Although a number of aspects of earlier experiences correlate with later civic engagement (Sherrod 2007), the role of different factors in driving the level of young people’s engagement is not clearly understood. This qualitative study set out to understand those factors in Turkey. Eight focus groups were conducted with 55 young Roma and Turkish people, with different groups being conducted according to participants’ ethnicity, gender and age (16–18 year olds vs. 20–26 year olds). Analysis revealed specific themes in terms of (...) the political and civic engagement of different sub-groups. However, almost all participants expressed that they did not have enough information about their rights and obligations as citizens. They also identified the different barriers which they perceived as impeding their political involvement and participation. (shrink)

Counterfactual thinking—the capacity to reflect on what would, could, or should have been if events had transpired differently—is a pervasive, yet seemingly paradoxical human tendency. On the one hand, counterfactual thoughts can be comforting and inspiring (Carroll & Shepperd, Chapter 28), but on the other they can be anxiety provoking and depressing (Zeelenberg & Pieters, Chapter 27). Likewise, such thoughts can illuminate pathways toward better future outcomes (Wong, Galinsky, & Kray, Chapter 11), yet they can also promote confusion and lead (...) us astray (Sanna, Schwarz, & Kennedy, Chapter 13). The first part of this chapter focuses on work that supports the prevailing Zeitgeist in the counterfactual thinking literature: Counterfactual thinking is beneficial. The second part of the chapter, however, strikes a more cautionary tone by reviewing work that describes some deleterious consequences of counterfactual thinking. We conclude by offering a tentative reconciliation of these conflicting perspectives and suggesting directions for future research. (shrink)

The research aims to understand why individuals break away from the majority religious tradition and adopt a different religion and what their new beliefs mean to them. This study is based on data obtained from semi-structured interviews and eight-month observation notes with 10 members of Başkent (Capital) Church, a Protestant church operating in Ankara. For the research, church services were attended every Sunday, and the individuals' context and interaction styles were also observed. Although the phenomenon of religious conversion is often (...) examined as the complete abandonment of religion under the influence of secularization theses, in fact, the replacement of faith with different religions should also be considered in religious change. Regarding the research field, some individuals move away from Islam but do not turn to a completely non-belief life, but instead adhere to another religion that they think is more suitable for their own world of meaning, expectations, and personality. Against the effect of modern life that pushes people to loneliness and unhappiness, individuals can replace the meaning they have lost with a new religious thought. The research reveals that social bonding, communication, and interaction processes are important social motivations in the process of religious conversion. (shrink)

This paper studies how salespeople make ethical decisions. For this purpose a structural model has been developed which configures how the organization's environment, the organizations's climate, and personality traits affect ethical decision making. Internal communication and the choice of a control system especially affect ethical decision making. Internal communication also affects the attraction of salespeople with unethical personality traits (Machiavellism), while the control system affects the ethical climate. Ethical climate and salespeople's personality traits also affect the ethical decision making. In (...) fact the study shows that ethical decision making can be influenced by management. (shrink)

A recent theory (Roese & Summerville, 2005) has suggested that regret is intensified by perceptions of future opportunity. In this work, however, it is proposed that feelings of regret are more likely elicited by perceptions of lost opportunity: People regret outcomes that could have been changed in the past but can no longer be changed and for which people experience low psychological closure. Consistent with the lost opportunity principle, Study 1 revealed that regretted experiences in the most commonly regretted life (...) domains are perceived as offering the least opportunity for improvement in the future, Study 2 indicated that people experience the most regret for outcomes that are not repeatable, and Study 3 revealed that perceptions of higher past than future opportunities and low psychological closure predict regret intensity. Discussion focuses on the hope inducing yet ephemeral nature of perceived future opportunity and on the relationship between dissonance reduction and closure. (shrink)

This article explores the conceptions of spirituality in a large and representative sample of the general population in the Netherlands. Spirituality is described mostly in cognitive terms, especially in the form of general references to a transcendent reality. Experiential expressions are used in more than a quarter of the descriptions. Important patterns in the descriptions are: spirituality as the transcendent God, spirituality as inwardness, and spirituality as mental health. In the sample, 21% distance themselves from spirituality; among people with a (...) secular outlook this percentage is 35%. We paid special attention to differences in conceptions of spirituality between people inside and outside institutional religious contexts and between people who self-identify as ‘spiritual’ and those who do not. (shrink)

The precarious rights of senior citizens, especially those who are highly educated and who are expected to counsel and guide the younger generations, has stimulated the creation internationally of advocacy associations and opinion leader groups. The strength of these groups, however, varies from country to country. In some countries, they are supported and are the focus of intense interest; in others, they are practically ignored. For this is reason we believe that the creation of a network of all these associations (...) is essential. The proposed network would act as a support for the already-existing policies of the United Nations’ High Commission for Human Rights, of independent experts, and of the Global Alliance for the Rights of Older People. All three have long ago recommended the creation of a recognized instrument for uniting presently scattered efforts. The proposed network, therefore, will seek to promote the international exchange of relevant expertise, and it will reinforce the commitments and actions that single countries are currently taking to meet these objectives. For example, informative public events can be organised to promote particular support initiatives and to provide an opportunity for new members of the network to be presented. The network will promote health for senior citizens, disease prevention, senior mobility, safe free time for seniors, alimentary education, protection against new risks and dangers, as well as equity in the services necessary for seniors to adopt new information and communication technologies. In the case of retired academic members, the network will promote equality with respect to continuing use of digital technologies (particularly email), continuing access to research libraries, and the guaranteed ability for seniors to fund their own research programs and to deliver free seminars. (shrink)

