Modern theories of authoritarianism have stressed the importance of threat to the expression of authoritarian attitudes and intolerance. Arguably, authoritarian tendencies may have increased during COVID-19 pandemic, a major threat to life and security. One issue arising when comparing mean scores is that of measurement invariance. Meaningful comparisons are only possible, if latent constructs are similar between groups and/or across time. This prerequisite is rarely ever tested in research on authoritarianism. In this study, we aim to analyze the short scale (...) for authoritarianism KSA-3 by investigating its measurement invariance on two levels and latent mean changes using two German representative samples. Specifically, we look at differences before and during the pandemic. While measurement invariance holds across both levels in all conditions, we find a decrease in latent means in 2020, contrary to expectations and established theories. Moreover, latent means differ with regard to gender, education, and east–west Germany. We conclude that analyses of latent means and measurement invariance instead of mean comparisons with composites should become the standard. Future studies should focus on threat as a moderator between authoritarianism and intolerance, and on possible interactions with context variables. (shrink)

M. Cüneyt Kaya, Bir ve Çok Âmirî Felsefesinde Tanrı ve Âlem, İstanbul: Klasik Yayınları, 2017, 195 s.

In this article, the subject of Jesus and the Gospel is discussed according to the Qurʾān. This study focuses on the position of Jesus and the nature of the Gospel from the perspective of the Qurʾān about the perception of Jesus and the Gospel in the Christian belief. The issue of Jesus and the Gospel has been the subject of different understandings and discussions between Muslims and Christians from the first periods of Islamic history until today. There are serious confusions (...) around them both within the Christian world and Islamic world. Even if there are common points between the information contained in the New Testament and in the Qurʾān on these issues, this information does not agree with each other. While Jesus and the Gospel described in the Qurʾān are not independent and not detached from the historical process of divine revelation; Jesus, which was placed in a superior position in Christianity, and the Gospels written by different writers on different dates after Jesus, do not integrate with this historical process. As for the Islamic world, it can be said that the perception of Jesus and the Gospel is not directly shaped by the Qurʾān, but rather by narratives and common beliefs. In this article where concept analyses are intense, the Qurʾān, the Bible, TDV (Türkiye Religious Foundation) Encyclopaedia of Islam, dictionaries, commentary resources and studies on Jesus and the Bible were mainly referred to. According to the Qurʾān, all the messengers called rasūl and nabī are human prophets chosen by Allah and none of them are angel or superhuman. Allah is the only God and there is no god but Him. According to the Qurʾān, it is not possible for God to adopt a wife or son. Allah is not the third of the three that finds its expression in the Christian belief in the form of the trinity: The Father, the Son and the Holy Spirit (Rūḥ al-Quds). According to the Qurʾān, every understanding that deifies Jesus and carries him to a position above human is a deviation from the right path. The deification of Jesus, who was born of Mary without a father, has been a belief formed over time. It is stated in the Qurʾān that Jesus is a messenger of Allah and a word He informed Mary, like the other prophets. What is meant by the word of God is that Allah heralds Mary with a child whose name is Christ, Jesus and the son of Mary. While it is said in the Qurʾān that Jesus is the word of God, it is not meant that the word is embodied and transformed into Jesus; however, it is meant that Jesus was created and brought to life with a word that came from Allah. The fact that Jesus is the word of God can also mean that he will speak to people in the name of Allah when he is in the cradle and then with the words that were revealed to him, and he will notify the way of the Lord in his message. As his birth is a miracle, his talking to people while in the cradle is also a miracle. Allah put His words in the mouth of Jesus like as He put them in the mouth of Prophet Muḥammad, and He also revealed the Gospel to Jesus. Thus, the words of God and the messenger who speak in the name of Allah became synonymous. Because when he speaks in the name of Allah, the words coming out of his mouth are not the words of Jesus himself, but the words of God. All prophets, including Jesus, are a single ummah sent on Islam. The essence of the books they brought from Allah is one. Although there are some differences in details arising from history, culture and social conditions, there is no difference between them in terms of the basic principles, norms and decrees brought from Allah in matters of faith, worship, morality and law, and especially the principle of unification. According to the Qurʾān, the Bible is the name of the divine book that Allah sent down to Jesus who was held responsible for His message, and that confirms the previous books. Contrary to the common belief among Muslims, the Qurʾān does not abolish the Gospel sent down to Jesus, but endorses it. In fact, all the books that God sent through the prophets confirm each other in terms of their essence, as well as the basic principles and provisions they contain. Allah taught Jesus the book, the wisdom, the Torah and the Bible, and sent him to confirm the Torah. He also sent down the Qurʾān to Prophet Muḥammad as confirming the Torah and the Bible. The purpose of these books sent down by Allah is to provide guidance and light to humanity. It is emphasized in the Qurʾān that all the prophets are actually one ummah, and that God who sent them is the true Lord of the people and that worship should be done only to Him. The verse in the Qurʾān "The only religion in the sight of Allah is Islam" should be understood in this context. In this respect, the common understanding among the scholars who study in the Islamic tradition that Qurʾān abrogated the divine books sent to humanity before, which is incompatible with the Qurʾān and turned into a common belief, should be reviewed and evaluated. (shrink)

