On the conduct of life and ethics for religious scholars and students.

Turkey’s interests in the Arab world have significantly changed, three times, over the last century. Changes in political power in the geography of Anatolia involved a shift in political interests in some sense; sometimes the issue of Arab geography and states was dropped from the list of priorities but then brought back to that list again. Although at the time of the Ottoman Empire, the state of the Muslim world was considered a priority, during the republic it was removed from (...) the agenda. However, in the 21st century, it has again become an integral part of Turkey’s foreign policy. (shrink)

Respublica literaria, eller de lärdes republik, är ett begrepp som framför allt förknippas med de nya former för vetenskaplig kommunikation och lärda nätverk som introducerades vid slutet av 1600-talet och som sedan kom att spela en betydelsefull roll i 1700-talets intellektuella värld. Denna tänkta gemenskap av lärda är central för vår förståelse av den tidigmoderna epokens idé-, kultur- och vetenskapshistoria. Lärdomsrepubliken var ett ideal för de lärdas verksamhet, ett slags kunskapsproducerandets utopi, där den ideala kommunikationen präglades av jämlikhet, rationalitet och (...) filosofisk frihet, ofta i tydlig och uttalad kontrast mot en mer krass verklighet där de lärdas gemenskap tvärtom byggdes på en grundval av politiska, ideologiska, ekonomiska och religiösa intressen. I Lärda samtal behandlas vitt skilda aspekter av begreppet respublica literaria, dess kommunikation och dess materialitet: det handlar om den lärda republikens statsskick, de lärdas institutioner och praktiker, seder och bruk, uppfostran genom samtal, kvinnors och barns plats i republiken, och mycket mer. Boken är en festskrift till Erland Sellberg, professor i idéhistoria vid Stockholms universitet. (shrink)

L’interview retrace la carrière universitaire de l’historien Mario Kessler, né en RDA. Il a étudié l’histoire à Iéna et à Leipzig, a rédigé ses thèses de doctorat et de post-doctorat alors qu’il se trouvait encore en RDA, mais a dû trouver sa voie dans un système universitaire entièrement nouveau en 1990. Il y est parvenu sans changer sa position politique de socialiste critique. Grâce à la formation universitaire de sa famille et à sa connaissance de la littérature occidentale, il disposait (...) déjà avant 1989 d’une avance en matière de connaissances, qu’il a pu mettre à profit, par exemple lors de ses nombreux postes de professeur invité et de ses séjours de recherche aux États-Unis. Il n’a jamais oublié ce qu’il devait à ses professeurs et compagnons universitaires de l’Est et de l’Ouest. (shrink)

Après le rapport du « Club de Rome », le débat écologique a acquis une très grande audience à l’Ouest. Les « limites de la croissance » étaient discutées publiquement dans de nombreux ouvrages à succès et faisaient l’objet de débats dans le champ politique, culturel, économique et social. Un mouvement environnemental s’est constitué qui, par la suite, a donné naissance aux partis verts. En RDA, en revanche, la croissance n’a pas fait l’objet de discussions à cette époque. Le parti-État (...) qu’était le SED était focalisé sur l’idée d’une croissance extensive et d’une consommation financée par la dette. L’objectif était de dépasser l’Ouest sur le plan économique. La « crise écologique » était donc perçue comme une arme idéologique contre la croissance du socialisme réel. À la fin des années 1970, Rudolf Bahro, Wolfgang Harich et Robert Havemann, auteurs marxistes de RDA critiques à l’égard du système, ont élaboré des utopies écologiques orientées vers des alternatives éco-communistes. L’article présente ces utopies et leurs auteurs et esquisse les grandes lignes de la réception dont elles ont bénéficié à l’époque et aujourd’hui. (shrink)

Ce texte replace les groupes et penseurs marxistes ou ceux relevant, plus largement, d’un socialisme réformiste dans l’ensemble des courants de l’opposition en RDA entre 1945 et 1990 et cherchent à mesurer leur impact. En procédant chronologiquement, il évoque la résistance, essentiellement antimarxiste des années 1940 et 1950, ainsi que les conflits au sein du SED lors du soulèvement du 17 juin 1953, puis l’émergence d’un courant réformiste à partir de 1956 qui évolue vers la dissidence chez certains (W. Harich, (...) R. Havemann, W. Biermann, R. Bahro). À partir du printemps de Prague en 1968, puis de l’affaire Biermann en 1976, on assiste à un phénomène consistant à retourner les textes marxistes-léninistes contre le SED. Le mouvement citoyen qui se constitue à partir de 1976 compte quelques groupes d’inspiration marxiste qui se retrouvent, au moment de la révolution de 1989, sous la bannière de Gauche unie ( Vereinigte Linke ). (shrink)

L’édition intégrale de Marx-Engels est un projet du siècle. L’universalité et le holisme de la pensée de Marx et d’Engels se reflètent dans MEGA 2 de différentes manières : par les principes éditoriaux d’exhaustivité, de reproduction fidèle du texte, de présentation du développement du texte et par le commentaire historico-critique complet. L’histoire de l’édition des œuvres de Marx et Engels et de leur réception, en particulier en RDA, reflète la tension entre la tâche de légitimation du mouvement socialiste et communiste (...) et la connaissance scientifique de l’œuvre. Une édition peut être académique et exempte d’idéologie, mais une interprétation suivra toujours des motifs politiques. (shrink)

Converti au marxisme, en 1919, dans le sillage de György Lukacs, exilé, dès mars 1933, en fuyant le nazisme, en Suisse, en France, en République tchèque et finalement aux États-Unis (1938-1949), Ernst Bloch, auteur du Principe espérance, décide en février 1949 de retourner en Europe et d’accepter la chaire de professeur d’histoire de la philosophie que lui offrait l’Allemagne de l’Est, à l’université de Leipzig. Après avoir appuyé tout d’abord, dans ses conférences, non sans un certain enthousiasme, le projet de (...) la « construction du socialisme », Ernst Bloch sera pourtant vite déçu de la politique des dirigeants de la RDA qui, comme Walter Ulbricht, étaient complètement alignés sur les positions de l’Union soviétique et imitaient, avec zèle, les méthodes staliniennes. Accusé de « révisionnisme » et de liens avec le groupe oppositionnel de W. Harich, préconisant une voie « allemande » et démocratique vers le socialisme, il sera interdit d’enseignement, dès avril 1957. Il quittera la RDA en août 1961, une semaine avant la construction du Mur de Berlin. (shrink)

Le volontarisme de la RDA en direction des femmes et les mesures favorisant leur intégration au monde du travail sont des aspects bien connus du régime socialiste est-allemand. Celui-ci reprit en effet à son compte l’idée héritée du marxisme faisant de l’activité professionnelle des femmes la condition première de leur émancipation. L’existence en RDA d’une recherche sur les femmes n’a pourtant pas bénéficié de la même notoriété que la politique de l’État est-allemand en leur faveur. Outre le caractère confidentiel de (...) ses publications, l’activité du Conseil scientifique « La femme dans la société socialiste » de 1964 à 1990 fut considérée après la chute du mur comme nulle et non avenue en raison de l’absence de distance critique avec le parti au pouvoir. La nouvelle génération de chercheuses est-allemandes récusa en effet toute dimension féministe à cette recherche officielle. Pourtant, l’étude de l’histoire de ce Conseil révèle une réalité plus nuancée. (shrink)

Les archives municipales de Berlin ont conservé tous les documents produits par la Maison berlinoise du travail culturel, Berliner Haus für Kulturarbeit, qui a été fondée en 1953 sous le nom de Berliner Volkskunstkabinett et dissoute en 1991. Ces archives permettent de suivre en filigrane les réflexions conduites en RDA sur le thème de l’action culturelle publique, dont les deux interrogations principales peuvent se résumer ainsi : comment peut-on encourager différentes formes de participation des travailleurs et ainsi favoriser le développement (...) d’un art censé être authentiquement populaire et acquis à la cause de la révolution socialiste? Et comment l’art peut-il être le vecteur d’une identification « nationale » avec l’État de RDA? Nous proposons d’étudier ces archives sous l’angle du combat mené par le SED, le parti communiste au pouvoir en RDA, pour créer une société révolutionnaire, pour rendre possible l’utopie d’une société parfaitement égalitaire par le moyen de l’art. En effet, si les choix économiques, politiques, sociaux du SED sont bien connus aujourd’hui, les chercheurs se sont pour l’instant moins intéressés au langage du politique dans le domaine artistique, et notamment à la question centrale de savoir comment ce régime concevait son rôle et sa responsabilité à l’égard des pratiques artistiques des ouvriers. (shrink)

Résumé La réception des Lumières en République démocratique allemande (RDA) était particulière. D’une part, la tradition marxiste a découvert la pensée matérialiste dans l’histoire des idées allemande et a reproché à juste titre à la « bourgeoisie idéaliste » de l’avoir marginalisée. D’autre part, l’usage dogmatique de l’ouvrage de Lénine concernant l’épistémologie de Ernst Mach, Matérialisme et empiriocriticisme, empêcha d’apprécier convenablement des penseurs importants comme Jean Le Rond D’Alembert. De plus, la structure répressive de la vie académique en RDA a (...) paralysé la renaissance de la pensée matérialiste. Au lieu de se consacrer aux conditions concrètes de la production du savoir, la pensée matérialiste était entravée par l’obligation de recourir à l’interprétation économique. (shrink)

Par son parcours et par sa biographie, l’historien de l’économie Jürgen Kuczynski (1904-1997) illustre les problématiques et les paradoxes d’une partie des marxistes est-allemands. Issu d’une famille « juive assimilée » de la grande bourgeoisie libérale allemande, il a pourtant été l’un des intellectuels les plus renommés en RDA. Son parcours personnel et académique montre qu’il avait à la fois la formation et les références d’un intellectuel classique allemand et l’engagement politique de l’ intelligentsia communiste. Jürgen Kuczynski était un intellectuel (...) cosmopolite polyglotte qui pouvait bénéficier de ses réseaux mais aussi de ses habitus bourgeois pour se présenter comme le « passeur » et l’ Avant-garde du socialisme à travers les frontières politiques et intellectuelles du « rideau de fer ». L’ambivalence de cette figure d’intellectuel marxiste au « parcours exemplaire », est éloquente pour illustrer le rôle paradoxal des intellectuels marxistes-bourgeois dans la société est-allemande. (shrink)