Otorite olarak bilinen bir kişinin verdiği emre karşılık olarak, bir davranışın yerine getirilmesine boyun eğicilik denir. Boyun eğicilik daha çok, bireyin değer yargılarını ve düşüncelerini otoritenin beklentisi doğrultusunda değiştirmesi olarak kullanılır. Fakat bu durum, kişinin bu davranışı benimsediğinin değil; yalnızca otoritenin beklentilerine uygun davrandığının bir göstergesidir. Bu çalışma ile günümüz şartlarına uygun bir boyun eğicilik ölçeği geliştirmek amaçlanmıştır. İlk uygulama sonrası açımlayıcı faktör analizi yapılarak (N1=368) alt ölçeklerin belirlenmesi yoluna gidilmiş ve dört boyutlu bir ölçek ortaya konulmuştur. Bu dört boyutlu (...) ölçeğin açıklayabildiği toplam varyans %52,82 olarak belirlenmiştir. Ardından ölçek doğrulayıcı faktör analizi için bir diğer örneklem (N2=457) üzerinde uygulanmıştır. değeri 266.49 (df= 98), oranı için 2.72 değeri bulunmuştur. Uyum indekslerine bakıldığında CFI=0.93; GFI=0.93; NFI=0.90; RMSEA=0.061’dir. Bu değerler göz önüne alınarak Çok Boyutlu Boyun Eğicilik Ölçeği’nin, boyun eğici tutumu ölçmede yeterli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. (shrink)

M. Cüneyt Kaya, Bir ve Çok Âmirî Felsefesinde Tanrı ve Âlem, İstanbul: Klasik Yayınları, 2017, 195 s.

K. Lüscher, A. Klimczuk, Generations, intergenerational relationships, generational policy: A multilingual compendium, 17 languages, Universität Konstanz, Konstanz 2017, 428pp. TS - BibTeX M4 - Citavi.

K. Lüscher, M. Sánchez, A. Klimczuk, Generations, intergenerational relationships, generational policy: A multilingual compendium, 12 languages, Universität Konstanz, Konstanz 2016, 300pp.

According to Islamic Law, it is possible to authorize more than one attorney for a job to perform a task. However, there are various situations and opinions about acts of attorneys independent of each other. When those attorneys are appointed with separate contracts, they can act separately to perform the task of the power of attorney subject. Attorneys assigned under the same contract must act together as a rule. The client can grant the attorneys permission to act independently. According to (...) the Ḥanafīs, attorneys can act separately in situations where both attorneys’ views are not needed. Views of both attorneys are needed in cases such as divorce without in exchange for payment, contract of mandate, delivery of a grant of which itself and grantee is specific, usurped goods, return of the sold goods in void contracts and payments of client’s debts. Joint-performance of such incidents is necessary in order not to effect the result or to secure the client. Regarding attorneydom, it is performed by one attorney to avoid confusion on trial even if it is one of the situations in which views of all attorneys are required. General principles related to the subject are stated as per above in Islamic Law sources. Yet, all possibilities about separate or joint performance of power of attorneys appointed together in the same contract are not mentioned. In this article, views of Islamic schools of law will be presented on appointment of more than one attorney for a disposition and related principles within the Islamic Law are tried to be determined. (shrink)

