The paper presents the main idea of point-free theories of space based on Tarski's system of point-free geometry. First, the general idea of the so-called point-free ontology was discussed, as well as the epistemological and methodological reasons for its adoption. Next, Whitehead's method of extensive abstraction, which is the methodological basis for the construction of point-free theories of space, is presented, and the fundamental concepts of mereology are discussed. The main part of the paper is a discussion of Tarski’s geometry (...) of solids, its postulates and metatheoretical properties. The paper ends with a short description of the contribution of Polish researchers to the development of research on point-free theories of space. (shrink)

W tekście zajmujemy się przeobrażeniami, jakie na przestrzeni wielu stuleci zaszły w rozumieniu uprawnień. W związku z tym interesują nas też zmiany w roli nadawanej skorelowanym z nimi obowiązkom oraz sprawiedliwości. Wychodząc od pierwotnego (obiektywnego) sensu praw jako przedmiotu sprawiedliwości, przechodzimy do nowożytnego podmiotowego (subiektywnego) ich rozumienia. Twierdzimy, że konsekwencją opisywanej transformacji jest zmiana struktury uzasadnienia praw. Mamy na myśli to, że prawa, pierwotnie uzasadniane regułami sprawiedliwości i równoważne obowiązkom, stały się od sprawiedliwości niezależne, a nawet, że tę ostatnią (...) zaczęto rozumieć jako regułę urzeczywistniania autonomicznie ustanawianych benefitów (czyli substancjalnie wziętych praw). (shrink)

W naszym obrazie świata przyzwyczailiśmy się do tego, że roślinność jest niema. Zestawienie pojęć dźwięku i rośliny przywołuje w pamięci szum drzew, odgłos suchych liści, wysokich traw czy łamiących się gałęzi. Wówczas świat flory pobudzony przez wiatr generuje dźwięki. Okazuje się jednak, że te wyobrażenia będą musiały ulec zmianie, ponieważ źródłem dźwięku może być także wnętrze otaczającej nas natury. Ostatnia dekada badań tej materii ujawniła nie tylko odbieranie i wytwarzanie sygnałów akustycznych, ale również reagowanie na muzykę jako właściwości roślin. Obserwacje (...) wskazują także na wzajemne komunikowanie się badanych obiektów. Audialne fenomeny o roślinnym pochodzeniu stanowią punkt wyjścia do rozważań na temat analizy dźwięków w oparciu o teorie semiotyki. Wobec poszerzającego się spektrum możliwości rejestracji i sposobów wykorzystania dźwięku dokonano próby umiejscowienia niestandardowych źródeł dźwięku w przestrzeni audialnej. Namysłowi towarzyszą pytania o funkcje i znaczenie dźwięku, relacje walorów estetycznych, komunikacyjnych i poznawczych oraz płaszczyzny interpretacji. (shrink)

Artykuł przedstawia studium konstrukcji konceptualizacji w instrukcyjnych dialogach zadaniowych (IDA). Celem studium jest opis różnych form odwzorowań znaczeń w IDA. Materiał badawczy pochodzi z korpusu nagrań komunikacji multimedialnej w polskich dialogach zadaniowych. Do modelowania multidmodalnych odwzorowań znaczeń zastosowano teorię stapiania pojęć. Analiza przykładów pokazuje jak Podający Instrukcje konceptualizuje przestrzenie mentalne i w jaki sposób przyczynia się do budowania przestrzeni mentalnych u Odbierającego Instrukcje. Zakończeniem artykułu jest propozycja multimodalnego modelu mentalnego aktu dialogowego.

The subject of analysis in the article is The Metamorphosis of Franz Kafka. The author attempts to capture various aspects of the Kafka space phenomenon in the context of the functioning of the wall / ceiling motif in this probably the most famous narrative of world literature. At the same time, the researcher treats Kafka’s work as an unsurpassed pattern of artistic scenery shaping: namely, which plasticity and concrete motifs and spatial relations make a kind of residuum of sublime, symbolic (...) meanings, realizing fully only through the imagination of the recipient, in the course of contemplative reading and accompanying it aesthetic experience. The argument leads to the conclusion that in his parabolic, absurd, full of understatement piece of work, Kafka does not reveal the sense of the story of a hero transformed into an arthropod, but allows us to experience this sense and presage it – as the content of our own lives. (shrink)

The concepts of space are great inventions of the mind to help it comprehend the world. These notes provide an overview of this saga. The article covers the development of the current scientific and philosophical concepts of space through history, emphasizing the newest develop­ments and ideas. The various concepts will be introduced in a historical order, this provides a measure of understanding as to how the ideas on which the modern theory of space is based were developed.