La production théorique marxiste de RDA sous ses différentes formes n’a pas véritablement bénéficié jusqu’ici du regain d’intérêt pour ce « pays disparu » que l’on a pu constater ces dernières années, tant dans le débat public que dans l’historiographie. En dépit de la fonction de légitimation qui était la sienne, le marxisme de RDA était pourtant un champ traversé par des contradictions et ne se réduisait pas à une idéologie ossifiée. Les outils bibliographiques dont nous disposons aujourd’hui concernant les (...) acteurs et les institutions qui ont contribué à faire exister le marxisme de RDA nous permettent d’adopter une démarche plus nuancée. Il est notamment possible d'identifier, pardelà des approches indéniablement dogmatiques, un certain nombre d'innovations, dont l'un des exemples les plus notables est le courant de la Weltgeschichte. (shrink)

Selfridge is a corporate administrator for the Resources Development Administration (RDA) Corporation. Selfridges's dastardly deeds on behalf of RDA shareholders would be denounced by a variety of ethical umpires, religious and secular. But maybe such denunciations are beside the point. The RDA unleashes torrential firepower on Hometree to gain access to unobtanium, a priceless mineral. This destruction of a culture for profits screams immorality. Selfridge accepts his prime directive to be the maximization of RDA profits by any means necessary. “Their (...) damn village happens to be resting on the richest unobtanium deposit within 200 klicks in any direction,” grumbles Selfridge, who wants the priceless rocks underneath Hometree. Philosophers generally think that a being has natural rights by virtue of possessing certain traits, such as consciousness, self‐awareness, creativity, willfulness, or rationality. Tragically, human beings can drift from their moral values, especially when they act as members of groups. (shrink)

Avatar is a high‐styled entertainment, a nature narrative, an environmental allegory, a reflection on religion and spirituality, a global warning, a love story, and more. It illustrates two different views of individualism and communitarianism. Contracts and investments are important catalysts for the action of avatar. The avatar program also owes its existence on pandora to what comes down to a contractual arrangement with the RDA. It offers a cautionary tale to remind that a selfish individualist ethics can blind the importance (...) of other people, of communities, and of the living world of which are a part, even to the point of threatening their very survival. The avatar also reminds that the moral community need not be restricted to a single race or even to a single species. (shrink)

Some recent philosophical debate about persistence has focussed on an argument against perdurantism that discusses rotating perfectly homogeneous discs. The argument has been mostly discussed by metaphysicians, though it appeals to ideas from classical mechanics, especially about rotation. In contrast, I assess the RDA from the perspective of the philosophy of physics. After introducing the argument and emphasizing the relevance of physics, I review some metaphysicians' replies to the argument, especially those by Callender, Lewis, Robinson and Sider. Thereafter, I argue (...) for three main conclusions. They all arise from the fact, emphasized in Section 2, that classical mechanics is both more subtle, and more problematic, than philosophers generally realize. The first conclusion is that the RDA can be formulated more strongly than is usually recognized: it is not necessary to ``imagine away'' the dynamical effects of rotation. The second is that in general relativity, the RDA fails because of frame-dragging. The third is that even setting aside general relativity, the strong formulation of the RDA can after all be defeated. Namely, by the perdurantist taking objects in classical mechanics to have only temporally extended, i.e. non-instantaneous, temporal parts: which immediately blocks the RDA. Admittedly, this version of perdurantism defines persistence in a weaker sense of `definition' than pointilliste versions that aim to define persistence assuming only instantaneous temporal parts. But I argue that temporally extended temporal parts: can do the jobs within the endurantism- perdurantism debate that the perdurantist wants temporal parts to do; and are supported by both classical and quantum mechanics. (shrink)

Resumen Jürgen Fuchs (1950-99) fue uno de los escritores nacidos en la RDA, cuyas biografías no solo fueron moldeadas por el régimen del SED, sino también deformadas con eficacia. Asimismo, fue uno de los pocos que trató expresiva y abruptamente los tabúes y mecanismos de un Estado gobernado de manera totalitaria. La obra literaria de Fuchs es un testimonio de época, un desafío al régimen comunista y a su legado contenido en los archivos de la Stasi. Por un lado, su (...) escritura, saturada de experiencia y teñida de autobiografía, lleva al lector a un impactante viaje a los tiempos de la segunda dictadura alemana y le permite echar un vistazo, entre bastidores, a la sociedad (post)socialista; por otro lado, se nos revela que Jürgen Fuchs, en su calidad de intelectual, se sintió obligado a intervenir allí donde había que prevenir la violencia, la mentira y el olvido. Este artículo examina el desarrollo literario de este autor, independiente en muchos aspectos, y examina las razones que le motivaron a romper el silencio y tender la mano hacia la verdad y la justicia e incluso, de ser necesario, a provocar un debate abierto. Abstract Jürgen Fuchs (1950-1999) was one of those GDR-born writers, whose biographies were not only shaped by the SED regime, but which also successfully deformed it. He was one of the few individuals who eloquently and unwaveringly exposed the taboos and mechanism of the totalitarian state. Fuchs’s literary oeuvre is a testimony of his times as well as a confrontation with the communist regime and its legacy in the form of the Stasi records. Coloured autobiographically and saturated with his own life experience, his writing takes the reader on a shocking journey into the time of the second German dictatorship, allowing them a look behind the scenes of the (post) socialist society. At the same time it brings about a realisation that as an intellectual Fuchs felt obliged to interfere whenever it was necessary to prevent violence, lies and forgetting about the past. This article traces the literary development of Fuchs as an independent writer and examines his motivation not to remain silent, to strive for truth and justice, and to provoke debate, whenever necessary. (shrink)

The rotating discs argument against perdurantism has been mostly discussed by metaphysicians, though the argument of course appeals to ideas from classical mechanics, especially about rotation. In contrast, I assess the RDA from the perspective of the philosophy of physics. I argue for three main conclusions. The first conclusion is that the RDA can be formulated more strongly than is usually recognized: it is not necessary to ‘imagine away’ the dynamical effects of rotation. The second is that in general relativity, (...) the RDA fails because of frame-dragging. The third conclusion is that even setting aside general relativity, the strong formulation of the RDA can after all be defeated, namely, by the perdurantist taking objects in classical mechanics to have only temporally extended temporal parts, which immediately blocks the RDA. Admittedly, this version of perdurantism defines persistence in a weaker sense of ‘definition’ than pointilliste versions that aim to define persistence assuming only instantaneous temporal parts. But I argue that temporally extended temporal parts can do the jobs within the endurantism– perdurantism debate that the perdurantist wants temporal parts to do and are supported by both classical and quantum mechanics. Introduction The story so far 2.1 The RDA 2.2 Intrinsic properties and the idea of velocity 2.2.1 The intrinsic–extrinsic distinction 2.2.2 Velocity to the rescue? 2.3 ‘Naturalism’ 2.4 The accompaniments of rotation 2.5 Two kinds of reply: against the consensus Describing rotation 3.1 Rotation is kinematic 3.2 Beware of rigidity 3.3 An improved RDA: allowing the actual accompaniments 3.4 The RDA fails in general relativity Perdurantism without tears: the classical case 4.1 Rejecting instantaneous temporal parts 4.2 Replying to the RDA 4.2.1 ‘Kinematics’ 4.2.2 ‘Dynamics’ 4.2.3 An ‘anti-pointilliste’ objection and reply 4.3 Intrinsic properties of non-instantaneous temporal parts 4.3.1 Can the perdurantist appeal to them? 4.3.2 Temporal intrinsicality at an instant is rare 4.3.3 A better reason for temporal intrinsicality 4.4 Non-instantaneous parts can do the jobs 4.4.1 Humean supervenience revisited 4.4.2 The problem of change 4.4.3 Puzzles of coincidence 4.5 Instantaneous velocity is hardly extrinsic Support from decoherence in quantum theory 5.1 Classical and quantum: relativizing the intrinsic–extrinsic distinction 5.1.1 Unitarity: momentum as temporally intrinsic 5.2 Position and existence as nomically extrinsic. (shrink)

There's a moment about halfway through Avatar where Jake Sully wakes up disoriented from the link to his avatar. “Everything is backwards now,” he says, “like out there is the true world and in here is the dream.” Jake's life in the Resources Development Administration (RDA) mining colony seems unreal, while his avatar life seems real. There are shortsighted and enlightened versions of anthropocentrism. In Avatar, the RDA corporation offers an example of anthropocentric thinking. Rather than frame the issue in (...) terms of shortsighted versus enlightened anthropocentricism, however, it is more helpful to think about superficial versus deep humanity. Avatar suggests that a superficial sense of our humanity involves shortsighted anthropocentrism. Not only does the movie work with the novel category of deep humanity, but it also depicts “relational reason”, the logic that deepens our humanity. (shrink)

En novembre 1984, Christa Wolf ouvrait la première conférence de l'association des gynécologues psy-chosomaticiens de RDA réunis à Mag-Debourg. Dans son discours intitulé "Maladie et privation d'amour", elle s'interrogeait sur l'évolution de la médecine moderne dont les progrès en matière d'appareils médicaux éloignaient toujours davantage les praticiens de leurs patients. Par-delà son regard sur la relation entre l'âme et le corps, Christa Wolf informait aussi des attentes des femmes qui avaient pris au mot les promesses d'égalité des sexes en régime (...) "socialiste réel". Quelques années plus tôt Georges Canguilhem, résistant au scientisme triomphant, se proposait de continuer à penser la médecine comme un art qui devait s'adapter à chaque individu malade. Déplorant la disparition progressive de la clinique, il plaidait pour un dialogue continu entre le patient et le médecin Tandis que Sonia Combe s'appuie sur le discours de Christa Wolf pour appréhender l'expérience communiste à partir de l'étude de genre, revenant sur la double leçon de Christa Wolf et de Canguilhem, Antoine Spire se demande dans quelles conditions un retour de la médecine à la pratique clinique pourrait se faire et répondre à la demande des malades. (shrink)

jild-i avval. Ḥuqūq-i ṭabīʻī, qarārdādʹgarāyī va ḥākimīyat -- jild-i duvvum. Dīn va ḥākimīyat.

is the thesis that everything supervenes upon the spatiotemporal distribution of local intrinsic qualities. A recent threat to HS, originating in thought experiments by Armstrong and Kripke, claims that the mere possibility of rotating homogeneous discs proves HS false. I argue that the rotating disc argument (RDA) fails. If I am right, Humeans needn't abandon or alter HS to make sense of rotating homogeneous discs. Homogeneous discs, as necessarily understood by RDA, are not the sorts of things in which we (...) should believe. These discs do not belong in our ontology - not because there is a problem with their homogeneity, but (surprisingly) because there is a problem with their rotation. RDA is shown to be a kind of parody of classic arguments for spatial substantivalism. (shrink)