Bu çalışma, İslâm Eğitimi perspektifinden küresel vatandaşlık kavramıyla ilgili ilkeler ve uygulama alanlarını açıklığa kavuşturmayı hedeflemektedir. Ayrıca Kur’ân ayetleri ve hadislerde küresel vatandaşlığa yönelik değerleri destekleyen normları ve öğrenim çıktılarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Burada küresel vatandaşlık kavramı, bilişsel, duygusal ve davranışsal hedef alanları çerçevesinde din eğitimi derslerindeki örnek uygulama ve uygun konularla birlikte ele alınmıştır. Kur’ân ayetleri ve hadisler doğrultusundaki İslâm inanç ve ahlak ilkeleri, insanların gerek kendi toplumları içinde ve gerekse diğer toplumlar ile olumlu ilişkiler kurmasını teşvik etmektedir. Bu teşvikler (...) hem yerel hem de evrensel özellikler taşımaktadır. Bu yönde karşılaşılan örnek olaylar aynı zamanda İslâm inancının ve ahlak değerlerinin evrenselliğini yaşanmış olaylarla da örtüşecek biçimde yansıtmaktadır. Bu ilkeler aynı zamanda İslâm'ın inanç, ahlak ve hukukla ilgili özel konularının bir bütünlük çerçevesinde ele alınmasını sağlamaktadır. Küresel vatandaşlık konuları öncelikle eğitim felsefesinin genel ve özel amaçları doğrultusunda müfredat çerçevesinde hedef kitleye evrensel bir değer olarak kazandırılmalıdır. Bu konu okullarda eğitsel ve kültürel faaliyetler ile de desteklenmelidir.Özet: Küresel vatandaşlık kavramı bütün dünyada giderek yaygınlık kazanan önemli kavramlar arasında yer almaktadır. İnsanların ortak kimliğinin yanı sıra özellikle göçmen ve mülteci hakları konusu eğitim alanında ön plana çıkmaktadır. Son yıllarda ise uluslararası sorunların çoğalmasıyla birlikte bu konu güncelliğini arttırarak önemini sürdürmektedir. Günümüz toplumlarında karşılıklı hoşgörünün korunması için yapılan çeşitli boyutlardaki farklı çalışmalara ek olarak bu konunun örgün eğitim müfredatlarına dahil edilmesi de gündemdedir.Din eğitimi, küresel vatandaşlık konularını kapsayan başlıca dersler arasında yer almaktadır. Bu nedenle küresel vatandaşlık kavramının din eğitimi açısından temellendirilmesinin yanı sıra din eğitimi müfredatında bilişsel ve davranışsal eğitim metotlarını vurgulamak zorunlu hale gelmiştir. Dolayısıyla bu çalışma, İslâmi eğitim perspektifinden küresel yaşama dönük eğitimin genel bir tasarımını oluşturmayı hedeflemektedir. Ayrıca dini kaynaklarda küresel vatandaşlığa yönelik değerleri destekleyen normları ve öğrenim çıktılarını belirlemeyi amaçlamaktadır.İslâm eğitimi, dini farklılıklara saygı duymayı desteklemektedir. Ancak bu, diğer dinlerin inançlarının onaylandığı anlamına gelmemektedir. Burada, inanç özgürlüğü kapsamına başka dinlerin öğrenilmesi girmemektedir. Bu nedenle, kişinin inancına vurgu ve diğer dinler hakkında takınılan tutum ile farklı din mensuplarına saygı arasında herhangi bir çelişki bulunmamaktadır. Bu durum, Müslümanlar arasındaki mezhep farklılıklarına yönelik takınılacak tutumun nasıl olması gerektiğini de gözler önüne sermektedir. İslâm dünyasında eğitim politikaları çerçevesinde, uluslararası bilgiye erişimi sağlayan ve aynı zamanda özel hayatın korunmasını, kültürel işbirliğini ve birlikte yaşama değerlerini gözeten standartlarda bir müfredat hazırlanabilir. Özellikle İslâm dünyasını, küreselleşmeyle birlikte çeşitli kültürel sorunlarla karşılaştığından dolayı küresel vatandaşlık konusunda bilgilendirilmeye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çerçevede, yabancılaşmaya karşı öze dönüş, az gelişmişlik karşısında kalkınma ve adalet ile çatışmalar karşısında işbirliği bu yöndeki faaliyetlerin doğal sonuçları olarak okunmalıdır. Küresel vatandaşlık kavramı çeşitli araştırmalarda çok yönlü bir biçimde ele alınıp incelenmiş bir konudur. Bütün bu araştırmalardaki temel konular şöyle sıralanabilir: Dünya barışı, toplumlar arası işbirliği ve dayanışma, bireylerin ahlaki sorumlulukları, insan hakları ve hak ihlalleri, çok kültürlülük, çevre sorunları, evrensel düşünce ve bilginin dolaşımı. Bu makalede yukarıda adı geçen kavram ve konular İslâm kaynakları açısından değerlendirilip eğitim müfredatlarına ilişkin öneriler sunulacaktır. İslâm, küresel vatandaşlığın ilkelerini, barış, işbirliği, ahlaki sorumluluk, insan hakları, kültürel çoğulculuk, çevreyi koruma, düşünce ve bilginin evrenselliği konularını desteklemektedir. Tarihte İslâm medeniyetinin farklı coğrafyalarda sunmuş bulunduğu zengin tecrübe bu ilkelere dönük önemli bir ilham kaynağı olarak göz önünde bulundurulmalıdır. Bu ilkeler, eğitim müfredatlarına dahil edilip çok zengin öğrenim çıktıları kazandırılabilir.Kur’ân ayetleri ve hadisler doğrultusundaki İslâm inanç ve ahlak ilkeleri, insanların gerek kendi toplumları içinde ve gerekse diğer toplumlar ile olumlu ilişkiler kurmasını teşvik etmektedir. Bu teşvikler hem yerel hem de evrensel özellikler taşımaktadır. Bu yönde karşılaşılan örnek olaylar aynı zamanda İslâm inancının ve ahlak değerlerinin evrenselliğini yaşanmış olaylarla da örtüşecek biçimde çok iyi yansıtmaktadır. Toplumlar arasındaki bu evrensel değerlerin uygulamasında yerel farklılıklar bulunmaktadır. Bu farklılıklar etnik, ideolojik ve siyasi sebeplerden kaynaklanabilmektedir. Buna rağmen İslâmi değerler Müslüman toplumların ortak noktaları belirlemeye devam etmektedir. Başka ülkelere çeşitli sebeplerle göç etmiş Müslümanlarda da aynı durum geçerliliğini korumaktadır. Eğitim, ulusal ve evrensel değerleri kazandırmada en etkili araç olma özelliğini taşımaktadır. Bu konuyla ilgili değerleri kazandırmada İslâm eğitimi derslerinin önemi ortaya çıkmaktadır. Aynı zamanda vatandaşlık bilgisi, din kültürü ve ahlak bilgisi derslerinin müfredatı da bu konuya katkı sağlamaktadır. Küreselleşme ve bilgi toplumu çağının şartları gereği, Müslüman toplumlar diğer toplumlarla olan ilişkilerinin sınırlarını belirlemeleri gerekmektedir. Yerellikten evrenselliğe geçişte karşılaşılan uyum zorlukları buna örnek olarak gösterilebilir. Coğrafi sınırların etkisinin giderek azalmasıyla birlikte artık vatandaşlık kavramı küresel hale gelmiş bulunmaktadır. İslâmın küresel vatandaşlığa bakış iki temel esasa dayanmaktadır. Bunlardan birincisi ortaklık ilkesi olup o da İslâm kültürünün diğer kültürlerle ilişkilerini geliştirmeye teşvik etmektedir. İkinci ise çok yönlülük taşıyan bütünsellik ilkesidir. Bu ilke benzerlikler ve farklılıklar arasında bir denge kurulmasına hizmet etmektedir. Bu ilkeler aynı zamanda İslâmın inanç, ahlak ve hukukla ilgili özel konularının bir bütünlük çerçevesinde ele alınmasını sağlamaktadır. Küresel vatandaşlığın getirdiklerinin yerel değerleri olumsuz yönde etkilememesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Bunun için eğitim politikaları açısından bu konuların İslâm eğitimi dersleri müfredatı içinde yer alması ön görülmektedir. Bu müfredat toplum içindeki farklılıkları bir zenginlik olarak görüp kuşakları aynı potada eritmeyi sağlamalıdır. Aynı zamanda toplumlar arasındaki ilişkileri olumlu yönde geliştirmelidir.Küresel vatandaşlık konuları öncelikle eğitim felsefesinin genel ve özel amaçları doğrultusunda müfredat çerçevesinde hedef kitleye evrensel bir değer olarak kazandırılmalıdır. Bu konu aynı zamanda eğitsel ve kültürel faaliyetleri ile de desteklenmelidir. Bu konuda başarı sağlanabilmesi için eğitim planlayıcıları ve uygulayıcıları ortak hareket etmelidirler. Bu makalede küresel vatandaşlık kavramı, bilişsel, duygusal ve davranışsal hedef alanları çerçevesinde İslâm eğitimi derslerinde uygulaması bulunan örnek uygulama ve uygun konularla birlikte ele alınmıştır. Sonuç olarak küresel vatandaşlık değerlerine katkısı beklenen derslerin içerik analizlerinin gözden geçirilmesi ve öğrenim çıktılarının etkin biçimde izlenmesi önerilmektedir. (shrink)

