The article reviews the book Śmierć, nieśmiertelność, sens życia. Egzystencjalny wymiar filozofii Ludwiga Wittgensteina [Death, Immortality, the Meaning of Life: The Existential Dimension of Ludwig Wittgenstein's Philosophy], by Ireneusz Ziemiński.

The goal of this article is to review some aspects of brain anatomy and neurophysiology that are important for consciousness, and which hopefully may be of benefit to philosophers investigating the conscious mind. Taking as an initial point of reference the distinction between “the hard problem” and “the weak problems” of consciousness, we shall concentrate on questions pertaining to the second of these. A putative “consciousness system” in the brain will be presented, paying special attention to diffuse projection systems. The (...) “center of gravity” will be brain connectivity, since consciousness must, critically, be dependent on coherent activity and timing. “Detectors” of synchronicity and coincidence, like NMDA receptors, also necessarily play a role here. To be conscious, we do not need an entire brain. While even large hemispherectomies need not unequivocally affect consciousness, far smaller brain-stem lesions may be devastating in this regard. Even so, the recent discovery by Matthew F. Glasser et al. of 180 separate areas in the human brain cortex is intriguing from a teleological perspective, as it is quite unthinkable that any of them could be “redundant. (shrink)

Einleitung Die Philosophie des Geistes konzentriert sich auf die Frage nach dem Verhältnis des Geistes zur Welt der physikalischen Gegenstände. ...

Roger W. Sperry received the Nobel Prize for Physiology in 1981 for his outstanding scientific achievements in connection with the study of people with severed brain commissures. Sperry linked the results of his research to philosophical considerations pertaining to the conscious mind of human beings and its place in the natural sciences. He was interested in the philosophical question of whether or not the severing of the cerebral hemispheres constituted a violation of the unity of consciousness. Sperry’s explanatory account of (...) mind-body interaction forms part of a broadly construed theory of emergent interactionism – one that also purports to guarantee the unity of consciousness. In this article, I first present an intellectual profile of Sperry, outlining the evolution of his philosophical-scientific analyses. I then outline the emergence and flourishing of theories of emergence, along with the elements essentially associated with them. Using this as a basis, I go on to consider Sperry’s account of emergent interaction more closely, focusing on his understanding of downward causation. In conclusion, I show how his theory corresponds to a version of emergent interactionism, and seek to address some criticisms leveled against it. I also aim to establish how far this theory can be said to answer the question of the conscious character of mental states. (shrink)

Roger W. Sperry received the Nobel Prize for Physiology in 1981 for his outstanding scientific achievements in connection with the study of people with severed brain commissures. Sperry linked the results of his research to philosophical considerations pertaining to the conscious mind of human beings and its place in the natural sciences. He was interested in the philosophical question of whether or not the severing of the cerebral hemispheres constituted a violation of the unity of consciousness. Sperry’s explanatory account of (...) mind-body interaction forms part of a broadly construed theory of emergent interactionism – one that also purports to guarantee the unity of consciousness. In this article, I first present an intellectual profile of Sperry, outlining the evolution of his philosophical-scientific analyses. I then outline the emergence and flourishing of theories of emergence, along with the elements essentially associated with them. Using this as a basis, I go on to consider Sperry’s account of emergent interaction more closely, focusing on his understanding of downward causation. In conclusion, I show how his theory corresponds to a version of emergent interactionism, and seek to address some criticisms leveled against it. I also aim to establish how far this theory can be said to answer the question of the conscious character of mental states. (shrink)

After the unexpected death of Professor Józef Kałuża at the age of 74 on the 26th of July 2003, not only Polish neuropathology but also Polish philosophy of medical investigations lost one of its most renowned minds. Beginning in 1949, Professor Kałuża studied medical sciences for five years at the Medical Faculty of the Jagiellonian University in Cracow. He did his Ph.D. thesis in neuropathology in the Department of Neuropathology of the Polish Academy of Science. In 1962 he received (...) a Rockefeller Foundation scholarship and spent one year at the National Institutes of Health. In 1981 Professor Kaluza was promoted to a tenured professorship in neuropathology. He is the author of more than 110 articles published in medical periodicals and coauthor of many chapters in medical handbooks. (shrink)

