This paper examines the type of devotion of the early modern soldiers which was referred to as “the fearing of God”. The phenomenon started in the 1560s and continued for two centuries in the Polish and Lithuanian Duchy armies. It was based on the belief in the direct intervention of God during military action, which depended on the conduct of the soldiers. The commanders-in-chief promoted the vision of reality in which crimes were equated with sins and affected the outcome of (...) wars and battles, and even determined the safety of the soldiers themselves. The acts that were displeasing to God were to result in severe punishment during battles, while piety and good behavior guaranteed success. The analysis of this issue was conducted on the basis of normative acts issued by the commanders-in-chief, called military articles, which were supplemented by the analysis of military treaties. The paper emphasizes that this concept was promoted by all commanders regardless of denomination, including Polish Brethren, Lutherans, Reformed Evangelicals and Catholics. It was placed, as a rule, at the beginning of the military articles as an arenga, providing the basis for the validity of the criminal laws. The combination of the “fear of God” and the military law was shown to have rational justification: it guaranteed a higher discipline and morale, which could be reflected in the effectiveness of the warfare conducted. The application of this idea led to the breakdown of soldier solidarity and to the belief that the misconduct of individuals affected the fate of troops and entire armies. The most important creators of this concept include Florian Zebrzydowski, Jan Chodkiewicz and Stanisław Cikowski, and at the turn of the centuries it was developed by Jan Zamoyski and Krzysztof Radziwiłł, nicknamed Piorun. The most elaborate formula in the military articles was presented in the 17th century by Krzysztof Radziwiłł II, and a century later by Michał Kazimierz Radziwiłł. A hypothesis was also formulated that an old concept, which survived as one of the elements of Old Polish culture, was adopted to evaluate the Battle of Warsaw of 1920, which has been referred to as the Miracle on the Vistula, what was supposed to symbolize the causal role of God during the war. (shrink)

The Unconscious Religiousness in Victor Frankl’s Logotherapy Project In his logotherapic vision of life, Frankl appeal to the concept of an unconscious God. I consider, Polish translation, The Hidden God in this case, irrelevant. The term ‘unconscious’ is being used in his writing not by mere coincidence. It touches the sacral sphere of life. Similarly to Jaspers, faith doesn’t have dogmatic characteristics. It is connected to a conscious will of a human being. Authenticity is a characteristic of the true religiousness. (...) It is free from narrow-mindedness and sanctimoniousness; it affirms life in every aspect; doesn’t captivate religiousness of others. (shrink)

Tekst podejmuje temat kondycji i tożsamości etyki środowiskowej XXI wieku w oparciu o analizę wybranych narracji występujących w debacie na temat antropocenu. Czy zwrot w stronę antropocenu odmienia nasze dotychczasowe myślenie dotyczące troski o przyrodę? Artykuł pokazuje, że nauka o systemie Ziemi i ograniczeniach planetarnych umożliwia nam identyfikację zupełnie nowych problemów etycznych. Są to m.in. problem nieodwracalnych strat, utraty kontroli i sterowalności a także kluczowa kwestia irracjonalnej krótkowzroczności wpisanej w ludzkie horyzonty moralne. Tekst szuka odpowiedzi na dwa dodatkowe pytania: 1) (...) Czy troska o postprzyrodę okaże się wyłącznie zarządzaniem stratą? 2) Czy etyka postprzyrody jest antropocentryczna? (shrink)

Autor artykułu przedstawia w syntetycznym skrócie zasady kształtowania się dwóch podstawowych form wypowiedzi literacko-muzycznej w antycznym świecie cywilizacji greckiej i hellenistycznej. Pokrótce omawia sposoby przejawiania się muzyki, traktowanej jako ważny element obiegu kulturowego w ówczesnej rzeczywistości. Archetypiczne wzorce hymnu i peanu - podstawowych form literacko-muzycznych kultury greckiej - zostały omówione według charakterystycznych cech oraz poparte konkretnymi przykładami literackimi. Wskazano, że synkretyzm form literacko-muzycznych, charakterystyczny dla antycznej kultury śródziemnomorskiej, był powiązany z elementami kultu religijnego. Wymiar religijny stanowił ważne uzupełnienie praktycystycznego sposobu (...) traktowania muzyki w świecie cywilizacji antycznej, niekiedy wysuwające się na pierwszy plan. Szczególnie widoczne było to w przypadku wczesnochrześcijańskiej twórczości hymnograficznej, opartej na syntezie tradycji hellenistyczno-rzymskiej i judeochrześcijańskiej. (shrink)