Data science skills are rapidly becoming a necessity in modern science. In response to this need, institutions and organizations around the world are developing research data science curricula to teach the programming and computational skills that are needed to build and maintain data infrastructures and maximize the use of available data. To date, however, few of these courses have included an explicit ethics component, and developing such components can be challenging. This paper describes a novel approach to teaching data ethics (...) on short courses developed for the CODATA-RDA Schools for Research Data Science. The ethics content of these schools is centred on the concept of open and responsible science citizenship that draws on virtue ethics to promote ethics of practice. Despite having little formal teaching time, this concept of citizenship is made central to the course by distributing ethics content across technical modules. Ethics instruction consists of a wide range of techniques, including stand-alone lectures, group discussions and mini-exercises linked to technical modules. This multi-level approach enables students to develop an understanding both of “responsible and open science citizenship”, and of how such responsibilities are implemented in daily research practices within their home environment. This approach successfully locates ethics within daily data science practice, and allows students to see how small actions build into larger ethical concerns. This emphasises that ethics are not something “removed from daily research” or the remit of data generators/end users, but rather are a vital concern for all data scientists. (shrink)

Çalışma Hıristiyanlığın Protestanlık mezhebinden doğan, özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde kümelendiği gözlemlenen, İsrail’i ve Yahudileri orantısızca desteklemesiyle bilinen ve aynı zamanda İslam’a ve Müslümanlara karşı düşmanca yaklaşımları haiz “Hıristiyan siyonistlerini” ele almaktadır. Hareketin mahiyeti, doğuşu, teolojisi, faaliyetleri ve kendisinde mündemiç olan antisemitizm ile anti-İslamizm olguları incelenmektedir. Bulgulara göre, Hıristiyan siyonizmi çeşitli açılardan bakıldığında bir anomali teşkil etmektedir. Bunlardan en önemlisi, Yahudilerin ve Hıristiyanların yüzyıllarca birbirlerine en üst seviyede düşmanlık etmiş olan iki topluluk oluşudur. Hıristiyan siyonistler dünya tarihini Mesih’in zuhuruyla birlikte kurulacak (...) olan bin yıllık küresel krallık öncesindeki yedi bölüm olarak ele alan, sınırları büyük ölçüde İngiliz-İrlandalı teolog John Nelson Darby tarafından çizilen ve “premillennial dispensationalism (premilenyal dispensasyonalizm)” olarak bilinen teolojinin öngördüğü kıyamet senaryosuna inanmaktadır. Bu senaryo hareketin varlık sebebini, amaçlarını, dostlarını ve düşmanlarını belirlemektedir. Dost-düşmanlar olarak Yahudilerin buradaki rolü bazı çelişkiler ve ihtilaflar barındırırken, düşmanlar olarak Müslümanların rolü açıkça olumsuz bir görünüm arz etmektedir. Bunun sonucu olarak Hıristiyan siyonistler Müslümanları şeytanlaştırma eğilimine girmektedir. Her ne kadar dindaşları tarafından ahlak, siyaset ve özellikle teoloji eksenlerinde ağır eleştirilere tabi tutulsalar da Hıristiyan siyonistler emperyalist güçlerle olan uzun ittifaklarının da bir meyvesi olarak dünya politikasında kayda değer bir güce sahiptir. Hıristiyan siyonizminin mahiyeti ve dahi antisemitizm ve anti-İslamizm ile irtibatı konusunda Türkçe yazılmış eserlerin azlığına binaen çalışma literatürdeki bu boşluğu kapatma amacı taşımaktadır. Özet: İçinde bulunduğumuz dönemde anti-İslamizm kavramı ele alınırken kendisine özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) teopolitik dekorunda yer bulan “Hıristiyan siyonizmi” adlı grubun etkisine işaret edilmektedir. Bu grup literatür tarafından İsrail’i Yahudilerin vatanı olarak destekleyen Hıristiyanlar olarak tanımlanmaktadır. İsrail için Birleşen Hıristiyanlar (CUFI) gibi organizasyonlar aracılığıyla İsrail’in desteklenmesi noktasında etkin faaliyetler yürütmektedirler. Orta Doğu’da barışın tesis edilmesini inandıkları kıyamet senaryosunun önünde bir engel olarak gördükleri için kategorik olarak reddetmektedirler. Özellikle 19. yüzyılda başlayıp, 11 Eylül olayları ile birlikte ciddi bir ivme yakalayan ABD’deki anti-İslami hareketlerin büyük bir kısmı Hıristiyan siyonizmi ile ilişkilendirilen şahıslar tarafından başlatılıp desteklenmektedir. ABD’de yaklaşık 20 ila 30 milyon arasında Hıristiyan’ın bu ideolojiyi benimsediği tahmin edilmektedir. ABD dışında İngiltere, İskandinavya, Avustralya, Güney Afrika ve hatta Güney Kore ve Honduras gibi coğrafyalarda da taraftar bulmuşlardır. Birçok açıdan bakıldığında Hıristiyan siyonizmi bir anomali teşkil etmektedir. Bunun özünde Yahudilerin ve Hıristiyanların birbirlerine olan düşmanlıkları yatmaktadır. Yahudiler dini kaynaklarında Hıristiyanlığın en kutsal şahsiyetlerine ağır hakaretler ederken, Hıristiyanlar Yahudileri Tanrı katilleri olarak görmektedir. Ancak Hıristiyan siyonistlerin çoğunluğu İsrail konusunda adeta kraldan daha kralcı davranmaktadır. Hıristiyan siyonizminin teolojik zeminini incelemek isteyen bir araştırmacı eskatoloji (kıyamet bilimi), Armageddon savaşı, istiğrak, püritenler, premilenyalistler, dispensasyonalistler, fundamentalistler, restorasyonistler, evanjelistler, John Nelson Darby ve Cyrus I. Scofield gibi bazı kavram ve aktörlerle karşılaşacaktır. İrlandalı-İngiliz bir teolog olan Darby birçokları tarafından Hıristiyan siyonizminin kurucusu olarak görülmektedir. Hareket için hayati önem teşkil eden ikinci isim ise Cyrus Ingerson Scofield’dir. Scofield Reference Bible ’ı yayınlayarak Hıristiyan siyonizminin milyonlar tarafından benimsenmesine yol açmıştır. Hıristiyan siyonistler “premilenyal dispensasyonel teolojinin” gerçek olduğuna ve gerçekleşeceğine inanmaktadır. Buna göre dünya tarihi yedi çağdan oluşan doğrusal bir olgudur. İnsanlığın halihazırda altıncı çağda olduğuna, yedinci çağın ise çok yakında olduğuna inanmaktadırlar. Bu teolojinin öngördüğü kıyamet senaryosu Antichrist ’ın gelişi, Sahte Peygamber ve Şeytan ile birlikte cehennem teslisini kurması, Müslümanların da onlarla müttefik olarak hareket edip İsrail’e saldırmaları (Armageddon savaşı), Hz. İsa’nın gökten tekrar inerek İsrail’i kurtarması ve barışı tesis edeceği Milenyum Krallığı’nı kurması gibi öğeleri içermektedir. Siyonist olmayan Hıristiyan teologlar Hıristiyan siyonizminin teolojisini defaatle eleştiriye tabi tutmuştur. Yahudilerin seçilmiş ırk olarak görülmesi, Yeni Ahit’in bu ideolojiye destek vermemesi, “Armageddon savaşının” büyük mezheplerde karşılığının olmayışı ve hareketin Yahudi karakteri taşıması gibi sebepler yüzünden bazı Hıristiyan teologlar Hıristiyan siyonizmini heretik ilan etmiştir. Hıristiyan siyonizminin teolojisinin eleştirildiği bir diğer husus ise onun emperyal teoloji olarak yerine getirdiği işlev ile ilgilidir. Birçok düşünür Hıristiyan siyonizmi, Yahudi-Hıristiyan Batı anlatısı ve emperyalizm arasında sağlam bağlar olduğunu iddia etmektedir. Hıristiyan siyonizmi anomalisine bir açıklama getirmek isteyen şahıslar Hıristiyan siyonizmi içerisinde yer alan antisemitizme işaret etmektedir. Buna göre Hıristiyan siyonistler, Yahudilerin ve Yahudi devletinin kurulmasının gerçekleşmesinde hayati bir rol oynadığı kıyamet senaryolarını yürürlüğe koymak adına İsrail’i her şartta desteklerken, bu senaryo Yahudilerin kendisini Mesih gibi gösteren Antichrist tarafından yönetilmesini ve Yahudilerin çoğunluğunun Mesih’in gelişinden sonra ölmesini içermektedir. Aynı zamanda neredeyse daima İsrail yanlısı açıklamalar yapan bazı Hıristiyan siyonistlerin zaman zaman doğrudan antisemitik söylemlere başvurduğu gözlemlenebilmektedir. Bu sebeple Hıristiyan siyonistler ve Yahudiler arasındaki teopolitik ittifakın bir noktada bozulacak pragmatik bir ittifak olduğu iddia edilmektedir. Anti-İslamizm noktasındaki bulgulara göre Hıristiyan siyonistlerin %70’i Araplara karşı ya kayıtsız ya da düşmanca hisler beslemektedir. 11 Eylül’den sonraki dönemde İslam’ın şeytanlaştırılması operasyonu büyük ölçüde Robertson, Graham, Lindsey, Vines ve Falwell gibi Hıristiyan siyonistler tarafından gerçekleştirilmiştir. Yine İsrail’in 1948 yılında kuruluşu, Filistinliler için doğurduğu sonuçlara rağmen Hıristiyan siyonistlerin çoğu için bir kıyamet alametinin gerçekleşmesi anlamına gelmektedir. Hıristiyan siyonistlerin inandıkları kıyamet senaryosunda Müslümanlar ancak düşman saflarında savaşan Gog ve Magog olarak anlam bulabilmektedir. Onlar Şeytan, Antichrist ve Sahte Peygamber ’den oluşan cehennem teslisinin müttefikleridir. Filistinliler, Araplar ve Müslümanlar senaryonun gerçekleşmesi önünde doğrudan engel teşkil etmektedir. Bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde halihazırda Hıristiyan siyonistlerin İslam’a ve Müslümanlara neden bu kadar olumsuz yaklaştıkları hususu açıklık kazanmaktadır. Görüldüğü üzere karşı karşıya olunan, gerçek dünyadaki gerçek olaylar ve aktörler hakkında rasyonalizasyona ve değişime kapalı olan, son derece tehlike arz eden dini inançlardır. Hıristiyan siyonizmi üç dinin etkileşime girdiği, üç dinin de bağlılarını ilgilendiren bir fenomendir. Teolojik analiz hareketin Hıristiyanlık dininin kutsal metinlerini İsrail lehine yorumladığını, ancak siyonist olmayan Hıristiyan teologlarca desteklenmediğini göstermektedir. Emperyalist ajandalar dahilinde ABD ve İngiltere gibi devletlerce de destek bulan bu hareketin kıyamet senaryosuna göre Müslümanlar Şeytan’ın müttefikleri olarak kötülüğün tarafındadır. Hz. İsa’nın yeryüzüne dönüşüyle yenilecekler ve yok edileceklerdir. Milyarlarca dolarlık bütçeleriyle, sayıları on binlerle ifade edilen propagandist vaizleriyle, Kuran-ı Kerim yakmak ve Hz. Muhammed’e terörist demek gibi eylemleriyle, Yahudileri İsrail’i Filistinlilerden temizlemeye teşvik etmeleriyle, bu uğurda onlara ciddi bir finansal ve manevi destek sağlamalarıyla ve Batı devletlerini İsrail’in düşman olarak algıladığı Müslüman komşularıyla savaşmaya teşvik eden lobicilik faaliyetleriyle Hıristiyan siyonistler halihazırda İslam’ın yüzleştiği en ciddi meydan okumalardan birisini teşkil etmektedir. Bu hareketin zararlı sonuçlarıyla mücadele etmek için atılması gereken en önemli adım araştırmaları derinleştirerek kitleleri doğru şekilde bilgilendirmek olacaktır. (shrink)

