Kontakty z innymi narodami na przestrzeni dziejów przyczyniają się do przejmowania przez dany system językowy leksyki obcego pochodzenia. W tym momencie zanikają ich pierwotne powiązania z innymi leksemami, które miały w języku wyjściowym. Wchodzą one w nowe relacje semantyczne w danym polu wyrazowym i w ten sposób stają się jego nieodłącznym elementem. Na płaszczyźnie semantycznej podlegają procesowi asymilacji, co znacznie wpływa na strukturę danego pola wyrazowego i przyczynia się do zmian w jego obrębie. Zapożyczenia z innego języka mogą ze względu (...) na swe znaczenie stać się w danych polach hiperonimami lub też pojawić się w nowym otoczeniu leksykalnym obok rodzimych synonimów i pojawić się tam jako hiponimy i kohiponimy. Ich użycie zależy jedynie od użytkownika języka, w zależności od kontekstu językowego i sytuacyjnego. Niniejszy artykuł obejmuje analizę grupy rzeczowej PRASA I DRUKARSTWO we współczesnej polszczyźnie wraz z jej polami wyrazowymi w aspekcie zapożyczeń ze źródła niemieckiego. (shrink)

Współczesny świat, zdominowany przez elektroniczne środki przekazu, to już zupełnie inne pojmowanie komunikacji językowej, zarówno tej w formie pisanej, jak i mówionej. Dominują w nim skrótowe i kompaktowe wypowiedzi; język z jednej strony traci na znaczeniu, z drugiej zaś - chłonie nowinki z innych systemów językowych, z którymi wchodzi w interakcje na różnych płaszczyznach. Niewątpliwe ogromną rolę odgrywają w tym procesie różnice kulturowe i związane z tym nie tylko kwestie mentalności, stereotypy, lecz także odmienne pojmowanie zjawisk dnia codziennego, w tym (...) również sposób definiowania poczucia humoru. Ciekawą rzeczą jest więc próba wskazania na podobieństwa oraz różnice między tzw. „typowo niemieckim” poczuciem humoru a niemieckim programem komediowym Was guckst du?, produkowanym i prowadzonym przez obcokrajowca. Kaya Yanar, autor i gospodarz tego programu, jest niewątpliwie najlepszym przykładem na to, że wymienione wcześniej „typowo niemieckie” poczucie humoru odbiega w znacznym stopniu od rodzaju żartu, proponowanego właśnie przez Yanara. Was guckst du? daje możliwość zanalizowania języka audycji komediowej, odwołującej się głównie do kultury świata arabskiego i wszelkich zjawisk z nią związanych, kwestii opanowania i posługiwania się językiem niemieckim właśnie przez obcokrajowców z tego kręgu kulturowego. W przełożeniu na leksykę i jej użycie w praktyce oznacza to wykorzystanie w programie zjawiska wieloznaczności, wynikających z braku znajomości języka, jako źródła sytuacji komediowych, które w połączeniu z niezwykle barwną osobą prowadzącego, odpowiednim obrazem, charakterem postaci oraz motywami muzycznymi, jest punktem wyjścia do całościowej analizy tegoż programu. (shrink)

The matter under consideration in this article is the problem of borrowed German lexical elements and their life in the borrowing Polish language. The starting point is a short overview of the elements of the lexical field of science and their change of meaning in the Polish language.