This article focuses on Samuel Beckett’s use of the asylum in his novel Malone Dies to explore the role of non-textual elements in genetic criticism, as well as the function of the author in genetic analysis. Taking as its starting point Iain Bailey’s challenge to genetic critics to account for the biographical author which underpins the discipline’s study of written traces in authorial manuscripts, the article contends that genetic criticism must be used in tandem with other approaches such as historicism (...) when studying spaces like Beckett’s asylums. Though Beckett took a scholarly approach when integrating such material into earlier work, making research notes which can be regarded as part of the genetic dossier, the asylum in Malone Dies – based on Dublin’s Saint John of God Hospital – leaves no such trail of textual breadcrumbs. Therefore, we must pay particular attention to the historical function of Saint John of God’s in order to understand how the asylum works in composition and reception. In doing so, an author existing beyond the written traces they leave behind can retake their place in a necessarily incomplete empirical field over five decades after Roland Barthes prematurely declared their death. (shrink)

Pośród wielu teorii prawdy tę najdłużej i najbardziej eksplorowaną stanowi niewątpliwie jej klasyczne ujęcie. W jego obrębie powstały również, podobne klasycznej, teorie korespondencyjna i semantyczna. Dla wielu filozofów terminy te wydają się synonimiczne, co stanowi rację powstania niniejszego artykułu. Analiza rodzajów związku pomiędzy językiem a światem, które wprowadzają różne teorie uznawane za klasyczne, ma służyć wyeksponowaniu różnic pomiędzy tymi teoriami. Przedstawiona zostaje również propozycja ustanowienia podziału, który w sposób ścisły i prosty usystematyzuje rozumienie klasycznej, korespondencyjnej i semantycznej teorii (...) prawdy. (shrink)

This article will try to indicate the most important theories which constitute the modern paradigm of the war. The theory of the war is an important issue in political philosophy because it accentuates how the boundaries of the existence and the functioning of the state are drawn. Seeking works that form the basis of the paradigm, one should begin with presenting a specific structure of the theory proposed by T. Kuhn. On this basis the article will be divided into three (...) parts. The first part is focused on the construction of Kuhn’s scientific paradigm. Additionally in order to prove the meaningful use of paradigmatic structure in issues connected to humanities and philosophy Giorgio Agamben thesis will also be presented. The next part will expose the main elements of Carl von Clausewitz's theory of war. The most important of these is an assumption that war is the continuation of political action that seeks to compel the enemy to fulfill “our will”. The second element to be tested will be a political concept of Carl Schmitt along with its specific categories of the enemy and the friend. The second element to be tested will be Carl Schmitt’s the Concept of the political with its specific categories: the enemy and the friend. The third part of the paper will present the concept of Jerzy Wiatr. Its task will be to supplement the paradigm by showing that the parties of the war may be a “political community” and not only the state. This will help to extend the applicability of the paradigm in various fields of the social sciences. The ultimate aim will be to convince the reader that these theories are the most important part of the paradigm. Moreover, there is a high probability that they became the basis for the modern paradigm of the war. (shrink)

Článek se zaměřuje na teorie kulturní mezery, jež ve svém díle rozpracovali Thorstein Veblen a William F. Ogburn. Sleduje přitom zejména dva motivy: jak se v přístupech těchto autorů tematizuje vztah sociální vědy a jejího publika a jak je argument mezery využit k prosazování specifického pojetí „účelu“ sociální vědy. Je zde předvedeno, jak se ve dvou různých stylech psaní a ve dvou různých argumentačních strategiích v podstatě identická teorie proměňuje a současně zužitkovává k prosazení distinktivního pojetí sociální vědy. (...) Veblenův klíčový motiv „sebe-konfrontace“ společnosti je srovnán s Ogburnovým motivem „využitelnosti“ vědění ve vztahu k úvahám o literárních technologiích vědy. (shrink)