Background The COVID-19 pandemic has placed an unprecedented burden on nurses who have been at the forefront of patient care. The continuous exposure to suffering, death, and overwhelming demands has the potential to lead to compassion fatigue, a state of emotional, physical, and cognitive exhaustion. Research aim The study aimed to explore and understand the phenomenon of compassion fatigue in nurses as the effect of the COVID-19 pandemic. Research design A constructivist grounded theory design was used. Participants and research context (...) The research data were collected from 20 nurses who had been employed in pandemic clinics in Turkey for a minimum of 6 months. Data were collected using a two-step approach: purposeful sample selection followed by theoretical sample selection. Individual interviews were conducted via an online platform with participants who consented to participate in the study from January 16th to April 28th, 2022. The collected data underwent initial, focused, and theoretical coding for analysis. The research findings were reported following the Consolidated Criteria for Reporting Qualitative Research guidelines. Ethical considerations Ethical approval for the study was received from Non-Interventional Clinical Research Ethics Committee. The study was conducted following the Declaration of Helsinki. Findings The study identified a core category, namely the desire to provide the best care, which was accompanied by five main categories: causes, symptoms, consequences, coping methods, and the benefits of coping methods. Conclusion During the pandemic process, nurses have experienced compassion fatigue due to various factors and have seen its symptoms. Nurses have developed various coping mechanisms individually. However, they have not indicated any institutional-level support. It has become necessary to plan nurse-centered comprehensive interventions that will reduce compassion fatigue. (shrink)

With right-wing-extremist and -populist parties and movements on the rise throughout the world, the concept of authoritarianism has proven to be particularly valuable to explain the psychological underpinnings of these tendencies. Even though many scales to measure the different dimensions of authoritarianism exist, no short screening instrument has been tested and validated on a large scale so far. The present study examines the psychometric properties of the screening instrument Authoritarianism – Ultrashort in three representative German samples. Using exploratory and confirmatory (...) factor analysis, the A-US demonstrated acceptable internal consistency. Model fit was good and correlations with related constructs indicated convergent validity in both samples. Construct validity was demonstrated using the original version of the scale. The instrument proved to be invariant across sex, employment status, and education, but not across different age groups. Finally, the analyses showed that differences in the A-US are associated with sociodemographic variables. Potential causes and effects of these findings are discussed. Based on these results, the A-US proved to be a valuable and highly efficient tool to screen for authoritarian tendencies. (shrink)

Background:It is stated that high ethical sensitivity positively affects the quality of nursing care. However, the relationship between nursing care quality and ethical sensitivity has not been clearly demonstrated in researches.Aim:This study was carried out to determine the relationship between surgical nurses’ care behaviors and their ethical sensitivity.Method:The sample of this cross-sectional, descriptive-correlational study consists of 308 nurses who worked at the surgical departments in four Turkish hospitals. The data were collected using the “Nurse Description Form” developed by the researcher, (...) “Caring Behaviours Inventory-24” and “Ethical Sensitivity Questionnaire.” Data were evaluated by the Mann Whitney U test, Kruskal Wallis one-way analysis of variance and Spearman correlation analysis.Ethical considerations:The study was approved by the ethics committee. Verbal and written consent was received from the nurses.Results:It was found in the study that nurses’ Caring Behaviours Inventory-24 total score median was 5.25 (4.83–5.58), nurses’ perception level of caring quality was high, median of Ethical Sensitivity Questionnaire total score was 89.00 (75.00–101.00) and nurses’ ethical sensitivity was moderate. A negative significant relation was found between nurses’ Caring Behaviours Inventory-24 total score and Ethical Sensitivity Questionnaire total score (r = -0.162; p = 0.009). A negative relation was also detected between nurses’ working period at the current clinic and providing benefit (r = -0.147; p = 0.012), holistic approach (r = -0.139; p = 0.018) and orientation (r = -0.175; p = 0.003) scores of Ethical Sensitivity Questionnaire sub-scales.Conclusion:Nurses’ perception levels of caring quality were high and their ethical sensitivity levels were moderate. It was found out that nurses’ ethical sensitivity increased together with their perception of caring quality, and as their working period at the current clinic increased, the ethical sensitivity also increased in terms of the sub-scales of providing benefit, holistic approach, and orientation. The factors that adversely affect the quality of nursing care and ethical sensitivity should be examined and attempts should be made to improve the working environment. (shrink)

This paper studies the context-dependence of the first-person indexical 'I,' while attempting to make the identifiability criteria for specificity and definiteness clearer for this important indexical. Having been influenced by John Perry's work on indexicals, we'll show that this (seemingly) clearest case of an indexical poses a difficulty.