Henüz çok az çalışılmış veba risaleleri on dördüncü yüzyılın ortasındaki Kara Ölüm kıyametinden sonra yüzyıllarca tekrarlayan salgınlarla Batı Avrasya’yı kasıp kavuran kültürel dönüşümlere tanıklık eder. Bu türe Osmanlı katkıları, emperyal-bilimsel erken modernitenin ortaya çıkışını izlememize olanak sağlaması açısından örneklik teşkil eder. Bu makale bilinen en kapsamlı ve yenilikçi İslami veba risalesini, Taşköprîzâde Ahmed’in (ö.1561) Risâletü’ş-Şifâ’sını sunmaktadır. Bu eserde ünlü Osmanlı hezarfeni, hem dinî hem rasyonel argümanlar takdim ederek okült bilimin vebayı önlemede ve tedavi etmede en deneysel yöntem olduğuna dair çok (...) güçlü bir argüman oluşturur. Bu amaçla, eserin teorik ilk yarısını tevekkülü tesebbübe veya kör inancı “bilimsel yöntem”e tercih eden kaderci âlimlerin ve sûfîlerin eleştirisine ayırır; uygulamaya dair olan ikinci yarı ise yaşadığı dönemin tıbbi olarak en etkili bilimsel disiplini olduğunu düşündüğü, genel olarak Batı erken modernitesinin “kozmolojik tahayyül”ünü kapsayan, dünyanın pek çok düşünür ve fail tarafından matematiksel ve dolayısıyla sihirli bir şekilde izlenebilen bir metin olarak görüldüğü Yeni Pisagorcu bir bilim olan harfîliğe (ilm-i hurûf) ayrılmıştır. Okült bilimden hoşnutsuzluğumuza rağmen, Taşköprîzâde burada bir başka erken modern deneyimci olarak adlandırılmalıdır. (shrink)

