W ramach semantyk Kripkego dla języków modalnych wartość logiczna zdania może zmieniać się wraz ze zmianą parametru indeksu semantycznego. Oznacza to, że stosując tego typu semantykę do analizy zdań języka naturalnego, musimy wskazać indeks istotny dla analizy semantycznej. Zwykło się przyjmować, że odpowiedni indeks jest ustalany przez kontekst wypowiedzi. Pomysł ten został odrzucony przez semantyków analizujących języki temporalno-modalne w kontekście indeterminizmu, co wygenerowało problem ustalania indeksu. W artykule przedstawię argument owych semantyków, a następnie zarysuję kilka odpowiedzi na problem ustalania indeksu. (...) Ostatecznie będę argumentował, że przy pewnych założeniach metafizycznych i semantycznych można udzielić klasycznej odpowiedzi na problem ustalania indeksu również w kontekstach indeterministycznych. (shrink)

Ważnym elementem współczesnej dyskusji pomiędzy realizmem i antyrealizmem naukowym jest próba nadania realistycznej interpretacji historycznemu faktowi zmiany teorii w nauce. Fakt ten według L. Laudana podważa nie tylko najważniejszy argument na rzecz realizmu naukowego, ale i najważniejsze tezy tego stanowiska. Argumentem kwestionowanym przez Laudana jest twierdzenie H. Putnama, że ogromny sukces nauki w przewidywaniu zjawisk i rozwijaniu nowych technologii świadczy przynajmniej o aproksymacyjnej prawdziwości teorii naukowych. Laudan wykazuje jednak fakty z historii nauki, gdy odnoszące sukces teorie okazywały się z biegiem (...) czasu fałszywe. Powiązany z tym argument przeciwko realizmowi, zwany pesymistyczną indukcją (PI), głosi, iż skoro przeszłe teorie, które odniosły sukces, okazywały się fałszywe z perspektywy nowszych, to także obecne odnoszące sukces teorie mogą okazać się w przyszłości fałszywe. Podważa to tezę odnośnie związku sukcesu teorii z jej aproksymacyjną prawdziwością. Ważnym wyzwaniem dla realizmu naukowego staje się zatem uzgodnienie jego tez z faktem zmiany teorii w nauce. Najbardziej znaczących rozwiązań tego problemu dostarcza realizm strukturalny zaproponowany przez J. Worralla i semirealizm A. Chakrawarttiego. Oba stanowiska przyjmują tę samą strategię obrony realizmu, zwaną divide et impera, uznającą, że nie całe teorie, lecz tylko ich fragmenty bezpośrednio związane z sukcesem spełniają tezy realizmu. Realizm naukowy w tych sformułowaniach zostaje w znacznym stopniu ograniczony i osłabiony. Celem artykułu jest przedstawienie tych rozwiązań i pokazanie z jednej strony realistycznych odpowiedzi na argument PI, jakich dostarczają te stanowiska, z drugiej ograniczeń, jakie z nich wynikają dla realizmu naukowego. Osłabiona wersja realizmu, jaką one proponują, również nie jest wolna od istotnych trudności, na jakie musi odpowiedzieć zarówno realizm strukturalny, jak i semirealizm. Identyfikacja tych trudności może stanowić wskazówkę dla dalszego rozwoju stanowiska realistycznego. (shrink)

Wydaje się, że filozofia rzadko miała związek z muzyką - Rousseau, Nietzsche czy Adorno to wyjątki. A jednak w mitologii i tradycji greckiej związki takie były bardzo wyraźne: koźlonogi Pan, który zdradził Apollinowi tajemnicę wieszczenia, był muzycznym wirtuozem; ucieleśniający mądrość Sylen uczył Dionizosa śpiewu i tańca; Apollo, stanąwszy na czele korowodu szalonych muz, uczynił je przewodniczkami poetów; sami zaś poeci posiadali umiejętność rozumienia ludzkiej natury oraz dar przepowiadania przyszłości i uosabiali natchnioną mądrość. Przynajmniej więc w pewnym stopniu filozofia wywodzi (...) się z muzyki. Koneksje te zaś potwierdza osoba Gilles’a Deleuze’a, którego nomadologia oraz takie kategorie, jak „kłącze”, „refren”, „powtórzenie” czy „deterytorializacja”, stały się istotnymi wyznacznikami dla współczesnej eksperymentalnej muzyki elektronicznej. (shrink)

