In deze bijdrage wordt een lans gebroken voor een groter aandeel van de zintuiglijkheid bij de kennisverwerving in het algemeen. Er wordt daarbij in grote mate ingespeeld op de mogelijkheden van de moderne technologie en van de ICT-toepassingen in het bijzonder. Deze maken het immers mogelijk om op interactieve wijze met de werkelijkheid om te gaan op een manier die afwijkt van de overwegend digitale modus van de traditionele kennisoverdracht. Het is een uitdagende evolutie, die grote gevolgen heeft voor de (...) invulling van het onderwijs. De analoge modus heeft echter ook haar rechten, omdat ze heel wat rijker is dan het beperkte begrippenkader dat vaak op een bijna totalitaire wijze op de werkelijkheid wordt losgelaten. We willen daarom graag aansluiten bij de moderne opvatting over een leerling als een lerend en adaptief systeem. Centraal in deze opvatting staat de interactie met de werkelijkheid en de mogelijkheid om hierbij gebruik te maken van “tools” en “interfaces”. De tools hebben zowel betrekking op de waarneming als op de actie, en er zijn ook cognitieve tools. Het gebruik van computertechnologie maakt het verder mogelijk om ook op het vlak van de interfaces heel sterk in te grijpen. -/- . (shrink)

Zes bijdragen tot de theorie van het dialectisch materialisme.

This article examines the organisation and strategies of Belgian interest groups and their European peak-organisations with respect to the EU policy-making arena. It conceptualises the European Union as a of multi-level governance political system that consists ofmultiple interlocking government levels, governed by means of non-hierarchical actor configurations with a blurred boundary between the public and the private sphere. It further argues that the European policy-making can best be studied from a new-institutionalist perspective which emphasises that the preferences andthe behaviour of (...) political actors are shaped by the institutional context which provides opportunities and constraints. Evidence of the institutionalfactors within a multi-level governance setting is then given from the organisational structure and strategies of Belgian interest groups in general and from the environmental policy sector in particular. (shrink)

The Belgian political system is generally portrayed as being closed for outsiders. In this article we ascertain how the system responded to the challenge of the new social movements. The Belgian political elite developed a response strategy, based on thematical openness and actorial closure. The issues of the new social movements were admitted on the political agenda, but the movements themselves were excluded from access to the decision making process. Only those actors were allowed which were willing to accomodate themselves (...) to the traditional elite consensus, based on neo-corporatism, pillarisation and a politically passive population. Confronted with this elite strategy, the new social movements were able to fulfil their agenda function, but they had little opportunity for introducing new cultural codes into the political decision making process. This lack of innovation enhances the legitimation crisis of the Belgian political system. (shrink)

Rational public decision-making is nearly impossible for two reasons : the organisational complexity of public services and the existence of two circuits, a political one, and an administrativeone.Moreover, public decisions are made by different pressure groups, and from different decision centres. In Belgium the impact of political parties is steadily increasing, up to the point where they function as master-organisations that have set up their own institutions to carry out public tasks. In thesocio-economie field the government acts more often as (...) an arbitrator and money-supplier than as a decision-maker.In the welfare state the government's position in the whole field of decision-making amounts to delegating decisions to private organisations and pressure groups, which in due course leads to corporatism andirrationality. Finally, the organisation structure of the civil service itself stimulates irrationality because it was set up as a pyramid hierarchy in a time when the government did not have many tasks. (shrink)

In de afgelopen tijd is compensatoir toetsen in het Nederlandse onderwijs een populaire toetsvorm geworden. Hierbij slaagt een student voor een reeks toetsen indien het gemiddelde op deze reeks voldoende is. In deze analyse betogen wij dat het compensatoire systeem echter zowel onverdedigbaar als moreel gezien onverantwoordelijk is. Het grote gevaar van compensatoire toetsregimes is namelijk dat het hiaten in kennis en vaardigheden tolereert, wat de validiteit van een diploma ondermijnt en bovendien medeburgers in gevaar brengt.

‘Ik vind het idee van het sterven vreselijk, want ik houd van het leven zolang ik het werkelijk kan leven. Maar de dood is een gift van de goden, een manier om aan het leven te ontsnappen als het werkelijk ondraaglijk is. Hoewel ik een filosofisch systeem heb ontworpen, bevat dat geen levensfilosofie. Ik heb een levensfilosofie, namelijk blijven leven tot ik omval.’.