Tarımsal üretim pek çok ekonomide olduğu gibi Türkiye’de de önemli bir paya sahiptir. Özellikle fındık, çay ve yaş meyvelerin üretimi yakın tarihe kadar bilinçsizce gerçekleştirilse de günümüzde üretim imkânlarının gelişmesi sayesinde az maliyetle yüksek verim alınabilmektedir. Fakat başta miras yoluyla arazilerin bölünmesi, köyden şehre göç olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı ya tarım arazileri sahipleri tarafından terk edilmekte ya da yarıcılığa verilmek suretiyle işlenmeye devam edilmektedir. Halk arasında yarıcılık olarak bilinen bu ortaklıkların temeli, fıkıhtaki müzâraa ve müsâkāt ortaklıklarına dayanmaktadır. Bu çalışmanın (...) amacı halk arasında yarıcılık olarak bilinen ve uygulanan müsâkāt ortaklıklarının fındık bahçelerinde nasıl yapıldığını tespit etmek ve fıkhi problemlere neden olan uygulamadaki aksaklıkların giderilmesi için öneriler geliştirmektedir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği araştırmada, araştırma deseni olarak fenomenolojik yaklaşım kullanılmıştır. Araştırmamızın veri toplama yöntemi yarı yapılandırılmış görüşme ve doküman incelemesidir. Araştırmanın çalışma grubu kartopu örnekleme yöntemiyle seçilen ve daha önce müsâkāt akdi yapmış fındık bahçesi sahibi veya fındık bahçesinin mahsulüne ortak olmuş 8 kişiden oluşmaktadır. Çalışmanın, klasik fıkıhla irtibatının yanı sıra, halk arasında güncel bir uygulamanın nasıl yapıldığını ayrıntılarıyla ortaya koyması açısından sosyolojik, tarımsal üretimi konu edinmesi açısından ise tarım ekonomisini ilgilendiren boyutları bulunmaktadır. Agricultural production has an important role in the Turkish economy as in many countries. However, the hazelnuts, tea and fresh fruits have been produced through inefficient methods for a long time. With the development of technology and new techniques, farmers have started to produce more efficient agricultural production with low costs. The basis of these partnerships, known as sharecroppers among the farmers, is based on muzara’ah and musaqat partnerships in Islamic Law. However, today it is not known whether these partnerships are made in accordance with the conditions of muzara’ah and musaqat agreements. In this study, we investigate how musaqat partnerships are made over hazelnut production, and we also try to detect problems that appear during the partnership. In addition, we offer suggestions to eliminate the detected problems. When the literature on musaqat is examined, it is seen that this partnership agreement is not the subject of research separately, and that the issue is generally discussed in some fiqh issues that concern partnership agreements. During the literature review, it was seen that today there are no studies on how the partnership contract is fulfilled and what problems emerge in terms of Islamic law. The fact that this study directly focuses on the current practices of musaqat partnership and identifies the emerging fiqh problems will fill a gap in the literature. (shrink)

İnsan çok yönlü bir varlıktır ve onun bu çok yönlü oluşu bir açıdan özünde taşıdığı çift kutupların etkin uzantılarıyla açıklanabilir. Doğrusu, çift kutuplu insanda nedenler üzerinden işleyen faktörlerden biri benlik diğeri ise istençtir. İnsanı tanıma girişimlerinde etkin olan benlik ve istenç faktörleri, kişilik çözümlemesi yapan psikologlarca, sıklıkla gündeme getirilir. Benlik ve istenç, içinde insanlığı derinden etkileyen iki deneyim türü olarak savaş ve barışın da bulunduğu pek çok durumu yönlendiren özlere sahiptir. İnsanın çok yönlü oluşu söz konusu edildiğinde, onda, benlikleri harekete (...) geçiren güç istenci, hak istenci ve aşk istenci gibi kimi istençler akla gelebilir. Benlikleri yönlendiren bu istençler, aynı zamanda, savaş ve barış durumu konusunu tartışmada da önemli birer rol üstlenirler. (shrink)

Adalet hem klasik hem de modern dönemde tasavvuf ve siyasetin önde gelen konularından biridir. Özellikle tasavvuf ve siyaset alanlarında, adalet kavramı olmadan sürdürülebilir bir düşünce yapısı kurmak mümkün değildir. Adalet, genellikle siyasetle ilişkilendirilse de İslam Hukuku'nda da çok önemli bir yer tutar. İslam Hukuku, adaletin sağlanması ve korunmasını temel amaçlarından biri olarak görür. Adalet, İslam Hukuku'nda sadece bireyler arasındaki ilişkilerde değil, aynı zamanda devletin ve toplumun düzeni ve refahı için de hayati bir öneme sahiptir. Bu nedenle, İslam Hukuku'nun temel prensiplerinden (...) biri adalettir ve bu prensip, İslam toplumlarında adaletin sağlanması ve korunması için çeşitli yollar ve kurumlar oluşturmuştur. İslam Hukuku’nda önemli bir yere sahip olan adalet kavramının tasavvuf ilmiyle de bağlantılı olarak ele alınması konunun farklı perspektiflerini görme açısından önem arz etmektedir. Zira tasavvuf, içsel bir dönüşüme ve manevi arayışlara yoğunlaşan bir ilimdir ancak adalet kavramı da bu bağlamda önemli bir yer tutar. Tasavvufi öğretiler, bireyin iç dünyasında denge ve adaletin sağlanması gerektiğini vurgular. Bu denge ve adalet, kişinin nefsiyle mücadelesinde, Allah'a olan bağlılığında ve diğer insanlarla ilişkilerinde kendini gösterir. Tasavvuf geleneği, bireyin içsel adaleti sağlamasını ve dengesini bulmasını ifade ederken, aynı zamanda dış dünyada adil davranışları teşvik eder. Bu nedenle, tasavvufun adaletle ilişkisi hem bireysel hem de toplumsal düzeyde önemli bir rol oynar. Söz konusu ilişkiyi anlamak, tasavvufun insanların manevi ve toplumsal hayatlarına nasıl etki ettiğini anlamak açısından kritiktir. Esasında tasavvuf-adalet ilişkisini kuran çalışmalar, adalet kavramına ve uygulamalarına daha derin manalar yüklemeyi hedeflemektedir. Bu çalışmanın amacı da zikredilen hususla beraber tasavvufun adalet anlayışını ve bu anlayışın günlük hayata nasıl yansıdığını anlamak ve açıklığa kavuşturmaktır. Zira böylelikle insanlar hem bireysel hem de toplumsal düzeyde daha adil bir yaşam sürmeye yönelik kapsamlı bir anlayış geliştirebilirler. Çalışmanın diğer bir amacı ise mutasavvıfların adalet hakkındaki düşüncelerinin anlaşılmasına ve günümüzdeki adalet tartışmalarına katkı sağlamaktır. Araştırmada yöntem olarak bilhassa tasavvuf ilminin önde gelen teorisyenleri kabul edilen mutasavvıfların adalet konusundaki görüşleri esas alınmıştır. Dolayısıyla özellikle Hâris b. Esed Muhâsibî (öl. 243/857), Sehl b. Abdullah Tüsterî (öl. 283/896), Muhammed b. İbrahim Kelâbâzî (öl. 380/990), Ebû Tâlib el-Mekkî (öl. 386/996), Ebû Nuaym el-İsfehânî (öl. 430/1038), Abdülkerîm b. Hevâzin Kuşeyrî (öl. 465/1072), Muhammed b. Gazzâlî (öl. 505/1111), Muhyiddîn İbnü’l-Arabî (öl. 638/1240), Mevlânâ Celâledddîn-i Rûmî (öl. 672/1273) gibi önemli mutasavvıfların fikirleri araştırmanın kapsamını oluşturmuştur. Bu bağlamda söz konusu mutasavvıfların eserlerinde adalet kavramını nasıl ele aldıkları, adaletin dini ve toplumsal boyutlarına verdikleri önem, içsel denge, merhamet, teslimiyet ve toplumsal adalet gibi prensiplere verdikleri vurgu gibi konular araştırılmıştır. Böylelikle tasavvuf geleneğinin adalet anlayışının derinliği ve kapsamlılığı ortaya konmuştur. Sonuç olarak söz konusu mutasavvıfların adalet anlayışının dışsal hukuk sistemlerinin yanı sıra içsel denge, merhamet, teslimiyet ve toplumsal adalet gibi derin ve kapsamlı prensiplere dayandığı görülmüştür. Zira onlar adaleti sadece yasalara uymakla değil, aynı zamanda insanların iç dünyalarında denge, merhamet ve teslimiyetin varlığında da görmüşlerdir. Nitekim toplumsal adaletin sağlanması, sadece cezaların belirlenmesiyle değil, aynı zamanda insanların birbirlerine karşı merhametli, adil ve teslimiyet içinde olmalarıyla da gerçekleşir. Bu nedenle, mutasavvıfların adalet anlayışı dışsal hukuk sistemlerinin ötesinde, derin ve kapsamlı bir perspektife sahiptir. (shrink)

