A Krom formula of pure quantification theory is a formula in conjunctive normal form such that each conjunct is a disjunction of at most two atomic formulas or negations of atomic formulas. Every class of Krom formulas that is determined by the form of their quantifier prefixes and which is known to have an unsolvable decision problem for satisfiability is here shown to be a conservative reduction class. Therefore both the general satisfiability problem, and the problem of satisfiability in finite (...) models, can be effectively reduced from arbitrary formulas to Krom formulas of these several prefix types. (shrink)

Badania nad podstawami matematyki przyniosły w ostatnich dziesięcioleciach wyniki, które wydają mi się ciekawe nie tylko dla nich samych, lecz także z uwagi na wnioski, jakie płyną z nich w odniesieniu do tradycyjnych problemów filozoficznych dotyczących natury matematyki. Same wyniki są dość szeroko znane, mimo to jednak sądzę, że warto raz jeszcze przedstawić je w zarysie, zwłaszcza w obliczu faktu, że dzięki pracy szeregu matematyków zyskały one znacznie doskonalszą formę, niż miały pierwotnie. Największy postęp, mający decydujące znaczenie dla tych wyników, (...) stał się możliwy dzięki precyzyjnemu zdefiniowaniu pojęcia skończonej procedury. Definicję taką można uzyskać na różne sposoby, które w efekcie dają dokładnie to samo pojęcie. Najbardziej zadowalający sposób polega moim zdaniem na sprowadzeniu pojęcia skończonej procedury do pojęcia maszyny o skończonej liczbie części, co uczynił brytyjski matematyk Turing. Co do filozoficznych konsekwencji wspomnianych wyników, nie sądzę, by kiedykolwiek należycie je przedyskutowano, czy choćby zwrócono na nie uwagę. (shrink)

Celem artykułu jest przedstawienie twórczości Pawła Jaszczuka, który dzięki swoim dokonaniom stał się reprezentatywny, zarówno dla literatury kryminalnej, jak i dla środowiska Warmii i Mazur. Od wielu lat pisze powieści kryminalne, przyczyniając się do rozwoju odmian gatunku, a jednocześnie korzystając z tej formy, porusza ważne współcześnie tematy. W jego utworach widać także przebieg pewnego procesu: rozpoczynając od narracji historycznej, w której ważne miejsce pełniła przeszłość, coraz częściej zabiera głos w sprawie teraźniejszości i jej wyznaczników: dominacji polityki w życiu, rozprzestrzeniania się (...) kultury masowej, rozpadu rodziny czy wszechobecnego ageizmu. Przedstawienie jego powieści kryminalnych ma wykazać, że w jego metodzie twórczej z jednej strony widoczna jest tendencja do eksponowania tematów związanych z przeszłością, a z drugiej strony mechanizm łączenia narracji historycznej z wątkami popkulturowymi. (shrink)

Tom specjalny „Avantu” poświęcamy twórczości komiksowej Henryka Jerzego Chmielewskiego, nazywanego Papciem Chmielem (także Dziadkiem Chmielem) oraz głównym postaciom serii komiksów „Tytus, Romek i A’Tomek” (dalej: „TRiA”). Wydawana od 1966 roku w formie osobnych albumów seria liczy 31 ksiąg, stając się najdłużej wydawanym w Polsce cyklem, który zajął poczesne miejsce w historii polskiego komiksu. Początkowo przy-gody Tytusa jawiły się jako wejście w krainę wyobraźni dziecięcej (księgi III-XVIII), z czasem jednak Chmielewski przeszedł do doraźnych komentarzy na temat zmieniającej się polskiej rzeczywistości (od (...) Księgi XX). Zmiana ta nastąpiła w momencie transformacji systemowej w Polsce. Przełom 1989/1990 to okres, w którym „Tytusy” zaczęły być wznawiane przez autora w unowo-cześnionej szacie graficznej (część książeczek narysowano na nowo) i zmienionej formie fabularnej: pojawiły się nowe rysunki, przearanżowano część starszych, dodano wypowiedzi bohaterów. W tym okresie Chmielewski nie wydawał książeczek z nowymi przygodami Tytusa; te zaczęły się pojawiać od 1992 roku, a autor zaczął opisywać w nich zmiany zachodzące w Polsce. Po przełomie politycznym 1989/1990 magiczne i osadzone w wyobraźni wątki zestawione zostały z tym, co w aktualnej polskiej rzeczywistości społecznej wydawało się Papciowi zajmujące, a często – niepokojące lub wymagające interwencji. Tytus zatem stał się członkiem afiliowanego przy NATO oddziału wojskowego, walczył z handlarzami narkotyków, rysował graffiti, mistrzowsko jeździł na desce, zwalczał bądź to chuliganów na meczach piłkarskich, bądź to gangi przestępcze, czy też intensywnie poznawał internet. (shrink)