-- 2. La Gnoseología como filosofía de la ciencia (parte I, sección 2) ; Historia de la teoría de la ciencia (parte I, sección 3) -- 3. El Sistema de las doctrinas gnoseológicas ; Las cuatro familias básicas (parte II, sección 1) -- 4. El sistema de las doctrinas gnoseológicas ; Descripcionismo (parte II, sección 2) ; Teoreticismo (parte II, sección 3) -- 5. Adecuacionismo (parte II, sección 4) ; Circularismo (parte II, sección 5) ; Glosario.

Demokrasi Liberal terbukti buta terhadap politik sebagai pembentukan identitas kolektif. Kebebasan individu tidak dapat menjelaskan militansi seorang aktivis terhadap ideologi yang diusungnya. Identitas bersifat kolektif, dan politik senantiasa berurusan dengan pembentukan "kami" sebagai laean dari "mereka". Antagonisme adalah karakter pembeda dari politik, yang mematok politik, sebagai pengambilan keputusan, bukan pencapaian konsensus. Politik adalah soal menjatuhkan keputusan dalam arena yang serba mungkin.Buku ini berupaya membangun teori militansi, yang dilupakan oleh demokrasi liberal dengan asumsi individualisme dan universalismenya. Berbekal teori-teori politik radikal dari (...) Chantal Mouffe, Ernesto Laclau, dan Alain Badiou, penulis merumuskan apa arti dan dari mana datangnya militansi itu. Dua hal yang tak pernah disebut dalam literatur-literatur demokrasi sebelumnya. (shrink)

Częstochowa to miasto o bogatej historii i czytelnej strukturze przestrzennej. Istotne miejsce zajmują w nim tereny śródmiejskie. Stanowią przestrzeń o szczególnych walorach estetycznych i funkcjonalnych. Ich sposób zagospodarowania podkreśla znaczenie miasta i jest przykładem współczesnej kontynuacji miejskiej tradycji. Autorka prezentuje w artykule przestrzenie placów miejskich, które należą do obszarów śródmiejskich. Każdy z nich jest próbą odwołania się do przeszłości i nawiązania do teraźniejszości. Architektura tych miejsc i kontekst urbanistyczny o szczególnej wartości historycznej, kulturowej i społecznej zobowiązują do rzetelnej analizy działań (...) projektowych, które mają być przykładem współczesnej kontynuacji miejskiej tradycji oraz mają kształtować wizję przyszłości tych miejsc. Twórcze poszukiwania najlepszych rozwiązań w ciągle zmieniającej się tkance miejskiej miasta są wynikiem spójnej polityki przestrzennej reprezentowanej przez władze miasta Częstochowy oraz środowisko architektów skupionych wokół stowarzyszenia architektów SARP (oddział w Częstochowie). Liczne konkursy architektoniczno-urbanistyczne organizowane przez SARP miały na celu zdefiniowanie obszarów problemowych i przedstawienie konkretnych rozwiązań koncepcyjnych, które stworzyłyby szansę na właściwe zagospodarowanie przestrzeni miasta. Opisane działania projektowe, w tym proces rewitalizacji przestrzeni miejskich, pokazują, jak skutecznie mogą być przekształcane obszary miejskie, w jaki sposób można tworzyć miejsca szczególne, istotne dla identyfikacji i tożsamości miasta. Poszanowanie kontekstu miejsca oraz jego twórcza kontynuacja wpisują się we współczesne tendencje dotyczące projektowania przestrzeni miejskich na terenach zurbanizowanych. Jest to szczególnie ważne dla podtrzymania dobrej tradycji planistycznej. (shrink)

Brentanova teorie času a časového vědomí patří mezi základní témata celé Brentanovy filosofie. Nabízí celou řadu spjatých témat, které určují dvě hlavní otázky. Jak bychom měli ontologicky popsat čas jako takový? A jak vlastně vnímáme čas? Na tyto otázky poskytl Brentano různé odpovědi v celé řadě různých pozic, které vypracovával od počátku své filosofické práce během své Würzburgské profesury až do posledních okamžiků před smrtí. Cílem této studie je představit souhru těchto problémů v Brentanově analýze času a ukázat, že (...) je bohatým zdrojem filosofických hádanek, jejichž řešení je stále otevřenou otázkou. (shrink)