W artykule poddaję analizie słynne twierdzenie Saula Kripkego, że niektóre prawdy a priori są przygodne. Pokazuję, że wbrew tezie Kripkego, przy historycznym rozumieniu przygodności, pojęcia przygodności i aprioryczności stoją ze sobą w głębokim konflikcie. Przy tym rozumieniu przygodności przeszłość, którą można poznać a priori, nie jest przygodna, a o przyszłości, która jest przygodna, trudno zdobyć wiedzę a priori. Doprecyzowawszy tezę Kripkego, proponuję trzy sposoby jej obrony w kontekście historycznego rozumienia możliwości: przez wprowadzenie pojęcia “faktycznej” przyszłości, przez zastąpienie pojęcia (...) aprioryczności pojęciem aprioryczności-wprzyszłości; przez zastąpienie pojęcia aprioryczności pojęciem historycznej aprioryczności, a pojęcia przygodności pojęciem niegdyś-przygodności. W aneksie do artykułu przedstawiam formalną analizę postawionego przeze mnie problemu oraz trzech zaproponowanych przeze mnie rozwiązań w języku temporalno-modalnej logiki predykatów dla modeli indeterministycznego czasu. (shrink)

W katalogu zagadnień podejmowanych w ramach ekofilozofii (określanej także mianem filozofii ekologicznej) szczególnie doniosłe znaczenie przypisać należy dwóm wypełnianym przez nią zadaniom. Pierwsze zadanie (retrospektywne) zmierza do ukazania tego zespołu uwarunkowań kulturowych, światopoglądowych, filozoficznych, które szczególnie w dobie nowożytnej generowały myślenie utylitarne, pozytywistyczno-technokratyczne. Jego praktyczne konsekwencje okazały się bardzo niebezpieczne dla życia na Ziemi. Drugie zadanie (prospektywne) wnosi swój znaczący wkład w dzieło budowania nowego myślenia o relacjach człowieka ze światem przyrody, uświadamia potrzebę lepszego zrozumienia wspólnoty losów obu tych światów, (...) dotyczy działań, mających na celu projektowanie wizji przyszłości i konstruowanie modelu cywilizacji, zorientowanej na potrzeby ekologiczne. Wyniki dociekań ekofilozofii stanowią niekwestionowany wkład w dzieło budowania podstaw najpierw idei ekorozwoju, a obecnie zrównoważonego rozwoju. W niniejszym artykule przedstawiona została charakterystyka obu wspomnianych zadań. Ponadto przedstawiono argumentację uzasadniającą tezy formułowane przez ekofilozofię oraz wypracowane przez nią założenia, znajdujące się u podstaw skonkretyzowanych działań praktycznych na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego, uwzględniającego i respektującego potrzeby i interesy świata przyrodniczego. ------------------------- Zgłoszono: 24/11/2022. Zrecenzowano: 06/03/2023. Zaakceptowano do publikacji: 30/03/2023. (shrink)