Zmiany dokonujące się w języku na przestrzeni dziejów są wynikiem zmian w rzeczywistości pozajęzykowej. Nowe elementy leksyki są m. in. efektem procesu zapożyczenia z innych języków. Słowa te w momencie przejmowania ich przez inny język tracą swe wszelkie pierwotne powiązania z innymi leksemami, które miały w języku, z jakiego zostały przejęte, i wchodzą w nowe relacje semantyczne z istniejącymi już w danym poiu wyrazowym słowami, stając się jego nieodłącznym elementem. W procesie asymilacji na płaszczyźnie semantycznej wchodzą one w nowe dla (...) siebie relacje paradygmatyczne i syntagmatyczne, wpływając znacząco na strukturę danego pola wyrazowego i przyczyniając się do zmian w jego obrębie. Zapożyczone z innego języka wyrazy mogą ze względu na swe znaczenie stać się w danych polach elementami dominującymi lub też pojawić się w nowym otoczeniu leksykalnym obok rodzimych synonimów. Jedynie użytkownik języka, przy uwzględnieniu kontekstu językowego i sytuacyjnego, decyduje o ich użyciu. (shrink)

We współczesnej polszczyźnie występuje wiele słów, będących zapożyczeniami z języka niemieckiego. Najstarsze zapożyczenia pojawiły się w języku polskim wraz z nowymi przedmiotami codziennego użytku i były jednocześnie zapożyczeniami fonetycznymi. Obecnie nie wyczuwa się już ich obcego pochodzenia. Słowa przejęte z niemieckiego podlegały w języku polskim licznym i różnorodnym procesom adaptacyjnym, dotyczącym m. in. ich formy gramatycznej, fonetycznej czy też morfologii. Ulegały one również licznym zmianom znaczeniowym, tzn. rozszerzały bądź zawężały swe pierwotne znaczenie, zmieniały również zabarwienie stylistyczne. Poza tym można też (...) mówić o przesunięciu znaczenia wyrazu zapożyczonego oraz o zjawisku przejmowania tylko niektórych znaczeń pierwotnych danego słowa, pochodzącego z języka niemieckiego. Ciekawym zjawiskiem jest również występowanie we współczesnej polszczyźnie takich wyrazów niemieckiego pochodzenia, które jednak nie posiadają już swych odpowiedników we współczesnym języku niemieckim, tzn. w nowo-wysoko-niemieckim, gdyż zostały one zapożyczone bardzo dawno, ale znaleźć je można jeszcze w słownikach etymologicznych języka polskiego, gdzie podawane są jak o odpowiedniki niemieckie danych wyrazów, np. fastryga, framuga itd. Całkowite podporządkowanie się regułom języka przejmującego dany wyraz obcego pochodzenia świadczy o jego zakorzenieniu się w danym języku oraz dopasowaniu się do nowego systemu językowego. Wyrazy pochodne od danego zapożyczenia, frazeologizmy, w których te zapożyczenia występują, synonimy, pojawiające się w danym języku obok wyrazów zapożyczonych oraz frekwencja zapożyczeń w danym języku świadczą o stopniu zakorzenienia się danego wyrazu obcego pochodzenia w języku polskim. (shrink)

W wyniku kontaktów polsko-niemieckich na płaszczyźnie kultury, polityki i gospodarki na przestrzeni dziejów pojawiły się w języku polskim liczne wyrazy pochodzenia niemieckiego. We współczesnej polszczyźnie występuje bardzo wiele zapożyczeń niemieckich, z czego większość stanowią rzeczowniki. Najczęściej jednak ich obce pochodzenie nie jest znane przeciętnemu użytkownikowi języka polskiego, gdyż wyrazy te zasymilowały się w polszczyźnie zarówno na płaszczyźnie fonologicznej, graficznej, jak i morfologicznej. Największą grupę rzeczowników pochodzenia niemieckiego stanowią te, w których przypadku zachowane zostało ich pierwotne znaczenie, co wiąże się z (...) faktem, że jako pojęcia i terminy fachowe nie miały w języku polskim swoich odpowiedników, pod wpływem których mogłoby ulec zmianie ich znaczenie. Wśród zapożyczeń znajdują się również takie, których znaczenie całkowicie różni się od pierwotnego znaczenia słowa niemieckiego. Znaczenie zapożyczeń ulegało zawężeniu, gdy dany wyraz pojawiał się w języku polskim nie we wszystkich swych znaczeniach pierwotnych lub też rozszerzeniu, gdy został on zapożyczony zс wszystkimi pierwotnymi znaczeniami i dodatkowo obok nich pojawiło się zupełnie nowe znaczenie. Częstym zjawiskiem jest występowanie równocześnie różnych typów zmian znaczenia wyrazu zapożyczonego, np. zawężenia i przesunięcia lub/i rozszerzenia znaczenia. (shrink)

The matter under consideration in this article is the problem of borrowed German lexical elements and their existence in Polish language. The starting point is a short overview of the extralingual mechanism of the change in meaning of this borrowed vocabulary in Polish.