Excerpt from Le Teorie Dello Spazio e del Tempo nella Filosofia Greca Fin Ad Aristotele Tuttavia non può dirsi, che, prima di Platone e di Aristotele, non si sia trattato affatto di questo soggetto. Naturalmente il problema non poteva allora presentarsi sotto il medesimo aspetto, col quale si presentava ai due summenzionati filosofi: ma pure i' argomento, intorno a cui si aggiravano le ricerche dei primi pensatori greci, era, senza alcun dubbio, tale, che di per se stesso offriva molteplici (...) occasioni a questo riguardo. È noto, che tal argomento consiste nel modo, come essi dovessero spiegarsi e rappresentarsi il mondo esteriore che ne circonda, o, per parlare con maggior precisione. About the Publisher Forgotten Books publishes hundreds of thousands of rare and classic books. Find more at www.forgottenbooks.com This book is a reproduction of an important historical work. Forgotten Books uses state-of-the-art technology to digitally reconstruct the work, preserving the original format whilst repairing imperfections present in the aged copy. In rare cases, an imperfection in the original, such as a blemish or missing page, may be replicated in our edition. We do, however, repair the vast majority of imperfections successfully; any imperfections that remain are intentionally left to preserve the state of such historical works. (shrink)

V příspěvku podávám přehled vývoje logické sémantiky se zřetelem zejména na vý­voj Tichého Transparentní intenzionální logiky (TIL) od pozdních šedesátých let až do­dnes, a na ní vystavěné Maternovy logické teorie pojmu. Článek si neklade za cíl podat vyčerpávající historický přehled, nýbrž soustřeďuje se na podíl česko-slovenské logické školy a ukazuje, že tento podíl je nezanedbatelný. Navíc je však tento přehled zároveň i kritický. Ukazuje silné stránky logického rámce TIL, ale zároveň upozorňuje na někte­ré diskutabilní stránky či otevřené problémy, které (...) zůstávají zejména právě v procedu­rální teorii pojmu. Z nich nejpalčivějším je problém procedurální identity pojmu, a tím také kritéria synonymie. (shrink)

Brentanova teorie času a časového vědomí patří mezi základní témata celé Brentanovy filosofie. Nabízí celou řadu spjatých témat, které určují dvě hlavní otázky. Jak bychom měli ontologicky popsat čas jako takový? A jak vlastně vnímáme čas? Na tyto otázky poskytl Brentano různé odpovědi v celé řadě různých pozic, které vypracovával od počátku své filosofické práce během své Würzburgské profesury až do posledních okamžiků před smrtí. Cílem této studie je představit souhru těchto problémů v Brentanově analýze času a ukázat, že (...) je bohatým zdrojem filosofických hádanek, jejichž řešení je stále otevřenou otázkou. (shrink)

Artykuł analizuje reguły zawodu dziennikarza zawarte w regulacjach agencji prasowych, dzienników oraz w kodeksach etycznych UNESCO i Unii Europejskiej. Przedmiotem badań stały się wybrane, reprezentatywne agencje oraz dzienniki następujących krajów europejskich: Włoch, Hiszpanii, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Artykuł nie jest jedynie zwykłym opisem dokumentów regulacji zawodowych, ale raczej „dyskusją” wypracowaną w oparciu o te źródła normatywne, które umożliwiają wyciągnięcie stosownych wniosków na temat podstawowych obowiązków profesji dziennikarskiej.

Tekst niedostępny online z racji zgody na publikację przekładu tylko w wersji drukowanej.

The conceptual framework of the article consists of three basic terms: „quasi-simultaneity”, „co-location” and „genidentity” (with their negations). Within this framework the author formulates and discusses his main thesis: if two events are not genidentical, then they are either spatially or temporally separated. This thesis expresses the fact, that, loosely speaking, time and space have their common basis in difference of things.