After the unexpected death of Professor Józef Kałuża at the age of 74 on the 26th of July 2003, not only Polish neuropathology but also Polish philosophy of medical investigations lost one of its most renowned minds. Beginning in 1949, Professor Kałuża studied medical sciences for five years at the Medical Faculty of the Jagiellonian University in Cracow. He did his Ph.D. thesis in neuropathology in the Department of Neuropathology of the Polish Academy of Science. In 1962 he received (...) a Rockefeller Foundation scholarship and spent one year at the National Institutes of Health. In 1981 Professor Kaluza was promoted to a tenured professorship in neuropathology. He is the author of more than 110 articles published in medical periodicals and coauthor of many chapters in medical handbooks. (shrink)

Where you have freedom, the meaning of the word increases, where the word is meaningful, you presuppose freedom." Józef Tischner.

In the article author analyses the extent to which it is possible to regard the Aristotelian conception of the soul as actually necessary and applicable for modern neuroscience. The framework in which this objective is going to be accomplished is provided by the idea of the coexistence of the “manifest” and “scientific” images of the world and persons, as introduced by Wilfrid Sellars. In subsequent sections, author initially formulates an answer to the questions of what it is that Aristotle sought (...) to explain with his conception of soul as formal cause, and how this notion could be portrayed in terms drawn from contemporary neurological science. It is author’s intention to show that no other concepts—be they the Cartesian “mind” or a Chalmers-style “self”—come anywhere close to matching the breadth of scope of Aristotelian “soul”. At the same time, though, analysis carried out here do not intend to undertake any kind of defence of the soul as a spiritual entity of the sort popular where religious faith is concerned, namely as an entity separable from the body, immortal, and inimitably tied to God. Then, in the second major part of the article, author analyses the extent to which the Aristotelian conception of the soul can be thought of as involving criteria of the sort that we encounter in the contemporary theory of strong emergence. According to the author the theory of strong emergence has, as a heuristic theory, quite general predictive and explanatory power as regards the field of human thought and behaviour. (shrink)

In this article I explore some implications of the correspondence that went on between Ludwig Wittgenstein and the logician and mathematician Gottlob Frege. Part of this exchange was focused on the envisaged publication of Wittgenstein’s Tractatus Logico-Philosophicus, and on the philosophical or literary character of that work. The problem discussed concerned the question of whether the Tractatus should be seen not as a scientific but as an artistic achievement. My first goal is to present what, given Frege’s writings, his phrase (...) “an artistic rather than a scientific achievement” could be understood to mean in terms of the Tractatus itself. Secondly, I seek to determine the extent to which traces of Frege’s understanding of such terms as “mock thoughts,” “fiction,” “elucidation,” “paintings” and “colouring” are to be found in the language of the Tractatus. This should then make it possible to show how Wittgenstein’s work, viewed from a Fregean perspective, can be seen as furnishing a logic and semantics not only for the languages of logic and natural science, but also for something that is “an artistic rather than a scientific achievement”, while also indicating that the content of the Tractatus as a whole could not have been captured independently of the unified form Wittgenstein himself gave it. (shrink)

Ignatow stawia sobie za cel dokładny rekonstrukcję ścisłego związku zachodzącego pomiędzy marksistowską antropologią - w pierwotnym kształcie prezentujący radykalny humanizm - a upadkiem komunizmu. W krótkim przeglądzie historycznymi stwierdza, iż zsekularyzowany humanizm marksistowski wyrósł z tradycji filozoficznej, reprezentowanej przez Herdera i Feuerbacha, czyniąc - podobnie jak oni – człowieka najważniejszą i najogólniejszą zasady metafizyczny. Dalszy rozwój filozofii marksistowskiej doprowadził najpierw do odrzucenia tej tezy, później zaś - przede wszystkim w leninowsko-stalinowskiej wersji marksizmu - do ideologizacji klasy proletariatu, a tym samym (...) do jednoznacznej negacji tradycyjnego humanizmu. (shrink)

The article reviews the book Byt i sens. Księga Pamiątkowa VII Polskiego Zjazdu Filozoficznego w Szczecinie, 14–18 września 2004 roku, edited by Renata Ziemińska and Ireneusz Ziemiński.

