Jedno od najznačajnijih pitanja u filozofiji morala jest predstavljaju li moralni zahtjevi ujedno i razloge za djelovanje prema kojima se trebaju ravnati sve racionalne osobe. Prema jednoj koncepciji, moralni apsolutizam tvrdi da sve racionalne osobe imaju dovoljan razlog da poštuju moralne zahtjeve. Prema tom shvaćanju, moralni relativizam je tvrdnja da neće svi racionalni djelatnici imati dovoljan razlog da poštuju iste moralne zahtjeve. manje je istraženo pitanje što se događa ako pokušamo povezati filozofski naturalizam s pitanjem daju li moralni zahtjevi (...) razloge za djelovanje svim racionalnim djelatnicima. u ovom radu bavimo se potonjim pitanjem. neki autori smatraju da prihvaćanje filozofskog naturalizma nije važno za ovo pi- tanje. Drugi autori smatraju da filozofski naturalizam implicira relativizam u pogledu praktičnih razloga koji nije spojiv s moralnim apsolutizmom. u radu argumentiramo za to da su oba gledišta donekle ispravna. tvrdimo da ako se naturalizam shvati kao ontološka tvrdnja onda se možemo složiti s time da naturalizam ne igra ulogu u razrješenju debate između relativista i apsolutista. međutim, ako se naturalizam shvati kao metodološko gledište, onda smatramo da naturalizam podržava relativizam u pogledu praktičnih razloga, tj. ideju da moralni zahtjevi ne pružaju razloge za djelovanje svim racionalnim djelatnicima. (shrink)

Rad razmatra predavanja o globalnoj etici koje je držao John Dewey tijekom svojih međunarodnih putovanja, posebno tijekom dvije godine koje je proveo u Kini . Tvrdim da je Deweyev naturalizam, utemeljen na uvažavanju načina na koje se djelo Charlesa Darwina može primijeniti u humanističkim disciplinama, pruža modele za međukulturalnu etičku diskusiju. Smatram da se neke prepreke uvažavanju Deweyevog doprinosa globalnoj etici mogu naći u pogrešnim čitanjima i krivim interpretacijama njegovog djela, poput onih koje je razvio Roberto M. Unger. Naposljetku, (...) smatram da postoji mala vjerojatnost pojave globalne etike sve dok ljudi ne nadiđu uske nad-naturalističke i ne-naturalističke dogme i ne prihvate naturalističke svjetonazore. (shrink)

This paper argues that Marquis de Sade is a more original and relevant Enlightenment philosopher than it is commonly thought. We argue that de Sade is a notable author and a noteworthy naturalist thinker in contemporary times as well, concerning modern science, organized religion, (homo)sexuality, political violence and prevalent sociocultural norms. In order to demonstrate these claims, we thoroughly analyse de Sadeʼs philosophies of naturalism and materialism, i.e., his metaphysics and his radical ethics of “immorality”, based on viewing (human) Nature (...) as a sole organizing, creative and destructive principle. Furthermore, we detail his atheist and anti-theistic arguments, which he consistently uses to reject the possibility of a God and all supernatural beings, coupled with his social and political criticism of a faith-based society. Thus, we outline the philosophical arguments that made him a controversial, infamous and denounced thinker, and which socially distanced him from the prevailing philosophical milieu. We also argue for the possibility that he deserves a more prominent place in the history of philosophy which is not congruent with the various “rehabilitative” and “revisionist” narratives regarding de Sade as an early champion of the Counter-Enlightenment, anti-science and postmodernism. (shrink)