Sosyal medya, insanları alış veriş alışkanlıklarından yatırım kararlarına kadar birçok ticari niyetleri üzerinde yüksek etki düzeyi olduğu güncel birçok çalışmada araştırılmaya başlanmıştır ve bu ilişki ortaya konmuştur. Bu ilişki üzerine inşa edilerek geliştirilen güncel analiz yöntemleri yatırım araçlarının gelecek değerlerini tahmin ederek yatırım kararları almada bir destek mekanizması olarak kullanılması çok cazip bir konudur. Bu sebeple bu ilişki yatırımcı ve analistlerden akademisyenlere kadar güncel bir ilgi konusu olmuştur. Bu çalışmanın amacı da sosyal medya ile yatırım kararları arasındaki ilişkiyi metinsel ve (...) finansal analiz aracılığı ile görmeye çalışmaktır. Bu çalışmada Twitter üzerinden metin madenciliği ile veri çekilmiş ve sentiment(duygu) analizi ile yorumların olumlu ya da olumsuz olma durumu incelenmiştir. Sentiment analizinden elde edilen sayısal değerler ile güncel ve küresel bir yatırım aracı olan Bitcoin fiyatları arasındaki ilişkinin varlığını sorgulamak adına Granger Nedensellik analizi gibi finansal analizler kullanılmıştır. (shrink)