The aim of this study was to verify whether chimpanzees demonstrate an auditory laterality during the orientation reaction, and which hemisphere is responsible for processing the emotional stimuli and which for the species-specific vocalizations. The study involved nine chimpanzees from the Warsaw Municipal Zoological Garden. They were tested individually in their bedrooms. Chimpanzees approached a tube filled with food, located in the centre of the cage. Randomly selected sounds were played from the speakers when the subject was focused on getting (...) food. Individual reactions were observed and outcomes reported. The four types of sound used: thunderstorm, dog barking, chimpanzee vocalization and a zookeeper’s voice. To test whether chimpanzees demonstrate auditory laterality we used a single sample X2 test. The existence of auditory laterality has been confirmed. The sound of the storm caused the orientation reaction to the left, while chimpanzee vocalization - to the right. On this basis we can conclude that among chimpanzees, arousing stimuli are being processed by the right hemisphere, and species-specific vocalizations by the left. However, the set of stimuli was limited so the study did not unequivocally resolve this issue. (shrink)

W świecie współczesnych mediów prasa nadal odgrywa znaczącą rolę w przekazywaniu informacji ze świata polityki, kultury, nauki i życia społecznego. Obok funkcji poznawczej ma ona za zadanie wprowadzić elementy rozrywki – w postaci karykatury, żartów rysunkowych czy krótkich śmiesznych tekstów, piętnujących ludzkie zachowania, przedstawiających w krzywym zwierciadle rzeczywistość, w której żyjemy. Ciekawą rzeczą jest znaczenie niemieckiego określenia Pressewitz, które może być rozumiane jako `żart prasowy` oraz `żart o prasie`. Niniejszy artykuł jest próbą udzielenia odpowiedzi na pytanie, jaką rolę odgrywają żarty (...) prasowe w kształtowaniu obrazu rzeczywistości poprzez ośmieszające przedstawienie zjawisk społecznych, ludzkich zachowań i postaw oraz jaki obraz funkcjonowania prasy pojawia się jako temat żartów. (shrink)

In this article an attempt is made to discuss the German joke regarding its assignment to the class of bad jokes in German. The question of what is a pun and what determines that a humorous text can be classified as bad or good is also important and very interesting. No less important are questions about the possibility of breaking all rules and norms, both of linguistic and social natures. These considerations are documented by examples of German jokes; on the (...) one hand Loriot’s texts, texts from “Was guckst du?” and on the other from websites. The question of whether an analysed joke is good or bad still remains open despite all possible classification attempts, because its interpretation is subjective, to be assessed for what it is by the recipient from the outset. (shrink)

Zmiany dokonujące się w języku na przestrzeni dziejów są wynikiem zmian w rzeczywistości pozajęzykowej. Nowe elementy leksyki są m. in. efektem procesu zapożyczenia z innych języków. Słowa te w momencie przejmowania ich przez inny język tracą swe wszelkie pierwotne powiązania z innymi leksemami, które miały w języku, z jakiego zostały przejęte, i wchodzą w nowe relacje semantyczne z istniejącymi już w danym poiu wyrazowym słowami, stając się jego nieodłącznym elementem. W procesie asymilacji na płaszczyźnie semantycznej wchodzą one w nowe dla (...) siebie relacje paradygmatyczne i syntagmatyczne, wpływając znacząco na strukturę danego pola wyrazowego i przyczyniając się do zmian w jego obrębie. Zapożyczone z innego języka wyrazy mogą ze względu na swe znaczenie stać się w danych polach elementami dominującymi lub też pojawić się w nowym otoczeniu leksykalnym obok rodzimych synonimów. Jedynie użytkownik języka, przy uwzględnieniu kontekstu językowego i sytuacyjnego, decyduje o ich użyciu. (shrink)