The future of work has become a pressing matter of concern: Researchers, business consultancies, and industrial companies are intensively studying how new work models could be best implemented to increase workplace flexibility and creativity. In particular, the agile model has become one of the “must-have” elements for re-organizing work practices, especially for technology development work. However, the implementation of agile work often comes together with strong presumptions: it is regarded as an inevitable tool that can be universally integrated into different (...) workplaces while having the same outcome of flexibility, transparency, and flattened hierarchies everywhere. This paper challenges such essentializing assumptions by turning agile work into a “matter of care.” We argue that care work occurs in contexts other than feminized reproductive work, namely, technology development. Drawing on concepts from feminist Science and Technology Studies and ethnographic research at agile technology development workplaces in Germany and Kenya, we examine what work it takes to actually keep up with the imperative of agile work. The analysis brings the often invisibilized care practices of human and nonhuman actors to the fore that are necessary to enact and stabilize the agile promises of flexibilization, co-working, and rapid prototyping. Revealing the caring sociotechnical relationships that are vital for working agile, we discuss the emergence of power asymmetries characterized by hierarchies of skills that are differently acknowledged in the daily work of technology development. The paper ends by speculating on the emancipatory potential of a care perspective, by which we seek to inspire careful Emancipatory Technology Studies. (shrink)

In the nineteenth-century Ottoman empire, Cappadocia, in the heart of Anatolia, was one of the last regions where Rum Orthodox Christians cohabited with Muslims in rural areas. Among the main aspects of everyday coexistence were the beliefs and ritual practices that, shared by Muslim and Christian individuals, blurred religious belonging as it is traditionally defined. Anthropologists and ethnologists have studied exopraxis broadly, while historians have neglected the topic until recently. In the case of anthropologists, studies have mostly focused on the (...) spatiality of sharing that is characteristic of exopraxis. This article, based largely on testimonies collected in the Oral Tradition Archives of the Center for Asia Minor Studies in Athens, analyzes the temporality of exopraxis and inquires into the different but shared calendars that ordered the ritual life of Muslims and Orthodox Christians in Cappadocia. These testimonies, taken from Orthodox Christians who lived in Turkey prior to the exchange of populations between Turkey and Greece in 1923, help us to understand how the sharing of religious calendars resulted in feelings of belonging to a single collectivity. (shrink)

Becoming productive with grammatical categories is a gradual process in children's language development. Here, we investigated this transition process by focusing on Turkish causatives. Previous research examining spontaneous and elicited production of Turkish causatives with familiar verbs attested the onset and early stages of productivity at ages 2 to 3 (Aksu-Koç & Slobin, 1985; Nakipoğlu, Uzundag, & Sarıgül, 2021). So far, however, we know very little about children's understanding of causatives with novel verbs. In the present study, we asked: (a) (...) When does the generalization of causative morphology in a novel context emerge? and (b) What role does child-directed input play in this development? To answer the first question, we conducted comprehension-judgment experiments with children aged 2;6–6;11 using pseudo-verbs (Study 1 & 2). Results showed that children preferred the Turkish causative suffix -DIr over an unrelated or no suffix to denote caused events earliest at age 4;10. To answer the second question, we analyzed child-directed speech from a longitudinal corpus of Turkish language acquisition (Study 3). Results showed that when addressing children younger than age 3, caregivers used the -DIr suffix with little variation considering the overall variability of verbs they could utter. Overall, these findings suggest that productivity with morphological causatives in a novel context emerges in a later stage of acquisition. This later development might partly be accounted for by the insufficient variation of morphological causatives in the early input. (shrink)