In this article I look at some the issues, problems and self-imposed dilemmas that emerge from Harry Frankfurt’s well-known essay ‘Freedom of the Will and the Concept of a Person’. That essay has exerted a widespread influence on subsequent thinking in ethics and philosophy of mind, especially through its central idea of ‘second-order’ desires and volitions. Frankfurt’s approach promises a third-way solution to certain longstanding issues – chiefly those of free-will versus determinism and the mind/body problem – that have up (...) to now resisted the best efforts of philosophical deliverance or therapy. It looks very much like the kind of answer that would avoid the ‘high priori road’ of any Kantian or suchlike metaphysical approach by adopting a broadly naturalized conception of human moral agency while not going so far down the path toward wholesale ethical naturalism as to lose the benefits that come with the Kantian conception. However I suggest that this appearance is deceptive and that Frankfurt’s way of addressing these issues – especially his leading idea of second-order desires and volitions – lies open to a long-familiar range of objections from both a naturalist and a strong autonomist quarter. More specifically, I show that his notion of moral will as possessing a multiplex structure whereby higher-order volitions can reject or countermand the promptings of unregenerate first-order desire is one that must inherently give rise to various problems of a logical, metaphysical, and – most importantly in this context – ethical character. I conclude that a thoroughgoing naturalism is the only response that can meet the kinds of challenge increasingly mounted from various scientific quarters, notably those of neurophysiology and cognitive psychology.U ovome članku razmatram neka pitanja, probleme i, kako mi se čini, samonametnute dileme koje proizlaze iz dobro poznatog ogleda Harryja Frankfurta “Freedom of the Will and the Concept of a Person”. Taj je ogled izvršio široki utjecaj na kasnije mišljenje u etici i filozofiji uma, naročito svojom središnjom idejom želja i htijenja “drugog reda”. Frankfurtov pristup obećava rješenje u obliku trećeg puta određenih starih problema – uglavnom problema odnosa slobodne volje i determinizma te odnosa uma i tijela – koji su se dosad opirali najboljim naporima filozofskog rješavanja ili terapije. On veoma nalikuje onoj vrsti odgovora koji apriorni put bilo kakva kantovskog ili sličnog metafizičkog pristupa želi izbjeći usvajanjem u širokom smislu naturalizirane koncepcije ljudskog moralnog djelovanja, ali tako da ne ode toliko daleko u smjeru etičkog naturalizma da izgubi prednosti koje su povezane s kantovskim pristupom. Tvrdim, međutim, da takav izgled vara i da je Frankfurtov način pristupanja tim pitanjima – a naročito njegova glavna ideja želja i htijenja drugog reda – podložna odavno poznatim prigovorima koji dolaze kako od strane naturalistâ tako i od strane strogih autonomista . Konkretnije, pokazujem da njegov pojam moralne volje kao nečega što posjeduje kompleksnu strukturu, čime htijenja višeg reda mogu odbaciti ili poništiti poticaje pokvarene želje prvog reda, jest takav da inherentno mora izazvati različite logičke, metafizičke i – što je u ovome kontekstu najvažnije – etičke probleme. Zaključujem da je posvemašnji naturalizam jedini odgovor koji može izaći na kraj s izazovima koji se sve više upućuju iz različitih znanstvenih krugova, naročito iz područja neurofiziologije i kognitivne psihologije. (shrink)

Ovaj rad rekonstruise Modernu prateci njena dva najvaznija pravca filozofije prava: pravni naturalizam i idealizam.

O presente artigo trata da geografia da violência urbana na cidade do Rio de Janeiro. Mostra como a ação do Estado está permeada por ignorâncias acerca das lógicas de experiências espaciais com que se organizam e operam as classes populares trabalhadoras do Rio de Janeiro. O objetivo é estimular uma discussão que impulsione as análises para além dos discursos estigmatizadores com relação à população favelada. A metodologia adotada assemelha-se às sinuosidades dos becos e vielas, visto que optamos em nos entranhar (...) empiricamente na concretude do espaço favelado e, também, nas re-leituras das narrativas marginalizadas, dos compositores que há décadas oferecem pistas para que possamos esboçar um mapeamento das lógicas de sociabilidades e das experiências de espaço dessa população. Assim, podemos afirmar – ainda que hipoteticamente – que os mecanismos convencionais de análises e os instrumentos metodológicos fundamentados no distanciamento dos seus “objetos” são insuficientes para uma mínima compreensão do que se passa nos cotidianos de opressão e resistências das classes populares. O máximo que se tem alcançado historicamente, tanto com as pesquisas quantitativas acerca do tema quanto com os apelos midiáticos, é a forte influência na construção de discursos universalistas que naturalizam a criminalização dos citadinos mais pobres e as suas lógicas de integração-sobrevivência nas cidades. (shrink)