Ubuntu is een levensfilosofie. Spirituele levenskracht verbindt de mens met zijn samenleving en de natuur. De werkelijkheid is een dynamiek van op elkaar inwerkende krachten. Het streven naar herstel van harmonie en vrede in een versplinterde wereld is daarbij een cruciaal doel. Ubuntu is verzoeningsgezind. Nelson Mandela was als leider van de bevrijdingsbeweging ANC, na zijn langdurige gevangenschap op Robbeneiland, sterk door ubuntu geïnspireerd. Het gaf hem moed om met de witte minderheidsregering gesprekken aan te gaan om het discriminerende (...) class='Hi'>systeem van Apartheid te overwinnen. Tussen zijn vrijlating in 1990 en de eerste non-raciale verkiezingen in 1994 balanceerde Zuid-Afrika op de rand van een bloedige burgeroorlog. Met geduld en vasthoudendheid wist Mandela echter zijn verzoeningsstrategie door te zetten en een catastrofe te voorkomen. Zijn verzoeningspolitiek is tot op de dag van vandaag een inspiratiebron voor het oplossen van nationale en internationale conflicten. (shrink)

Résumé : Le PPBS a été conçu comme un instrument destiné à ceux qui décident de l'allocation des ressources publiques : il doit leur permettre de prendre de meilleures décisions. S'il est très difficile de repérer et de juger les choix que le développement du système a inspirés aux Etats-Unis, il n'en est pas mains certain que ses résultats tangibles sant maigres car la masse des anciens programmes, principale source potentielle de moyens nouveaux, n'a guère été remise en question.La valeur (...) intrinsèque du PPBS ne peut être mise en cause. Ce qui doit l'être, c'est la lenteur de son développement, qui demeure peu avancé. Cette lenteur s'explique, car le système ne peut produire des fruits dans une terre stérile qu'on n'a pas préparée.La brutalité et les maladresses de l'opération déclenchée en 1965 dans le gouvernement fédéral américain ne pouvaient que renforcer la résistance au changement et retarder, sinon compromettre, le succès final. Les perspectives demeurent heureusement favorables, puisque la nouvelle administration ne semble pas décidée à faire machine arrière et que les Etats et Villes ont démarré sous de bien meilleurs auspices.La principale conclusion qu'imposent les expériences américaines est que toute juridiction intéressée par le PPBS doit impérativement développer, de la façon la plus générale, la volonté d'instaurer le système et s'assurer les moyens de le faire. C'est dire qu'il est peu sage d'engager la bataille sur tous les fronts à la fois : il faut tenter des percées. Mais c'est dire aussi combi en l'information et la formation sant essentielles. A cet égard, l'installation généralisée de certains éléments du système, à savoir la structure de programmes et le budget-programme, loin de présenter des inconvénients, peut constituer un excellent exercice en dehors de son utilité directe pour le preneur de décision. La bataille en cause est surtout celle de la conviction: l'outil est prêt, il est bon, encore faut-il que l' ouvrier accepte de s'en servir.Samenvatting:Planning-programming-budgeting werd ontworpen als een instrument voor diegenen die beslissen over de toewijzing van de overheidsmiddelen.Dit instrument moet de beslissers in staat stellen betere beslissingen te treffen. Het is niet makkelijk deze beslissingen op te sporen en te beoordelen welke in de Verenigde Staten getroffen werden onder invloed van de ontwikkeling van deze systeembenadering. Toch is het met vrij grote zekerheid te stellen dat de tastbare resultaten gering zijn omdat de veelheid aan oude programma's die tenslotte toch de voornaamste potentiële bronnen zijn van nieuwe middelen, nooit werden aangevochten.De intrinsieke waarde van PPBS kan daarom evenwel niet worden genegeerd. Wat wel dient aangeklaagd is de traagheid van zijn aanslepende ontwikkeling. Deze traagheid is te verklaren door het feit dat het systeem slechts vruchten kan afwerpen zo het ingeplant wordt in degelijk voorbereid terrein.De brutaliteit en de onhandigheden bij de operatie die in 1965 werd ingezet in het amerikaans federaal overheidsbestel konden niets anders dan de weerstand tegen de verandering versterken en afbreuk doen aan het uiteindelijk slagen van het systeem. Gelukkiglijk blijven de vooruitzichten gunstig want de nieuwe beleidsvoerders sinds de presidentsverkiezingen, blijken ermee te willen doorgaan en de staten en lokale overheden zijn ermee van wal gestoken onder veel betere omstandigheden. Het doorslaggevend besluit uit de amerikaanse ervaringen terzake is wel dat elke instantie welke belangstelling heeft voor PPBS, nodig moet op zo breed mogelijk vlak de wil doen groeien om het systeem te ontwikkelen en er ook de nodige middelen toe ter beschikking stellen. Dit betekent tevens dat het weinig aan te bevelen is de strijd op alle fronten terzelvertijd aan te binden maar wel geleidelijk doorbraken te verwezenlijken. Dit brengt dan evenwel ook met zich dat informatie en vorming essentieel zijn bij deze strategie. In dit verband moet dan ook gezegd worden dat reeds het invoeren van sommige deelementen van het systeem, zoals de programmastructuur en het programmabudget, voor de beslisser nuttig kan zijn voor zijn persoonlijk inzicht en vorming.De te voeren actie dient nog slechts te worden toegespitst op het overtuigen van de verantwoordelijken. Het instrument is immers gebruiksklaar en degelijk, er is alleen nog het wachten op de wil van de gebruiker dit instrument ter hand te nemen. (shrink)