W wyniku kontaktów polsko-niemieckich na płaszczyźnie kultury, polityki i gospodarki na przestrzeni dziejów pojawiły się w języku polskim liczne wyrazy pochodzenia niemieckiego. We współczesnej polszczyźnie występuje bardzo wiele zapożyczeń niemieckich, z czego większość stanowią rzeczowniki. Najczęściej jednak ich obce pochodzenie nie jest znane przeciętnemu użytkownikowi języka polskiego, gdyż wyrazy te zasymilowały się w polszczyźnie zarówno na płaszczyźnie fonologicznej, graficznej, jak i morfologicznej. Największą grupę rzeczowników pochodzenia niemieckiego stanowią te, w których przypadku zachowane zostało ich pierwotne znaczenie, co wiąże się z (...) faktem, że jako pojęcia i terminy fachowe nie miały w języku polskim swoich odpowiedników, pod wpływem których mogłoby ulec zmianie ich znaczenie. Wśród zapożyczeń znajdują się również takie, których znaczenie całkowicie różni się od pierwotnego znaczenia słowa niemieckiego. Znaczenie zapożyczeń ulegało zawężeniu, gdy dany wyraz pojawiał się w języku polskim nie we wszystkich swych znaczeniach pierwotnych lub też rozszerzeniu, gdy został on zapożyczony zс wszystkimi pierwotnymi znaczeniami i dodatkowo obok nich pojawiło się zupełnie nowe znaczenie. Częstym zjawiskiem jest występowanie równocześnie różnych typów zmian znaczenia wyrazu zapożyczonego, np. zawężenia i przesunięcia lub/i rozszerzenia znaczenia. (shrink)

Przedmiotem rozważań tego artykułu jest rola zjawisk wieloznaczności oraz homofonii jako środków wyrazu, stosowanych w tekstach humorystycznych. Również kwestia zastosowania konkretnej leksyki obcego pochodzenia, brak znajomości jej znaczenia, wskazanie na brakującą wiedzę z zakresu danego słownictwa fachowego, w tym przypadku z dziedziny informatyki, staje się punktem wyjścia do stworzenia krótkich zabawnych form scenicznych. Znalezione i określone w trakcie przeprowadzonej analizy źródła komizmu, ewidentnie związane z życiem codziennym i słownictwem z różnych zakresów, odzwierciedlają zarówno językowe, jak i pozajęzykowe możliwości tworzenia zabawnych (...) tekstów, jakimi niewątpliwie są omówione w tym artykule skecze. (shrink)

The matter under consideration in this article is the ethnic joke as a primary element of the German TV comedy “Was guckst du?”. The starting point is a short overview of the ethnic joke and the extralingual phenomena that are associated with such jokes, and – above all – pointing at the function of stereotypes as causes for jokes about individual nations. Texts of jokes concerning individual nations were used to illustrate the reviewed problems. The main part of the article (...) is the analysis of the lingual and extralingual aspects in selected texts of scenes from the program “Was guckst du?”. (shrink)

The aim of the paper is to explore the interrelation between persuasion tactics and properties of speech acts. We investigate two types of arguments ad: ad hominem and ad baculum. We show that with both of these tactics, the structures that play a key role are not inferential, but rather ethotic, i.e., related to the speaker’s character and trust. We use the concepts of illocutionary force and constitutive conditions related to the character or status of the speaker in order to (...) explain the dynamics of these two techniques. In keeping with the research focus of the Polish School of Argumentation, we examine how the pragmatic and rhetorical aspects of the force of ad hominem and ad baculum arguments exploit trust in the speaker’s status to influence the audience’s cognition. (shrink)