Przedmowa Problematyka związana z zależnościami przyczynowymi, ich modelowaniem i odkrywa¬niem, po długiej nieobecności w filozofii i metodologii nauk, budzi współcześnie duże zainteresowanie. Wiąże się to przede wszystkim z dynamicznym rozwojem, zwłaszcza od lat 1990., technik obli¬czeniowych. Wypracowane w tym czasie sieci bayesowskie uznaje się za matematyczny język przyczynowości. Pozwalają one na daleko idącą auto¬matyzację wnioskowań, co jest także zachętą do podjęcia prób algorytmiza¬cji odkrywania przyczyn. Na potrzeby badań naukowych, które pozwalają na przeprowadzenie eksperymentu z randomizacją, standardowe metody ustalania zależności przyczynowych (...) opracowano na początku XX wieku. Zupełnie inaczej sprawa przedstawia się w przypadku badań nieeksperymentalnych, gdzie podobne rozwiązania pozostają kwestią przyszłości. Zadaniem tej książki jest podanie warunków, które powinny być spełnione przez te rozwiązania, oraz sformułowanie proceduralnego kryterium zależności przy¬czynowych jako szczegółowej realizacji tych warunków. Pociąga ono waż¬kie konsekwencje dla filozofii i metodologii nauk, które ujawnia – podany w Części II – zarys me-todolo¬gii proceduralnej. W literaturze przedmiotu brakuje w miarę wszechstronnego i systema¬tycznego omówie¬nia najnowszych filozoficznych i metodologicznych dys¬kusji na temat przy¬czynowości, co niech będzie wytłumaczeniem, dlaczego w niektórych punktach obecnej książki szczegółowo referuję trudno dos¬tępne teksty źró¬dłowe. Przymiotnik „proceduralny” używam tu w znaczeniu węższym niż Huw Price (w którego pracach właściwszy byłby termin „kryterialny”) dla podkre¬ślenia – zgodnie z łacińskim źródłosłowem procedo – że dla ustalenia przy¬czyny niezbędne jest podjęcie przez uczonych określonych interakcji z ba¬daną rzeczywistością. Zalążki zamysłu prezentowanego w tej książce przedstawiłem podczas warsztatów filozoficznych „Philosophy and Probability” w roku 2002, zor¬ganizowanych przez Instytut Filozofii Uniwersytetu w Konstancji. Wdzięczny jestem uczestnikom tych warsztatów za uwagi, a przede wszyst¬kim następującym osobom: Luc Bovens, Brandon Fitelson, Alan Hájek, Stephan Hartmann oraz Jon Williamson. Podczas międzynarodowej konferencji „Analytical Pragmatism”, zorgani¬zowanej w Lublinie w roku 2003 przez Wydział Filo¬zofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, odniosłem swoją koncepcję do prac Nancy Cartwright. Szczególnie inspirujący okazał się komentarz Huw Price’a do mojego referatu i przeprowadzona z nim dysku¬sja. Ujęcie koncepcji metodologii proceduralnej na szerszym tle współ-czes¬nego nurtu empirystycznego w filozofii nauki przedstawiłem w roku 2004 podczas konferencji „5th Quadrennial Fellows Conference”, zorgani¬zowanej przez Instytut Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Centrum Filozofii Nauki w Pittsburghu. Szczególnie pomocne w dalszych moich pra¬cach były uwagi Jamesa Bogena, Janet Kourany, Jamesa Lennoxa, Johna Nortona, Thomasa Bonka, Jana Woleńskiego i Johna Worralla, za które wyra¬żam swoją wdzięczność. Korpus książki powstał podczas mojego stażu w Centrum Filozofii Nauki w Pittsburghu, który odbyłem jako stypendysta Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w roku akademickim 2004-2005. Uczestniczyłem w tym czasie w życiu naukowym Centrum i w pracach badawczych zespołu z Instytutu Filozofii Uniwersytetu Carnegie-Mellon w Pittsburghu kierowanego przez Clarka Glymoura. Na jego ręce składam podziękowanie za wiele po¬mocnych uwag do moich wy¬stąpień oraz tekstów i za dyskusje przede wszystkim z nim samym i z jego najbliższymi współpracownikami: Peterem Spirtesem oraz Richardem Scheinesem, a także pozostałymi członkami tego zes¬połu, doktorantami i uczestnikami seminarium badawczego „Causality in the Social Sciences”. Za wieloletnie wsparcie, wielopłaszczyznowe inspiracje towarzyszące pi¬saniu tej książki, a także liczne pomocne uwagi do jej wcześniejszych wersji dziękuję przede wszystkim Księdzu Profesorowi Andrzejowi Bronkowi oraz Księdzu Profesorowi Józefowi Herbutowi, współprowadzącemu seminarium doktorskie w Katedrze Metodologii Nauk Katolickiego Uniwersytetu Lubel¬skiego im. Jana Pawła II, jak również pozostałym uczestnikom tego semina¬rium. Dziękuję mojej Żonie, dr Annie Kawalec za wiele wysiłku włożonego w ulepszenie redakcji – językowej i merytorycznej – obecnej książki. Książkę tę można czytać na kilka sposobów. Czytelnikom zainteresowa¬nym przede wszystkim prowadzeniem badań empirycznych polecałbym rozpoczęcie od Rozdziału 2. i kontynuację pozostałych rozdziałów Części I, a następnie Dodatków. Czytelnikom zainteresowanym problemami filozo¬fii i metodologii nauk polecałbym rozpoczęcie lektury książki od Części II i uzupełniającą lekturę Rozdziału 2., a następnie Wprowadzenia i Zakończenia. Czytelnikom mniej zainteresowanym zagadnieniami teoretycznymi pole¬całbym zapoznanie się z fascynującymi dziejami odkrycia przyczyn cholery przez Johna Snowa, które rekonstruuję w Rozdziale 1. W dalszej części nato¬miast polecałbym przejście do Wprowadzenia i Zakończenia, które w mniej specjalistyczny sposób przybliżają proponowane tu rozstrzygnięcia. Tekst książki nie był dotąd publikowany. Wyjątkiem są pewne fragmenty Rozdziału 8. oraz 9., które w zmienionej postaci ukazały się w Rocznikach Filozoficznych (Kawalec 2004). -/- Lublin, luty 2006 r. (shrink)