This paper discusses the issues surrounding voluntary action control in terms of two models that have emerged in empirical research into how our human conscious capabilities govern and control voluntary motor actions. A characterization of two aspects of consciousness, phenomenal consciousness and access consciousness, enables us to ask whether effect anticipations need be accessible to consciousness, or whether they can also have an effect on conscious control at an unconscious stage. A review of empirical studies points to the fact that (...) willed actions are influenced by effect anticipations both when they are conscious and when they remain inaccessible to the conscious mind. This suggests that the effects of conscious voluntary actions—in line with the ideomotor principle proposed by William James—are anticipated during the generation of responses. I propose that the integration of perceptual and motor codes arises during action planning. The features of anticipated effects appear to be optionally connected with the features of the actions selected to bring about these effects in the world. (shrink)

This paper discusses the issues surrounding voluntary action control in terms of two models that have emerged in empirical research into how our human conscious capabilities govern and control voluntary motor actions. A characterization of two aspects of consciousness, phenomenal consciousness and access consciousness, enables us to ask whether effect anticipations need be accessible to consciousness, or whether they can also have an effect on conscious control at an unconscious stage. A review of empirical studies points to the fact that (...) willed actions are influenced by effect anticipations both when they are conscious and when they remain inaccessible to the conscious mind. This suggests that the effects of conscious voluntary actions—in line with the ideomotor principle proposed by William James—are anticipated during the generation of responses. I propose that the integration of perceptual and motor codes arises during action planning. The features of anticipated effects appear to be optionally connected with the features of the actions selected to bring about these effects in the world. (shrink)

Elements... is a collection of seventeen, rather informal talks closely dependent on the aristotelian and thomist metaphysical setting. The author explicitly disregards a historical approach to the subject and in an essentially systematic way tries to argue in favor of a metaphysically pluralist and epistemologically optimist - realist solution. These two options constitute, therefore, the specific limits of the textbook.

Zagadnienia, na których skupia się Bernard J. F. Lonergan SJ, kanadyjski filozof i teolog, dotyczą głównie teorii poznania, logiki i metodologii. W czasie podstawowego kursu filozofii Lonergan studiował matematykę, co wywarło wpływ nie tylko na jego ogólne spojrzenie na filozofię i teologię, lecz także na rozumienie ich naukowych metod. Podstawowe dzieło Lonergana Insight było początkowo zaplanowane jako praca z zakresu metodologii teologicznej. W głównej mierze znajdujemy w niej filozoficzne studium nad ludzkim rozumowaniem: co właściwie czynię, gdy poznaję? O ile w (...) Insight poznanie jest zasadniczo rozumiane jako czynność ścisłe intelektualna, o tyle w następnej kluczowej książce Method in Theology Lonergan odwojuje się także do odczuć, traktując je jako intencjonalne odpowiedzi na wartości. (shrink)

W spisanych przez L. Wittgensteina pod koniec życia Bemerkungen über die Farben znajdujemy kilka 'zagadek' dotyczących kolorów, np.: 1. „Jak to się dzieje, że coś przezroczystego może być zielone, ale nie może być białe". 2. „niepodobna sobie wyobrazić czystą białą wodę". 3. „Ale kolor świeci za sprawą swego otoczenia, w swym otoczeniu. Szary jednak nie świeci. 4. „? W obrazie biel musi być najjaśniejszym kolorem". „Nieprawda, że w obrazie biel zawsze musi być najjaśniejszym kolorem. Z pewnością jednak jest nim w (...) płaskiej kombinacji plam barwnych". 5. „Dlaczego nie ma brązowego światła ani szarego?" „Dlaczego niepodobna sobie wyobrazić szarego żaru". 6. „Czyż nie mogliby istnieć ludzie, dla których istnieje niebieskawy żółty, czerwonawy zielony? A zatem tacy ludzie, których pojecia o kolorach odbiegają od naszych pojęć?". (shrink)

Tematem książki jest historia tradycyjnych filozofii Europy wschodniej i południowo-wschodniej. Ponieważ jest ona pierwszym w języku niemieckim całościowym przedstawieniem filozofii tej części naszego kontynentu, należy ją rozumieć - co zresztą podkreślają Wydawcy w Słowie wstępnym - jako korelat do książki S. H. Noacka Die Philosophie Westeuropas, której czwarte wydanie ukazało się w tymn samym wydawnictwie w 1976 roku.