Koronavirüs olarak bilinen Covid-19 -salgını neredeyse iki yıldır hayatımızda. Salgının başlangıç aşamalarında kapsamlı bir çözüm bulunamadığı için âdeta şok yaşayan dünya, salgının yayılmasını önlemek için bir çözüm olarak tamamen karantinaya kapanmak zorunda kaldı. Uzun süren kapanmadan dolayı dünyanın her yerinde insanlar, psikolojik olarak bunalımlı bir dönem geçirmekteler. Hemen hemen herkes, bu bunalımdan bir çıkış yolu aramaktadır. Öte yandan, mezkûr bunalımlı dönemin toplumsal ve dinî açılardan da belirli yankıları olduğu söylenebilir. Örneğin boşanma ve intihar vakalarının artması bunlar arasında gösterilebilir. Dinî açıdan (...) bakıldığında ise, salgının yol açtığı psikolojik yükü hafifletmek için, pek çok bireyin manevi ibadetlere başvurduğu görülmektedir. Böylece, bu psikolojik bunalım hâlinin, temel olarak dinî ilgilendiren birçok soruyu da beraberinde getirdiği dikkat çekmektedir. Kelâm açısından bakıldığında, insan ve Tanrı arasındaki ilişkinin mahiyetine yönelik sorularla karşılaştığımız söylenebilir. Hiç şüphe yok ki Korona, herkes için ağır felaketlere yol açan ve insanların pek haz etmedikleri durumlar arasında kabul edilmekte. Her geçen gün duyduğumuz artan ölüm vakaları; Çin, İran ve Amerika'da karşılaşılan yoğun bakım hastalarının korkunç manzaraları, sıradanlaşır hale geldi. Ancak bireylere sorulduğunda, herkes bu virüsün özü itibariyle oldukça kötü bir durum olduğunu söylemektedir. Konu teolojik açıdan ele alındığında, şu sorular karşımıza çıkmaktadır: eğer Korona bir kötülük olarak görülürse, bu durumun Tanrı’dan gelmesi mümkün müdür? Eğer Tanrı’dan geldiği iddia edilirse, Tanrı’nın bu derece bir eyleme sebep olması nasıl anlaşılmalıdır? Tanrı kötü bir fiille nitelendirilebilir mi? Bu sorular doğal olarak günlük hayatımıza yansıdığı için, pek çok Müslüman belirli açmazlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu çalışmada salgın hastalıklar ve veba konusu, kelâm açısından tartışılarak, üç temel noktaya ışık tutulmaya çalışılacaktır. Birincisi: ağrı ve acı problemi ve bu problemin kelâm kitaplarında nasıl geçtiği ve hangi açılardan tartışıldığı. İkinci olarak ise: “Salgın ve veba meseleleri Allah'ın hükmünden midir, değil midir?” meselesi. Son olarak ise: "Salgınların Allah'ın hükmünden olduğunu söylemek, kulun tedbir almayı bırakmasını mı gerektirir?" sorusudur. Araştırma, Mu'tezile, Eş'ariler, Mâtüridiler ve Ehl-i Hadis gibi ekollerinönde gelen kelamcılarından (Mütekellimûn) bazılarını seçerek; ve mümkün olduğunca onların bakış açılarını yansıtmaya çalışarak bir perspektif sunmayı amaçlamaktadır. Makalede, tüm İslam kelâm ekollerinden kelamcıların görüşlerine yer vermiş ve bunların her birinin Kur'an, Sünnet ve hadislerden delillerini zikredilip karşılaştırmalı bir yaklaşımla el aldığımız konuda bir sonuca varmaya çalışılmıştır. (shrink)

Tarihte herhalde çok az soru Tanrı’nın varlığı sorusu kadar sık sorulmuş, çok yanıtlanmış ve verilen birbirinden farklı onca yanıta rağmen kesin bir sonuca ulaştırılamayıp tartışılmaya devam etmiştir. Yine de geçmişe dönüp baktığımızda bu soruya verilen farklı yanıtların farklı uygarlıkların inşa edilmesine, bazılarının yıkılmasına, acımasız çatışmalara ve her şeye rağmen kucaklaşmalara da vesile olduğunu görüyoruz. Tanrı var mı? Varsa onu nasıl bilebiliriz? Tanrı yoksa her şey mubah mı? İnsan aklı ilahi olanı kavrayabilir mi? Tanrı’nın varlığı ahlaklı olmanın şartı mı? Evren akıllı (...) bir tasarımcının imzasını taşıyor mu? Bu kitapta felsefeci William David Beck, bu sorulara tarihte verilen yanıtları ve bu konudaki tartışmaları ele alarak meselenin genel ve tarihsel bir tablosunu bize sunuyor. Platon, Aristoteles, Marcus Aurelius gibi Eski Yunan ve Roma düşünürlerinden Anselmus, Thomas Aquinas, Augustinus ve Yahudi-Hıristiyan geleneğine, Doğu’nun bilgelerine, İbni Rüşd, Fârâbî ve Gazzâlî gibi İslam düşünürlerinden Alvin Plantinga, Graham Oppy, Sam Harris, Richard Dawkins, Max Tegmark gibi Batılı modern ilahiyatçılara, bilim insanlarına ve Yeni Ateizm hareketine kadar uzanan bir çizgide “Tanrı var mı?” sorusuna verilen çeşitli yanıtları ve bu yanıtlara sunulan akılcı gerekçeleri ortaya koyarak soruya felsefece bir yanıt vermenin nasıl bir iş olduğunu da gösteriyor. (shrink)

Bu çalışma Yeni Platonculuğun kurucu metni olan Enneadlar’ı merkeze alarak Plotinus’un ahlâk, erdemler ve adalet konusundaki düşüncesini ortaya koymayı hedeflemektedir. Bunu gerçekleştirmek için Enneadlar’ın I, 2, 19. bölümü tüm detaylarıyla ele alınacaktır. Elbette modern ve çağdaş dönemde bu konu etrafında gelişen literatür de göz ardı edilmeyecektir. Plotinus’un erdem tasavvurunun Platon ve Aristoteles’ten daha farklı bir yere evirildiği, Plotinus öncesindeki ahlâk anlayışının ve erdemler sistematiğinin daha realist bir yerde konumlandığı, onun görüşünün ise “Tanrı’yla benzeme” ideali etrafında şekillenen yarı mistik bir felsefî (...) ahlâk tasavvuruna dönüştüğü öne sürülecektir. Ayrıca erdemlerin yüce ve bayağı âlemde hikmet, şeceaat, adalet gibi eş adlı isimlerle adlandırılmasına karşın yüce âlemde Ruhun erdemlerle özdeş olduğu, bayağı âlemde bedenle birlikte bulunan nefsin ise erdemleri arınma yoluyla edinerek tanrıya benzemeye çalışması gerektiği sonucuna ulaşılacaktır. Sonuç olarak Plotinus’un, Platon’dan Descartes’e kadarki süreçte neredeyse iki ana metafizik öğretiden birinin sahibi oluşu ve etki gücü bakımından Aristotelesçiliğin karşısına esaslı farklılıklarla birlikte Platonculuk görünümünde konumlanışı sadece metafizik öğretide değil ahlâk felsefenin temel kavramları ve kavrayışında da bir dönüşüm oluşturmuştur. Birey/fert merkezli bu kavrayış, ahlâki dönüşümü başlangıç düzeyinde siyasi erdemlerin de katkısını yadsımadan ama kişinin kendine yönelmesi ve nefsinin bedensel kavrayış biçimleri ve dil başta olmak üzere tüm sınırları geride bırakıp arınma idealine ulaşmayı hedefleyerek kendisinden önceki perspektiflerden farklılaşmış ve kendisinden sonraki pek çok felsefî, dîni ve mistik ekole öncülük etmiş bir insan tasavvuru sunmuştur. Plotinus’un felsefesinin bütünü dikkate alındığında bu içe dönüşün, dış dünyayı yok saymak anlamına gelmediği, dış dünyadaki belirlenmiş ölçülere göre erdem sahibi olmanın yetersiz görüldüğü bu nedenle bu aşamadan sonra içe dönerek arınmak gerektiği fikrinin savunulduğu öne sürülmüştür. (shrink)