Aksjologia jest w filozofii Heideggera opozycją ontologii. Artykuł rozważa ten antagonizm, określa status wartości w fenomenologicznej redukcji do bycia i – za Heideggerem – demistyfikuje aksjologiczny język współczesności. Stanowi jednocześnie próbę wyodrębnienia porządku etycznego – i z tej persperktywy – traktuje o różnorako rozpoznawanym kryzysie teraźniejszości. Fenomenologia Heideggera jest odpowiedzią na dualizm podmiotowy, przedmiotowy, wyrażony w nowożytnym stosunku do myśli bytu. To “rozdwojenie bycia” jest dla filozofa największym zagrożeniem przyszłości. Antropocentryzm w czasie “światoobrazu” przybrał bowiem postać technicznej dominacji nad (...) przyrodą. Odnalezienie i zrozumienie zapomnianych podstaw to droga jaką proponuje Heidegger. Droga do anihilacji dualizmu i do równoprawnego wspołistnienia. (shrink)

Nowadays, more and more often is assumed that reducing the delays of development favor not only financial resources, or access to modern technology, but also the characteristics of nations and regional communities. Addressing the key global issues depends on the skills of cooperation between people at the local and regional level. In other words, in different human collectivities becomes necessary social capital, assuming that certain forms enables efficient implementation of tasks to improve quality of life. In this context, it becomes (...) important to understand how social capital formation bringing positive effects for the individual communities and their environment. ** Współcześnie coraz czȩściej zakłada siȩ, iż zmniejszaniu zapóźnień rozwojowych sprzyjaj¸a} nie tylko środki finansowe, czy dostȩp do nowoczesnych technologii, lecz też cechy narodów i społeczności regionalnych. Rozwi¸a}zanie istotnych problemów globalnych zależy od umiejȩtności współpracy miȩdzy ludźmi na poziomie lokalnym i regionalnym. Innymi słowy w poszczególnych zbiorowościach ludzkich niezbȩdny staje siȩ kapitał społeczny, który przybieraj¸a}c określone formy umożliwia efektywn¸a} realizacjȩ zadań na rzecz poprawy jakości życia. W tym kontekście istotne staje siȩ zrozumienie sposobów kształtowania kapitału społecznego przynosz¸acego pozytywne efekty dla poszczególnych zbiorowości i ich otoczenia. (shrink)

Artykuł omawia genezę człowieka, istotę natury ludzkiej oraz wizję przyszłości ludzkości. W syntetyczny sposób przedstawia główne etapy procesu antropogenezy. Opisuje dwoistą naturę współczesnego człowieka. Artykuł odnosi się do pojawienia się Sztucznej Ogólnej Inteligencji jako wyzwania dla ludzkości.