Wolność to idea, w imię której toczy się dzisiaj proces wyzwalania się Europy Wschodniej. Jest to potężna idea, która jednak w obecnych warunkach kryje w sobie również pewne niebezpieczeństwo, ponieważ podczas wyzwalania się spod dyktatury, uniezależniania się od wpływów Rosji i przebijania się ku klasycznym wartościom wolnosci obywatelskiej, można łatwo osiągnąć pozorne zwycięstwo; bezużyteczne zwycięstwo na peryferiach historii. Trzeba sobie obecnie zdac sprawę z tego, że Europa Wschodnia nie jest wcale widownią wydarzeń, mających zasadnicze znaczenie dla świata jako całości. Trzeba (...) uświadomić sobie, że dzisiaj inna, nowa rewolucja odciska swe piętno na historii swiata. Jest to rewolucja technologiczna, która rozgrywa się na calkiem innej płaszczyźnie; rewolucja, która przemienia nowoczesne przemysłowe społeczeństwo w post-nowoczesne społeczenstwo informacji. Przekształca się ono w społeczenstwo, w którym źródłem bogactwa nie jest już surowiec i kapitał, lecz wiedza - dostęp do informacji i umiejętność obchodzenia się z nią. „Nowa cywilizacja wkracza w nasze życie" - tak brzmią znane słowa Alvina Tofflera. (shrink)

"Subjectivisation of Sense Perception and Two Models of Early Modern Idealism" The distinction between primary and secondary qualities, most famously outlined by Galileo, and subsequently supported, inter alia, by Descartes and by Locke has widely been considered one of the crucial factors in the development of modern idealism. In its contemporary form, the distinction identifies some of the perceived properties as mental phenomena due to their content and structural dependence on the mind. However, this account of the primary/secondary distinction is (...) largely different from its original version developed by the above-mentioned philosophers, within whose work the mental being of the perceived qualities was demonstrated objectively, from the conceptually-derived nature of matter, and not subjectively, by referring to the mind’s participation in the cognitive process. It was only at the next stage of the early modern subjectivisation of sense perception, best exemplified by such philosophers as Arnold Geulincx and Richard Burthogge, that the creative role played by the mind in sensation and, consequently, the mind-dependency of the sensible qualities was recognised – a turn influenced by the reinterpretation of Aristotelian philosophy offered by Jacopo Zabarella and Paduan school as well as by Anti-Aristotelianism of the kind developed in Netherlands. Furthermore, the two different approaches to the primary/secondary distinction can be linked with two main types of post-Cartesian idealism, i.e. Berkeleian and Kantian – a claim for which illustrative evidence from British philosophy, namely from Berkeley’s and Burthogge’s respective theories, can be drawn. (shrink)

The aim of this article is to present the subject matter of secretariats and secretaries at the courts of Polish queens during nearly two hundred years of the Jagiellonian dynasty. The chancellery of queens, where the secretaries worked, has not been the subject of a separate study to date. Information about the secretaries’ activities is scattered in numerous and highly diverse sources and, usually marginally, in the vast literature. Because of the secretaries’ personal ties to the queens and their special (...) access to monarchs’ wives and their affairs, looking at this group is valuable research-wise, not only from the point of view of the chancellery, or even diplomacy. This group can be especially important for knowing and understanding the queens themselves, their relationships with immediate circles along with the people who had constant and close contacts with the queens. Such contacts were often difficult, complicated, and marked by a whole range of relationships and emotions. The queen’s secretaries assisted her in contacts with state institutions, dignitaries and other persons performing public functions. However, due to the queen’s place in the structure of power, or rather the lack of it, she was accompanied, above all, in contacts with her spouse during periods of separation and with her family, or both families, the one she left behind in her homeland and scattered around Europe, as well as her new one, which she entered with her marriage. With the right personality, talents and skills, the secretary, who after all had access to numerous secrets, thoughts and plans of the queen, could become a close and influential associate, advisor or confidant of hers. The key, however, was loyalty to his lady. (shrink)

