In his book Objectivity, William Earle has attempted to give the phenomenologically intentional aspect of awareness its philosophical due. To sharpen the issues, it may be well to review some of the main points of his treatment. Earle combines a realist view of the object of awareness with a partially Hegelian conception of awareness. Awareness, according to Earle, involves three stages, recognizable as thesis, antithesis and synthesis. The thesis is made up of the subject and object intertwined, and not yet (...) distinguished from each other. The antithesis is constituted by a recoil of the subject from the object back upon itself. Earle terms this recoil a primary reflexivity of the subject, which, though ingredient in awareness, is not yet sufficient to constitute awareness. Whereas for Hegel the reflexive recoil of the subject back upon itself constitutes the object for the subject, for Earle this recoil of the subject in no way creates its object. The reflexive withdrawal of the subject from the object simply separates two metaphysically distinct entities. Hegel's separation of subject and object alienates the subject from himself; Earle's separation of subject and object alienates the subject from the world. But for both Earle and Hegel, knowledge of the object does not take place until a redemptive synthesis of subject and object occurs. In the Hegelian scheme the redemptive synthesis unifies the subject with himself. According to Earle, however, the redemptive synthesis achieves only knowledge of the object as other than the subject; that is, it is the object as distant from, therefore intended by, the subject that is known. The final stage in knowledge is thus constituted by a positive approach of the subject to a metaphysically distinct object. Earle must therefore insist, as he does, that immediate self-awareness is, in principle, impossible. He characterizes his own method as retrospectively reflexive, very different from the primary reflexivity involved in the constitution of awareness. To justify the validity and possibility of this retrospective reflexivity, he argues for the metaphysical identity of a subject forever outside of and beyond its own acts, and, of course, inaccessible to knowledge in a way that the world independent of the subject is not. (shrink)

This paper argues that most conceptualizations of citizenship limit the purview of the discourse to static categories. ‘Citizenship’ is commonly seen as an ideal type, presuming a largely legal relationship between an inidividual and a single nation-state – more precisely only one type of nation-state, the advanced capitalist post-war model. Alternatively, we suggest a re-conceptualization of citizenship as a negotiated relationship, one which is subject therefore to change, and acted upon collectively within social, political and economic relations of conflict. This (...) dynamic process of negotiation takes place within a context which is shaped by gendered, racial and class structures and ideologies; it also involves international hierarchies among states. Citizenship is therefore negotiated on global as well as national levels. This conceptualization is demonstrated by way of identifying one particular set of experiences of negotiated citizenship, involving foreign domestic workers in Canada. As non-citizens originating from Third World conditions, this is a case involving women of colour workers, highly prone to abusive conditions, and under the direction of employers who are more affluent First World citizens and predominantly white women. Original survey data based on interviews with Caribbean and Filipino domestic workers in Canada are used to demonstrate the varied, creative and effective strategies of two distinctive groups of non-citizens as they attempt to negotiate citizenship rights in restrictive national and international conditions. (shrink)