Zusammenfassung Die Corona-Pandemie führt seit 2020 zu weitreichenden gesellschaftlichen Veränderungen, die u. a. in einer Abnahme der Sportvereinsmitglieder insgesamt sowie in einem verstärkten Einsamkeitsgefühl bestehen. Konträr zu diesen allgemeinen Entwicklungen ist in der Alterskohorte der über 60-Jährigen eine konstante Anzahl an Vereinsmitgliedern zu beobachten. Mit Hilfe von narrativen Interviews in einer Seniorengesundheitssportgruppe in Jena (n=5, Durchschnittsalter 75) und der qualitativen Inhaltsanalyse nach Mayring galt es herauszufinden, welche Faktoren eine Teilnahme an Sportkursen während der Corona-Pandemie positiv beeinflussen. In dieser Zeit von (...) Oktober bis November 2021 mit entsprechenden pandemieeindämmenden Maßnahmen wie Kontaktbeschränkungen stellte das Stattfinden dieses Senioren-Gesundheitssportprogramms in Präsenz bereits eine Besonderheit dar. Die Interviewpartner wurden deshalb explizit nach den Faktoren für eine Teilnahme an diesem Kurs befragt. Neben bereits bekannten gesundheitlichen, partizipativen und traditionalen Aspekten sowie verfügbaren zeitlichen Ressourcen kam mit dem fehlenden Lebenssinn ein neuer Aspekt hinzu. Insgesamt wird durch die Teilnahme an diesem Senioren-Gesundheitssportprogramm eine Möglichkeit geschaffen, um die individuelle Lebensqualität positiv zu beeinflussen. Mit dem Abebben des Pandemiegeschehens ergibt sich zukünftig die Frage, inwieweit sich diese Einfluss faktoren verschieben könnten, wenn neben sportlichen ebenfalls wieder private gesellschaftliche Zusammenkünfte möglich sind. (shrink)

El artículo tiene como objetivo exponer los fundamentos en que se sustenta la metodología de evaluación de impacto social de un programa de salud con vistas a mejorar la calidad de los servicios en el sector. El producto científico presentado muestra el análisis y síntesis de documentos a partir de la bibliografía actualizada publicada en revistas digitales como Salud Pública Cubana; libros y materiales de autores de reconocido prestigio. La propuesta contempla cuatro etapas fundamentales, cuyas bases teóricas fueron asumidas de (...) investigaciones con este objeto de estudio en el contexto nacional e internacional. This article aims at setting out the fundamentals that support the assessment methodology of social impact of a health program in order to improve the quality of health care services provided in the sector. The scientific product presented shows the analysis and synthesis of documents starting from updated bibliography published in digital journals such as Cuban Public Health; books and materials from prestigious authors. The proposal has four main stages which theoretical basis were taken from researches with the same object of study in a national and international context. (shrink)

En la actualidad Cuba desarrolla un Programa de Atención Integral al Paciente con Úlcera de Pie Diabético mediante el uso del Heberprot-P, esencial para disminuir la amputación y la discapacidad. El trabajo tiene el objetivo de realizar un diagnóstico sobre la aplicación del Heberprot-P en el Servicio de Angiología del Hospital Provincial Universitario Manuel Ascunce Domenech de Camagüey. Se realizaron encuestas a pacientes para identificar necesidades sentidas relacionadas con el tratamiento y para las actitudes manifiestas, y se hicieron entrevistas al (...) personal médico y de enfermería. El diagnóstico permitió corroborar la necesaria investigación con enfoque social del servicio de salud escogido a nivel territorial. Destaca elevar el trabajo de captación de pacientes desde el nivel primario de salud para garantizar un mayor alcance del programa, así como la trascendencia del apoyo familiar y la relación profesional de la salud- paciente a fin de lograr la calidad requerida. At present Cuba is developing a program concerning the care of patient with ulcer of the diabetes foot by means of Heberprot-P essential to reduce the amputation and disability. The aim of this paper is to carry out a diagnosis about social aspects of the application of the Heberprot-P in the Angiology service at Manuel Ascunce Domenech Hospital in Camaguey. Some surveys were carry out to identify certain needs related with the treatment and the attitude shown and on the other hand some interview were made to the medical and nursing staff. The diagnosis allowed to verify the need of the research with social approach. The paper highlight how to incorporate patients from the primary health level, in order this program has a higher scope and the importance of the family support and the professional relationship to accomplish the quality required. (shrink)