One of the reasons for organizing the above-mentioned conversation was the publication of Urszula Zegleń's book Philosophy of Mind. Urszula Zegleń is a profesor of philosophy at the Nicolaus Copernicus University. The one-day conversation had three parts and each part consisted of two speeches. After each speech there was a short but very active discussion on the respective topics.

One of the reasons for organizing the above-mentioned conversation was the publication of Urszula Zegleń's book Philosophy of Mind. Urszula Zegleń is a profesor of philosophy at the Nicolaus Copernicus University. The one-day conversation had three parts and each part consisted of two speeches. After each speech there was a short but very active discussion on the respective topics.

Tematem książki jest historia tradycyjnych filozofii Europy wschodniej i południowo-wschodniej. Ponieważ jest ona pierwszym w języku niemieckim całościowym przedstawieniem filozofii tej części naszego kontynentu, należy ją rozumieć - co zresztą podkreślają Wydawcy w Słowie wstępnym - jako korelat do książki S. H. Noacka Die Philosophie Westeuropas, której czwarte wydanie ukazało się w tymn samym wydawnictwie w 1976 roku.

The article reviews the book Das Vorschreiten der Säkularisierung. Erweiterte Neuausgabe [The Progression of Secularization], by Hans Werhahn.

The article reviews the book Das Vorschreiten der Säkularisierung. Erweiterte Neuausgabe [The Progression of Secularization], by Hans Werhahn.

Przed laty w Philosophical Review opublikowano wyjątki z zapisków F. Waismanna pod tytułem Notatki z rozmów z Wittgensteinem. Obok angielskiego tłumaczenia zamieszczono niemiecki tekst rozmowy. Z niewyjaśnionych nigdy racji zarówno w tłumaczeniu, jak i w tekście niemieckim nie ukazał się tytuł „O Heideggerze". Tytuł ten występuje w rękopisie Waismanna. Z publikacji usunięto również pierwsze i ostatnie zdanie omawianego fragmentu notatek. Zdanie pierwsze brzmi: „Potrafię dobrze zrozumieć, co Heidegger rozumie przez Bycie i Trwogę ”. Według wszelkiego prawdopodobieństwa Wittgenstein odwołuje się w (...) tym miejscu do znanego artykułu Heideggera Co to jest metafizyka?. (shrink)

Przed laty w Philosophical Review opublikowano wyjątki z zapisków F. Waismanna pod tytułem Notatki z rozmów z Wittgensteinem. Obok angielskiego tłumaczenia zamieszczono niemiecki tekst rozmowy. Z niewyjaśnionych nigdy racji zarówno w tłumaczeniu, jak i w tekście niemieckim nie ukazał się tytuł „O Heideggerze". Tytuł ten występuje w rękopisie Waismanna. Z publikacji usunięto również pierwsze i ostatnie zdanie omawianego fragmentu notatek. Zdanie pierwsze brzmi: „Potrafię dobrze zrozumieć, co Heidegger rozumie przez Bycie i Trwogę ”. Według wszelkiego prawdopodobieństwa Wittgenstein odwołuje się w (...) tym miejscu do znanego artykułu Heideggera Co to jest metafizyka?. (shrink)

