Twentieth anniversary souvenir of the Bangladesh Philosophical Association, comprises articles chiefly on Bangladesh philosophy; includes activities of the Association.

Articles on study of philosophy in Bangladesh; souvenir on the occasion of the national seminar of the Bangladesh Darshan Samiti, 1986.

Sosyal bilimlerde sosyo-kültürel ve etno-sosyolojik araştırmalar geniş bir yer tutar. Bir grubun sosyo-kültürel ve etno-sosyolojik değişkenler özelinde kendisini nasıl tanımladığı araştırılan bir husustur. Türkiye’nin farklı bölgelerinde yaşayan alt kültür grupları bu değişkenler bağlamında incelenmiştir. Bu çalışma Türkiye’de yaygın bir şekilde yaşayan gruplardan biri olan Karakeçililerden, Siverek Karakeçilerini incelemiştir. Siverek Karakeçilileri; etnografik bir alan araştırmasıyla, kendi yaşam alanlarına katılım sağlanarak elde edilen verilerle incelenmiştir. Veriler MAXQDA nitel veri analiz programı aracılığıyla değerlendirmiştir. Mehmet Eröz 1982’de aynı grubu aynı alanda incelemiştir. Makalede; Eröz’ün (...) tespitleri ile araştırmacının tespitleri karşılaştırmalı bir şekilde ele alınmıştır. Böylelikle iki çalışma arasındaki uzun süre zarfı göz önüne alınarak, Siverek Karakeçililerinin yaşadığı değişim ve dönüşüm değerlendirilmiştir. Çalışma bu yönüyle özgünlük arz etmektedir. (shrink)

Sosyal bilimlerde sosyo-kültürel ve etno-sosyolojik araştırmalar geniş bir yer tutar. Bir grubun sosyo-kültürel ve etno-sosyolojik değişkenler özelinde kendisini nasıl tanımladığı araştırılan bir husustur. Türkiye’nin farklı bölgelerinde yaşayan alt kültür grupları bu değişkenler bağlamında incelenmiştir. Bu çalışma Türkiye’de yaygın bir şekilde yaşayan gruplardan biri olan Karakeçililerden, Siverek Karakeçilerini incelemiştir. Siverek Karakeçilileri; etnografik bir alan araştırmasıyla, kendi yaşam alanlarına katılım sağlanarak elde edilen verilerle incelenmiştir. Veriler MAXQDA nitel veri analiz programı aracılığıyla değerlendirmiştir. Mehmet Eröz 1982’de aynı grubu aynı alanda incelemiştir. Makalede; Eröz’ün (...) tespitleri ile araştırmacının tespitleri karşılaştırmalı bir şekilde ele alınmıştır. Böylelikle iki çalışma arasındaki uzun süre zarfı göz önüne alınarak, Siverek Karakeçililerinin yaşadığı değişim ve dönüşüm değerlendirilmiştir. Çalışma bu yönüyle özgünlük arz etmektedir. (shrink)

Contributed articles on the life of Aurobindo Ghose, 1872-1950, philosopher and nationalist from India.

Bu makale, Sözde-Aristoteles’in Risâletü’t-Tüffâha veya Kitâbü’t-Tüffâha’sını (Lat. Liber de Pomo) tarihçesi, muh- temel yazarı ve yazmaları itibarıyla incelemekte, içeriği hakkında genel bir bakış sunmakta ve daha önce tahkikli neşri yapılmamış olan Arapça tam versiyonunun tahkikli neşrini içermektedir. Tahkikte, risalenin orijinal Arapça versiyonuna en yakın yazma nüshası esas alınmış ve ikinci bir tam nüsha ile karşılaştırma yapılmıştır. Makalede Risâletü’t-Tüffâha’nın ilk olarak Kindî-çevresinde Arapça telif edildiği, ardından Bâtınî-İsmâilî ve Hermetik gelenek- lerde alımlandığı ve hikemiyât literatüründe ve tabakat eserlerinde dolaşıma girdiği öne sürülmektedir. (...) Bununla birlikte, bilimsellik vurguları ve risalenin sözde bir eser olduğuna dair farkındalıkları sebebiyle Meşşâî filozoflara göre Risâletü’t-Tüffâha makbul bir risale değildir. Ayrıca, İbrânî-Latin geleneğinin risaleye ilgisi felsefenin Yahudi ve Hıristiyan toplumlarında kabul görmesini kolaylaştıracak şekilde Aristoteles’in tüm eserlerini alımlamaya yönelik geniş çaplı gayretlerinin bir parçası olduğu için dikkate değerdir. Sonuç olarak, Sözde-Aristoteles’in Risâletü’t-Tüf- fâha’sı felsefeyle dinin uzlaştırılmasını kolaylaştıran dinî-felsefî bir eser olup İslâm, Yahudi ve Hıristiyan çevrelerde özellikle bu nedenden dolayı dolaşıma girmiştir. (shrink)