Microbiota-gut-brain research is a fast-growing field of inquiry with important implications for how human brain function and behaviour are understood. Researchers manipulate gut microbes to reveal connections between intestinal microbiota and normal brain functions or pathological states. Many claims are made about causal relationships between gut microbiota and human behaviour. By uncovering these relationships, MGB research aims to offer new explanations of mental health and potential avenues of treatment. So far, limited evaluation has been made of MGB's methods and its (...) core experimental findings, many of which are extensively reiterated in copious reviews of the field. These factors, plus the self-help potential of MGB, have combined to encourage uncritical public uptake of MGB discoveries. Both social and professional media focus on the potential for dietary intervention in mental health, and causal relationships are assumed to be established. Our target article has two main aims. One is to examine critically the core practices and findings of experimental MGB research and to raise questions about them for brain and behavioural scientists who may not be familiar with the field. The other is to challenge the way in which MGB findings are presented. Our positive goal is to suggest how current problems and weaknesses may be addressed, in order for both scientific and public audiences to gain a clearer picture of MGB research and its strengths and limitations. (shrink)

Laktancjusz i Euzebiusz z Cezarei opisali wizję, którą miał Konstantyn Wielki przed decydującą bitwą z Maksencjuszem na Moście Mulwijskim: we śnie objawił mu się krzyż cały w świetle i pod nim napis: „Pod tym znakiem zwyciężaj”. Konstantyn zabrał krzyż na bitwę i to zapewniło mu zwycięstwo. Od czasów Konstantyna krzyż stał się nie tylko najważniejszym symbolem chrześcijaństwa, ale także symbolem chrześcijańskiego władcy, bronią jego zwycięstwa. W literaturze krzyż odnoszący się do władzy ziemskiej określany jest jako krzyż Konstantyna. Celem artykułu jest (...) przeanalizowanie funkcjonowania krzyża Konstantyna u Słowian południowych i na Rusi. Podjęto próbę udowodnienia tezy, że znaczenie krzyża Konstantyna u Bułgarów i Serbów było duże i bliskie bizantyńskiemu, natomiast na Rusi, pomimo podejmowanych prób upowszechnienia, krzyż nie odgrywał większej roli. Przyczyną były uwarunkowania polityczno-religijne, a przede wszystkim głęboki kult ikon maryjnych, który nie miał odpowiednika w żadnym innym państwie ekumeny wschodniochrześcijańskiej. To ikony maryjne w powszechnej świadomości Rusinów ingerowały w losy kraju i pojedynczego człowieka, one decydowały o zwycięstwach, przyczyniały się do ustanawiania ziemskiego porządku. Pełniły zatem taką rolę jaką u Słowian południowych krzyż Konstantyna. (shrink)

The morning show is a new journalistic genre found in commercial broadcasting. This type of morning show consists of a few hours of block programming. A morning show consists of popular music, game shows, aspects of a talk show, call-in jokes, and news reports, but the most important feature is the personality DJs. This article is an attempt at characterizing this genre.

Contemporary argument studies in Poland began with the research of the Lvov-Warsaw School and its successors in Artificial Intelligence and legal theory, as well as with the studies of Polish rhetoricians . The last decade has witnessed a major transformation in the Polish landscape, beginning with several landmark publications which have attracted an ever-growing number of young researchers and students. As a result, the research movement of the Polish School of Argumentation has begun to emerge .In 2008, the nationwide initiative (...) ArgDiaP was established in order to provide infrastructure facilitating the networking process and to foster res .. (shrink)

This book is about beliefs, language, communication and cognition. It deals with the fundamental issue of the interpretation of the speaker's utterance expressing a belief and reporting on beliefs of other people in the form of oratio obliqua. The main aim of the book is to present a new account of the problem of interpreting utterances expressing beliefs and belief reports in terms of an approach called Default Semantics.