Moderní evropská kultura o sobě ráda prohlašuje, že se na svou nynější intelektuální, kulturní a vědeckotechnickou úroveň dostala díky tomu, že se osvobodila od předsudků a iluzí. Jednou z nejčastěji zmiňovaných iluzí se stal geocentrismus vykládaný obvykle jako projev naivní touhy člověka postavit se do středu vesmíru. V této studii ukazuji, že geocentrismus se v antice, středověku ani renesanci nepojil s představou lidské výlučnosti v kosmu. Z kosmologického hlediska byla Země kloaka světa a z teologického hlediska byla Země působištěm (...) ďáblovým. Teprve Koperníkova reforma astronomie rozbila dosavadní distribuci dignity v kosmu a přinesla odlišné zhodnocení Země a středu světa. A geocentrismus začal být napadán právě jako projev naivního a infantilního antropocentrismu, který v nekonečném vesmíru obydleném miliony inteligentních bytostí, nemá smysl. (shrink)

Moderní evropská kultura o sobě ráda prohlašuje, že se na svou nynější intelektuální, kulturní a vědeckotechnickou úroveň dostala díky tomu, že se osvobodila od předsudků a iluzí. Jednou z nejčastěji zmiňovaných iluzí se stal geocentrismus vykládaný obvykle jako projev naivní touhy člověka postavit se do středu vesmíru. V této studii ukazuji, že geocentrismus se v antice, středověku ani renesanci nepojil s představou lidské výlučnosti v kosmu. Z kosmologického hlediska byla Země kloaka světa a z teologického hlediska byla Země působištěm (...) ďáblovým. Teprve Koperníkova reforma astronomie rozbila dosavadní distribuci dignity v kosmu a přinesla odlišné zhodnocení Země a středu světa. A geocentrismus začal být napadán právě jako projev naivního a infantilního antropocentrismu, který v nekonečném vesmíru obydleném miliony inteligentních bytostí, nemá smysl. (shrink)

Zmiany w zakresie funkcjonowania polskiej rodziny spowodowały wyłonienie się nowego modelu ojca. Świadectwem zmian społeczno-kulturowych są blogi parentingowe. Analiza treści wybranych polskich blogów stała się podstawą dokonania opisu modelu, określonego przeze mnie jako "tata zaangażowany”. Tata zaangażowany dba o jakość partnerskiej relacji z żoną i dziećmi, rozumie ich jednostkowe potrzeby, jest czuły i pełny empatii. Ideał zakłada nie tylko szczęście rodzinne, lecz także satysfakcję z życia zawodowego oraz realizacji osobniczych ambicji i dążeń, w tym coraz częściej budzącego zazdrość wyglądu. Dokonany (...) opis modelu ojca stał się podstawą refleksji na temat kondycji współczesnej rodziny: kryzys, upadek, a może… uzdrowienie? (shrink)

V roce 2007 byla siru Terrymu Pratchettovi, proslulému autorovi fantastických románů, diagnostikovaná vzácná forma Alzheimerovy choroby. Terry Pratchett se rozhodl nečekat, až jej nemoc umoří se všemi neblahými průvodními jevy, a stal se jedním z nejvlivnějších proponentů eutanázie. V článku nabízím rekonstrukci Pratchettovy argumentace, kterou předložil roku 2010 v rámci přednáškového cyklu The Richard Dimbleby Lecture. Terry Pratchett se explicitně vyrovnává se třemi známými argumenty vůči asistované smrti – Care or Killing argumentem, argumentem z vynucené eutanázie a Božím argumentem. (...) Po odmítnutí každého z nich dospívá k závěru, že neexistuje rozumný důvod, proč by nemohl zemřít za okolností, které si zvolí, a přisvojuje si na asistovanou smrt právo. Toto chápání smrti jako něčeho, na co má člověk právo, mě inspiruje ke dvěma úvahám: Za prvé, pokud uznáme právo na asistovanou smrt, proč neexistuje stejně rozsáhlá diskuze hájit práva sebevrahů? Terry Pratchett důsledně odmítá mluvit o sebevraždě, ovšem jeho východiska pro přijetí asistované smrti jsou aplikovatelná i na případ vlastní terminace bez lékařské pomoci z jiných než zdravotních důvodů. Za druhé, jak by měla vypadat právní úprava praxe asistované smrti a z jakých odborníků by měl být složený orgán, posuzující jednotlivé případy? Závěry Terryho Pratchetta implikují, že v takovém orgánu by bylo místo pro uplatnění morálních filosofů. (shrink)