Spor alanında çağının sorunlarını ve konularını güncelliği içinde, bilim ve felsefenin temel ilkeleri doğrultusunda takip edebilmek ve yorumlayabilmek önemli bir beceridir. Çünkü sportif olay ve olgular, sadece bilim ve felsefenin yol göstericiliğinde daha net şekilde yorumlanabilinir ve değerlendirilebilinir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı, spor ve felsefe ilişkisini konu ile ilgili olan literatürü imkân dâhilinde tarayıp elde edilen verileri birbiri ile ilişkilendirerek değerlendirmektir. Bu bağlamda çalışma, analitik metot kullanılarak yürütülmüştür. Filozoflar ve felsefeciler, özellikle Aydınlanma Felsefesinin başladığı Aydınlanma Çağı denilen 18.yüzyıldan itibaren toplum, (...) hukuk, tarih, fizik, metafizik, bilgi, bilim, din, ahlak, sanat, siyaset ve spor gibi alanlara yönelip bu alanların kavramlarını sorgulayarak yeni anlamlar yüklemeye başlamışlardır. Böylece felsefenin bilim felsefesi, bilgi felsefesi, ontoloji, din felsefesi, ahlak felsefesi, sanat felsefesi, tarih felsefesi, siyaset felsefesi ve spor felsefesi gibi alt dalları ortaya çıkmaya başlamıştır. Haliyle, spor felsefesi de felsefenin spora uyarlanmasıyla ortaya çıkan bir felsefe dalı olmuştur. Sonuç olarak; spor felsefesi çoğu kişinin zannettiği gibi bir spor dalı değil, bir felsefe dalıdır. Bir felsefe dalı olarak spor felsefesinin çeşitli boyutları bulunmaktadır. Spora felsefi bir bakış açısı ile bakmak olan bu boyutlar hakkında genel bir bilgi sahibi olmak, her spor insanı için gerekli ve faydalı bir durumdur. Çünkü bu şekilde spor felsefesinin temel işlevleri ortaya konulabilinir. Anahtar Kelimeler: Spor, Felsefe, Spor Felsefesi, Spor İnsanı. (shrink)

Bu çalışmada Türkiye’de ḳırâât tedrisatında istifade edilen mesleklerden biri olan ʿAṭâʾullâh mesleğine ait tercihlerin mahiyeti, Muḥammed ʿÂrif el-Ḥıfẓî’nin Muġni’l-ḳurrâʾ fî şerḥi Muḫtâri’l-iḳrâʾ adlı eseri özelinde ve el-ʿaşru’s-suğrâ programının sınırları içerisinde ortaya konulmuştur. Osmanlı coğrafyasında teşekkül eden ve Anadolu’ya özgü olan ḳırâât meslekleri, ḳırâât tedrisatında günümüze kadar varlığını sürdüregelmiştir. Bu meslekler, taḥrîrât ekolü mesabesinde olmasına rağmen Anadolu toprakları dışında neredeyse bilinmeyen, tanınmayan ve kendisine ḳırâât eğitim-öğretiminde yer verilmeyen bir terminoloji olarak günümüze kadar gelmiştir. Mamafih, söz konusu mesleklerden biri olan ʿAṭâʾullâh mesleğinden (...) ḳırâât tedrisatında günümüze değin yararlanılmasına rağmen bununla ilgili yeteri düzeyde akademik çalışmanın yapılmadığı müşahede edilmiştir. Nitekim ʿAṭâʾullâh mesleğiyle alakalı iki çalışma tespit edilebilmiştir. Bunlardan biri doktora diğeri ise yüksek lisans tez araştırmalarıdır. Bunun dışında mesleklere genel olarak temas edilen ve “Kırâat Eğitiminin Dünü, Bugünü, Yarını ve Kırâat Eğitiminde Meslekler” adıyla kitap bölümü olarak basılan bir çalışma ve mesleklere bir bölüm ayrılan Kıraat İlmi Eğitim ve Öğretim Metotları adlı araştırmalar da mevcuttur. Bahsedilen bu ilmi faaliyetlerden Ahmed er-Rüşdî ve Mürşidü’t-Talebe Adlı Eserinin Kıraat İlmindeki Yeri adlı eser dışında, meslek tercihlerinin mahiyetinin ortaya konduğu bir çalışmaya rastlanmamıştır. Ancak söz konusu çalışma, ekseriyetle Ataullah mesleğinin el-ʿaşru’l-kubrâ öğretiminde temel kaynak olarak kabul edilen Murşidu’ṭ-Ṭalebe’ye, bu eserin münderecatındaki vecîh ve tercihlerin tahliline yönelik olarak ele alınmıştır. Dolayısıyla açıklamaya çalıştığımız mevcut boşluğu doldurması beklenen bu çalışmada ise aşere/el-ʿaşru’s-suğrâ öğretiminde ʿAṭâʾullâh mesleği için temel kaynak olarak kabul edilen Muġni’l-ḳurrâʾda geçen vecîhler ele alınmış ve bunlara ait tercihlerin mahiyeti, uṣûl ve ferşu’l-ḥurûfla alakalı örnekler eşliğinde ortaya konulmuştur. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı, ʿAṭâʾullâh mesleğiyle ilgili tercihlerin arka planının Muḥammed ʿÂrif el-Ḥıfẓî’nin Muġni’l-ḳurrâʾ fî şerḥi Muḫtâri’l-iḳrâʾ adlı eseri özelinde izah edilmesidir. Nitekim mezkûr mesleğe ait tercihlerin keyfiyeti, el-ʿaşru’ṣ-ṣuġrâ müfredatının temel kaynakları olan et-Teysîr fi’l-ḳırââti’s-sebʿ ile Ḥirzu’l-emânî ve vechu’t-tehânî fi’l-ḳırââti’s-sebʿ adlı eserler ışığı altında açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Bu eserlere ek olarak ḳırâât alan yazınının temel eserlerinden de istifade yoluna gidilerek ʿAṭâʾullâh mesleğine ait tercihlerin ilgili eserlerdeki yeri ve bu tercihlerin sebepleri izah edilmiştir. Bu bağlamda Muġni’l-Ḳurrâʾ özelinde verilen örneklerin hepsinde mervî vecîhlerin tamamının ʿAṭâʾullâh mesleğinde tercih edildiği tespit edilmiş; fakat bunlardan -son örnek hariç olmak üzere- Şâṭıbî’nin kendi usulüne muhalefet ettiği ifade edilen vecîhlerin ise son örnek dışında muaḫḫar vecîh olarak zikredildiği görülmüştür. Ne var ki çalışmada yer verilen son örnekte ise ṭarîḳ muhalefeti söz konusu olmasına rağmen muḫâṭab vechinin ġāib vechine muḳaddem olarak tercih edildiği müşahede edilmiştir. Bununla birlikte ilgili örneklerde Îtilâf, Mutḳin ve Ṣûfî meslekleri tarafından icra edilen vecîhlerin genellikle birbirine mutabık olduğu ve onların bu vecîhlerde ʿAṭâʾullâh mesleğinden ayrıştıkları belirlenmiştir. (shrink)