Bu araştırma Mâtürîdîlerin iman alanındaki temel görüş ve kabullerine dayanarak, bu anlayışın imanı örtülü, kapalı bir temelde ele almaya imkân verip vermediğini tartışmaktadır. İmanı akledilebilenlerin en güzel ve değerlisi olarak gören Mâtürîdîler, Allah’a inanmayı aklî bir gereklilik kabul ederler. Onlar açısından sorumluluğun temel şartı akıldır ve imanın hakikati de ancak düşünme ve akıl yürütme yoluyla bilinebilir. Mâtürîdîlere göre iman, özü itibarıyla kalbin tasdikinden ibarettir ve öncelikli olarak o, bir kalp işidir. Bilgiye dayanması nedeniyle tasdik, önemli bir açıklık ve kesinlik unsurudur. (...) Bununla birlikte Mâtürîdîlerin imanı kalbin tasdiki olarak tanımlamaları ve onu tek başına yeterli görmeleri, imanı bir yönüyle açık ve şeffaf hale getirse de özellikle insana bakan yönü itibarıyla kapalı bir alan kalmaktadır. Mâtürîdîler de bunun farkındadırlar, Allah’a ve ahirete bakan yönüyle tek başına kalbin tasdikini yeterli görseler de dünyaya ve insana bakan yönüyle oluşan kapalılığın üste-sinden gelmek adına, dil ile ikrarın da imana eşlik etmesini gerekli görürler. Mâtürîdîlerin çoğunluğu imanın dünyaya ve insana bakan yönü itibarıyla tasdi-ki öncelerler ve ikrarı da önemserler. Onlara göre iman, dünya ve ahiret açısından, en açık tanımına da “kalp ile tasdik ve dil ile ikrar” olarak erişmiş oluyor ki, böyle bir anlayış bir kapalılık ihtiva etmez ve herhangi bir kapalılık durumunu da reddeder.Özet: Ebû Mansûr el-Mâtürîdî, Ehl-i Sünnet’in iki ana damarından birini temsil eden, Hanefî-Mâtürîdî geleneğin önemli düşünürlerinden biridir. Ebû Hanîfe’nin görüşlerini açıklama ve sistematik hale getirmesinin yanında o, hem ele aldığı konular hem de takip ettiği metodoloji açısından orijinaldir. Hanefî-Mâtürîdî geleneğin iman anlayışı, günümüz dünyasının gizli, kapalı (takiyyeci) iman anlayışlarına önemli bir cevap olma özelliği taşır. Onların iman davranış ilişkisi konusundaki söylemleri de günümüzün dışlayıcı iman anlayışlarına anlamlı bir cevaptır.Mâtürîdî düşüncesinde iman, Allah katından geldiği kesin olarak bilinen şeylerin anlaşılması, kabulü ve tasdik edilmesi olarak görülür. Mâtürîdîlere göre açıklık ve kesinlik, imanda önemli unsurlardır. Aynı açıklık ve kesinliğin, bireylerin iman anlayışlarına da yansıması gerekir. Bir müminin imanı, olabildiğince kesin, olabildiğince açık ve şeffaf olmalıdır. İmanı akli bir zorunluluk olarak Mâtürîdî’ye göre varlıkların güzelliğini aklî olarak bilmek mümkün olduğu gibi, benzer şekilde imanın güzelliğini de aklen bilebilmek mümkündür. Bu araştırma Mâtürîdîlerin iman alanındaki temel görüş ve kabullerine dayanarak, bu anlayışın imanı örtülü, kapalı bir temelde ele almaya imkân verip vermediğini tartışmaktadır. İmanı akledilebilenlerin en güzel ve değerlisi olarak gören Mâtürîdîler, Allah’a inanmayı aklî bir gereklilik kabul ederler. Onlar açısından sorumluluğun temel şartı akıldır ve imanın hakikati de ancak düşünme ve akıl yürütme yoluyla bilinebilir. Mâtürîdîlere göre iman, özü itibarıyla kalbin tasdikinden ibarettir ve öncelikli olarak o, bir kalp işidir. Bilgiye dayanması nedeniyle tasdik, önemli bir açıklık ve kesinlik unsurudur. Mâtürîdî’ye göre imanın kararlı ve ayrılmaz ögesi, tasdiktir. Tasdikin pek çok türü mevcuttur. Bununla birlikte Mâtürîdîlere göre imanın en kararlı ve önemli unsuru, kalbin tasdikidir. Kalbin tasdikine dayanmayan bir iman, Allah katında geçerli olmadığı gibi ahirette de kurtarıcı bir iman değildir.İmanın kalbin tasdiki olarak tanımlanması önemlidir. Mâtürîdîler açısından tasdik, bilgiye dayanır ve bu nedenle de kesinlik ve kararlılık ifade eder. Başka bir deyişle o, inanılması gereken şeylerin kesin bir bilgisi ve onayıdır. Mâtürîdîlere göre açıklık ve kesinlik iman söz konusu olduğunda hayatîdir ve bu nedenden dolayı da kalbin tasdikine güçlü vurgu yaparlar. Bu nedenle iman, en güçlü, en kesin ve açık anlamını kalbî tasdikte bulur ve öncelikli olarak bir kalp işidir. Mâtürîdî’ye göre iman bir inanç meseledir; inanç ise ancak kalp ile olur. Bu nedenle de imanı kalbin tasdiki olarak tanımlamak aklî bir gerekliliktir. İmanın kalbin tasdikine dayanması anlamında, birey ile Allah arasındaki ilişki açıktır ve kuşku barındırmaz. Mâtürîdîlere göre tek başına kalbin tasdiki yeterlidir. Kalbin tasdikine dayanan böyle bir iman, geçerli imandır ve daha çok ahiret hayatına yöneliktir. Ancak onun insana ve dünyaya bakan yönü kapalı ve belirsiz kalmaktadır. Böyle bir inancı insanların bilebilmesi mümkün değir, zira kalpteki imanın varlığı onlar açısından kapalıdır. Yalnızca kalpte olan bir imanı yalnızca Allah bilebilir. Bir mümin için kalbin tutumu tek başına yeterli ve tasdikin diğer boyutları da gerekli değilse, o zaman iman bireysel ve kişiye özgü kalmaktadır. Bunu bir çeşit kapalı (insana açık olmaya) iman türü olarak görmek mümkündür. Bu durum ise tasdikin ihtiva ettiği açıklık ve kesinlik boyutuyla çelişir.Bununla birlikte Mâtürîdîler de imanın yalnızca kalp ile tasdik ve ahirete bakan yönüyle tanımlandığında ortaya çıkan bu riskin farkındadırlar. Ancak şu acıktır ki, onlar imanın yalnızca kalbin tasdiki olarak açıklanmasını, ahirete dönük ve teknik anlamda bir doğrulama türü olarak görürler. Mâtürîdîlerin büyük çoğunluğu, imanın insana bakan yönünü de hesaba katarlar ve bu açıdan onlar, imana kalbin tasdiki kadar dilin ikrarının da eşlik etmesi gerektiğini düşünürler. Bu durumda imanın en açık ve en şeffaf anlamına, kalb ile tasdik ve dil ile ikrar olarak tanımlandığında kavuştuğunu söylemek mümkün olacaktır. Mâtürîdîlere göre iman hem ahiret hem de dünya hayatı açısından en açık ve en kesin anlamına “kalb ile tasdik ve dil ile ikrar” olarak tanımlandığında erişir. Böyle bir anlaşım bir kapalılık barındırmaz ve herhangi bir kapalılık durumunu da reddeder. Diyebiliriz ki, Mâtürîdî düşünürler, imanın dünya hayatına bakan yönünü dikkate aldıklarında, kalbin tasdikinin ötesinde, imanın diğer boyutlarını da hesaba katarlar ve iman anlayışlarını bu açıdan inşa ederler. Kalbin tasdiki, dil ve davranış vasıtasıyla nesnel alana taşınır ve gözlemlenebilir duruma gelir. Diğer taraftan Mâtürîdîler, kalp ile tasdike dayanmayan salt bir dil ile ikrarı, imanın geçersiz bir biçimi olan nifaka özdeş görürler. Böyle bir iman Allah katında da ahiret hayatı açısından da geçerli bir iman değildir. (shrink)