Po Kartezjuszu wątpienie w istnienie Boga staje się zwolna elementem systematycznego myślenia. Wiek XVII to wyjście z ostatniego po średniowieczu stulecia, „które chce wierzyć” (Lucien Febvre), początek rewolucji naukowej i wyzwolenia od chrześcijańskich dogmatów. Taka wizja zdaje się przekonująca, potwierdzają ją pełne religijnych odniesień przednowoczesne teksty – czy jednak trzymanie się ich litery i rozwijanie na ich podstawie historii mentalności nie jest pochopne? Czy myślenie bez odwołania do Boga to specyficzne osiągnięcie nowoczesności? Polskie ujęcie filozofii wczesnonowożytnej spod znaku Leszka (...) Kołakowskiego, Stefana Swieżawskiego czy Krzysztofa Pomiana nie pozostawia wątpliwości: w epoce przednowoczesnej nie dało się myśleć o świecie, podmiocie czy wspólnocie bez Boga. Tymczasem należy wskazać na panujące przed XVII wiekiem stosunki władzy, uwarunkowania materialne (zwłaszcza wynalazek druku), sytuację wiedzy – a dalej na możliwe „sztuki działania” wbrew narzucanym schematom, w tym na zalążki pisemnego wyrażania nonkonformistycznych, groźnych dla samego autora refleksji. Każdą bowiem, nawet najszczelniej zamkniętą strukturę przebijają jej własne „linie ujścia”, każda ulega ciągłej autodekonstrukcji. Dzieje się to za pośrednictwem jednostek – dla omawianego okresu warto przyjrzeć się Mikołajowi z Kuzy, Pietro Pomponazziemu, Giordanowi Bruno i Michelowi de Montaigne. Nie dostrzegając w przednowoczesności takich jednostkowych możliwości myślenia bez Boga, a więc totalizując ją i ujednoznaczniając, reakcyjnie domagamy się jednolitości dla dzisiejszego świata. A przecież współczesność, jak i to, co ma dopiero nadejść, to zawsze różnorodność i wielość. Historia myślenia może i musi pomóc nam to rozumieć, byśmy nie popadali w – jakże nowoczesny – autorytaryzm. (shrink)

W epoce nowożytnej wielu jezuitów zwracało się do generała zakonu z prośbą o pozwolenie na udział w misji zagranicznej. Ich petycje, tzw. _litterae indipetae_, świadczą o licznych powołaniach członków zakonu do służby w dalekich krajach. Artykuł zawiera analizę próśb napisanych przez jezuitów z prowincji polskiej i litewskiej w okresie od drugiej dekady XVII do trzeciej dekady następnego stulecia. Podejmuje próbę ustalenia, jaki obraz wymarzonych terytoriów działalności misyjnej wyłania się z petycji kandydatów, a także do jakiej wiedzy o Oriencie przyznawali (...) się oni przed przełożonym. Artykuł opisuje również, jak suplikanci motywowali konieczność inwestycji środków Towarzystwa Jezusowego właśnie w działalność misyjną na wybranych przez nich terytoriach, tj. muzułmańskim Wschodzie i krajach czerkieskich, których przynależność religijna nie była prosta do ustalenia w owej epoce. Warto podkreślić, że wielu jezuitów z Rzeczypospolitej stosowało się do standardowej procedury dla kandydatów na misjonarzy, która zakładała uzyskanie zgody generała. Wydaje się, że udzielał on jej tak rzadko ze względu na ogromne potrzeby kadrowe zakonu w samym państwie polsko-litewskim. Z tego powodu zdawał się obojętny na poruszające wizje cierpiących jeńców i ich nieochrzczonych dzieci, rzadko też ulegał kuszącym obrazom Czerkiesów, którzy mieli znać pewne podstawowe zwyczaje chrześcijańskie i w związku z tym wydawali się aplikującym grupą stosunkowo łatwą do pozyskania dla Kościoła katolickiego. Wielu spośród polskich i litewskich jezuitów, którzy są wspomniani w źródłach jako misjonarze w Oriencie, nie wysłało prośby do generała przed podróżą na Wschód. Wydaje się, że posługa członkom poselstw do władców muzułmańskich, jak i osobiste poparcie udzielone przez polskich władców i magnatów umożliwiło im zrealizowanie chociaż na krótko marzenia o misjonarskim życiu. Zwraca uwagę fakt, że ci z nich, którzy decydowali się na pozostanie dłużej na misji, próbowali uzyskać _post factum _błogosławieństwo generała. Należy wspomnieć o jeszcze jednej grupie polskich i litewskich jezuitów, których spotykamy w Persji i na Kaukazie, tzn. o kandydatach na misje w Chinach, którym nie udało się dotrzeć na Daleki Wschód i w związku z tym musieli się zadowolić posługą w mniej prestiżowym miejscu. (shrink)