People differ in the extent to which they express a need for sense-making, and these individual differences are important to understand in light of meaning-making processes. To quantify this important variable, we originally proposed a need for sense-making scale. We now propose a refined, similarly reliable short version of the scale. The 7-item NSM-SF was validated across a series of four studies. NSM-SF showed psychometric properties and correlations consistent with its longer forerunner. Additionally, results indicated that the need for sense-making (...) was moderately positively related to the satisfaction of basic psychological needs, and it related negatively to the frustration of these needs. The research offers a useful, brief tool for assessing the NSM construct and broadens our understanding of basic psychological motivations. (shrink)

The paper investigates the various factors from a socio-cultural perspective that have a bearing on the intercultural couple’s marital satisfaction in Westerner and non-Westerner relationships, and how cultural differences may potentially amplify the difficulties, which non-intercultural couples themselves are already likely to face. These factors include acculturation, language and communication, attitudes toward marriage, individual traits and behaviours, support of the family, societal views, gender roles, managing of the household finances and child rearing. Certain theories are also highlighted in an attempt (...) to explain why these cultural differences have such a profound effect on the marital satisfaction of intercultural couples. (shrink)

It is widely believed that mathematics carries a substantial part of the explanatory burden in science. However, mathematics can also play important heuristic roles of a different kind, being a source of new ideas and approaches, allowing us to build toy models, enhancing expressive power and providing fruitful conceptualizations. In this paper, we focus on the application of dynamical systems theory (DST) within the extended cognition (EC) field of cognitive science, considering this case study to be a good illustration of (...) a general phenomenon. In the paper, we justify both a negative and a positive claim. The negative claim is that dynamical systems theory hardly plays any explanatory role in EC research. We justify our claim by analyzing several accounts of the explanatory role of mathematics and stressing the way mathematical arguments are used in explanations. Our positive claim is that even though, for now, DST has no explanatory power in many of the EC approaches, it still plays an important heuristic role there. In particular, using mathematical notions improves the expressive power of the language and gives a sense of understanding of the phenomena under investigation. The case study of EC allows us to identify and analyze this important role of mathematics, which seems to be neglected in contemporary discussions. (shrink)

The aim of this paper is to provide a model that allows the representation and analysis of circularity in ethotic structures, i.e. in communication structures related to the speaker’s character and in particular, his credibility. The paper studies three types of cycles: in self-referential sentences, embedded testimony and ethotic begging the question. It is shown that standard models allow the reconstruction of the circularities only if those circular utterances are interpreted as ethotic arguments. Their alternative, assertive interpretation requires enriching the (...) existing models with a purely ethotic component related to the credibility of the performer of any (not necessarily argumentative) speech act. (shrink)

Studies of the scale of unemployment in Poland and in Europe conducted in recent years lead to the conclusion that one of the largest and growing problems of the modern labour market is the unemployment rate among young people. An unfavourable phenomenon related to the problem that is increasingly appearing in public debate is the rising unemployment of graduates. Therefore, it is important to attempt to identify the phenomena in today's job market and one of them is the formation of (...) a new type of employee on the labour market, the member of the precarious class. The analysis aims to present the origins, nature and scale of the precariat phenomenon in Poland. The problem is described from the perspective of the labour market position of a selected social group, i.e. young people entering the labour market after finishing their education. The study attempted to identify factors that affect this phenomenon and the characteristics confirming the sense of its separation on the labour market. (shrink)

Focusing on the analysis of Athens' relations with both Greeks and non-Greeks as recorded in extant fourth-century decrees, this paper challenges the applicability of the notion of Greek/barbarian antithesis to the interpretation of formal diplomatic exchanges between Athens and the non-Greek states. A comparison of the types of decrees and honors reveals a remarkable uniformity in the forms of Athens' foreign relations irrespective of the ethnicity of honorands. The distribution of honors among individuals and groups of recipients within single decrees (...) further demonstrates that the Athenian honorific system typically elevated individuals over communities they represented, suggesting that political differences between Athens and non-Greek states did not adversely influence the methods of exchanges between them. Apart from the provisions contained in the decrees, this paper also considers their function within the city as monuments that attest to the important place of philobarbaric discourse and practice in fourth-century Athens. (shrink)