Bişr el-Merîsî taraftarları ile Osman ed-Dârimî arasında burada tartışma konusu yapılan hadisler haberî sıfatları konu alan ve müşkil nitelikte olan rivayetlerden oluşmaktadır. Bu rivayetleri genelde Bişr el-Merîsî ve taraftarlarının tecsîm ve teşbîh içerdiği iddiasıyla münker kabul ettikleri görülmektedir. Ehl-i re’y özellikleri taşımakla birlikte ilahî sıfatlar konusunda Mu’tezilî bir anlayışa sahip olduklarından tenzih anlayışları gereği sıfatları reddetmektedirler. Yaratılmışlara ait niteliklerin yaratıcıya nisbet edilmesini tenzîh anlayışlarına aykırı gördüklerinden bu tür müşkil rivayetleri ya kendi anlayışları doğrultusunda te’vîl ya da reddettikleri gözlenmektedir. Sert bir (...) ehl-i hadîs âlimi olan Osman ed-Dârimî ise, ayet ve hadislerde bildirilen ilahî sıfatlara iman edilmesi gerektiğini kabul etmektedir. Bu anlayışı sebebiyle bu rivayetlerde bildirilen haberî sıfatlara da te’vîl etmeksizin lafzî anlamıyla yaklaşmakta; kendi görüşü doğrultusunda Bişr el-Merîsî ve taraftarlarının yaptığı te’vîlleri reddetmekte, bu te’vîllerin ta’tîle yol açacağını ileri sürmektedir. Bu rivayetlerin lafzî (literal) anlamları doğrultusunda anlaşılması gerektiğini savunmaktadır. Bu hadisler üzerinde yapılan tartışmalar, temel hadis eserlerinin yazıldığı dönemde Ehl-i re’y ve Ehl-i hadîs ekollerine mensup âlimlerin hadislere yaklaşımlarını göstermesi bakımından önem arzetmektedir. Burada vermiş olduğumuz hadisler üzerindeki tartışmalar bu iki ekolün uluhiyet anlayışını, haberî sıfatlara yaklaşımlarını ortaya koyduğu gibi bunların genel anlamda hadis perspektifi hakkında bizlere bilgi vermektedir.ÖzetBu araştırma, temel hadis kitaplarının yazıldığı dönemde, yani III./IX asırda, haberî sıfatlar ihtiva eden bazı hadisler üzerinde yapılan tartışmaları ele almaktadır. Tartışma Osman ed-Dârimî (ö. 280/894) ile Bişr el-Merîsî’nin (ö. 218/833) taraftarları arasında geçmektedir. Hadisler üzerinde Ehl-i hadîs ile Ehl-i re’y mensubu âlimler arasında gerçekleşen bu tartışmalar bir yönüyle hadislerin anlaşılması ve yorumlanmasını ilgilendirmektedir. Tartışmanın, burada ele alınan hadislerin nasıl anlaşılması gerektiği; lafızların kelime anlamı mı (literal) yoksa bu lafızların ötesindeki muhtemel mecazî anlamları dikkate alınarak mı anlaşılması gerektiği noktasında odaklandığı söylenebilir. İnceleme konusu yapılan hadisleri tartışan tarafları kısaca tanıtmak yerinde olacaktır. Sözünü ettiğimiz rivayetlerle ilgili tartışmalar Bişr el-Merîsî taraftarları ile Osman ed-Dârimî arasında geçmektedir. Ehl-i hadîs’in önemli simalarından biri olan Osman ed-Dârimî, hadislerle ilgili bu tartışmaları içeren ayrı bir eser yazmıştır. Bu eser, Allah’ın sıfatları ve bazı hadis meseleleri konusunda Bişr el-Merîsî ve onun iki talebesinin görüşlerine reddiye olarak yazılmıştır. Bişr el-Merîsî, Ebû Yusuf’tan (ö. 182/798) fıkıh tahsil etmiş, önemli bir kelâmcı olarak tanınmıştır. O, kelâmla ilgili konularda aralarında İmâm Şâfiî’nin (ö. 204/820) de bulunduğu pek çok âlimle ilmî tartışmalar yapmış bir ehl-i re’y âlimdir. Halife Me’mûn’un (ö. 218/833) danışma meclisinde bulunmuş, Kur’ân’ın yaratılmışlığı (Halku’l-Kur’ân) görüşünün benimsenmesinde önemli payı olmuştur. Osman ed-Dârimî ise, Yahyâ b. Ma’în (ö. 233/848), Ali b. Medînî (ö. 234/848-49), İshâk b. Râhûye (ö. 238/853) ve Ahmed b. Hanbel (ö. 241/855) gibi döneminin otoritelerinden hadis öğrenmiş bir ehl-i hadîs âlimidir. Hadis tahsili için önemli bütün şehirleri dolaşarak hadis öğrenmiş ve rivayette bulunmuştur.Haberi sıfatları ispat ve bunlarla ilgili rivayetlerin teviline karşı çıkan anlayış ile, bu rivayetlerin tenzih anlayışına uygun biçimde tevilini savunan kesimler ilk dönemden itibaren eserler telif etmişlerdir. Osman ed-Dârimî’ye göre, ehl-i hadîs’in eleştiri edebiyatının ortaya çıkmasında, Mu’tezile’nin ilahî sıfatları reddetmesi etkili olmuş ve pek çok müellif bu yönde eserler yazmışlardır. Ebû Hüreyre’den nakledilen bir rivayetle ilgili olarak muârız, bu rivayetin Allah için bildiğimiz göz ve kulak organlarından oluştuğu izlenimi verildiğini söyler. Osman ed-Dârimî, bu hadisin göz ve kulak organlarını değil görme ve işitmeyi ispat ettiğini söyler. Hiçbir konuda Allah’ın benzerinin bulunmadığını belirtir. Dolayısıyla Allah’ın organlardan oluştuğu iddiasını ehl-i hadîs’e nisbet etmek iftiradır. Ebû Dâvûd, bu hadis ile Allah için görme ve işitme sıfatlarının ispat edildiğini ve Cehmiyye’nin ilahî sıfatları inkar görüşüne reddiye olduğunu belirtir. Ebû Hüreyre’in Hz. Peygamber’e nispet ederek naklettiği: "İman Yemenlidir, hikmet Yemenlidir! Ben Rabbi’nizin nefesini Yemen tarafından hissediyorum!" rivayetini de muârız münker kabul etmiştir. Çünkü Bişr el-Merîsî ve ashâbına göre nefes ancak karın boşluğu olanlardan çıkar, Allah ise bundan münezzehtir. Osman ed-Dârimî’ye göre, muârız yanlış anlamıştır. Burada kastedilen, Yemen tarafından esen ve insanı rahatlatan rüzgardır. Bu rivayet bağlamında bakıldığında, Bişr el-Merîsî taraftarlarının rivayeti literal değerlendirdiğini, Osman ed-Dârimî’nin ise rivayeti yorumladığını görmekteyiz. İbnü’s-Selcî, "Siz, Allah’a ondan çıkandan (Kur’ân’dan) daha faziletli bir şeyle yaklaşamazsınız!" rivayeti hakkında, Müşebbihe’nin bunu, karın boşluğu olan, kendisinden kelâm çıkan şeklinde anladıklarını belirtir. Allah boşluğu olmayan anlamında "samed" olduğundan bu anlayış geçersizdir. Bu hadisle, Kur’ân’ın Allah’tan değil O’nun katından çıkması kastedilmiştir. Osman ed-Dârimî’ye göre, İbnü’s-Selcî’nin asıl maksadı Allah’ın kelâm sıfatını inkâr etmektir. Kur’ân’ın O’ndan çıktığında bir şüphe yoktur, bunu sadece kelâm sıfatını kabul etmeyenler inkâr etmektedir. İbn Abbâs’a atfedilen; "Rükn (Hacerülesved) yeryüzünde Allah’ın sağ elidir, halk ile onunla musafaha eder" rivayetinde geçen "yemînullah" (Allah’ın sağ eli) sözünün anlamı, İbnü’s-Selcî’ye göre bildiğimiz sağ el değil, Allah’ın nimeti ve ikrâmıdır. Hacerülesved ile elin kastedilmediğini kabul eden Osman ed-Dârimî’ye göre, İbnü’s-Selcî’nin maksadı, geçersiz te’villerle Allah hakkında ayet ve hadislerde belirtilen iki eli inkar etmektir. İbn Abbâs’ın Hz. Peygamber’den naklettiği başka bir rivayeti İbnü’s-Selcî’nin eserine alıp nakletmesini eleştiren Osman ed-Dârimî, bu tür zayıf rivayetlerin yayılmaması gerektiğini söyler. Buna ilave olarak İbnü’s-Selcî’nin yaptığı yorumun da çirkin olduğunu belirtir ve eleştirir. Çünkü sözü edilen rivayette Allah, yeşil bir takım elbise giymiş kıvırcık saçlı bir genç olarak tasvir edilmektedir. Böyle bir rivayet Hz. Peygamber’den gelen sahih rivayetlerle çeliştiği için de güvenilmez bir rivayettir. Rivayetle ilgili bu değerlendirmeyi yapan Osman ed-Dârimî, rivayet hakkında muârızın yaptığı yorumları da reddeder. Muârıza göre, "Rabbimin yanına girdim" sözü, "Adn cennetinde Rabbimin huzuruna girdim" demektir. Osman ed-Dârimî’ye göre bu gibi müşkil (problemli) hadisler re’y ile tefsir edilmemeli, rivayet edilip bırakılmalıdır. Hz. Peygamber’e dayandırılan ve Allah’ın kendisine geldiğinden bahisle cevabını bilemediği bazı sorulan sorduğundan, sonra Rabbinin elini sırtına koymasıyla parmaklarının serinliğini hissettiğinden ve her şeyi öğrendiğinden bahseden rivayetle ilgili olarak muarız şu değerlendirmede bulunur: Allah Resûlü’ne gelen Rabbi değil güzel suretli bir melekti, o melek Allah tarafından yönledrilmekteydi ve elini koyan da o melekti. Osman ed-Dârimî, muârızın bu yorumunu reddeder. Bu yorum aynı zamanda diğer sahih hadislere de aykırıdır. Osman ed-Dârimî, sözkonusu rivayet hakkında muârızın yorumunu reddettikten sonra zikrettiği sahih rivayetlere dayanarak buna güvenilemiyeceğini ifade etmiştir. İlahî sıfatlar hakkında konuşmak en zor konular arasında görüldüğünden, selef âlimleri bu konuda susmayı tercih etmişlerdir. Ancak sonraki nesiller bu konuda farklı yollar tutmuşlardır. İlahi sıfatları anlama konusundaki temel yaklaşımları tefvîz, teşbîh ve te’vîl şeklinde üç ana başlıkta toplamak mümkündür. Tefvîz, selef alimlerinin benimsediği yol olup, Allah’ın zâtı ve sıfatlarının mahiyetine ilişkin bilgiyi ilâhî ilme havale etmek demektir. Teşbîh, Allah’ı yaratılmışlara veya yaratılmışları Allah’a benzetmek anlamına gelir. Te’vil, Allah’ın yaratılmışlara benzediği izlenimini veren ayet ve hadisleri dil bilimi ve aklî bilgilerle yorumlamaktır. Sıfatları inkar edenlere Muattıla denilmiş, sıfatları ispat edenler Sıfâtiyye diye anılmıştır. Ehl-i re’y’e göre Allah’a atfedilen ve sözlük anlamı bakımından teşbîh ve tecsîm izlenimi veren sıfatları uygun biçimde te’vil etmek gerekir. İlâhî sıfatlarda Mu’tezile tenzihi öne çıkarmış, Eş’ariyye ve Mâtürîdiyye ise tenzihe uygun te’vili benimsemiştir. Müşebbihe, Vehhâbî-Selefî anlayış da ilahî sıfatlardaki lafızları zahiri anlamlarıyla almışlardır. Hadis ilminde en önemli temel eserlerin telif edildiği II./VIII. ve III./IX. asırda yaşamış olan âlimler arasında cereyan eden inceleme konusu yaptığımız tartışma, ilk döneme ait olması bakımından önemlidir. Bunun yanında tartışma, âyet ve hadislerden oluşan naslara yaklaşımda, iki temel yaklaşımı göstermesi bakımından da önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Bu iki temel yaklaşımdan biri ehl-i re’y ekolünü, diğeri ise Ehl-i hadîs anlayışını temsil etmektedir. Osman ed-Dârimî genel olarak rivayetin lafzına bağlı kalmayı savunmakta, Bişr el-Merîsî ve ashâbı ise münker olduğu gerekçesiyle rivayeti eleştirmekte ya da te’vil etmektedir. Nadir de olsa Osman ed-Dârimî’nin rivayeti ret ya da te’vil ettiği, Bişr el-Merîsî ve ashâbının ise rivayeti savunduğu yerler de görülebilmektedir. Müteşâbih (problemli) rivayetler hakkında Bişr el-Merîsî’nin yaptığı te’viller sonraki âlimler üzerinde etkili olmuştur. Onun te’villeri, Cübbâî (ö. 303/916), Kādî Abdülcebbâr (ö. 415/1025), Ebü’l-Hüseyin el-Basrî (ö. 436/1044) gibi Mu’tezilî âlimlerin yanı sıra, İbn Fûrek, Gazâlî (ö.505/1111), İbn Akîl (ö. 513/1119), Fahreddîn er-Râzî (ö. 606/1210) gibi sünnî âlimler tarafından da iktibâs edilmiştir. Rivayete dayalı olan hadis ilminde hakikatin ortaya konulabilmesi, "rivayet" ve "re’y" seçeneklerinden birini tercih etmekle değil; bunların her ikisini de yerinde ve dengeli olarak kullanılmasına bağlı olduğunu hatırda tutmak gerekir. Hakikatin ortaya çıkarılmasında rivayet re’ye, re’y de rivayete muhtaçtır. Rivayet ve re’y birbirinin rakibi değil tamamlayıcı unsurları olarak görmek gerekir. (shrink)