Laktancjusz i Euzebiusz z Cezarei opisali wizję, którą miał Konstantyn Wielki przed decydującą bitwą z Maksencjuszem na Moście Mulwijskim: we śnie objawił mu się krzyż cały w świetle i pod nim napis: „Pod tym znakiem zwyciężaj”. Konstantyn zabrał krzyż na bitwę i to zapewniło mu zwycięstwo. Od czasów Konstantyna krzyż stał się nie tylko najważniejszym symbolem chrześcijaństwa, ale także symbolem chrześcijańskiego władcy, bronią jego zwycięstwa. W literaturze krzyż odnoszący się do władzy ziemskiej określany jest jako krzyż Konstantyna. Celem artykułu jest (...) przeanalizowanie funkcjonowania krzyża Konstantyna u Słowian południowych i na Rusi. Podjęto próbę udowodnienia tezy, że znaczenie krzyża Konstantyna u Bułgarów i Serbów było duże i bliskie bizantyńskiemu, natomiast na Rusi, pomimo podejmowanych prób upowszechnienia, krzyż nie odgrywał większej roli. Przyczyną były uwarunkowania polityczno-religijne, a przede wszystkim głęboki kult ikon maryjnych, który nie miał odpowiednika w żadnym innym państwie ekumeny wschodniochrześcijańskiej. To ikony maryjne w powszechnej świadomości Rusinów ingerowały w losy kraju i pojedynczego człowieka, one decydowały o zwycięstwach, przyczyniały się do ustanawiania ziemskiego porządku. Pełniły zatem taką rolę jaką u Słowian południowych krzyż Konstantyna. (shrink)

W systemie filozoficznym Jana Szkota Eriugeny wszystko, co istnieje, to natura złożona z bytów i niebytów. Poznawalne dla ludzkiego intelektu części natury to byty, natomiast niepoznawalne części natury to niebyty. Bytem jest zmysłowa część natury ludzkiej oraz rzeczywistość materialnych form. Dla ludzkiego intelektu Niebytem jest Bóg oraz ustanowione przez Niego prymordialne przyczyny i materia. Bóg stworzył wszystko z niczego w ludzkiej naturze. Nierozumny wybór człowieka doprowadził do upadku ludzkiej natury i stworzenia, które z doskonałości przeszło do istnienia w świecie doczesnym. (...) Syn Boży – Bóg-Logos stał się człowiekiem, który dokonał odkupienia ludzkości. W ostatecznych czasach rzeczywistość materialna zostanie zniesiona i stworzenie w ludzkiej naturze dostąpi powszechnego powrotu do pierwotnej doskonałości. Ludzkie intelekty dokonają własnego – ostatecznego sądu i wybrani skierują się ku Stwórcy. Następnie dojdzie do przebóstwienia wybranych – zjednoczenia stworzenia ze Stwórcą bez zmieszania natur, bez zniesienia fundamentalnych różnic ontologicznych oraz bez panteizmu, który w tej koncepcji jest wykluczony. Przebóstwieni będą kontemplować Boga, co oznacza, że będą wiecznie poznawać Niepoznawalnego. Wydaje się, że nawet dla ludzi zgłębiających załomy filozoficznej wiedzy o Bogu w XXI wieku ta szczęśliwa wizja przebóstwienia, które będzie nieustannym procesem poznawania Niepoznawalnego, może być atrakcyjna. (shrink)

Badacze od dawna zwracali uwagę na głębokie przekonanie szlachty Rzeczypospolitej Obojga Narodów o wyjątkowości jej kraju i jej swobód. Wbrew temu, co się czasem sądzi, nie był to wyraz sarmackiej megalomanii, która dała o sobie znać w wieku XVII i na początku XVIII, opinię tę głoszono co najmniej od połowy wieku XVI. Nie była to też jakaś polska osobliwość, podobnie mówili i zapewne myśleli o swoich swobodach obywatele innych wolnych rzeczypospolitych. Już w XV wieku mieszkańcy Florencji uważali swoją republikę za (...) jedyną i nadzwyczajną, właśnie z racji panującej w niej wolności. Podobnie swój kraj i panującą w nim wolność oceniali Wenecjanie, a później Holendrzy, a także Anglicy. Zdanie: „jest tylko jedno królestwo na ziemi, gdzie wolność znalazła mieszkanie” wbrew pozorom nie odnosi się do sarmackiej Rzeczypospolitej, ale do hanoweriańskiej Anglii, a jego autor sądził, iż to jego ojczyzna jest jedynym krajem, a Brytyjczycy są jedynym ludem, który prawdziwie może o sobie powiedzieć: „jesteśmy wolni”. Szlacheccy obywatele Rzeczypospolitej wcześnie wpisali się w ten dyskurs, jeszcze przed pierwszą wolną elekcją. Autorka omawia dzieje owego dyskursu w czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, stwierdzając, że w przeciwieństwie do odwołań w wieku XVI, a nawet w początkach wieku XVII pojawiające się później wzmianki o innych niż własna rzeczpospolita bądź niż republiki antyczne (szczególnie Rzym) były niezbyt liczne i dość powierzchowne, ich autorzy na ogół nie wiedzieli zbyt wiele o przywoływanych krajach, nie mieli jednak wątpliwości, że łączy je z Rzecząpospolitą pewne podobieństwo, które można by określić jako wspólnotę wolności. Bo też ten właśnie motyw, ważny także wcześniej, w wieku XVII i pierwszej połowie wieku XVIII stał się dominujący. Kryzys i skostnienie refleksji politycznej w połączeniu ze spadkiem zainteresowania światem zewnętrznym spowodował, że w szlacheckich dyskusjach politycznych nie pojawiały się już bardziej rozbudowane odwołania do innych krajów i ich rozwiązań ustrojowych. Ich uczestnicy jednak w dalszym ciągu włączali swój kraj w dość elitarną wspólnotę republik europejskich i w dalszym ciągu, nie bacząc na wszelkie różnice społeczne, wyznaniowe, polityczne, z których zresztą często nie zdawali sobie sprawy, uważali je za swoje „towarzyszki”. (shrink)