The business corporation is at the centre of the modern global economy but does it act in the general interest? This paper explores Joel Bakan's film and book critique of the corporation which suggests that it is characterised by a 'pathological pursuit of power and profit'. It seeks to extend Bakan's argument by reconsidering the ethical position of those who run corporations; the question of how far competition constrains their actions; and the extent to which the modern state (...) can control corporations or is itself subject to similar pressures. (shrink)

In the film The Corporation* (Mark Achbar, Jennifer Abbott and Joel Bakan, 2004, http://www.thecorporation.com/) there are several scenes taken from an interview with Ray Anderson, CEO of Interface, Inc., the largest commercial carpet manufacturing firm in the world. Anderson had founded the company twenty one years earlier with a bank loan of $5000, and had built it up to its present size. In this interview the camera focuses in a close up on Anderson’s face so that he is speaking (...) directly to the viewer. This is filmed in such a way as to capture the candor with which he describes a vivid experience which led him to a sudden appreciation for the enormous value of the natural world and.. (shrink)

Bu araştırma Mâtürîdîlerin iman alanındaki temel görüş ve kabullerine dayanarak, bu anlayışın imanı örtülü, kapalı bir temelde ele almaya imkân verip vermediğini tartışmaktadır. İmanı akledilebilenlerin en güzel ve değerlisi olarak gören Mâtürîdîler, Allah’a inanmayı aklî bir gereklilik kabul ederler. Onlar açısından sorumluluğun temel şartı akıldır ve imanın hakikati de ancak düşünme ve akıl yürütme yoluyla bilinebilir. Mâtürîdîlere göre iman, özü itibarıyla kalbin tasdikinden ibarettir ve öncelikli olarak o, bir kalp işidir. Bilgiye dayanması nedeniyle tasdik, önemli bir açıklık ve kesinlik unsurudur. (...) Bununla birlikte Mâtürîdîlerin imanı kalbin tasdiki olarak tanımlamaları ve onu tek başına yeterli görmeleri, imanı bir yönüyle açık ve şeffaf hale getirse de özellikle insana bakan yönü itibarıyla kapalı bir alan kalmaktadır. Mâtürîdîler de bunun farkındadırlar, Allah’a ve ahirete bakan yönüyle tek başına kalbin tasdikini yeterli görseler de dünyaya ve insana bakan yönüyle oluşan kapalılığın üste-sinden gelmek adına, dil ile ikrarın da imana eşlik etmesini gerekli görürler. Mâtürîdîlerin çoğunluğu imanın dünyaya ve insana bakan yönü itibarıyla tasdi-ki öncelerler ve ikrarı da önemserler. Onlara göre iman, dünya ve ahiret açısından, en açık tanımına da “kalp ile tasdik ve dil ile ikrar” olarak erişmiş oluyor ki, böyle bir anlayış bir kapalılık ihtiva etmez ve herhangi bir kapalılık durumunu da reddeder.Özet: Ebû Mansûr el-Mâtürîdî, Ehl-i Sünnet’in iki ana damarından birini temsil eden, Hanefî-Mâtürîdî geleneğin önemli düşünürlerinden biridir. Ebû Hanîfe’nin görüşlerini açıklama ve sistematik hale getirmesinin yanında o, hem ele aldığı konular hem de takip ettiği metodoloji açısından orijinaldir. Hanefî-Mâtürîdî geleneğin iman anlayışı, günümüz dünyasının gizli, kapalı (takiyyeci) iman anlayışlarına önemli bir cevap olma özelliği taşır. Onların iman davranış ilişkisi konusundaki söylemleri de günümüzün dışlayıcı iman anlayışlarına anlamlı bir cevaptır.Mâtürîdî düşüncesinde iman, Allah katından geldiği kesin olarak bilinen şeylerin anlaşılması, kabulü ve tasdik edilmesi olarak görülür. Mâtürîdîlere göre açıklık ve kesinlik, imanda önemli unsurlardır. Aynı açıklık ve kesinliğin, bireylerin iman anlayışlarına da yansıması gerekir. Bir müminin imanı, olabildiğince kesin, olabildiğince açık ve şeffaf olmalıdır. İmanı akli bir zorunluluk olarak Mâtürîdî’ye göre varlıkların güzelliğini aklî olarak bilmek mümkün olduğu gibi, benzer şekilde imanın güzelliğini de aklen bilebilmek mümkündür. Bu araştırma Mâtürîdîlerin iman alanındaki temel görüş ve kabullerine dayanarak, bu anlayışın imanı örtülü, kapalı bir temelde ele almaya imkân verip vermediğini tartışmaktadır. İmanı akledilebilenlerin en güzel ve değerlisi olarak gören Mâtürîdîler, Allah’a inanmayı aklî bir gereklilik