Çin anakarasında yirminci yüzyılın başları; dilden edebiyata, geleneksel düşünceden eğitim sistemine ve hatta siyasal rejime dek pek çok alanda modernleşmeye gidilen süreci kapsar. Kültürel çaptaki bu yenilikçi hareketler arasında; antik çağa tarihlenen, Konfuçyüs (MÖ 479-551) tarafından ilkeleştirilen ve Mengzi’nın (MÖ 372-289) insan doğası görüşü sayesinde geniş kitlelerce benimsenen düşünce akımının “Yeni Konfuçyanizm” adı altında kurulması oldukça mühimdir. Konfuçyüs’ün normatif ahlak anlayışının aksine bu yeni akım, Mengzi’nın doğuştancı kuramına daha yakın durmaktadır. Yeni Konfuçyanizm’in temellerini atan Xiong Shili (1885-1968), Mengzi öğretisinde okunabilen (...) ve akılkalp ilgileşimi karşılığını verebilen “benlik” kavramını merkeze alır. Akımın sonraki temsilcilerinden Mou Zongsan (1909-1995) ise, gerek akıl-kalp ilgileşimine gerekse benliğin beslenmesine getirdiği çarpıcı yorumlarıyla dönemin en etkili fikir adamı olarak dikkatleri üzerine çekmektedir. Mou felsefesi; Mengzi’nın bütünleşik kabul ettiği bilişsel ve duyuşsal süreçleri tamamen farklı aşamalarda açıklayan, bu aşamaları benliğin iki katmanlı yapısıyla eşleştiren ve varoluşsal özü insan doğasının özüne özdeş sayan bazı varsayımsal yargılar içermektedir. Bu çalışmada, Mou felsefesinin onto-kozmolojik yaklaşımından hareketle benlik algısının nasıllığı incelenecek; doğuştan var olduğu farzındaki bilginin ve erdemin özümsenmesinde bilişsel farkındalığa karşı çıkan önermenin ayrıntıları analiz edilecektir. (shrink)