Kur’ân’da mescid kavramı daha çok Mescid-i Haram bağlamında gündeme gelmekte ve yeryüzünde kurulan ilk evin/maʿbedin Ka’be olduğu ifade edilmektedir. Mescidler, Mescid-i Haram gibi güven, huzur, istikrar veren özgün yapılardır. Mescidler; terbiye, eğitim, irşâd, tefekkür, birlik ve beraberlik, dayanışma, yardımlaşma vurguları ile toplumun sosyal açıdan gelişmesini sağlar. İslâm tarihinde camilerin ifa ettiği vazifeler, İslâm dininin diğer muharref dinler gibi dinle dünya işlerinin arasını ayırmadığını, dini kalbe hapsetmediğini göstermektedir. Hz. Peygamber ve sahabeler döneminde mescidler çok amaçlı mekânlar olarak kullanılmaktaydı. Mescidlerin Hz. Peygamber (...) dönemindeki fonksiyonelliğini kaybetmesi toplum üzerindeki etkinliğini zayıflatmıştır. Mescidler günümüzde sosyal etkinliklerle canlı duruma getirilmeli ve öyle ki mescidler/camiler hayat olmalıdır. Makalemizde mescid kavramın Kur’ân ve hadislerdeki yeri, önemi, işlevi incelenecek ve mescidlerin tarihsel serüveni ve fonksiyonları hakkında bilgi verilecektir. Çalışmamız, ülkemizde camilerin asli fonksiyonlarına dönmesi ve toplumsal alanda etkinliğinin arttırılması hedeflemektedir. Bunun için yapılması gereken bazı iyileştirme faaliyetleri üzerinde durulacak ve çözüm önerileri sunulacaktır. (shrink)

Prakrit work, with Sanskrit commentary, on Jaina ethics, by Devaguptasūri, 10th cent., alias Jinacandragaṇi.

Treatise, with autocommentary on Jaina ethics.

Classical Prakrit text with Sanskrit autocommentary and Gujarati translation on Yoga philosophy.

Contributed research papers on significance of Bhagavadgītā, Hindu text.

Classical commentary on Tantrasārasaṅgraha of Madhva, work on Vedanta philosophy.

On the Viśiṣṭādvaita philosophy of Rāmānuja, 1017-1137.

Biography of Jayatīrtha, fl. 1365-1388, Indian philosopher.

Biography of Madhva, 13th cent. Hindu religious leader and founder of Mādhva sect.

On Jaina philosophy and doctrines; Sanskrit text with commentary and Gujarati translation.

Study of Tārkikarakṣā of Varadarāja Miśra, 11th cent., work on Nyaya and Vaiśeṣika philosophy.

Research work on various manifestations and philosophies related to Gaṇeśa, Hindu deity.

Jain philosophical treatise with a commentary of Hemacandra Sūri, 12th cent.