Częstochowa to miasto o bogatej historii i czytelnej strukturze przestrzennej. Istotne miejsce zajmują w nim tereny śródmiejskie. Stanowią przestrzeń o szczególnych walorach estetycznych i funkcjonalnych. Ich sposób zagospodarowania podkreśla znaczenie miasta i jest przykładem współczesnej kontynuacji miejskiej tradycji. Autorka prezentuje w artykule przestrzenie placów miejskich, które należą do obszarów śródmiejskich. Każdy z nich jest próbą odwołania się do przeszłości i nawiązania do teraźniejszości. Architektura tych miejsc i kontekst urbanistyczny o szczególnej wartości historycznej, kulturowej i społecznej zobowiązują do rzetelnej analizy działań (...) projektowych, które mają być przykładem współczesnej kontynuacji miejskiej tradycji oraz mają kształtować wizję przyszłości tych miejsc. Twórcze poszukiwania najlepszych rozwiązań w ciągle zmieniającej się tkance miejskiej miasta są wynikiem spójnej polityki przestrzennej reprezentowanej przez władze miasta Częstochowy oraz środowisko architektów skupionych wokół stowarzyszenia architektów SARP (oddział w Częstochowie). Liczne konkursy architektoniczno-urbanistyczne organizowane przez SARP miały na celu zdefiniowanie obszarów problemowych i przedstawienie konkretnych rozwiązań koncepcyjnych, które stworzyłyby szansę na właściwe zagospodarowanie przestrzeni miasta. Opisane działania projektowe, w tym proces rewitalizacji przestrzeni miejskich, pokazują, jak skutecznie mogą być przekształcane obszary miejskie, w jaki sposób można tworzyć miejsca szczególne, istotne dla identyfikacji i tożsamości miasta. Poszanowanie kontekstu miejsca oraz jego twórcza kontynuacja wpisują się we współczesne tendencje dotyczące projektowania przestrzeni miejskich na terenach zurbanizowanych. Jest to szczególnie ważne dla podtrzymania dobrej tradycji planistycznej. (shrink)

W artykule poruszono problem perspektyw rozwoju, a tym samym przyszłości filozofii tomistycznej na podstawie sytuacji w Polsce. Otóż taką szansę widzi się dla tej filozofii w badaniach bardziej partykularnych, znajdujących się poza głównym obiektem zainteresowań metafizyki ogólnej. Każdorazowo przybierają one postać metafizyk szczegółowych i stosowanych. Pierwsza z nazw nawiązuje do zawężonego pola badań, druga natomiast jest uzasadniona korzystaniem z dorobku innych nauk filozoficznych, bardziej podstawowych, włącznie z metafizyką ogólną. Metafizyki tego rodzaju stanowią szeroko pojęte studium tego, co jest najbardziej (...) fundamentalne nie dla bytu jako takiego, ale dla wszelkich podstawowych typów przedmiotów w sferze natury i kultury. Nie stanowią one jednak alternatywy dla metafizyki ogólnej, która bada rzeczywistość w wymiarze transcendentalnym, ponieważ korzystając z jej dorobku, zachowują z nią łączność oraz stanowią jej konieczne dopełnienie. Jako zaś typowe dyscypliny filozoficzne, dające możliwość rozwijania owych metafizyk, podano w artykule filozofię przyrody, antropologię filozoficzną oraz dwie formy filozofii ludzkiego działania, czyli religię i moralność. W ich przypadku wskazywano zarówno na tematy już podjęte przez wielu przedstawicieli myśli tomistycznej w Polsce oraz na te, jakie są możliwe do podjęcia. Realizacja tych form metafizyki odpowiada nie tylko strukturze rzeczywistości pluralistycznej i jednocześnie powiązanej ze sobą szeregiem zależności, ale też problemom aktualnym, nowym, wymagającym ujęcia gruntownego i całościowego, jakie stwarza dopiero perspektywa metafizyczna, rozpatrywana z pozycji filozofii tomistycznej. (shrink)