Bu çalışma Yeni Platonculuğun kurucu metni olan Enneadlar’ı merkeze alarak Plotinus’un ahlâk, erdemler ve adalet konusundaki düşüncesini ortaya koymayı hedeflemektedir. Bunu gerçekleştirmek için Enneadlar’ın I, 2, 19. bölümü tüm detaylarıyla ele alınacaktır. Elbette modern ve çağdaş dönemde bu konu etrafında gelişen literatür de göz ardı edilmeyecektir. Plotinus’un erdem tasavvurunun Platon ve Aristoteles’ten daha farklı bir yere evirildiği, Plotinus öncesindeki ahlâk anlayışının ve erdemler sistematiğinin daha realist bir yerde konumlandığı, onun görüşünün ise “Tanrı’yla benzeme” ideali etrafında şekillenen yarı mistik bir felsefî (...) ahlâk tasavvuruna dönüştüğü öne sürülecektir. Ayrıca erdemlerin yüce ve bayağı âlemde hikmet, şeceaat, adalet gibi eş adlı isimlerle adlandırılmasına karşın yüce âlemde Ruhun erdemlerle özdeş olduğu, bayağı âlemde bedenle birlikte bulunan nefsin ise erdemleri arınma yoluyla edinerek tanrıya benzemeye çalışması gerektiği sonucuna ulaşılacaktır. Sonuç olarak Plotinus’un, Platon’dan Descartes’e kadarki süreçte neredeyse iki ana metafizik öğretiden birinin sahibi oluşu ve etki gücü bakımından Aristotelesçiliğin karşısına esaslı farklılıklarla birlikte Platonculuk görünümünde konumlanışı sadece metafizik öğretide değil ahlâk felsefenin temel kavramları ve kavrayışında da bir dönüşüm oluşturmuştur. Birey/fert merkezli bu kavrayış, ahlâki dönüşümü başlangıç düzeyinde siyasi erdemlerin de katkısını yadsımadan ama kişinin kendine yönelmesi ve nefsinin bedensel kavrayış biçimleri ve dil başta olmak üzere tüm sınırları geride bırakıp arınma idealine ulaşmayı hedefleyerek kendisinden önceki perspektiflerden farklılaşmış ve kendisinden sonraki pek çok felsefî, dîni ve mistik ekole öncülük etmiş bir insan tasavvuru sunmuştur. Plotinus’un felsefesinin bütünü dikkate alındığında bu içe dönüşün, dış dünyayı yok saymak anlamına gelmediği, dış dünyadaki belirlenmiş ölçülere göre erdem sahibi olmanın yetersiz görüldüğü bu nedenle bu aşamadan sonra içe dönerek arınmak gerektiği fikrinin savunulduğu öne sürülmüştür. (shrink)

Dini çoğulculuk, dini dışlayıcılık ve kapsayıcılıktan farklı olarak, her dinsel inanış taraftarlarının kendi dinleri içinde kalarak ilahi selamete erişeceğini söyler. Temelde, teolojik ve felsefi boyutları olan dini çoğulculuk tartışmasının siyasete bakan bir yönü de vardır. İslam tarihinde Meşşâî felsefenin kurucusu ve mutluluk filozofu olarak bilinen Farabi, bir taraftan hakikate nasıl ulaşılacağı diğer taraftan ise “âlem” adını verdiği kozmopolitanizm nasıl inşa edileceği ile ilgilenmektedir. Siyasal toplumun amacının, insanların uygun ölçekte, en yüce iyi için yardımlaşmalarını sağlamak olduğunu savunan Farabi’ye göre, erdemli bir (...) yaşam kurulmasına imkan sağlayan üç örgütlenme biçimi vardır: Şehir, millet ve âlem. Platon ve Aristoteles gibi Antik düşünürlerden farklı olarak erdemli bir yaşamın sadece sitede kurulacağı düşüncesine karşı çıkan Farabi, sitenin yetkin bir yaşamın ilk basamağı olduğunu savunur. Ancak, erdemli yaşamı site ile sınırlamaz. Farabi’nin teorisinde, Antik düşünceyi aşan bir kozmopolitanizm söz konusudur. Bundan dolayı Farabi, farklı dinlerin varlığını, kendi siyasal düşüncesine uygun olarak meşru kabul eder. Eğer mutluluk için yardımlaşacaklarsa, insanların dinlerinin farklı olmasında bir beis görmez. Bu dini çoğulculuğun siyasal temelidir. Diğer taraftan Farabi, dinleri hakikatle eşitleyen anlayışa karşı çıkarak, farklı dinlerin hakikatin çeşitli imajlar, örnekler ve taklitler yolu ile halka benimsetilmesi olarak görülmesi gerektiğini savunur. Diğer bir ifade ile dinler, hakikatin kendisi değil, farklı tarihsel ve kültürel bağlamlarda oluşmuş sembolik ifadesidir. Bu bakımdan bütün dinler ile hakikat arasında bir mesafe bulunmaktadır ve hiçbir din hakikatin kendisi değildir. Buradan Farabi’nin düşüncesinde dinsel çoğulculuğunun sınırı olmadığı çıkmamalıdır. Farabi’ye göre din, felsefe yolu ile bulunan hakikatin ikna etme veya hayal ettirme yoluyla ya da her ikisiyle birden halka kabul ettirilmesidir. Ancak Farabi, hakiki felsefe ile sahte felsefe arasında bir ayrım yapar ve ancak hakiki felsefeyi takip eden dinlerin bir hakikat değeri olduğunu savunur. Hakiki felsefe ise evrenin bir ilk nedeni olduğunu ve ilk nedenin de nedensiz olduğunu söyler. Bu, evrenin tek bir yaratıcısı olduğu anlamına gelir ve çok tanrıcılığı dışlar. Bu bakımdan Farabi, sadece tek tanrılı dinleri çoğulculuk kapsamına alır. Bunun nedeni, tek tanrılı dinlerin hakikatle özdeş olmaları değil, hakiki felsefeyi takip etmeleridir. Çünkü felsefe dinden öncedir. Bu, Farabi’nin düşüncesinde çoğulculuğun sınırlarına işaret etmektedir. Farabi, dinleri hakikatle özdeş görmeyerek ve aynı hakikatin sembolik ifadeleri olduğunu söyleyerek çoğulculuğun yolunu açar. Buna karşın sahte felsefeyi takip eden dinler olduğu gerekçesiyle çok tanrılı dinleri dışarıda bırakarak sınırlarını çizer. Bu çalışma, Farabi’nin düşüncesinde dini çoğulculuğun siyasal ve epistemolojik temellerini ve çoğulculuğun sınırlarını konu almaktadır. (shrink)