W marcu 2020 roku Katarzyna Michalak i Magdalena Świerczyńska-Dolot rozpoczęły pracę nad projektem Nie słyszę, który stał się dźwiękową opowieścią o tym, jakiś dźwięków słuchaczom zabrakło w czasie kwarantanny i co to zmieniło, a jakie odgłosy pojawiły się w zamian. Z nadesłanych opowieści stworzyły reportaż radiowy. Artykuł jest omówieniem projektu, zarówno w postaci mininarracji zamieszczanych na blogu, jak i powstałego z nich reportażu radiowego. Przedstawia tematykę Nie słyszę, a także formalne rozwiązania zastosowane w reportażu dla uwypuklenia danych treści. Analiza projektu (...) wpisana została w trzy perspektywy badawcze: rozważania na temat artystycznych gatunków radiowych, pejzażu dźwiękowego i filozofii braku. Artykuł podkreśla oryginalność pomysłu audialnego i ukazuje go jako element w dyskursie na temat roli mediów czasów pierwszego etapu pandemii. (shrink)

V roce 2007 byla siru Terrymu Pratchettovi, proslulému autorovi fantastických románů, diagnostikovaná vzácná forma Alzheimerovy choroby. Terry Pratchett se rozhodl nečekat, až jej nemoc umoří se všemi neblahými průvodními jevy, a stal se jedním z nejvlivnějších proponentů eutanázie. V článku nabízím rekonstrukci Pratchettovy argumentace, kterou předložil roku 2010 v rámci přednáškového cyklu The Richard Dimbleby Lecture. Terry Pratchett se explicitně vyrovnává se třemi známými argumenty vůči asistované smrti – Care or Killing argumentem, argumentem z vynucené eutanázie a Božím argumentem. (...) Po odmítnutí každého z nich dospívá k závěru, že neexistuje rozumný důvod, proč by nemohl zemřít za okolností, které si zvolí, a přisvojuje si na asistovanou smrt právo. Toto chápání smrti jako něčeho, na co má člověk právo, mě inspiruje ke dvěma úvahám: Za prvé, pokud uznáme právo na asistovanou smrt, proč neexistuje stejně rozsáhlá diskuze hájit práva sebevrahů? Terry Pratchett důsledně odmítá mluvit o sebevraždě, ovšem jeho východiska pro přijetí asistované smrti jsou aplikovatelná i na případ vlastní terminace bez lékařské pomoci z jiných než zdravotních důvodů. Za druhé, jak by měla vypadat právní úprava praxe asistované smrti a z jakých odborníků by měl být složený orgán, posuzující jednotlivé případy? Závěry Terryho Pratchetta implikují, že v takovém orgánu by bylo místo pro uplatnění morálních filosofů. (shrink)