A central question in the history of American philosophy is that of the origin of the pragmatist movement, a school of thought that emphasized the importance of testing our ideas in practice. Scott Pratt identifies four Native American philosophical principles that he believes influenced Peirce's theory of pragmatism: interaction, pluralism, community, and growth. These principles belong to what he calls “the indigenous attitude” – represented in Avatar by the Na'vi – in contrast to “the colonial attitude” embraced by the Resources (...) Development Administration (RDA) corporation and its employees. Someone with a colonial attitude regards himself as an autonomous self who can know the one true world in the one right way. Parker Selfridge, the corporate administrator for the RDA, is an excellent example of this colonial attitude. To better understand the object of Selfridge's scorn, this chapter looks closer at these four principles of interaction, pluralism, community, and growth. (shrink)

Müslümanlar Kur’ân’ı anlamak adına her asırda tefsirle iştigal etmişlerdir. Şüphesiz bu konuda onların en mühim modeli Hz. Peygamber ve onun ashabı olmuştur. Yakından incelendiğinde Hz. Peygamber’in, Kur’ân’ı sadece sözel olarak açıklamadığı görülmektedir. İyi bir eğitimci olan Hz. Peygamber Kur’ân’ı tefsir ederken çeşitli öğretim yöntemlerini kullanmıştır. Bunların içerisinde soru-cevap, temsili anlatım, beden dili, yaparak-yaşayarak öğretme, olayı ayetle ilişkilendirme gibi yöntemler bulunmaktadır. Sahabe ve tabiin dönemi âlimleri bu fiilî yöntemleri sonraki kuşaklara nazaran daha aktif kullanmışlardır. Hatta İbn Mes’ud bir nevi empati yapmak (...) için Kur’ân’da ismi geçen bazı bölgelere seyahat etmiştir. Günümüzde Kur’ân’ı anlamaya yönelik bir ilginin olduğu dikkatlerden kaçmamaktadır. Bu bakımdan gerek Kur’ân’ın tefsir edilmesinde gerekse tefsirin muhataba aktarılmasında fiilî tefsir yöntemlerinden haberdar olmak önem arz etmektedir. İşte bu makalede fiilî tefsir yöntemleri örnekler eşliğinde ele alınmaktadır. (shrink)

Dans le cadre d’une analyse de discours professionnel, nous avons développé la notion de routine discursive pour décrire des séquences partiellement figées que l’on met en relation avec des déterminations textuelles et/ou discursives. Dans cet article nous nous intéressons à la façon dont ces routines s’inscrivent dans la textualité et contribuent à la façonner. Le principal résultat de nos explorations est la mise au jour d’une séquence que nous proposons d’appeler « séquence évaluative », dont nous dégageons les principaux traits. (...) Sur le plan méthodologique, nous avons procédé à des explorations textométriques autour des routines déjà identifiées et de formes qui peuvent jouer un rôle dans la structuration de la textualité de ces rapports : les marqueurs argumentatifs, les marqueurs de structuration textuelle et les formes de discours rapporté (RDA). Pour cela, nous avons procédé à une annotation multidimensionnelle du corpus grâce à l’outil d’annotation intégré dans Le Trameur.Nos analyses nous ont permis de dégager la présence récurrente d’un mouvement allant du général vers le particulier, qui est au principe d’une structuration en séquence dont nous dégageons les régularités. Notre travail met ainsi en évidence que l’activité d’évaluation propre au travail éducatif correspond à un processus rédactionnel qui repose sur la configuration textuelle des routines discursives. (shrink)

In this chapter, we propose a non-traditional RCR training in data science that is grounded in a virtue theory framework. First, we delineate the approach in more theoretical detail by discussing how the goal of RCR training is to foster the cultivation of certain moral abilities. We specify the nature of these ‘abilities’: while the ideal is the cultivation of virtues, the limited space allowed by RCR modules can only facilitate the cultivation of superficial abilities or proto-virtues, which help students (...) to familiarize themselves with moral and political issues in the data science environment. Third, we operationalize our approach by stressing that (proto-)virtue acquisition (like skill acquisition) occurs through the technical and social tasks of daily data science activities, where these repetitive tasks provide the opportunities to develop (proto-)virtue capacity and to support the development of ethically robust data systems. Finally, we discuss a concrete example of implementing this approach. In particular, we describe how this method is applied to teach data ethics to students participating in the CODATA-RDA Data Science Summer Schools. (shrink)