Things and Their Place in Theories Our talk of external things, our very notion of things, is just a conceptual apparatus that helps us to foresee and ...

Bez wątpienia w historii filozofii polityki istnieją pytania, które mają pozaczasowy charakter, jednym z nich jest pytanie o to, czym jest polityka. Nie oznacza to jednak, że filozofia polityki to jedna tradycja powiązanych ze sobą idei, która rozpoczęła się w starożytnej Grecji i trwa do dziś. Istnieją bowiem w jej ramach pytania związane z duchem czasów i określoną kulturą. Także odpowiedzi na odwieczne pytania zależą od problemów danej kultury i epoki, od tez nurtu filozoficznego, z którym identyfikuje się dany myśliciel (...) czy od ogólnego trendu filozoficznego panującego w danej epoce. Nie wszystkie są tak samo dobre dla określonego kontekstu historyczno-kulturowego. Niniejszy artykuł próbuje to wykazać, na trzech proponowanych współcześnie modelach polityki. Wybrani zostali autorzy, którzy są związani z odmiennymi szkołami filozofii polityki, którzy wskazali nowe drogi myślenia i badania, których można uznać za jednych z najczęściej komentowanych filozofów w drugiej połowie ubiegłego wieku, a także i obecnie, albowiem stali się punktami odniesienia, źródłem inspiracji czy krytycznej recepcji. (shrink)

Myślą przewodnią jest twierdzenie, że prawosławie pełniło i pełni nadal istotną rolę w życiu społeczności mołdawskich Gagauzów. Celem niniejszego tekstu jest ukazanie roli prawosławia, która zmieniała się w czasie, oraz omówienie wybranych zagadnień związanych z prawosławiem przy uwzględnieniu obecnego stanu rzeczy, dokonane w oparciu o obserwacje własne i literaturę przedmiotu. W toku rozważań zostaną przedstawione bądź zasygnalizowane takie zagadnienia jak: tło historyczne, znaczenie duchowieństwa, religijność, prawosławne święta, cmentarze, świątynie, prawosławie w przestrzeni publicznej oraz struktura organizacyjna cerkwi prawosławnej.

Through clear explanation of its characteristic concepts and doctrines, and paying close attention to the published works of its philosophers, the volume ...

Art history on the edge : iconology, media, and visual culture -- Four fundamental concepts of image science -- Image science -- Image X text -- Realism and the digital image -- Migrating images : totemism, fetishism, idolatry -- The future of the image : Rancière's road not taken -- World pictures : globalization and visual culture -- Media aesthetics -- There are no visual media -- Back to the drawing board : architecture, sculpture, and the digital image -- Foundational (...) sites and occupied spaces -- Border wars : translation and convergence in politics and media -- Art X environment -- The historical uncanny : phantoms, doubles, and repetition in the war on terror -- The spectacle today : a response to retort -- Coda : for a sweet science of images. (shrink)

Patterned after Strunk and White's classic The Elements of Style , this handy reference concisely summarizes the substantial existing research on the delicate balance of professional ethics. Johnson and Ridley reduce the wealth of published material on the topic to the seventy-five most important and pithy truths for supervisors in all fields. These explore questions of integrity, loyalty, justice, respect, and delivering one's best in the business environment. Succinct and comprehensive, this is a must-have for any professional or business leader (...) striving to create an ethical workplace. (shrink)

Explores the nature and types of mystical experience and discusses the value of mysticism for humanity.