Artykuł omawia początki działalności publicznej Jerzego Sebastiana Lubomirskiego (1616–1667), jednego z synów wojewody krakowskiego Stanisława Lubomirskiego. Wykorzystując bogaty materiał archiwalny, autor, wśród wielu innych kwestii, stawia pytanie o to, czy początkowe lata działalności politycznej Jerzego Sebastiana Lubomirskiego wywarły wpływ na jego późniejszą postawę rokoszanina. W młodości J.S. Lubomirski wzorem wielu młodych magnatów odbył kilkuletnią podróż edukacyjną po Europie. Działalność publiczną J.S. Lubomirski rozpoczął od funkcji marszałka sejmiku w Proszowicach, a następnie wyboru na oba sejmy w 1637 r. W działalności poselskiej (...) na sejmach w latach 1637, 1638, 1639, 1640, 1643, 1646 i 1647 zazwyczaj balansował między postawą opozycjonisty realizującego plany ojca jako lidera szlachty małopolskiej a polityka umiarkowanie neutralnego, gdy w 1643 r. został marszałkiem sejmu. Zgromadzony materiał źródłowy wskazuje, że Jerzy Sebastian Lubomirski okazał się najzdolniejszym spośród synów Stanisława Lubomirskiego, wyraźnie dystansując pod względem zdolności przywódczych i popularności wśród szlachty starszego brata Aleksandra Michała i młodszego Konstantego Jacka. Po śmierci ojca w 1649 r. to właśnie Jerzy Sebastian stał się głową potężnej rodziny Lubomirskich. (shrink)

Tradycyjny pogląd na strukturę człowieka zawierał w sobie tezę, że człowiek składa się z ciała i duszy. Nawiązywał on do biblijnego opisu stworzenia człowieka z prochu ziemi. Po utworzeniu z tego prochu odpowiedniego kształtu Bóg tchnął wen ducha. Wtedy dopiero człowiek stal się „duszą żyjącą”. Teza ta jest zbieżna z platońską koncepcją człowieka, według której człowiek to ciało, w którym dusza jako substancja niematerialna znajduje się jak w więzieniu. Po śmierci dusza opuszcza to więzienie i staje się wolna. W (...) innym ujęciu Platona dusza jest bytem kompletnym, który kieruje ciałem. Inaczej pojmował strukturę człowieka Arystoteles. Odrzuciwszy platońską naukę o ideach i o preegzystencji dusz, przedstawia strukturę człowieka jako złożenie z materii, która sama z siebie jest nieokreślona, i z formy czyli substancji niekompletnej, posiadającej w sobie pełne określenie i bogactwo treści. (shrink)

Článek se zabývá některými epistemologickými důsledky, které s sebou přineslo užívání optických přístrojů v 17. století. Jako ilustrativní rámec těchto důsledků jsem zvolil slavný Swiftův román Gulliverovy cesty, který představuje literární a imagina­tivní kontext těchto objevů. V první části se pokouším nastínit důvody nemyslitelnosti užívání optických přístrojů v řecké přírodní filosofii. Také představuji antropologický objev lidské nepodstatnosti v kosmu zapříčiněné teleskopickým pozorováním oblohy. Druhá část se zabývá karteziánským pojetím vnímání a jeho významem pro chápání mikroskopického pozorování. Výsledkem mikroskopické zkušenosti bylo (...) hořké odha­lení neprivilegovaného statutu lidského vnímání světa. Ve třetí části je naznačeno, že moderní optické přístroje chápali novověcí vědci (a po nich i Swift) jako prostředky, které ukazují epistemologickou nepřístupnost skutečné podstaty přírody. Epistemo­logická zdrženlivost raně novověké vědy byla ovšem kompenzována ideou pokroku. Swift, který stál na straně anciens ve slavné querelle, však nepovažoval ideu vědeckého pokroku za přesvědčivé řešení, ačkoliv nemohl odmítnout nové vědecké vidění světa. Nakonec mohl pouze snít o lepší, dávném, utopickém světě věčné moudrosti. (shrink)

Studie poukazuje na tři základní slabiny současného českého diskurzu o kolapsech komplexních společností, jehož předním mluvčím se stal egyptolog Miroslav Bárta. Zaprvé nedošlo k vyrovnání s absencí vědeckého konsenzu ohledně determinantů historického vývoje a teorii, která by poskytla jednotící rámec pro zařazení a interpretaci konkrétních prediktorů kolapsu, byla věnována jen minimální pozornost. Zadruhé nebyla podána jasná odpověď na otázku, která společenská struktura je při studiu kolapsu vlastně předmětem zkoumání, přestože se volné přechody mezi rovinami kultur, států a civilizací nejeví (...) z analytického hlediska možné. Zatřetí se řada navržených prediktorů kolapsu ukazuje už při zběžném ohledání jako zásadně problematická. Studie dochází k závěru, že současný stav poznání problematiky kolapsů komplexních společností neospravedlňuje vyslovování žádných vědecky podložených predikcí, které by mohly být zdrojem pragmatické legitimizace pro společenské a humanitní vědy. (shrink)

This book is available either individually, or as part of the specially-priced Arguments of the Philosphers Collection.