Thomas Nagel’ın “Hiçbir-Yerden Bakış Açısı” adlı kitabı çok alıntılanmış bir eserdir. Buradaki argümanlar sıklıkla bilincin nesnel-bilimsel bir açıklamasının yapılabilmesinin, en iyi ihtimalle, önündeki büyük ve yapısal sorunların dile getirilişi veya tümüyle imkansız olduğunu gösteren akıl yürütmeler olarak algılanır. Bu iki yanlış algıyı özetlememin ardından her ikisinin de neden hatalı olduğunu gösteriyorum. Bunu yaptıktan sonra her iki hatanın nedenlerini birden yaratan ortak bir neden daha olduğunu gösteriyorum. Bu nedenin Thomas Nagel’ın nesnel fenomenoloji önerisinin ya belirsiz veya saçma bulunarak bir kenara bırakılması (...) ya da hepten reddedilmesi olduğunu savunuyorum. Böylelikle nesnel fenomenoloji projesinin özünde deneyimin öznel boyutunun, nesnel bir açıklamasının verilebilmesini sağlayabilmek için bilinci açıklamakta halihazırda kullandığımız zihinselci terimler setinde kavramsal ve kuramsal yenilenme yapılması yönünde bir çağrı olduğunu gösterebileceğimi düşünüyorum: Nesnel fenomenoloji, öznel fenomenin kavramsal yenilenme aracılığıyla özneler-arası ulaşılabilirliğini sağlama projesidir. (shrink)

İnsanlar sahip oldukları bilginin bir kısmını akıl ve duyu organları vasıtasıyla elde ederken diğer bir kısmını da haber vasıtasıyla elde etmektedir. Geçmişte meydana gelen olaylar, yaşamış şahsiyetler, görmediğimiz uzak memleketler hakkında bilgi elde etmemizi sağlayan yegâne kaynak haberdir. Dolayısıyla müşahedeye dayanmayan ve düşünce yoluyla elde edilmeyen bütün bilgilerin kaynağı “haber”dir. Haberler içerisinde kesin bilgi ifade eden kısım ise mütevâtirdir.Hicri 4. asırda haberle ilgili tartışmaları ayrıntısıyla ele alıp eserlerinde bunu derli toplu bir nazariyye şekline işleyen alimlerden biri de akli istidlâle önem (...) vermesiyle ön plana çıkan Mu’tezile mezhebine mensup olan Kâdî Abdülcebbâr’dır (ö. 415/1025). O, haber ve haberin bilgi değeri konusunda eserlerinde müstakil başlıklar açmış ve bu konudaki görüşlerini çeşitli şekillerde temellendirmiş, haberi bilgi kaynağı olarak kabul etmeyen Sümeniyye ve nübüvvet müessesesini kabul etmeyen Berâhime’ye karşı akli ve nakli istidlâl metotlarını kullanarak İslam’ın temel kaynakları olan Kur’ân, Sünnet ve icmâ‘ın savunuculuğunu yapmıştır. Bu çalışmada Kâdî Abdülcebbâr’ın mütevâtir nazariyesi üzerinde durulmuştur. Onun görüşleri tespit edilirken ansiklopedik bir hüvviyete sahip el-Muğnî adlı eseri esas alınmıştır. Kâdî, hem haberi bilgi kaynağı olarak görmeyenlerle mücadele etmek hem de İslam’ın temel kaynaklarını temellendirmek üzere Mütevâtir haberi rasyonel bir zemine oturtmaya çalışmıştır. Bunun için de insanlar nezdinde itibar gören, geçerli olan, daha nesnel ve rasyonel bir hüviyete sahip âdetullahı veya tabiat kanunları anlamına gelen “el-âde” kavramını kullanmıştır. Anahtar Kelimeler: Kelam, Mutezile, mütevâtir haber, Kâdî Abdülcebbâr, Zarûrî Bilgi, el-âde.AbstractHumans obtain some of their knowledge through the organs of the mind and senses, and the other through khabars. t is the only source news that enables us to obtain information about past events, personalities and distant countries we have not seen. Therefore, the source of all information that is not based on observation and mutawatir khabars. The part that expresses certain information in the news is mutawatir.One of the scholars who discussed the details of the news in the Hijri 4th century and took a detailed view of it in his works is Qādi Abd al-Jabbar (415/1025). He has opened independent titles in his works on the value of news and knowledge of the news, and has based his views on this subject in various ways, using the methods of Islam as the basic sources of Islam, using the methods of intelligence and transportation against the Sumenians who do not accept the news as a source of information and Berahime who do not accept the prophethood of the prophethood. He was the advocate of ân, Sunnah and icma.In this study, the modest theory of Qādi Abd al-Jabbar is emphasized. His views were based on his work, al-Mughni, which had an encyclopedic identity. Qâdi, tried to put the modest news on a rational basis both in order to combat those who do not see the news as a source of information and to base the basic sources of Islam. For this, he used the concept of “al-ade, which means det the rule of law det or law of nature which is respected by people, has a more objective and rational identity.Keywords: Kalam, Mutezile, mutawatir khabar, Qādi Abd al-Jabbar, accurate information, el-âde. (shrink)

Bu makale Orhan Pamuk’un Kar romanından hareketle çağdaş Türk romanında din ve siyaset ilişkisine odaklanmıştır. Çalışma, Türkiye’nin yakın dönemdeki dini ve siyasi tartışmalarına edebi bir kurgu ile yaklaşan Kar’da din-siyaset ilişkilerinin nasıl bir paradigma üzerine oturduğunu ve bu çerçevede Türkiye’de dini ve siyasi kültürün romana nasıl yansıdığını anlama ve açıklama hedefini gütmüştür. Romanda 1980 sonrası yeni bir gelişim ivmesi yakalamış ve 1990’lar boyunca siyaseti daha aktif bir şekilde motive eden sağ, muhafazakar ve İslamcı çevrelerle aslında -yazarın yaklaşımı çerçevesinde- Türkiye’ye bir (...) türlü uğramayan modernizmin Türkiye’dekijakoben ve taşralı temsilcilerinin değerleri arasındaki çatışmalar öne çıkarılmıştır. Postmodern bir bakış açısıyla yazılan Kar İslamcı-laik, Doğulu-Batılı çatışmaları arasında modernleşme çabalarının devam ettiği bu aşamada din ve siyaset ilişkileriyle ilgili önemli fotoğraflar paylaşmıştır. Nihayet romanda din; yoksulluk ve yoksunlukları araçsallaştırıcı, yerine göre değişimi engelleyici karakteri yanında baskın olarak ideolojik yönü ile öne çıkarılmıştır. Siyaset ise orada daha çok jakoben ve laik, modernleşme ile ilişkisi bağlamında da taşralı olarak betimlenmiştir.Özet: Şüphe yok ki imparatorluktan Cumhuriyete geçiş sürecinde edebiyat; özellikle de Batılı bir ürün olarak roman, modern Türkiye’nin bilinç düzeyinin inşasında önemli bir rol oynamıştır. Bu edebi etki belli bir çizgi takip etmek yerine 2 asra yaklaşan maceralı yolculuğu içinde genellikle Türk toplumunun dönemsel tarihi, sosyal, politik şartları ile uyum içinde yürümüştür. Bu bağlamda Türk romanı başlangıçta daha yoğun olmak üzere siyasal yapıyı meşrulaştırıcı bir tavır takınırken özellikle son yarım asırda modernleşmenin ulaştığı noktalar itibariyle farklı iktidar ve ideoloji üretmenin bir aracı olarak da görülmüştür. Fakat bununla birlikte kültürel sistemin önemli bir unsuru olarak din romanın söz konusu yolculuğunda hep ana temalardan biri olmuştur.Makale çağdaş Türk romanında din-siyaset ilişkilerinin din sosyolojisi açısından incelenmesini konu edinmiştir. Çalışmaya örnek olarak Orhan Pamuk’un, ilk baskısını 2002 yılında yapan ve Türkiye’de 1980’li şartların olgunlaştırdığı gerilimli din-siyaset ilişkilerini geniş bir kültürel birikimden hareketle temalaştıran Kar romanı seçilmiştir. Çalışmanın amacı çağdaş Türk romanının Türkiye’de her zaman bir gerilim ortamı yaratmış din-siyaset ilişkilerine yaklaşımını Kar örnekleminde anlamak ve açıklamaktır. Bu çerçevede tarihsel bir karşılaştırma yapılarak Türk romanının siyaset ve din algısında Karın yeri gözden geçirilmiş, bir sosyal kişilik ve yazar olarak Orhan Pamuk üzerinde durulmuş ve daha sonra da romandaki sosyal olay, olgu ve süreçlerin inşa ettiği farklı bilinç düzeyleri fenomenolojik bir perspektiften değerlendirilmiştir.Bu çalışmada Kar modern Türkiye’nin yakın dönem din-siyaset ilişkilerini dini ve siyasi kültürün farklı anlam setleri üzerinden postmodern bir alegori ile işleyen bir roman olarak görülmüştür. Bu yönüyle Kar edebi bir ürün olmanın yanında kendini toplumun dini, siyasi ve ideolojik bilgi gövdesi hakkında farklı bilinç düzeylerine yer veren hatta bugünkü din-siyaset ilişkilerinin köklü sorunlarına ışık tutan bir metin olarak da sunmuştur. Buradan hareketle denilebilir ki roman, edebiyat-toplum ilişkisi bağlamında bir taraftan toplumunun dini ve siyasi değerleri çerçevesinde olayları örgütlerken diğer taraftan bu değerlere postmodern bakış açıları sunmak suretiyle bir zenginlik katmıştır. Nihayet Karda Pamuk Türkiye’de din ve siyaset ilişkilerinin toplum temelinde edebi bir dışavurumunu gerçekleştirmiştir. Ancak bu dışavurum Osmanlıdan Cumhuriyete intikal eden dini ve siyasi birikim yanı sıra kendinin kurumsal bir bagaj etrafında şekillendirdiği sosyal kişiliğinden bağımsız olmamıştır.Açıkça Pamuk, Karda din ve siyasete, onların birbirleriyle olan ilişkilerine bazen farklı karakterler üzerinden bazen de ironi ve eleştiriler yoluyla bir dizi anlamlar yüklemiştir. Postmodern bir paradigma etrafında Kar din ve siyasetin farklı anlam dünyalarını ve bu kadim iki sosyal kurumun farklı görüntülerini felsefi ve sosyolojik bir bakış açısı içinde sunmuştur. Başka bir ifadeyle Pamuk romanın olay örgüsünü, sosyal tiplerini, sosyal sınıfları ve bunların epistemolojik birikimlerini kendi doğal sosyoekonomik, kültürel, dini ve politik ortamlarında ele almıştır. Kar, İslamcı-modernist gerilimi üzerinden şekillenen bir kimlik mücadelesi etrafında kurgulanmıştır. Burada din ve siyasetin bireysel-uzlaşmacı yönlerine yer verilmekle birlikte “Kemalist” ve “İslamcılar”ın dayatmacı, popülist siyaset anlayışları ile dinin dışlayıcı ve ideolojik yönü öne çıkarılmıştır. Dolayısıyla roman 28 Şubat 1997 askeri müdahalesinden esinlenerek Türkiye’de bir karşılığa sahip dini ve siyasi kültüre ışık tutmuş ve nihayet toplumun din ve siyaset kurumlarına ait anlam şebekeleri hakkında bugüne de yansıyan önemli fotoğraflar çekmiştir.Karda din ve siyaset “darbe”, “Kemalizm”, “siyasal İslam”, “türban”, “İslamcı”, “laik” gibi kavramlara yüklenen anlamlar üzerinden işlenmiştir. Romanda “darbe” özelinde ortaya konan sosyal ve politik görüntüler 2000’li yıllar itibariyle Cumhuriyet’in yaklaşık son yarım yüzyılını gösteren bir dizi semboller taşımıştır. Nitekim romanda konu edinilen darbe özellikle 1980 sonrası yaşanan sosyoekonomik, kültürel, siyasi, dini ve etnik sorunlar etrafında örgütlenip güçlenen “dinci”lere karşı yapılmıştır. Öte yandan romanda “Kemalizm” ve onun yaydığı ideoloji, Türkiye’de siyasetin değerlendirildiği diğer önemli bir tema olmuştur. Bu bağlamda farklı kategorik özellikler taşımakla birlikte genel olarak “Kemalizm” ve askeri bürokrasinin topluma ve onun değerlerine bakışı, romanda bireysel hak ve özgürlükleri devlet lehine kısıtlayan jakoben ve elitist bir tavır içinde sunulmuştur.Romanda dinin alt sınıf örüntüsü olma, görece yoksunlukları telafi etme, yerine göre sosyal değişimi engelleme gibi özelliklerine vurgu yapılmakla birlikte daha çok onun darbe ile siyasal, ideolojik, popülist ve araçsal bir kimlik kazanması üzerinde durulmuştur. Nitekim türbanlı kızlar meselesi siyasal İslamcılar tarafından sembol bir dava olarak görülmüş ve onlar bu davayı siyasi bir malzeme yapmışlardır. Karda din ve siyaset ayrı, yerine göre birbirleriyle çatışan sosyal kurumlar olarak değerlendirilmekle birlikte özellikle Şeyh Efendi ve bazı bürokratların çıkar ilişkileri bağlamında söz konusu iki kurumun karşılıklı ilişkilerine de yer verilmiştir. Dolayısıyla Kar Türkiye’de din-siyaset ilişkisinin sembolik düzlemde yerini bulan kadim ilişkilerine de işaret etmiş olmaktadır.Gerek siyasi gerek dini her türlü dayatmaya karşı edebi bir tavır olarak kendini gösteren Kar din ve siyasete çoğulcu bir bakış önerisi getirmiştir. Türk romanı açısından yeni sayılabilecek bu durum aslında bir yönüyle de okuyucuya dinsel ve siyasal kültür konusunda yeni evrenler sunmuştur. Ancak söz konusu öneri ve bakış açıları dini ve siyasi kültürün kendi dinamiklerinden bağımsız şekillenmiş değildir. (shrink)