Na pytanie o rozumienie pojecia przyrody udzielano w historii filozofii różnych odpowiedzi. W książce Mutschlera możemy znaleźć obszerny przegląd współczesnego rozumienia tego pojecia. Zasadniczy przełom w poglądach na przyrodę dokonał się na początku XVII wieku, kiedy to przy jej badaniu zaczęto się odwoływać do powtarzalnych eksperymentów, do metod ilościowych oraz do matematyki. Przykładem takiego postępowania jest metoda zaproponowana przez Galileusza, dla którego „księga przyrody" jest napisana w języku matematyki. Przed Galileuszem nikt nie wpadł na pomysł, zęby przyrody traktować jako księgę (...) napisaną w języku matematyki. Zwrotu „księga przyrody" lub „księga natury" używano już w średniowieczu i przeciwstawiano „księdze objawienia". Tego rodzaju przeciwstawienie odpowiadało równocześnie podziałowi na to, co „naturalne" i na to, co „ponadnaturalne". (shrink)

Fr. Paweł Siwek, SJ may be considered the only Polish Jesuit philosopher of the 20th century to have achieved worldwide recognition. This article surveys his work from a broad perspective reflecting philosophy, psychology and theology as pursued in Catholic circles in the 19th and 20th centuries. We review his achievements, while also offering an interpretation. We put forward the thesis that he found his own way of practising neo-Thomism in the spirit of Pope Leo XIII’s Aeterni Patris. To substantiate our (...) claims, we first briefly sketch his biography, providing a synthetic overview of the relevant contexts for his philosophical oeuvre. We then identify his four main areas of interest: namely, the history of philosophy, systematic philosophy, the scientific psychology of religion and spirituality, and Christian apologetics in the face of world religions and spiritual movements. In our conclusion, we discuss the main traits of his intellectual work, along with its impact. (shrink)

Dan Lloyd jest profesorem filozofii w Trinity College. Tytuł i motto omawianej książki nawiązuje do wiersza Allena Ginsberga „Skowyt" [„Widziałem najwspanialsze umysły mego pokolenia, zniszczone obłędem,... którzy ukończyli uniwersytety chłodnym promiennym okiem..." ]. Książka Radiant Cool jest napisana prostym językiem, chociaż pojawia się w niej wiele neurofenomenologicznego „żargonu", co może zniechęcać do dalszej lektury. Książka dostarcza dobrego wprowadzenia do fenomenologii Husserla i do debat obecnych we współczesnej, angloamerykańskiej filozofii świadomości, odwołujących się do wyników badan neurologicznych. Można ją polecić studentom filozofii, (...) psychologii oraz neurologii. Wprowadzający charakter książki podkreślają liczne schematy, wytłuszczenia, wcięcia tekstu, tabelki itp., mające unaocznić główne toki rozumowania. Cechy ujemny takich schematów i rysunków jest to, ze równocześnie zawyżają one pole rozumienia i sprawiają wrażenie, że tak naprawdę, to problem świadomości już został rozwiązany. Dlatego podczas czytania Radiant Cool należy ciągle pamiętać, że tezy Lloyda są z założenia „optymistyczne" i mają informacyjno-komercyjny charakter. (shrink)

The article reviews the book Religiöse Erfahrung zwischen Emotion und Kognition: William James’ Karl Girgensohns, Rudolf Otto und Carl Gustav Jungs Psychologie des religiösen Erlebens [Religious Experience between Emotion and Cognition: William James, Karl Girgensohns, Rudolf Otto and Carl Gustav Jung on the Psychology of Religious Experience], by Henryk Machoń.

Ignatow stawia sobie za cel dokładny rekonstrukcję ścisłego związku zachodzącego pomiędzy marksistowską antropologią - w pierwotnym kształcie prezentujący radykalny humanizm - a upadkiem komunizmu. W krótkim przeglądzie historycznymi stwierdza, iż zsekularyzowany humanizm marksistowski wyrósł z tradycji filozoficznej, reprezentowanej przez Herdera i Feuerbacha, czyniąc - podobnie jak oni – człowieka najważniejszą i najogólniejszą zasady metafizyczny. Dalszy rozwój filozofii marksistowskiej doprowadził najpierw do odrzucenia tej tezy, później zaś - przede wszystkim w leninowsko-stalinowskiej wersji marksizmu - do ideologizacji klasy proletariatu, a tym samym (...) do jednoznacznej negacji tradycyjnego humanizmu. (shrink)