kabul ederler. Onlar açısından sorumluluğun temel şartı akıldır ve imanın hakikati de ancak düşünme ve akıl yürütme yoluyla bilinebilir. Mâtürîdîlere göre iman, özü itibarıyla kalbin tasdikinden ibarettir ve öncelikli olarak o, bir kalp işidir. Bilgiye dayanması nedeniyle tasdik, önemli bir açıklık ve kesinlik unsurudur. Mâtürîdî’ye göre imanın kararlı ve ayrılmaz ögesi, tasdiktir. Tasdikin pek çok türü mevcuttur. Bununla birlikte Mâtürîdîlere göre imanın en kararlı ve önemli unsuru, kalbin tasdikidir. Kalbin tasdikine dayanmayan bir iman, Allah katında geçerli olmadığı gibi ahirette de kurtarıcı bir iman değildir.İmanın kalbin tasdiki olarak tanımlanması önemlidir. Mâtürîdîler açısından tasdik, bilgiye dayanır ve bu nedenle de kesinlik ve kararlılık ifade eder. Başka bir deyişle o, inanılması gereken şeylerin kesin bir bilgisi ve onayıdır. Mâtürîdîlere göre açıklık ve kesinlik iman söz konusu olduğunda hayatîdir ve bu nedenden dolayı da kalbin tasdikine güçlü vurgu yaparlar. Bu nedenle iman, en güçlü, en kesin ve açık anlamını kalbî tasdikte bulur ve öncelikli olarak bir kalp işidir. Mâtürîdî’ye göre iman bir inanç meseledir; inanç ise ancak kalp ile olur. Bu nedenle de imanı kalbin tasdiki olarak tanımlamak aklî bir gerekliliktir. İmanın kalbin tasdikine dayanması anlamında, birey ile Allah arasındaki ilişki açıktır ve kuşku barındırmaz. Mâtürîdîlere göre tek başına kalbin tasdiki yeterlidir. Kalbin tasdikine dayanan böyle bir iman, geçerli imandır ve daha çok ahiret hayatına yöneliktir. Ancak onun insana ve dünyaya bakan yönü kapalı ve belirsiz kalmaktadır. Böyle bir inancı insanların bilebilmesi mümkün değir, zira kalpteki imanın varlığı onlar açısından kapalıdır. Yalnızca kalpte olan bir imanı yalnızca Allah bilebilir. Bir mümin için kalbin tutumu tek başına yeterli ve tasdikin diğer boyutları da gerekli değilse, o zaman iman bireysel ve kişiye özgü kalmaktadır. Bunu bir çeşit kapalı (insana açık olmaya) iman türü olarak görmek mümkündür. Bu durum ise tasdikin ihtiva ettiği açıklık ve kesinlik boyutuyla çelişir.Bununla birlikte Mâtürîdîler de imanın yalnızca kalp ile tasdik ve ahirete bakan yönüyle tanımlandığında ortaya çıkan bu riskin farkındadırlar. Ancak şu acıktır ki, onlar imanın yalnızca kalbin tasdiki olarak açıklanmasını, ahirete dönük ve teknik anlamda bir doğrulama türü olarak görürler. Mâtürîdîlerin büyük çoğunluğu, imanın insana bakan yönünü de hesaba katarlar ve bu açıdan onlar, imana kalbin tasdiki kadar dilin ikrarının da eşlik etmesi gerektiğini düşünürler. Bu durumda imanın en açık ve en şeffaf anlamına, kalb ile tasdik ve dil ile ikrar olarak tanımlandığında kavuştuğunu söylemek mümkün olacaktır. Mâtürîdîlere göre iman hem ahiret hem de dünya hayatı açısından en açık ve en kesin anlamına “kalb ile tasdik ve dil ile ikrar” olarak tanımlandığında erişir. Böyle bir anlaşım bir kapalılık barındırmaz ve herhangi bir kapalılık durumunu da reddeder. Diyebiliriz ki, Mâtürîdî düşünürler, imanın dünya hayatına bakan yönünü dikkate aldıklarında, kalbin tasdikinin ötesinde, imanın diğer boyutlarını da hesaba katarlar ve iman anlayışlarını bu açıdan inşa ederler. Kalbin tasdiki, dil ve davranış vasıtasıyla nesnel alana taşınır ve gözlemlenebilir duruma gelir. Diğer taraftan Mâtürîdîler, kalp ile tasdike dayanmayan salt bir dil ile ikrarı, imanın geçersiz bir biçimi olan nifaka özdeş görürler. Böyle bir iman Allah katında da ahiret hayatı açısından da geçerli bir iman değildir. (shrink)