Selected Logic Papers, long out of print and now reissued with eight additional essays, includes much of the author's important work on mathematical logic and ...

Exposome research is put forward as a major tool for solving the nature-versus-nurture debate because the exposome is said to represent “the nature of nurture.” Against this influential idea, we argue that the adoption of the nature-versus-nurture debate into the exposome research program is a mistake that needs to be undone to allow for a proper bioethical assessment of exposome research. We first argue that this adoption is originally based on an equivocation between the traditional nature-versus-nurture debate and a debate (...) about disease prediction/etiology. Second, due to this mistake, exposome research is pushed to adopt a limited conception of agential control that is harmful to one's thinking about the good that exposome research can do for human health and wellbeing. To fully excise the nature-versus-nurture debate from exposome research, we argue that exposome researchers and bioethicists need to think about the exposome afresh from the perspective of actionability. We define the concept of actionability and related concepts and show how these can be used to analyze the ethical aspects of the exposome. In particular, we focus on refuting the popular “gun analogy” in exposome research, returning results to study participants and risk-taking in the context of a well-lived life. (shrink)

Tekst stanowi próbę konfrontacji estetyki dekadenckiej z teologicznym myśleniem Jerzego Nowosielskiego. Pretekstem staje się ubiór, sakralizowany w ujęciu Baudelaire’a poprzez osobę dandysa i mający swoją sakralną symbolikę w szatach liturgicznych. Z pozoru osobliwe zestawienie dekadenckiej myśli Baudelaire’owskiej z analizą szat liturgicznych nie jest bezzasadne. Teologia szat zarysowana poprzez Nowosielskiego pozwala wprowadzić do analizy estetyki dekadenckiej myślenie religijne. Choć religijność w dekadencji rozumiana jest specyficznie, to zestawienie z myślą prawosławia pozwala wskazać możliwą drogę jej analizy. Dekadencja objawia transgresyjną aspirację wobec (...) świata profanicznego i analogiczne do religijnego pragnienie transcendencji. Przyjęcie takiego punktu widzenia pozwala na wydobycie wielu nieoczywistych wątków i odnalezienie sacrum w powierzchowności ubioru. (shrink)

In this paper we elaborate on the question how to bridge the gap between contemporary (New) music and the tradition of the past, often called ‘classical’ music. First we analyze the notion of tradition (in classical music) as being distinct from traditional music, nationalism and traditionalism. A central role in this paper is dedicated to the role of counterpoint education following J.J. Fux’s Gradus ad Parnassum in the development of Central-European classical music between the late Renaissance and late Romantic periods. (...) The developments in the 20th century New Music reveal several important trend breaks. The controversies raised during the early Renaissance, regarding the practice of polyphonic singing, are discussed with respect to their impact on music development in later ages. From these controversies and the re-discovery of Nicholas de Cusa’s view on mysticism, the experience of the non-experience in polyphonic music is elucidated. Herewith, an illuminative heuristic is found in the enfolding-unfolding paradigm both in music and pictural arts, from the Renaissance till the present. (shrink)

In the Transcendental Aesthetic (TA), Kant is typically held to make negative assertations about “things in themselves,” namely that they are not spatial or temporal. These negative assertions stand behind the “neglected alternative” problem for Kant’s transcendental idealism. According to this problem, Kant may be entitled to assert that spatio-temporality is a subjective element of our cognition, but he cannot rule out that it may also be a feature of the objective world. In this paper, I show in a new (...) way how Kant’s view (focusing on his conclusions about space) is not subject to this objection, by showing that he does not make the denial about mind-independent reality that he is typically held to make. The argument develops consequences of a new reading of Kant’s expression “an sich selbst” (‘in itself’; ‘in themselves’). I argue that “an sich selbst” or “per se” has a special, judgment-level role, so that this expression does not form new noun-terms adjectivally. It follows that the conceptual unit of Kant’s “Conclusions” in the TA is simply “things” (Dinge), since “things in themselves” is not a nominal expression; Kant adopts the Wolffian ontological use of “thing” as the basic kind-term for any existent. The arguments that things per se are not in space are arguments that space cannot be a necessary property or relations of things as a kind. I show that this does not involve the positive claim about mind-independent reality that inspires the neglected alternative objection. (shrink)