İran’ın kuzeybatısında İslam coğrafya âlimlerinin Cibâl olarak tavsif ettikleri bölgede Sâsânîler döneminde kurulan Kazvin, İslâm orduları tarafından bölgede ele geçirilen ilk İran şehirlerinden biri olmuştur. Kuruluşundan itibaren Deylem cihetine yönelik saldırılarda askerî karargâh amaçlı kullanılan kent, İslâm fetihleriyle de bu hüviyetini korumuştur. Halkın İslâm’ı benimsemesinin zamanı ve niteliği hususunda ihtilaflar olmakla birlikte Kazvin'de kısa süre içinde İslâmlaşma tamamlanmıştı. Garnizon kent olmasından kaynaklı iskân ettirilen Arap askerler, diğer beldelerden sınıra cihada gelen Müslümanlar, âlimler ve şehre ayrı imtiyazlarda bulunan halifeler sebebiyle şehir (...) kısa süre içinde fizikî ve kültürel olarak İslâm şehrine dönüşmüştür. Çalışmamızda örnekleriyle somutlaştıracağımız bu unsurlardan ilk olarak Kazvin fatihi Berâ b. Âzib tarafından şehre yerleştirilen Arap askerlerinden aralarında âlim ve ravilerin de bulunduğu kimselerin askerî faaliyetler dışında şehrin İslâm kültür ve medeniyetine katkılarından bahsedeceğiz. Keza İslâm büyükleri ve halifeler tarafından sınırda cihat etmenin faziletine dair sözleri ile teşvik edilen gönüllü askerleri ve gerek evlerinde gerekse camilerde ilim faaliyetlerini sürdüren âlimleri de bu minvalde zikredeceğiz. Son olarak bu askerler için kale, sûr ve şehrin sınıra yakın bölgelerinde inşa edilen mahalleler ile fiziki ortamı sağlayan, şehirde sürekli cihat ortamı olması hasebiyle halkı vergilerden muaf tutan ve vakıflarla malî destekte bulunan halifeleri ve sair idarî amillleri de kentin İslamlaşmasındaki diğer unsurlar arasında ele alacağız. (shrink)

Çin, son dönemlerde Körfez Bölgesine yönelik izlediği aktif politika, Çin Devlet Başkanı Xi Jipping’in (Şi Cinping), 7-9 Aralık 2022 tarihinde Körfez’e gerçekleştirdiği kapsamlı ziyaretle birlikte daha fazla dinamizm kazanmıştır. Bu ziyareti takiben yapılan analizler Çin’in, Körfez açılımını ABD’nin bölgesel hegemonyasını zayıflatmaya yönelik bir girişim olarak değerlendirmektedirler. Aynı ziyaret sırasında Pekin ve Riyad yönetimleri arasında imzalanan kapsamlı anlaşmalar ise ABD’nin Körfezdeki uzun erimli güvenlik partneri Suudi Arabistan’a ilişkin “eksen kayması” tartışmalarını başlattı. Bu çalışma güncelliğini koruyan iki tartışmanın kapsamlı bir muhakemesini yapmayı (...) hedeflemektedir. Bu amaçla uluslararası ilişkiler disiplinin son dönem fenomen teorisi olan hiyerarşinin ilgili argümanları kullanılmaktadır. Bu teorik çerçeveden hareketle, çalışmada ilk olarak Çin’in Körfez siyasetini şekillendiren stratejilerin fiyat arttırma (oubidding) ve negatif dengeleme (negative balancing) olduğu ve bu stratejilerin Körfez Bölgesi ülkeleri açısından yeni imkânlar yarattığı tespitinde bulunulmaktadır. Bunun yanı sıra Suudi Arabistan’ın, Çin ile gelişen ikili ilişkilerini hâlihazırda ABD ile sürdürmekte olduğu ilişkisine bir alternatif olarak görmediği, aksine Çin’in bahsi geçen stratejilerinden maksimum kazanım elde ederek otonomisini arttırmaya çalıştığı ayrıca belirtiliyor. (shrink)