Na podstawie prześledzenia genezy Dzieci nędzy (1913) i historii komponowania tekstu dokonano ciekawych ustaleń z zakresu działań twórczych najgłośniejszego autora Młodej Polski – Stanisława Przybyszewskiego. Badania ujawniły m.in. niechęć pisarza do (czy może: nieumiejętność) radykalnej modyfikacji raz dokonanych zapisów tekstowych i wzrost literackiej efektywności z dala od wielkich miast. Kolacjonowanie przekazów powieści oraz lektura dokumentów osobistych pozwoliły stwierdzić, że znaczący wpływ na ostateczny kształt Dzieci nędzy miały powikłania osobiste i przykre okoliczności życiowe, które znacząco determinowały (czy raczej: destruowały) proces pisarski (...) Przybyszewskiego, oraz ingerencja domagającego się uzupełnień wydawcy, któremu pisarz skwapliwie przyznał rację, dopisując kilka rozdziałów. Te sumiennie dokonane poprawki świadczą o tym, jak ważne były dla pisarza uwagi redakcyjne w udoskonalaniu tekstu. Najważniejsze odkrycie, do jakiego prowadzą badania tekstologiczne, dotyczy jednak autorskiej rezygnacji z zamierzonego pierwotnie poematu prozą i przetransponowania jego idei w formę powieściową. Ta decyzja – będąca rodzajem kapitulacji w zmaganiach z tworzywem – świadczyła de facto o nowatorskim myśleniu Przybyszewskiego o powieści i sprawiła, że Dzieci nędzy to niezwykle ciekawy artystycznie, nowoczesny zapis stanów psychicznych. Od strony rozwiązań konstrukcyjno-narracyjnych to niewątpliwie jedna z najciekawszych powieści Przybyszewskiego. (shrink)

The purpose of the paper is demonstrate the thesis that Ingarden's ontological system allows a better understanding of the “part-whole” problem then previous theories. Especially, if we take into account the existential ontology of Ingarden, which refers to Husserl “part-whole” theory, we can see that development of terms made by Ingarden sheds new light on old problems. In this context, particularly important is to distinguish between two existential moments: contingancy/inseparatness, because thanks to them we can talk about many different types (...) of relationships and hence many types of objects. (shrink)

In this paper the authors address the issue of investments made by family businesses. Their study attempted to verify the level of investments made by Polish family businesses in comparison with the level of investments made by Polish non-family businesses. The study focused on the analysis of investment flows of Polish listed companies included in the WIG index for the years 2006-2018. A total of 233 companies were analyzed, including 177 non-family businesses and 56 family businesses. The results corroborated the (...) argument that Polish listed non-family businesses invest much more money than family businesses. It was also observed that only a small percentage of companies in both groups invest their finances in research and development. (shrink)

The paper focuses on the issue of truth-telling in non-fictional narratives of (in)justice. Based on examples of rape narratives, domestic abuse narratives, human trafficking narratives and asylum seeker narratives, I examine the various difficulties in telling the truth in such stories, particularly those related to various culturally conditioned ideas of how the world works, which at the same time form the basis of, among other things, legal discourse and officials’ decision-making processes. I will also demonstrate that such culturally conditioned ideas, (...) which are the basis of official discourse, can be considered within the category of both the social imaginary of the just world in the Taylorian sense of the term, and the social master narrative, which in the case of stories of (in)justice is often based on the just world hypothesis. (shrink)