The article attempts to analyze Feliks Koneczny’s beliefs about paedocracy in the context of presently observed forms of youth political activity. For this purpose, the paper offers a discussion of selected texts on paedocracy published by Koneczny in the Słowo daily between September 16 and October 22, 1912. At that time, Koneczny wrote: “O pajdokracji” [On Paedocracy], “Partenogeneza pajdokracji” [Partenogenesis of Paedocracy], “Pajdokracja z prowokacji” [Provoked Paedocracy], “Młodzież jako środek reklamy” [Youth as a Means of Advertising], “Młodzież jako rzekoma rękojmia (...) przyszłości” [Youth as the Supposed Guarantor of the Future], “Pajdokracja i apatia” [Paedocracy and Apathy], “Stronnictwa a pajdokracja” [Parties and Paedocracy], “Brak pajdokracji w Wielkopolsce” [No Paedocracy in Greater Poland], “Patryjotyzm bez zajęcia” [Jobless Patriotism] and “Szacunku dla młodzieży” [Respect Youth]. Based on the analysis of source texts, the definition of paedocracy is presented on to of its causes and effects. This information is juxtaposed with other takes on paedocracy and its contemporary faces. Koneczny’s assessment of paedocracy was unequivocally negative. He believed it was socially harmful and resulted from a number of misconceptions. “Youth rule”, in the scholar’s view, is inspired solely by mature politicians who manipulate the young to achieve their own agendas. Such behavior stems from the lack of respect for youth that Koneczny clearly sought. The researcher saw many advantages of young Poles, but at the same time he was aware that some features of youth are not desirable in politics. He concluded that the only way to combat paedocracy might be to remove the young from politics altogether. At the same time, he realized that such a radical solution was not possible. In his argument, Koneczny not only described the flaws of paedocracy, but also showed how it can be combatted. (shrink)

W graficznym projekcie okładki najnowszego numeru _Rocznika Filozoficznego Ignatianum _przedstawiono bramę wjazdową na zamek królewski na Wawelu, czyniąc z niej łuk triumfalny otwierający się ku drodze, rozpoznawalnej dla każdego człowieka czującego więź z dziedzictwem kulturowym świata Zachodu. Ta zdefiniowana droga to via Appia, zbudowana niegdyś z woli Appiusza Klaudiusza Ślepego, uchodząca za jeden z najstarszych traktów rzymskich. Nazywana przez samych Rzymian „królową dróg”, u człowieka wychowanego na wartościach, jakie niesie ze sobą cywilizacja Zachodu, jest nierozłącznie związana z Wiecznym Miastem. To (...) o nim pisał w sławnym epitafium Mikołaj Sęp-Szarzyński: „dziś w Rzymie zwyciężonym Rzym niezwyciężony”, dając wyraz narzucającej się świadomości łączenia tego, co przeszłe, z tym, czego doświadczamy jako obecne. To na tej drodze rozegrała się legendarna scena przywołana przez Henryka Sienkiewicza, w której pytanie: _Quo vadis, Domine? _[dokąd zmierzasz, Panie?] zadaje uciekający z Wiecznego Miasta apostoł Piotr spotkanemu na trakcie apijskim Chrystusowi. Siłę tego pytania rozumie każdy, kto w korzeniach klasycznych i chrześcijańskich potrafi dostrzec to wszystko, co dla kultury zachodniej jest najważniejsze nie tylko w przeszłości, ale również w przyszłości. (shrink)