Beylikler devri Türk-İslam ciltleri hem tezyînatları hem de üzerlerindeki dini içerikli ibareler, dua ve mücellid mühürleri vasıtasıyla cilt sanatı araştırmacılarının yayınlarına konu olmuştur. Ancak ciltlerdeki dua ifadelerini müstakil olarak konu edinen yayın sayısı oldukça azdır. Türk-İslam ciltlerinin gerek kapak yüzeyinde gerekse kapak içlerinde dua içerikli ibarelere rastlamak mümkündür. Makalenin konusu, Beylikler devrinde üretilen Türk-İslam ciltlerinin deri kaplı kapak içlerinde yer alan el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl (العزّ الدّائم والإقبال) yazısı, bu yazının yer aldığı desen kompozisyonu ve yazının analizidir. Makaledeki amaç, şimdiye kadar cilt (...) literatüründe müstakil olarak ele alınmamış el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl yazılı cilt kapak içi tezyînatı hakkında tespit edilebilen örneklerin detaylı desen ve yazı analizleriyle bilimsel birikim oluşturabilmek ve aynı ya da benzer ibarenin yer aldığı diğer İslam sanat eserlerini tespit ederek bu dua ibaresinin ciltlerdeki kullanım amacını ve kullanıldığı dönemleri belirlemeye çalışmaktır. Cilt sanatı literatürü ve yazma eser kütüphanelerinde yaptığımız araştırmalar neticesinde, Beylikler dönemine ait ciltlerin altı tanesinin kapak içinde el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl ibaresi tespit edilmiştir. Bu tespitlerin sayısı, yapılacak yeni araştırmalarla artabilecektir. Tespit edilen yazma eserler; Amasya YEK: 217, İnebey YEK Hüseyin Çelebi: 481 ve Ulu Cami: 318, Kastamonu YEK: 2856 ve 3435 ve Süleymaniye YEK Fatih: 5004’tür. Ciltlerin kapak, sertâb ve mikleb yüzeylerindeki tezyînatları, Beylikler dönemi cilt sanatı üslûbunu yansıtan süslemelerdir. Ciltlerin teknik ve tezyînatları, -mevcut olanların- istinsâh kayıtları incelendiğinde üç örneğin (Amasya YEK: 217, Kastamonu YEK: 2856 ve 3435) 14. yüzyıl tarihli olduğu ya da tarihlendirildiği, üç örneğin (İnebey YEK Hüseyin Çelebi: 481 ve Ulu Cami: 318, Süleymaniye YEK Fatih: 5004) ise 15. yüzyıl tarihli olduğu ya da tarihlendirildiği görülmektedir. Ciltlerin kapak içi deseni, bitkisel ve rûmî motiflerle bezeli tam zemin geometrik bir tasarıma sahiptir. Geometrik desenin içerisindeki altıgen paftalarda el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl (العزّ الدّائم والإقبال) yazısı yer almaktadır. İbarenin, cilt kapak içlerine tek satırda (İnebey YEK Ulu Cami: 318, Kastamonu YEK: 3435) ve çift satırda -½ oranında ters simetrik- (Amasya YEK: 217, İnebey YEK Hüseyin Çelebi: 481, Kastamonu YEK: 2856, Süleymaniye YEK Fatih: 5004) olmak üzere iki türde yazıldığı tespit edilmiştir. Her iki tasarımda da sülüs yazı çeşidi tercih edilmiştir. İnebey YEK Hüseyin Çelebi: 481 envanter numaralı 15. yüzyıla ait cildin kapak içinde ise diğer örneklerden farklı olarak yazı paftalarının bazılarında mücellit kitabesi bulunmaktadır. Kitabede, “Amel-i Mücellid Haydar b. Turbegî” yazılıdır. Kapak içi tezyînatının aynı olması nedeniyle, Kastamonu YEK: 2856 ve Süleymaniye YEK Fatih: 5004 envanter numaralı ciltlerin de Haydar b. Turbegî adlı mücellidin eseri olma ihtimali vardır. Ciltlerin kapak içlerinin tümü, çeşitli tonlarda kahverengi sahtiyanla kaplıdır. Derilerin gözenek türü bunu ispat eder niteliktedir. Süsleme tekniği, tüm kapak içlerinde soğuk baskı tekniğidir. Bu teknik adını, uygulanması esnasında altının kullanılmamasından almaktadır. Soğuk baskı tekniğinde, desenin deriye genellikle sıcak pres uygulaması yapılarak aktarıldığı bilinmektedir. Uygulamada yüzeyinde motif veya desenin yer aldığı kalıp, çivi ve diğer ciltçilik aletleri kullanılmaktadır. Çalışma kapsamındaki ciltlerde kapak içi deseninin kalıpla uygulandığı, deri üzerindeki desenin kesintili çizgilerden anlaşılmaktadır. Kapak içi tezyînâtını oluşturan desenin simetrik bir parçası, kalıba işlenmiş ve kalıp deri üzerine simetrik bir şekilde, boşluk bırakılmadan basılmıştır. Yapılan incelemelerden anlaşıldığı kadarıyla kalıbın basıldığı deri, kapak içine yapıştırıldıktan sonra kapak kenarlarından cilt ebadına uygun şekilde kesilmiş olmalıdır. Kalıbın bazı örneklerde hatalı basıldığı da görülmektedir. Bu da desenin devamlılığını kısmen bozmuştur. Soğuk baskı tekniğinde, desenin deriye genellikle sıcak pres uygulaması yapılarak aktarıldığı bilinmektedir. Desenin deri renginden daha açık olması, uygulamanın ısıyla yapılmış olduğunu doğrulamaktadır. Ciltlerin kapak yüzeylerinin kullanıma bağlı olarak yıprandığı ve bu nedenle desenlerin deforme olduğu tespit edilmiştir. Ancak kapak içleri böyle bir yıpranmaya maruz kalmadıkları için korunarak günümüze ulaşmıştır. el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl (العزّ الدّائم والإقبال) ibaresi Arapça bir terkip olup “sonsuz güç ve yüksek mevki” anlamına gelmektedir. Terkip; güç, kudret ve ihtişam anlamına gelen العزّ ve ferah, parlak ve yüksek mevki anlamındaki الإقبال kelimelerinden oluşmaktadır. İbare dua, temenni vb. maksatlarla kullanılmış olmalıdır. Çalışma kapsamındaki ciltler ve diğer İslam sanatı örneklerinden anlaşıldığı kadarıyla İslam sanat eserleri üzerinde el-İzzü’d-Dâim ve’l-İkbâl ibaresine 12. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar geniş bir dönemde yer verilmiştir. (shrink)

Kısa vadeli likidite sağlama ihtiyacının yanı sıra likidite fazlalığını kısa vadeli değerlendirme ihtiyacı finans kurumlarının ortak problemleridir. Konvansiyonel finans kurumları bu ihtiyaçlarının büyük kısmını repo-ters repo işlemleri ile karşılarken katılım finans kurumları ise faiz şüphesi nedeniyle repo-ters repo katılım bankacılığı ilkelerine uymadığı için bu ihtiyaçları karşılama konusunda problemler yaşamaktadır. Bu durum konvansiyonel finans kurumları ile rekabet halindeki katılım finans kurumları aleyhine işlemektedir. Bu makale repo işlemini ana hatlarıyla açıklayıp fıkhi boyutunu izah ettikten sonra Malezya’daki geri alım vaadi ile satım, Türkiye’deki (...) geri alım vaadi ile satım, organize teverruk, menkul kıymet rehinli karz sözleşmesi ve puantaj sistemi ile tekaruz anlaşması gibi halihazırda İslam dünyasında katılım finans kurumlarının repoya alternatif olarak uyguladıkları işlemleri ele almaktadır. Öte yandan bu çalışma kira sertifikalarının geri alım vaadi ile satımı, yatırım fonları, kira sertifikalarının alım satımı ile teverruk işlemi için katılım finans ilkelerine uygun bir pazar kurulması ve devlet destekli karz-ı hasen fonlarının kurulması gibi katılım finans kurumları adına repoya alternatif olarak düşünülen öneriler üzerinde yoğunlaşmaktadır. (shrink)

Bu makalede Erken dönem Eş‘ariyye’de dakîku’l-kelâm konusu izah edilmeye çalışılacaktır. Kelâm ilminin sistematik hale gelişinden itibaren konuları genellikle dakîku’l-kelâm ve celîlu’l-kelâm şeklinde ikili bir tasnifle ele alınmıştır. Dakîku’l-kelâm, konusu itibariyle âlem, âlemin unsurları, cevher, araz, cisim gibi fizik alanına tekabül ederken celîlu’l-kelâm ise uluhiyyet, nübüvvet ve sem’iyyât ile ilişkili olan metafizik alana tekabül etmektedir. Hicrî dördüncü asırda teşekkül eden Eş‘arî kelâm okulu varlık konusu başta olmak üzere fizik ve metafizik konuları sistematik bir şekilde ele almıştır. Erken dönem Eş‘arî kelâmında kelâm (...) ilminin fizik alanına tekabül eden dakîku’l-kelâm konularına epeyce yer verilmiştir. Bu çalışmada amacımız erken dönem Eş‘ariyye’nin Allah-âlem ilişkisi, âlemin hudûsu ve unsurları, cisim, cevher ve araz gibi meseleleri içeren dakîku’l-kelâm anlayışını sunmaktır. Allah-âlem ilişkisini ele almada daha önceleri Mu‘tezile tarafından kullanılan kelâm atomculuğunun Eş‘arî kelâmında da benimsenip benimsenmediğine değinilecektir. Aynı şekilde Âlemin işleyişinde bir zorunluluğun olup olmadığı meselesini konu edinen illiyet/nedensellik tartışmaları da ele alınacaktır. Bu çalışmanın erken dönem Eş‘arî kelâmının dakîku’l-kelâm alanındaki özgünlüğünü ortaya koymasını ve yeni çalışmalara kapı aralayarak literatüre bir katkı sunmasını umuyoruz. Çalışmada literatür taraması, mukayese ve metin analizi yöntemi kullanılmış olup konu erken dönem Eş‘ariyye ile sınırlandırılmıştır. (shrink)

En-Nedîm IV./X. asırda yaşamış Bağdatlı bir varrâk ve müelliftir. Onun el-Fihrist adlı kitabı ilk bilimler tarihi eseri olarak düşünülmektedir. Eser İslâm İlimleri yanında Felsefe, Kadim İlimler, Şiir, Edebiyat, Kimya gibi birçok farklı disiplinlerde de önemli veriler ihtiva etmektedir. El-Fihrist, ilahiyat alanı için temel kaynak niteliğinde bir bibliyografik eserdir. Müellifler ve telifleri hakkında bilgiler veren kitap, bu mânada tabakāt türü eserlerin metoduyla yazılmıştır. Hadîs, Kelâm, Fıkıh gibi İslâmî ilimlere, âlimlerine ve tasniflerine has kıymetli ve ayrıntılı bilgiler içeren bu kitapta Tasavvuf ilmine (...) özel bir alan ayrılmamıştır. Ancak müellif, ehl-i tasavvuf hakkındaki verileri Kelâm’a dair 5. Makalenin 5. fenninin girişinde ele almıştır. Burada bilinen bir sûfî silsilesine, ehl-i tasavvuftan musannifler ve eserleri hakkında bilgiler içeren birkaç listeye yer vermiştir. Eserdeki sınırlı da olsa tasavvufî malumatın mâhiyeti ve niteliği bu makalenin konusunu oluşturmaktadır. Bu verilerin toplu olarak bulunduğu yerde ve eserin bütününde müellif bir ilim olarak ve hatta ismen tasavvuftan bahsetmemiştir. Oysa en-Nedîm zâhid, sûfî, mutasavvıf gibi sıfatlarla nitelediği ve bu ilmin mensubu olan kişilerden açıkça bahsetmiştir. Onun niçin böyle bir yöntemi takip ettiği dikkate değerdir. Dolayısıyla bu çalışma en-Nedîm’in tasavvuf algısını ve ehl-i tasavvuf hakkındaki düşüncelerini tahlil etmeyi amaçlamıştır. Konuyla ilgili birtakım değerlendirme ve sentezler tarihi ve toplumsal bağlam ışığında yapılmıştır. (shrink)

Dünyada müxtəlif dillər mövcuddur. Hal-hazırda əlavə xarici dil öyrənməyə maraq artmaqdadır. Təbii ki bu hər bir şəxsin öz istəyinə və seçiminə bağlıdır. Yəni hər kəs, hər hansı bir dili öyrəndiyi zaman, qarşısında iki məqsəd dayanır; ya o dili sevir, ya da o dili öyrənmək onun üçün lazımdır. Hər bir vətəndaşın borcudur ki, əvvəlcə öz ana dilini mükəmməl şəkildə öyrənsin. Lakin elm və texnologiyanın yüksək inkişaf etdiyi bir zamanda yalnız ana dilini bilmək kifayət etmir. İnsanın hər bir sahədə inkişafı üçün bacardığı (...) qədər başqa dillərə də yiyələnməsi artıq zəruridir. Yeni dil öyrənmənin faydaları çoxdur, yaddaşın güclənməsinə, söz ehtiyatının artmasına, nitqin gözəlləşməsinə səbəb olur. Həmçinin yeni dil öyrənməklə, insanın özünə güvəni artır, ünsiyyət dairəsi genişlənir. Bununla insan yalnız yeni sözlər deyil, yeni mədəniyyətlərlə də tanış olur və nəticədə dünyagörüşü artır. (shrink)