W ciągu 30 lat dokonała się głęboka przemiana w relacji między Internetem a aktywnością naukową. Nastąpiło przesunięcie funkcji Internetu, który przestał być jedynie instrumentem współpracy akademickiej, a stał się również narzędziem używanym przez media społecznościowe, zezwalające na maksymalną dyfuzję irracjonalizmu i starego faktualizmu. Aby zrozumieć tę przemianę, należy ponownie zbadać mechanizmy zbieżności opinii. Wynika ona z istnienia wspólnego świata, który ukazuje nam te same fakty i determinuje nieustanną rewizję przekonań każdej osoby. W tym procesie asymptotycznej zbieżności opinii nie wymaga się (...) żadnej komunikacji między jednostkami. Oczywiście, jeśli fakty znane przez jednych są komunikowane innym, konwergencja znacznie przyspiesza, i to tak bardzo, że wiedzę musimy ująć jako rezultat zbiorowej aktywności, w której wymiana informacji jest jednym z jej istotnych źródeł. Z jednej strony takie poznawcze współdziałanie wydaje się naturalne i łatwe do implementacji. Biorąc pod uwagę właściwości informacji, które przechowujemy, nawet jeśli je udostępniamy, to dzielenie się informacją przestaje być przedmiotem zwykłych trudności związanych ze współpracą. Z drugiej strony takie współdziałanie jest produktywne z samej natury: współpraca między kimś, kto zna φ, i kimś, kto wie, że φ implikuje ψ u obydwu jako mających wiedzę ψ, której żaden z nich nie posiadał przed wymianą informacji. Wczesny Internet pozwolił na ekstremalną intensywność tej informacyjnej współpracy. Obecnie mamy do czynienia z odmienną sytuacją. Poszczególne wyznaczniki rosnącej porowatości między naukowcami a opinią publiczną wzmocniły rolę wymiany. Nie jest to już wymiana informacji, lecz wymiana opinii. Stronniczość tkwiąca w naturze ludzkiej, a szczególnie potwierdzenie tej stronniczości, prowadzi do odwrócenia relacji między faktami a opiniami. Szukamy faktów potwierdzających podzielane przez nas opinie, wątpiąc w te, które ich nie określają, i tworzymy fakty do potwierdzenia tego, o czym jesteśmy przekonani. Dlatego przechodzimy od współdziałania do przynależności, dzieląc Internet na homogeniczne grupy wyznawców. (shrink)

Referat stanowi próbę rekonstrukcji poglądów moralnych i etycznych Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza, skrystalizowanych w okresie pobytu w Królewcu, gdzie był studentem tamtejszej Albertyny i uczniem Kanta. Ważnym składnikiem duchowej formacji młodego Mrongowiusza stał się religijny nurt pietyzmu, wywierający w ówczesnych czasach jeszcze znaczny wpływ na atmosferę życia umysłowego zarówno Królewca jak i Albertyny. Wpływ ten widoczny jest także w późniejszych głoszonych przez pastora Mrongowiusza kazaniach. Natomiast fakt dokonanego u schyłku życia przekładu na język polski i publikacji w Gdańsku notatek z królewieckich (...) wykładów wydanych jako „Rozprawa filozoficzna o religii i moralności” Kanta świadczy o wierności gdańskiego kaznodziei wobec nauki moralnej swego najsłynniejszego nauczyciela i zamiarze przekazania jej rodakom jako rodzaj duchowego testamentu. (shrink)

Od połowy XIX w. w miastach przemysłowych Zachodu pojawiają się liczne detale architektoniczne eksponujące postać i atrybuty Hermesa-Merkurego, greckiego boga: handlu, kupców i złodziei, opiekuna podróżnych, posłańca bogów i psychopomposa, władcy pisma i komunikacji, pieniądza i wszelkich miar. W synkretyzmie aleksandryjskim Hermes objawia się jako prorok Trismegistos, strażnik wiedzy tajemnej (czarodziej i lekarz z różdżką kaduceuszem), patronuje alchemicznym przemianom i wraz z innymi tajemnicami sztuki królewskiej oraz ezoteryczną wiedzą współtworzy tradycje masońskie. Hermes-Merkury stał się patronem przemysłu, starożytną ikoną nowoczesności i (...) kapitalizmu, bohaterem grafik zdobiących dyplomy wystaw światowych, świadectwa buchalteryjne, etykiety towarów. Alchemiczny Hermes (zwany Merkuriuszem) to odpowiednik płynnej rtęci, intrygująca personifikacja nowoczesności postrzeganej jako płynna i ulotna, niosąca ze sobą upadek wielkich narracji opartych o transcendencję, co ilustruje wyparcie z uniwersum zachodniej kultury symbolu przez alegorię. Ta formacja kulturowa projektuje dzisiaj także wizję ponowoczesności jako maszynerii przemieniającej zasoby planety w towar. Tymczasem sięgnięcie do znaczeń wydobytych z głębokiej refleksji nad hermesową alegorią i wyjście ku posthumanistycznej wizji miasta i świata, pozwala dostrzec w dziedzictwie znaczeniowym Hermesa uwolniony od metafizyki potencjał zrównoważonego rozwoju, którego najprostszym znakiem jest metonimia postaci boskiego posłańca i jego atrybut (w kluczu symbolicznym i alegorycznym) – kaduceusz. (shrink)