Bu araştırma, İbn Sînâcı ve İbn Sînâ-sonrası temsilciliğe ve kavramcılığa yönelik Fahreddin er-Râzî’nin tutumunun g mini, onu bu gibi öğretilere karşı giderek daha çok şüpheye düşüren nedenleri irdelemeyi amaçlamaktadır. İbn Sînâ’nın temsilciliğine göre bilgiye, zorunlu olarak, bilgi nesnelerinin mahiyetleriyle özdeş olan zihnî suretler aracılık eder. İbn Sînâ-sonrası bazı düşünürler, zihnî suretleri mahiyetleri açısından nesnelerden farklı olarak, onların yalnızca birer imgeleri olarak dikkate alıp bu açıklamayı yeniden biçimlendirirler. Râzî her iki yaklaşımı da eleştirir. Varlığın eş sesli olmayışına dayanarak İbn Sînâcı temsilciliğin (...) iki kurucu öncülünü (zihnî varlığın ayrılığını ve saf mahiyetin varoluşsal farksızlığını) reddettiği gibi, İbn Sînâ’nın teorisinin sonuçlarından birine (mahiyetlerin zihin-dışı lazımlarını bilmenin imkânsızlığına) dayanarak temsilciliğin kendisini de reddeder. Râzî başlı başına temsilciliğe karşı olarak, temsilciliğin öncüllerinden birinin (bilgi bilende yerleşik olan, izafî-olmayan belirli bir araz gerektirir) yeterince yeterince gerekçelendirilmediğini iddia eder ve ayrıca bilginin tamamen izafet olduğuna ilişkin kendi teorisine dayanarak burhanî açıdan yanlış olduğunu ileri sürer. İbn Sînâ’nın kavramcılığı şeylerin üç sınıfıyla ilgilidir; var olmayan bilgi nesneleri, basit mahiyetlerin tanımsal parçaları ve ikincil akledilirler (mantıksal nitelikler). İbn Sînâ-sonrası kavramcılar Şeyh’i aşarak, üçüncü sınıfı sadece mantıksal nitelikleri değil varlık, birlik, şeylik, kipler ve genel olarak izafetler gibi nitelikleri de içerecek şekilde genişletir. Râzî’nin var olmayan bilgi nesneleri konusunda kavramcılığa yönelik saldırısı, hem varlığın kaplam bakımından sınırsız olduğu şeklindeki genel öncülü hem de hayal nesnelerinin zihin-dışında var olmayan mahiyetlere sahip olduğu şeklindeki özel öncülü eleştirir. Râzî ayrıca (mütekabiliyet argümanı, zihnin ortadan kaldırılması argümanı gibi) genel olarak kavramcılığa karşı olan argümanlar da geliştirir. (shrink)

Bu makalede egszistansiyalizme yönelik öne çıkan kimi düşünceler eşliğinde insan varoluşu ve uzantıları üzerinde durulmaktadır. Bu yapılırken de konuyu açıklayıcı özde Kur’an-ı Kerime özel atıflar yapılmaktadır.