby termin „generacjonizm". Ewolucja poglądów św. Augustyna na genezy duszy jest interesująca, choć w artykule idzie głównie o traducjanizm.

Współcześnie próby systematyzowania sztuki na podstawie jej wartości zastępują raczej teorie opisowe, które stronią od jej ocen. Co więcej, refleksja postmodernistyczna, zmieniając swój stosunek do sztuki niskiej, skutecznie zatarła różnice w hierarchizacji walentnych treści sztuki. Wzmocnienie głoszonych w awangardzie programowych tez zmierzających do unieważnienia dotychczasowych kryteriów postaw oceniających wartość sztuki przyszło wraz z tzw. filozofią postmodernizmu. Założenia postmodernizmu ukazują wizję sztuki współczesnej, która osiągnęła kres swoich możliwości twórczych, innymi słowy nie ma współczesnej możliwości powiedzenia w sztuce czegoś nowego, co nie (...) będzie tylko cytatem, powtórzeniem, rekapitulacją tego, co już w sztuce było. Tego rodzaju hipoteza zakłada, że wyobraźnia ludzka jest zbiorem skończonych możliwości, a w procesie rozwoju kultury doszliśmy w czasach współczesnych do punktu, w którym wszystkie możliwe kombinacje zostały już wykorzystane. W tej sytuacji możemy albo przyjąć postawę zniechęcenia, albo sięgnąć do czasów minionych i wyselekcjonować poszczególne elementy, zestawiając je w eklektycznej kombinacji tak, aby nosiły znamiona nowości. Ale, aby przeprowadzić ten eklektyzm, który ma spełniać pozory nowości, trzeba wyjść od zwątpienia w kategorię racjonalnego rozumu, czyli braku wiary w naturalny porządek świata. Tylko wtedy głównym operatywem na gruncie kultury pozostanie wszechobecna ironia. I w tym duchu, zgodnie z założeniami postmodernizmu, należy czytać tzw. wielkie narracje historyczne, czyli systemy filozoficzne, religie, projekty społeczne czy też teorię sztuki. Obecne w historii narracje należy traktować jak wielkie literackie opowieści, które, być może, mają ciekawą fabułę, ale nie są prawdziwe i nie wychodzą poza zdawkowy komentarz. Katalog często stawianych hipotez wybranych i omówionych w artykule wskazuje na ich niejasną i często wadliwą konstrukcję. Nie oznacza to jednak niemożności stawiania pytań o wartościowanie na gruncie estetyki. Należy pamiętać, że pewne kwestie pozostają niezmienne w ocenie sztuki. Kryterium oceny dzieła sztuki uzyskane na podstawie cech empirycznych pozostaje niezmienne, a zatem to, co nazywamy kwestiami warsztatowymi, może przejść jako pierwsza przesłanka uznania, bądź nie, dzieła sztuki za wartościowe. Podobnie na bazie pewnej fikcji wizualnej urzeczywistniane są wartości, które nie są dostępne w świecie realnym, tym samym nie pełnią funkcji czystej repetycji doświadczenia ze świata realnego, więc mogą zaistnieć w świecie sztuki. Tym samym wartość sztuki może być mierzona skalą wprowadzenia do doświadczenia podmiotu poznającego czegoś, czego dotąd podmiot nie doświadczył. (shrink)

Celem artykułu jest ukazanie złożonego i w dotychczasowych dyskusjach rzadko analizowanego charakteru niewiary religijnej. Artykuł dotyczy pojęć wiary i niewiary religijnej w ujęciu Stanisława Judyckiego i św. Tomasza z Akwinu. Ukazano, że między ich poglądami zachodzi spora zbieżność, mimo odmiennych punktów wyjścia ich filozofowania. Omówiono cztery składniki wiary religijnej wyróżnione przez Judyckiego (przekonania o istnieniu Boga, postawę moralną polegającą na pragnieniu dobra, zaufanie do Boga i świadomość obecności Boga), a następnie pokazano złożony charakter niewiary religijnej, którą może determinować brak przynajmniej (...) jednego ze składników wiary. (shrink)

Nawiązując do artykułu polemicznego Jolanty Koszteyn Problem poczucia a problem kreacji dusz ludzkich. Refleksje na temat artykułu Stanisława Ziemiańskiego pt.: Jedna czy wiele dusz? trzeba stwierdzić, że jest w nim wiele cennych doprecyzowań, za które dziękuję, m.in. jest w nim odróżnienie traducjanizmu i generacjonizmu. Termin „traducjanizm" jest czyściej używany, ale dla tematu duszy rzeczywiscie lepszy byłby termin „generacjonizm". Ewolucja poglądów św. Augustyna na genezy duszy jest interesująca, choć w artykule idzie głównie o traducjanizm.