Koniec XVII wieku charakteryzuje się istnieniem dużej rozbieżności między wzrastającym poziomem rozwoju wiedzy medycznej, edukacji medycznej oraz metod terapeutycznych z jednej strony, a stanem wiedzy o zależnościach zdrowotności od higieny na poziomie jednostki i społeczności z drugiej strony. Rozwój medycyny jako nauki w powiązaniu z rozwojem nauk biologicznych i metod klinicznych pozwala zrozumieć relacje między higieną, profilaktyką zdrowotną i stanem zdrowotności. Proces ten stał się widoczny w XIX wieku, kiedy stan wiedzy i postęp techniczny umożliwiły zastosowanie licznych rozwiązań prozdrowotnych na (...) poziomie jednostki i całych społeczności. W tym kontekście artykuł omawia prekursorski charakter G.W. Leibniza postulatów dotyczących nauczania medycyny i organizacji służby zdrowia. Zarazem wykazuje się – na przykładzie zaleceń higienicznych, które sformułował Jean-Baptiste de la Salle – że postulaty Leibniza nie mogły zostać zrealizowane w XVII-wiecznym społeczeństwie. (shrink)

If solutions to the problem of inequality are to be as radical as reality now demands, what is instead required is a reimagining of what would be involved comprehensively to tame capitalism through democratic means. This will involve much further development of the kind of plurality of institutional and policy proposals sketched by Meade, and will involve both the private and public – individual and collective – forms of capital predistribution that Meade advocated. Piketty, like Meade, sees the need for (...) both redistribution and predistribution, and both see that the institutional means necessary to create a more equal society will involve pursuing a plurality of parallel paths. It is closely in keeping with the spirit of Piketty’s Capital that the political and intellectual agenda ahead will be one that economics on its own cannot hope to encompass. It’s a vital agenda, with high stakes, and presents challenges to both academic researchers and political activists. On the success of this endeavour depends nothing less than the prospects for legitimate continuation of our economic system. (shrink)

In this paper we critically examine and seek to extend Philip Kitcher’s Ethical Project to weave together a distinctive naturalistic conception of how ethics came to occupy the place it does in our lives and how the existing ethical project should be revised and extended into the future. Although we endorse his insight that ethical progress is better conceived of as the improvement of an existing state than an incremental approach towards a fixed endpoint, we nonetheless go on to argue (...) that the metaethical apparatus Kitcher constructs around this creative metaethical proposal simply cannot do the work that he demands of it. The prospect of fundamental conflict between different functions of the ethical project requires Kitcher to appeal to a particular normative stance in order to judge specific changes in the ethical project to be genuinely progressive, and we argue that the virtues of continuity and coherence to which he appeals can only specify rather than justify the normative stance he favors. We conclude by suggesting an alternative approach for ethical naturalists that seems to us ultimately more promising than Kitcher’s own. (shrink)

Are new democracies with divided government and volatile parties politically ill fated? The literature suggests so, but cases of emergent democracies such as Taiwan and Brazil that face both conditions defy the prediction. This paper explains why: party volatility follows from pursuing distinct executive and legislature agendas under divided government; the political ambition that underlies these conditions sustains democratic and even political performance. We evaluate the argument through government spending in Taiwan. The results corroborate our expectations: they show more parties (...) composing the legislature as government spending favors an executive agenda and neglects a legislative welfare-spending agenda. The findings make three contributions to the literature: first, they reveal a political divide between executive and legislature rather than ideological parties to undercut concerns regarding performance. Second, they demonstrate that the strategic use of government spending to institutionalize party development along an executive agenda fuels party fragmentation. Third, they show that legislators split, switch, or create alternative routes to office in reaction to strategic spending to underscore that ambition underlies party volatility and divided government. (shrink)

Towards Justice and Virtue challenges the rivalry between those who advocate only abstract, universal principles of justice and those who commend only the particularities of virtuous lives. Onora O'Neill traces this impasse to defects in underlying conceptions of reasoning about action. She proposes and vindicates a modest account of ethical reasoning and a reasoned way of answering the question 'who counts?', then uses these to construct linked accounts of principles by which we can move towards just institutions and virtuous lives.

In this presentation I will argue that parental rights are property rights by applying John Locke’s theory of property ownership. I will then explore what this theory implies about parental rights when children are abused by their parents, when children are born as a result of rape, and when children are the unintentional result of consensual sex between two persons who did not previously intend to have children together.