In this paper we shall concentrate on the issue of those ways of knowing in mathematics that have traditionally been taken to support apriorism. We shall do it by critizing pragmatic naturalism in the philosophy of mathematics, and in particular its historical approach in denying any role to apriority in mathematical epistemology. The version of pragmatic naturalism we shall be analyzing is Kitcher’s. In the paper we shall first set out a brief survey of the relevant features of Kitcher’s pragmatic (...) naturalism in the philosophy of mathematics and then indicate the points that provoke our disagreement.U ovome radu ćemo se koncentrirati na pitanje onih načina spoznaje u matematici za koje se tradicionalno smatralo da podržavaju apriorizam. To ćemo učiniti kritizirajući pragmatički naturalizam u filozofiji matematike, posebice njegov povijesni pristup u negiranju ikakve uloge apriorizma u matematičkoj epistemologiji. Verzija pragmatičkog naturalizma koju ćemo razmatrati je Kitcherova. U radu ćemo prvo iznijeti sažeti pregled relevantnih obilježja Kitcherovog pragmatičkog naturalizma u filozofiji matematike te potom naznačiti točke koje izazivaju naše neslaganje.Dans cet article, nous nous concentrerons sur la question des modes de la connaissance en mathématiques qui ont traditionnellement été considérés comme soutenant l’apriorisme. Nous le ferons en critiquant le naturalisme pragmatique dans la philosophie des mathématiques, notamment son approche historique de la négation de tout rôle de l’apriorité dans l’épistémologie mathématique. La version du naturalisme pragmatique que nous analyserons est celle de Philip Kitcher. Dans l’article, nous présenterons d’abord un court examen des aspects pertinents du naturalisme pragmatique de Philip Kitcher dans la philosophie des mathématiques, puis indiquerons les points qui suscitent notre désaccord.Im vorliegenden Paper konzentrieren wir uns auf die Problematik jener Wege der Erkenntnis innerhalb der Mathematik, denen traditionell Unterstützung des Apriorismus beigemessen wird. Wir verwirklichen dies, indem wir den pragmatischen Naturalismus in der Philosophie der Mathematik kritisieren, namentlich dessen historische Herangehensweise bei der Verneinung jeglicher Rolle der Apriorität in der mathematischen Epistemologie. Die Version des pragmatischen Naturalismus, der wir auf den Grund gehen, ist die von Kitcher. In der Abhandlung machen wir erstens einen Streifzug durch die relevanten Wesenszüge von Kitchers pragmatischem Naturalismus in der Philosophie der Mathematik und geben anschließend Anhaltspunkte an, die unseren Dissens hervorrufen. (shrink)

Predmet ovog rada je vjerojatno najutjecajnija verzija moralnog realizma, poznata kao “moralni realizam naturalizam”. Nakon što predložim formulaciju za koju smatram da najpotpunije opisuje poziciju moralnog realizma, raspravljam o tome je li moguće provesti aposteriornu identifikaciju moralnih i prirodnih svojstava. U drugom dijelu nastojim pokazati da moralni realisti naturalisti ne uspijevaju izbjeći poznatom Mackievu “argumentu iz čudnosti” . Na kraju raspravljam o tome mogu li realisti naturalisti moralnim svojstvima pripisati eksplanatornu moć.The subject of this paper is probably the most (...) influential version ofmoral realism, known as “moral realism naturalism”. After I propose what seems to be the most appropriate formulation of moral realism, I discuss whether it is possible to show that moral properties and natural properties can be identified a posteriori. In the second part I try to show that moral realists naturalists cannot refute wellknownMackie’s “argument from querness” . In the end I discuss whether moral realists naturalists can ascribe the explanatory power to moral properties. (shrink)

Predmet ovog rada je Vitgenštajnovo razlikovanje i novo razumevanje pojmova znanja i izvesnosti u spisu O izvesnosti iz kojih proističe i njegova inovativna kritika skepticizma. On pokazuje da čitava rasprava o skepticizmu nastaje zato što i tradicionalni epistemolozi poput Mura i skeptik pogrešno shvataju prirodu takozvanih murovskih iskaza koji predstavljaju sadržaj naših osnovnih verovanja kao i naš stav prema njima. Vitgenštajn tvrdi da ovi iskazi nisu ni istiniti ni lažni već da funkcionišu poput pravila te da stoga ne mogu biti (...) ni predmet znanja niti podložni sumnji. Naš stav prema njima nije epistemički već je odraz praktične sposobnosti učešća u jezičkoj praksi. Vitgenštajnov najubedljiviji i najoriginalniji argument protiv skepticizma pokazuje da skeptik, formulišući svoje sumnje, dovodi u pitanje sopstveno razumevanje reči kojima se pritom služi. Na kraju se tvrdi da sam Vitgenštajn zastupa jednu vrstu naturalizma hjumovskog tipa. (shrink)