W niniejszym artykule omawiam koncepcję zdań normatywnych Johna R. Searle’a. Przeprowadzona analiza ma służyć wykazaniu jej wiarygodności. Również jej autor w 2021r., po ponad pół wieku od jej pierwszego sformułowania, mimo bardzo licznych dyskusji prowadzonych w przeciągu tego czasu, stwierdza, że podtrzymuje twierdzenie o ważności i trafności tej koncepcji, a w szczególności także słynną już tezę o możliwości dokonania inferencyjnego przejścia od zdań o faktach do zdań o powinnościach (Searle 2021, 3–16). Twórca powszechnie znanej teorii czynności mowy przekonuje, że (...) niektóre zdania normatywne wynikają pojęciowo ze zdań faktualnych (opisowych). Analizuję szczegółowo jego argumentację, usiłując wyjaśnić, jak należy rozumieć jego tezę, że mówienie o tzw. błędzie naturalistycznym samo w sobie może być błędem. Skupiam się przy tym na istocie wynikania (poprawnych inferencji) oraz warunkach prawdziwości zdań normatywnych. Rozważenie różnych możliwości interpretacji tezy i argumentów Searle’a jest zarazem uzasadnieniem twierdzenia, że są one poprawne i zachowują swoją aktualność. Wyjątkowym elementem koncepcji Searle’a, z którym polemizuję, jest jego twierdzenie o rzekomo samoistnie motywującej mocy aktów mowy, np. dokonywania obietnicy. (shrink)

W niniejszym tekście próbuję krytycznie przeanalizować artykuł Saula Smilansky’ego o modlitwie prośby z punktu widzenia filozofii i teologii tomistycznej. Najbardziej kontrowersyjne wydają mi się następujące elementy: 1. Odmowa zastosowania zasady podwójnego skutku do jednego z opisanych w artykule przypadków. Uważam, że ta odmowa jest zakorzeniona w wątpliwym rozumieniu prawa do obrony samego siebie; 2. Niedocenienie roli sprawiedliwej kary w rządach Opatrzności; 3. Nieznajomość albo niechęć do wprowadzenia pojęcia „dopustu Bożego”; 4. Nie do końca trafne psychologiczne spostrzeżenia dotyczące ludzki modlących się (...) do Boga o pomoc w skrajnie trudnych okolicznościach. Najogólniej rzecz ujmując, większość problemów poruszana przez Smilansky’ego tylko akcydentalnie dotyczy zagadnienia sensowności modlitwy prośby. Powstanie tych problemów wiąże się raczej z takimi a nie innymi rozwiązaniami problemów moralnych niż z modlitwą prośby jako taką. (shrink)

A particular kind of communication with God is the linguistic form of prayer. The theoretical analysis of each act of communication calls for a reference to the applied theory of communication. In reference to prayer it is appropriate, inasmuch as we accept the standpoint according to which the relations between God and man should be described in line with the achievements of science (A. Peacocke). Thus Peacocke describes the communication between God and man. His description is based on the assumption (...) about God\'s self-limitation to adjust to His recipient. This assumption results from the acceptance of the relay theory of communication. According to this theory, the contents of the recipients\' message (in this case God) must be reproduced by the recipient (in this case man). This theory is inappropriate to describe the acts of communication between God and man. The theory of relevancy is more appropriate for the description of this kind of relation of communication. According to this theory, it is the recipient that decides about the contents of the message. The theory does not require that self-limitation should be assumed when describing prayer as an act of communication with God. According to this theory, God, being the addressee of the acts of prayer fully understands the contents and intentions of the message. Man (the sender) may only hope that he has appropriately performed an act of communication. (shrink)

Celem pracy jest omówienie rozwoju koncepcji na temat roli logiki formalnej z punktu widzenia filozofii marksistowskiej. Można zaryzykować twierdzenie, że ogólnie biorąc, każdy system filozoficzny "zmusza" wyznawców lub zwolenników do określania pozycji w odniesieniu do innych nauk. Jeśli zaś idzie o stosunek filozofii marksistowskiej do logiki formalnej to w ostatnim półwieczu znaleźć można aż trzy koncepcje na ten temat. I tak, w latach dwudziestych i trzydziestych logika formalna uważana była przez marksistów za teoretyczny wyraz antydialektycznego sposobu myśli burżuazyjnej. Kolejny okres (...) - lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte to okres godzenia logiki formalnej i dialektyki i wreszcie w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych zdecydowano się na odseparowanie tych dwóch rzeczy. (shrink)