The Royal Institute of Philosophy's London Lecture series for 2013–14 brought together contributions from a distinguished group of leading figures in the philosophy of mind. The topic the lecturers were asked to speak and write on, 'Mind, Self and Person', has been at the forefront of philosophical enquiry throughout the history of the subject, and, as will be evident from this volume, is as lively and contested an area of investigation in contemporary philosophy as it was in the days of (...) the ancient Greeks. This collection of papers covers a wide range of issues, including consciousness, the mind and its relation to the body, the self, the nature of the human person, personal identity, the link between mind and morality, the existence of group minds and the educational implications of what we think about the mind. (shrink)

James O. Young seeks to explain why we value music so highly. He draws on the latest psychological research to argue that music is expressive of emotion by resembling human expressive behaviour. The representation of emotion in music gives it the capacity to provide psychological insight--and it is this which explains a good deal of its value.

This paper rejoins the debate surrounding Thomas Tymockzko’s paper on the surveyability of proof, first published in the Journal of Philosophy, and makes the claim that by attending to certain broad features of modern conceptions of proof we may understand ways in which the debate surrounding the surveyability of proof has heretofore remained unduly circumscribed. Motivated by these historical reflections, I suggest a distinction between local and global surveyability which I believe has the promise to open up significant new advances (...) in the philosophy of mathematics. (shrink)

The concept of an appearance is bona fide and rule‐governed. It is such that appearances can be shared, which suggests that a visual appearance is a complex universal, compounded out of colour and spatial appearance. The only appearance material objects have is their look, because uniquely in the case of sight when the Attention lands upon its colour it lands upon the object, and it lands upon the object through landing upon its secondary quality. We experience the visual appearance when (...) we perceive the bearer to be endowed with those visible qualities that visually individuate it for us. Now the primary appearance in Physical Reality is the look of a material object, a ‘look in the round’, upon which aspect‐appearance is dependent. The relation between the two is charted, together with the vital role of the understanding in experiencing ‘looks in the round’, an experience that depends upon knowledge of the objective physical situation in which it occurs. Finally, the criteria of visibility are spelt out. (shrink)

Rationality of state is essential to consciousness, and depends both on self‐knowledge and on mental activeness—and above all upon the mental activity of thinking. What contribution does the overall activeness of the stream of consciousness make to the obtaining of consciousness? It firstly contributes to the epistemological and perceptual function, through ordering perceptual process. But it secondly conditions the intelligibility of the stream of consciousness of the conscious. The least apparently active experiences of the conscious, such as daydreaming, are shown (...) to be intentionally active, along with the others. This activeness makes possible rationality and explanatorial pellucidity in the development of that ‘stream’, which would otherwise be absent, because of the close link between activeness and rationality. This internal intelligibility has epistemological repercussions, for it is a necessary condition for making sense of the outer phenomenal world. (shrink)

The stream of consciousness of the waking conscious manifests both meaningfulness and interiority as the dream does not. The variety of meaning involved is spelt out. It emerges that it is a derivative of the overall mental activeness of consciousness together with the fact that the activeness pre‐eminently includes the thinking process. This is the one active experiential line that carries its own rationale, for thinking is a mental willing, which par excellence knows where it is going, indeed is the (...) meaning‐giver par excellence in the mind. The nature of thinking is investigated, including the rationale of its close link with the use of language. Thinking is an active process of engendering phenomena in one's understanding, whose object is a changing entity expressed in the symbolism that encapsulates thought. It lies at the heart of consciousness, being the custodial agency responsible for the continuing state of rationality necessary for the state, and is coincident with the interiority of that state. (shrink)

Proprioception is true perceiving. It and touch form a closely linked mutually dependent yet diverse pair. The puzzle whereby the demands upon the Attention of proprioception are no distraction in instrumental action is resoluble through the fact that the internal active content within an instrumental deed is a harmonious hierarchy. The ‘long‐term body image’ is a causally posited something whose content encompasses body shape, which is a necessary but insufficient condition of proprioception of body shape and posture. It is distinct (...) from the ‘short‐term body image’, which designates the internal content of the proprioceptive perception of the body at any moment. The main philosophical problem consists in assembling a bona fide veridical concept of the long‐term image. Reasons for positing it begin with the common content in the short‐term images over lengthy periods. But they must be supplemented by the fact that bodily sensations do not represent body shape, being already dependent on body‐awareness for both individuation and position. Only through hypothesizing a long‐term image can one make sense of proprioception. Reasons are given for believing the body image is a dispositional psychological phenomenon, it is one and the same when explaining proprioception and sensation‐location, it is an empirical postulate, and even though it falls short of being an a priori necessity, it is as deeply embedded in animal existence as proprioception. (shrink)