Dini çoğulculuk, dini dışlayıcılık ve kapsayıcılıktan farklı olarak, her dinsel inanış taraftarlarının kendi dinleri içinde kalarak ilahi selamete erişeceğini söyler. Temelde, teolojik ve felsefi boyutları olan dini çoğulculuk tartışmasının siyasete bakan bir yönü de vardır. İslam tarihinde Meşşâî felsefenin kurucusu ve mutluluk filozofu olarak bilinen Farabi, bir taraftan hakikate nasıl ulaşılacağı diğer taraftan ise “âlem” adını verdiği kozmopolitanizm nasıl inşa edileceği ile ilgilenmektedir. Siyasal toplumun amacının, insanların uygun ölçekte, en yüce iyi için yardımlaşmalarını sağlamak olduğunu savunan Farabi’ye göre, erdemli (...) bir yaşam kurulmasına imkan sağlayan üç örgütlenme biçimi vardır: Şehir, millet ve âlem. Platon ve Aristoteles gibi Antik düşünürlerden farklı olarak erdemli bir yaşamın sadece sitede kurulacağı düşüncesine karşı çıkan Farabi, sitenin yetkin bir yaşamın ilk basamağı olduğunu savunur. Ancak, erdemli yaşamı site ile sınırlamaz. Farabi’nin teorisinde, Antik düşünceyi aşan bir kozmopolitanizm söz konusudur. Bundan dolayı Farabi, farklı dinlerin varlığını, kendi siyasal düşüncesine uygun olarak meşru kabul eder. Eğer mutluluk için yardımlaşacaklarsa, insanların dinlerinin farklı olmasında bir beis görmez. Bu dini çoğulculuğun siyasal temelidir. Diğer taraftan Farabi, dinleri hakikatle eşitleyen anlayışa karşı çıkarak, farklı dinlerin hakikatin çeşitli imajlar, örnekler ve taklitler yolu ile halka benimsetilmesi olarak görülmesi gerektiğini savunur. Diğer bir ifade ile dinler, hakikatin kendisi değil, farklı tarihsel ve kültürel bağlamlarda oluşmuş sembolik ifadesidir. Bu bakımdan bütün dinler ile hakikat arasında bir mesafe bulunmaktadır ve hiçbir din hakikatin kendisi değildir. Buradan Farabi’nin düşüncesinde dinsel çoğulculuğunun sınırı olmadığı çıkmamalıdır. Farabi’ye göre din, felsefe yolu ile bulunan hakikatin ikna etme veya hayal ettirme yoluyla ya da her ikisiyle birden halka kabul ettirilmesidir. Ancak Farabi, hakiki felsefe ile sahte felsefe arasında bir ayrım yapar ve ancak hakiki felsefeyi takip eden dinlerin bir hakikat değeri olduğunu savunur. Hakiki felsefe ise evrenin bir ilk nedeni olduğunu ve ilk nedenin de nedensiz olduğunu söyler. Bu, evrenin tek bir yaratıcısı olduğu anlamına gelir ve çok tanrıcılığı dışlar. Bu bakımdan Farabi, sadece tek tanrılı dinleri çoğulculuk kapsamına alır. Bunun nedeni, tek tanrılı dinlerin hakikatle özdeş olmaları değil, hakiki felsefeyi takip etmeleridir. Çünkü felsefe dinden öncedir. Bu, Farabi’nin düşüncesinde çoğulculuğun sınırlarına işaret etmektedir. Farabi, dinleri hakikatle özdeş görmeyerek ve aynı hakikatin sembolik ifadeleri olduğunu söyleyerek çoğulculuğun yolunu açar. Buna karşın sahte felsefeyi takip eden dinler olduğu gerekçesiyle çok tanrılı dinleri dışarıda bırakarak sınırlarını çizer. Bu çalışma, Farabi’nin düşüncesinde dini çoğulculuğun siyasal ve epistemolojik temellerini ve çoğulculuğun sınırlarını konu almaktadır. (shrink)

Özgür istemeyi bir illüzyona dönüştüren deterministik öğelere sahip olan bir ideoloji içerisinde insan varoluşunun anlamsız ve saçma bir nitelik arz edeceğini düşünen Dostoyevski, Yeraltından Notlar’da kurguladığı yeraltı adamı karakteri aracılığıyla, doğa yasalarını temel alan ve Çernişevski gibi materyalist düşünürler tarafından savunulan toplumsal mühendislik fikrinin hiçbir şekilde uygulamaya konulmayacağını göstermek ister. Bunu gerçekleştirmek için dolaylı bir yol izleyen ve yeraltı adamı aracılığıyla determinist bir ideolojinin penceresinden dünyaya bakan bir karakter yaratan Dostoyevski, bu karakterin bakışından hareketle tüm insani edimlerin zorunlu bir (...) nedensellik tarafından belirlendiğini idrak eden bilincin verdiği irrasyonel, çelişkili ve bir anlamda saçma tepkileri gün yüzüne çıkarır. Karşıt olduğu öğretinin perspektifinden bir anlatı ortaya koyan Dostoyevski böylece materyalist bir determinizm ileri süren ideolojiyi adeta içeriden çürütmeye çalışır. Bu makalenin amacı Dostoyevski’nin Yeraltından Notlar’ını takip ederek, istemelerini, arzularını ve seçimlerini özgürce hayata geçiremeyeceğinin bilincine varan yeraltı adamının düştüğü çelişkili varoluşu irdelemek ve böylece determinist öğretilerin kabul edilmesi güç olan pratik sonuçlarını anlaşılır kılmaktır. (shrink)