SPIS TREŚCI Ryszard Moń Wstęp -/- Rozdział 1: Lękam się świata bez filozofii. O nieodzowności humanistyki w dobie techniki i globalizacji -/- 1.1 Konieczność filozofii 1.2 Narodziny sztuk wyzwolonych 1.3 Uniwersytet domem humanistyki 1.4 Upadek humanistyki 1.5 Uniwersytet – biznes i korporacyjna logika 1.6 Kognitywny kapitalizm 1.7 Złowroga moc etatyzmu 1.8 Pragmatyzm a ideały kształcenia 1.9 Demokracja – dialog, kultura, światopogląd 1.10 Humanistyka na straży demokracji 1.11 Edukacja filozoficzna w szkole 1.12 Podsumowanie – filozofia jako fundament -/- Rozdział 2: (...) Czy starożytna paideia może być alternatywą dla współczesnej pedagogiki? Antyczne metody wychowawcze i ich obecna rola -/- 2.1 Filozofia jako sposób życia 2.2 Rola ćwiczeń duchowych w paidei starożytnej Grecji oraz starożytnego Rzymu 2.3 Antyczna paideia a aktualne wzorce kształcenia -/- Rozdział 3: Problem ujawniania przez nauczyciela własnej tożsamości moralnej w nauczaniu etyki i filozofii -/- 3.1 Nauczyciel na lekcjach filozofii i etyki 3.2 Etyka, moralność i tożsamość 3.3 Matthew Lipmana filozofowanie z dziećmi i młodzieżą 3.4 Filozofia! Ale jaka? 3.5 Nauczyciel-filozof 3.6 Tożsamość moralna nauczyciela -/- Rozdział 4: Język i filozofia. O Naturalnym Metajęzyku Semantycznym i jego związkach z filozofią -/- 4.1 Naturalny Metajęzyk Semantyczny – rozważania wstępne 4.2 Inspiracje filozoficzne koncepcji NMS 4.3 Naturalny Metajęzyk Semantyczny – cel i założenia koncepcji 4.4 Kierunki rozwoju NMS 4.5 Jak wykorzystać NMS w dydaktyce filozofii? -/- Rozdział 5: Metody problemowe na lekcji etyki i filozofii jako możliwe działanie prewencyjne -/- 5.1 Metody rozwiązywania problemów – informacje ogólne 5.2 Rozwiązywanie problemów poznawczych 5.3 Rozwiązywanie problemów decyzyjnych 5.4 Rozwiązywanie problemów praktycznych 5.5 Nauczanie i uczenie się metodą „układanki” 5.6 Metoda wychowania bez porażek 5.7 Rola nauczyciela 5.8 Kształcenie umiejętności rozwiązywania problemów 5.9 Oceny i wartościowania 5.10 Podsumowanie Rozdział 6: Trudności w uczeniu się – profilaktyka i terapia -/- 6.1 Trudności w uczeniu się 6.2 Specyficzne trudności w uczeniu się 6.3 Niepowodzenia szkolne 6.4 Profilaktyka i terapia -/- Aneks – konspekty lekcji o tematyce filozoficznej i etycznej. (shrink)

Outplacement dla pracowników - outplacement jako forma wsparcia pracowników przedsiȩbiorstwa Andrzej Klimczuk & Magdalena Klimczuk-Kochańska In Magdalena Klimczuk-Kochańska (ed.), Bariery I Potencjały Rozwoju Outplacementu Dla Firm I Pracowników. Narodowe Forum Doradztwa Kariery. pp. 85--130 (2013) .

Outplacement dla przedsiȩbiorstw - wyniki badań .

Outplacement dla pracowników organizacji - wyniki badań Andrzej Klimczuk & Katarzyna Alicja Łagoda In Magdalena Klimczuk-Kochańska (ed.), Bariery I Potencjały Rozwoju Outplacementu Dla Firm I Pracowników. Narodowe Forum Doradztwa Kariery. pp. 169--209 (2013) .

Outplacement dla firm - outplacement w warunkach wzrostu ryzyka i elastyczności organizacji .