Financiële technologische ontwikkeling, de zogeheten fintech, is hot en happening. De ontwikkelingen gaan snel maar leiden geregeld tot moreel kwetsbare praktijken. Een geautomatiseerd systeem de schuld geven van economische uitbuiting, uitsluiting en privacyschending is onzinnig. De auteurs gaan in op de vraag wat de rol van financiële ethiek (nog) is als de besluitvorming en gedragssturing bij en in het ontwerp van allerlei systemen (grotendeels) vooraf bepaald wordt. -/- Dit artikel is relevant voor financieel professionals die fintech vormgeven en/of gebruiken. (...) Helaas zijn er geen kant-en-klare oplossingen om moraliteit te programmeren. De auteurs roepen lezers daarom op om bij het managen van de nieuwe innovatiegolf te blijven streven naar vormen van goed bestuur en best practices. (shrink)

De vagebond was van oudsher een randfiguur die de samenleving de rug toekeerde en in verband werd gebracht met bedelarij, maar dat veranderde in de negentiende eeuw: kunstenaars en andere kritische geesten kozen de vagebond juist als voorbeeld. Zij vestigden zich op eenzame locaties en verafschuwden hebzucht en commercie.0Deze dwarsdenkers zijn de voorboden van een trend in de wereld van vandaag. Deels omdat zij de huizenprijzen niet meer kunnen betalen, deels omdat zij het postkapitalistische systeem verwerpen, ontwikkelen jongeren alternatieve (...) levenswijzen. Ze verlaten de gebaande paden en bouwen tiny houses aan de rafelranden van de maatschappij; verbeelding, liefde voor de natuur en vrijheidszin staan voor hen centraal.0In zijn 'Handboek voor de vagebond' presenteert Léon Hanssen belangrijke vertegenwoordigers van deze manier van zwerven, wonen en denken. Van de Amerikaan Henry David Thoreau met zijn pleidooi om de bossen in te trekken, via de Oostenrijkse filosoof Ludwig Wittgenstein, die zich in een hut aan een Noorse fjord installeerde, tot de Engelse schuurbewoner en schrijfster Catrina Davies anno nu: zij staan voor een levenshouding die voor ons allemaal inspirerend kan zijn. (shrink)

Wie ‘Mill’ zegt, zegt in eerste instantie bovenal ‘vrijheid’ en ‘utilisme’. In hun onderling verband vormen deze begrippen nog steeds een sterke verwoording van het zelfbegrip van de moderne mens. In de maakbare, nieuwe wereld van het modernisme ervaart de mens de mogelijkheid en wenselijkheid, de wereld naar eigen inzicht en ontwerp in te richten. Daarbij verlangt hij zo veel mogelijk verschoond blijven van onderdrukkende, traditionele, paternalistische machten, of die nu van de overheid komen of uit de samenleving. Richtsnoer vormt (...) niet meer louter de morele wet die hij zichzelf oplegt, of door anderen opgelegd krijgt, maar het systeem van sociale wetten zoals dat wordt geformuleerd in de positieve wetenschap: de economie en de sociologie. (shrink)

Pleidooi om in een democratie naast of zelfs in plaats van verkiezingen een systeem van loting in te voeren.

John Rawls wordt algemeen beschouwd als een van de meest invloedrijke filosofen van de voorbije eeuw. In zijn befaamde boek 'A Theory of Justice' uit 1971 staat het principe van de rechtvaardigheid centraal dat hij beschouwt als de belangrijkste maatschappelijke waarde in de samenleving. Mensen zijn fundamenteel gelijkwaardig. Daarom is het voor Rawls evident dat een ethisch systeem zich richt tot iedereen. Natuurlijk beseft hij dat mensen niet gelijk zijn of beter gezegd, niet over dezelfde begaafdheden beschikken noch over (...) dezelfde startposities. Waar het bij hem op aan komt is de onvrijwillige achterstanden, dus achterstanden die niet gebaseerd zijn op vrijwillige keuze, weg te werken. De denktank Liberales organiseerde tussen 2012 en 2016 vijf John Rawlslezingen. Ze werden gehouden door schrijver en oud-politicus Jan Terlouw, en de hoogleraren Frank Vandenbroucke, Paul Cliteur, Philippe Van Parijs en Patrick Loobuyck. De inleidingen werden gegeven door de Liberales-kernleden Daniël Boomsma, Claude Nijs, Kasper Ossenblok, Andreas Tirez en Dirk Verhofstadt. 0Het doel van deze lezingen was om het gedachtegoed van Rawls bekend te maken bij een breder publiek en te toetsen aan de hedendaagse politieke, sociaaleconomische en maatschappelijke omstandigheden. In dit boek zijn de John Rawlslezingen en de inleidingen gebundeld. (shrink)