On the centennial of the death of William James (1842-1910), I approached faculty members at eighteen major theological centers of learning requesting them to identify the twelve most important books in the field of the psychology of religion written between James' 1902 classic The Varieties of Religious Experience up to Peter Homan's 1970 Theology After Freud. The request was for each faculty member (by agreement to remain anonymous) to identify the twelve books during that time period (1902-1970) which, in their (...) opinion, constituted major contributions to the development of the discipline of psychology of religion. By mutual agreement, James was credited with being the purported founder of the psychology of religion and Homans the quintessential culmination of the discipline's respectability. Though obviously subjective, the survey did register a consensus of scholars teaching in the field and what follows is a critical assessment of the merits of those books which they selected. (shrink)

Organisational Ethics could be more effectively taught if organisational agency could be better distinguished from activity in other group entities, and defended against criticisms. Some criticisms come from the side of what is called “methodological individualism”. These critics argue that, strictly speaking, only individuals really exist and act, and organisations are not individuals, real things, or agents. Other criticisms come from fear of the possible use of alleged “corporate personhood” to argue for a possible radical expansion of corporate rights e.g. (...) to claim a right to vote. Others say that if corporate businesses were persons, and judged as such, they would be sociopaths (Bakan 2004). Large corporate businesses are one kind of organisation, and if organisations were allowed to claim to be full persons, this would mean that the latter criticisms were valid. The proposed account goes between the horns of the above dilemma: impersonal aggregates or full persons. It avoids both the reductive individualism and expansive, full personhood account. It gives grounds for attributing and distributing praise and blame to organisations as whole complex entities, and to their parts. Primarily, responsibility belongs to Board incumbents within them, on the basis of their goals; their direction of the acts of the other main internal role incumbents, managers and staff, and enablers, in the role structure; their own ethical decision methods; the impact of their acts on external stakeholders like end-users, other players in the practice or local community, and on the state. These factors are picked out on the basis of a theory of meaning Aristotle’s theory of analogy of attribution, some architectonic features of his Philosophical Anthropology; and Neo-Aristotelian Virtue Ethics (NAVE). The paper expounds a quasi-person model of organisations, (QPM), previously described in this journal (Ardagh 2011, 2012, 2013). This model identifies functional similarities at three levels, between capacities within natural persons (NPs) on the one hand and the roles/ incumbents within the structure of organisational artificial/quasi-persons (APs on the other). In each entity, we find an architectonic direction, sub-ordered operational entities, and enablers (a DOE structure) in a communicative structure or reporting chain of authority. The common elements between natural persons (NP) and artificial persons (AP) and their ethically relevant attributes are captured in an acronym –GRAEOS. Both persons and organisations have a “top” entity capable of having/choosing worthwhile ethically permissible goals, G; of architectonically directing the use of capacities/repertoires or incumbents in designed architectonic roles, R, within a DOE-type structure, well or badly; of using ethical decision making procedures, E; of execution of good choices for the person or organisation in action, A, with good or bad impacts on others, or with others, O, in the context practice or domain; and of having good relations with the law and the state, S. Application to the 1989 Exxon Valdez disaster, and public sector organisations, is briefly discussed to illustrate the potential to deal with short or long case study narratives. (shrink)