Korzyści dla pracowników ze stosowania outplacementu Andrzej Klimczuk In Michał Skarzyński (ed.), Esp, Czyli Firma Na Zakrȩcie. Outplacement Dla Pracodawców. Narodowe Forum Doradztwa Kariery. pp. 175--179 (2015) .

Przedmiotem artykułu jest konceptualizacja problemu autentycznych i domniemanych deficytów teoretycznych doktryny etyki chrześcijańskiej, rozmaicie diagnozowanych na gruncie współczesnej chrześcijańskiej filozofii moralnej. Artykuł ten stanowi polemikę z próbą ujęcia tych deficytów, a także prób ich przekroczenia, sformułowaną przez Sebastiana Gałeckiego w jego książce Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki (2020). Doceniając śmiałość podjętego zadania teoretycznego oraz istotność teoretyczną zaproponowanej przezeń koncepcji uspójnienia nurtów etycznych w ramach chrześcijaństwa, wskazuję na szereg uchybień w realizacji zaprojektowanych dociekań. Należy do nich m.in. okcydentalność perspektywy teoretycznej obranej (...) przez autora, problematyczność operacjonalizacji kategorii postchrześcijaństwa w diagnozie współczesnych przemian społecznych, pomijanie endemicznych wobec instytucji kościelnych przyczyn odchodzenia od chrześcijańskiego kanonu etycznego oraz wewnętrzna niespójność projektu integracji rozmaitych perspektyw teoretycznych chrześcijańskiej teologii moralnej. (shrink)

A. Klimczuk, Outplacement dla podlaskich pracowników w świetle badań własnych, [in:] M. Skarzyński, ESP, czyli Jak wyjść z zakrȩtu w rozwoju pracownika, Narodowe Forum Doradztwa Kariery, Białystok 2015, pp. 57-93.

M. Klimczuk-Kochańska, A. Klimczuk, Outplacement dla pracowników - bariery, potrzeby, czynniki rozwoju (Outplacement for Employees - Barriers, Needs, Growth Factors), Narodowe Forum Doradztwa Kariery, Białystok-Kraków 2012, 140p.

M. Klimczuk-Kochańska, A. Klimczuk, Outplacement dla pracowników - bariery, potrzeby, czynniki rozwoju (Outplacement for Employees - Barriers, Needs, Growth Factors), Narodowe Forum Doradztwa Kariery, Białystok-Kraków 2012, 140p. -/- .

Our present knowledge in the field of dynamical systems, information theory, probability theory and other similar domains indicates that the human brain is a complex dynamical system working in a strong chaotic regime in which random processes play important roles. In this environment our mental life develops. To choose a logically ordered sequence from a random or almost random stream of thoughts is a difficult and energy consuming task. The only domain in which we are able to do this with (...) a full success is mathematics. Leibniz’s life ambition was to extend this success, with the help of what he called _characteristica universalis_, to other areas of human activity. The belief that this is possible lies at the basis of Leibniz’s rationalist system. Reasoning within his system, Leibniz claimed that also fundamental laws of physics can be deduced from the “first principles”. Just as linguistic or conceptual units are at the basis of the _charactersistica universalis_, his monads are responsible for physical activity of material bodies. When this rationalistic strategy is applied to the philosophy of space and time, it leads to their radically relational conception. Leibniz’s rationalistic approach to philosophy and science arouses out sympathy but it was Newton’s mathematical-empirical method that turned out to be effective in human endeavour to understand the functioning of the physical world. Successes of the Newtonian method compel us to revise our concept of rationality. (shrink)

Transmission of values is the most difficult task in the ethical education. The possible help in it can be provided by a programme of the regional education, which consists on showing to the students the existence of moral values in their small community. Such a programme should involve also many elements concerning history, tradition and specifics of the nowadays situation of a region in case.

The article reviews the book Edukacja oświeceniowa a szkoła tradycyjna. Z dziejów kultury intelektualnej i filozoficznej [Enlightenment Education and Traditional Education: From the History of Intellectual and Philosophical Culture], by Stanisław Janeczek.