Celem tego artykułu jest analiza znaczeń pojęcia ekosocjalizmu we współczesnym dyskursie filozoficznym i politycznym. W pierwszym kroku przeprowadzam rozróżnienie pomiędzy ekosocjalizmem jako ruchem a ekosocjalizmem jako teorią. Globalny ruch ekosocjalistyczny jednoczą postulaty polityczne. W jego skład wchodzą jednak nurty o różnorodnych założeniach teoretycznych. Skupiam się na opozycji pomiędzy nurtami nawiązującymi do tradycji marksistowskiej a nurtami, które w ślad za Joanem Martinezem-Alierem można nazwać „neonarodnictwem ekologicznym”, czyli odwołującymi się do tradycyjnych etyk i wartości istniejących społeczności, tak jak w przypadku licznych ruchów (...) rdzennych i ekofeministycznych. Nurty te różnią się poglądami na wiele kwestii, w tym na kwestię rozwoju. W drugim kroku, rozważając ekosocjalizm jako teorię, wyróżniam dwa stanowiska. Zgodnie z pierwszym z nich, reprezentowanym przez Joela Kovela i Michaela Löwy’ego, myśl Marksa należy uzupełnić o wymiar ekologiczny. Zgodnie z drugim stanowiskiem, którego przedstawicielem jest John Bellamy Foster, ekosocjalizm to idea Marksowska, przedstawiona w Kapitale. Wysuwając na pierwszy plan pojęcia metabolizmu i rysy metabolicznej, Foster odkrywa ekologiczny, we współczesnym sensie, wymiar myśli dojrzałego Marksa. Wykazuję, że należy odróżnić ekosocjalizm w znaczeniu politycznym od ekosocjalizmu w znaczeniu filozoficznym. Na poziomie filozoficznym natomiast, rozbieżność stanowisk ma swoją genezę w interpretacji ontologii Marksa: Kovel i Löwy są kontynuatorami tradycji marksizmu-humanizmu, a Foster zrywa z tą tradycją i odczytuje ontologię Marksa w perspektywie materializmu epikurejskiego. (shrink)

Building on our diverse research traditions in the study of reasoning, language and communication, the Polish School of Argumentation integrates various disciplines and institutions across Poland in which scholars are dedicated to understanding the phenomenon of the force of argument. Our primary goal is to craft a methodological programme and establish organisational infrastructure: this is the first key step in facilitating and fostering our research movement, which joins people with a common research focus, complementary skills and an enthusiasm to work (...) together. This statement—the Manifesto—lays the foundations for the research programme of the Polish School of Argumentation. (shrink)

Pragmatics and dialectics are two disciplines which have been amongst the first and most important partners for argument studies in the exploration of the complex realm of communication. Treating argumentation as a construct consisting of premises and conclusion allows for investigating some interesting properties of the phenomenon of reasoning, but does not capture a variety of aspects related to the usage of natural language and dialogical context in which real-life argumentation is typically embedded. This special issue explores some of the (...) fascinating research questions which emerge when we move beyond logic into the territory of the pragmatics and dialectics of argument. (shrink)

We show that the variety of equivalential algebras with regularization gives the algebraic semantics for the -fragment of intuitionistic propositional logic. We also prove that this fragment is hereditarily structurally complete.

Using the categories of the epistemic and epistemological field of theory the author is trying to show on the basis of Bled presentations of Mihailo Markovic and Milan Kangrga that their conceptions belong to two separated theoretical fields, which are incompatible with each other. Therefore even in that period we could not speak about a common praxis-philosophy nor a common vision of Marxism. Koristeci kategorije epistemickog i epistemoloskog polja teorije autorica na osnovu bledskih referata Mihaila Markovica i Milana Kangrgi pokusava (...) pokazati da njihove koncepcije pripadaju dvema razlicitim filozofskim poljima koje se ne mogu sloziti, tako da ni u to vreme se nije moglo govoriti o nikakvoj zajednickoj praxis-filozofiji ni zajednickoj viziji marksizma. (shrink)