Stanisław Janeczek beschäftigt sich beruflich mit der Geschichte der neuzeitlichen Philosophie und der Geschichte der Erziehung mit dem Schwerpunkt polnische Philosophie, vor allem die der Neuzeit. Der direkte Anlaß zur Entstehung des vorliegenden, enorm umfangreichen Buches war die geschichtliche Untersuchung des Logik-Unterrichts, wie er im Schul- und Studienprogram der Kommission für Nationale Erziehung vorgesehen wurde. Die Kommission hat den Logikunterricht in den Gymnasien auf die Praxis bezogen und ihn aus den Hochschulen gestrichen. Dieselben Maßnahmen haben den ganzen Philosophieunterricht betroffen. Das (...) besprochene Buch soll dem Autor zufolge eine bisherige Lücke schließen und auf eine systematische Weise den Gesamtunterricht der Philosophie in den der genannten Kommission unterstellten Schulen darstellen. Als Hintergrund des wissenschaftlichen Unternehmens dient die Darstellung des damaligen Philosophie-Unterrichts in den anderen europäischen Ländern und auch die geschichtliche Entwicklung der philosophischen Ideen. (shrink)

Drugie wydanie książki prof. dr Rosenberga zawiera, jak autor sam zaznacza, tylko niewielkie stylistyczne poprawki w stosunku do wydania pierwszego, które ukazało się w roku 1983. Na uwagę zasługuje to, że omawiane wydanie ukazało się w renomowanym wydawnictwie Hacketta. Wydanie pierwsze zainteresowało raczej akademickie kręgi filozofów i psychologów. Rosenberg jest profesorem filozofii analitycznej w Uniwersytecie North Carolina at Chapel Hill. Z jego bibliografii obejmującej kilkadziesiąt pozycji na szczególną uwagę zasługują książki: Linguistic Representation, One World and our Knowledge of It, The (...) Thinking Self, Beyond Formalism: Naming and Necessity for Human Beings. (shrink)

The goal of this article is to review some aspects of brain anatomy and neurophysiology that are important for consciousness, and which hopefully may be of benefit to philosophers investigating the conscious mind. Taking as an initial point of reference the distinction between “the hard problem” and “the weak problems” of consciousness, we shall concentrate on questions pertaining to the second of these. A putative “consciousness system” in the brain will be presented, paying special attention to diffuse projection systems. The (...) “center of gravity” will be brain connectivity, since consciousness must, critically, be dependent on coherent activity and timing. “Detectors” of synchronicity and coincidence, like NMDA receptors, also necessarily play a role here. To be conscious, we do not need an entire brain. While even large hemispherectomies need not unequivocally affect consciousness, far smaller brain-stem lesions may be devastating in this regard. Even so, the recent discovery by Matthew F. Glasser et al. of 180 separate areas in the human brain cortex is intriguing from a teleological perspective, as it is quite unthinkable that any of them could be “redundant. (shrink)

The article reviews the book Mind and Cosmos: Why the Materialist Neo-Darwinian Conception of Nature Is Almost Certainly False, by Thomas Nagel.

The article reviews the book Mind and Cosmos: Why the Materialist Neo-Darwinian Conception of Nature Is Almost Certainly False, by Thomas Nagel.

Jedynie na okolicznościowych wystawach ma się okazję zobaczyć żmudny proces powstawania od strony warsztatowej dzieła filozoficznego: kolejne szkice, uzupełnienia, podkreślenia, przekreślenia, doprecyzowania, notatki na marginesach. Omawiane elektroniczne wydanie prac Ludwiga Wittgensteina - jednego z największych filozofów minionego stulecia - dostarcza nam takiej możliwości. Na ekranie własnego komputera możemy zobaczyć nie tylko „końcowe" wersje znanych jego prac, lecz również prowadzące do nich poszukiwania właściwej formy językowej. Wystarczy „kliknąć" i ukazują nam się zapisane w komputerze „pożółkle" poliniowane strony zeszytów zapełnionych zamaszystym pismem, (...) luźne kartki maszynopisów. Teksty są zasadniczo w oryginale niemieckim, niektóre są po angielsku. (shrink)