Klasik tefsir merviyatı konulu kaynaklarda En‘âm sûresinin Mekke döneminin sonlarında tek seferde topluca nazil olduğu rivayet edilmektedir. Bununla birlikte sûrenin bazı âyetlerinin farklı zamanlarda indiğine işaret eden sebeb-i nüzul rivayetleri bulunmaktadır. Aynı şekilde bazı âyetlerinin Medenî olduğu bilgisi de birçok rivayette vurgulanmaktadır. Farklılaşan rivayetler, En‘âm sûresinin tek seferde mi yoksa belirli bir zaman aralığında peyderpey mi nazil olduğu konusunda bir çelişkiyi beraberinde getirmektedir. Sûrenin nüzulünün mahiyetinin tespit edilmesi ve neticede bu çelişkili durumun giderilmesi önem taşımaktadır. Bu makalede, En‘âm sûresinin metin (...) içi ve metin dışı bağlamının değerlendirilmesi ile sûrenin nüzul sürecinin incelenmesi hedeflenmektedir. Böylece sûrenin tek seferde mi yoksa farklı zamanlarda mı nazil olduğunun tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Metin dışı bağlam ile kastedilen, sûrenin tek seferde indiğini ya da sûrenin farklı âyetlerinin farklı zamanlarda ve muhtelif sebeplerle indiğini ifade eden rivayetler ekseninde şekillenen tarihî arka plandır. Metin içi bağlam ile kastedilen ise En‘âm sûresinin lafzî ve anlamsal yapısı ile ortaya çıkan metinsel özellikleridir. Bu şekilde sûrenin hem indirilişine dair rivayetler hem de metinsel özellikleri göz önüne alınarak incelenmekte ve özellikle müfessirlerin konu hakkında ortaya koydukları çözüm önerileri karşılaştırmalı bir analizle değerlendirilmektedir. Bu konu üzerinde son dönem müfessirlerinin çok daha fazla durduğu görülmüştür. Rivayetlerin hem teknik hem de içerik analizi, sûre hakkındaki sebeb-i nüzul rivayetlerin mahiyeti, sûrede ortaya çıkan metinsel bütünlük ilgili müfessirlerin bu mevzuda özellikle üzerinde durdukları konular olmuştur. Zira bazı müfessirler tek seferde indirildiğine yönelik rivayetleri hem sened hem de aksi yöndeki rivayetlerden dolayı sahih bulmamıştır. Birçok müfessir ise sûrenin tek seferde nüzulünün mümkün olduğunu iddia etmiştir. Bu görüşlerini delillendirirken de özellikle sebeb-i nüzul rivayetler üzerinde durmuşlardır. Bu rivayetlerin muteber hadis kaynaklarında yer almadığını ayrıca bunların sonradan âyetin anlamını beyan etmek için yapılan esbâb-ı nüzûl yorumlar olduğunu ifade etmişlerdir. Ayrıca hükmün taahhürü ve nüzul tekrarı gibi usule dair konulardan yararlanarak görüşlerini temellendirmeye çalışmışlardır. Sûredeki metinsel bütünlük de bu kapsamda değerlendirilmiştir. Zira En‘âm sûresinde, müşriklerin Hz. Peygamber’e ve onun tebliğ ettiği dinin her bir esasına karşı yaptıkları itirazların cevaplandığı ve câhiliyeye ait uygulamalarının, örf ve âdetlerinin reddedildiği görülmektedir. Sûrenin ilk âyetinden son âyetine kadar görebildiğimiz metinsel bütünlük ve bu paralelde seyreden tarihî arka plan ayrıca sûrenin “tek seferde nazil olduğunu” bildiren rivayetler hep birlikte ele alınınca En‘âm sûresinin tek seferde indirilmiş olması ihtimalinin yüksek olduğu görülmektedir. (shrink)

Sahip olduğu akademik imkânların ve başta İngilizce olmak üzere birçok dilde uluslararası yayınların çokluğu nedeniyle Amerika Birleşik Devletleri’ndeki İslam çalışmaları yoğun, üretken ve dünya genelinde ilgiyle takip edilen bir alandır. Ancak Batı’daki üniversitelerin genelinde olduğu gibi Amerikan üniversitelerinde de İslam felsefesi/tarihi çalışmaları oldukça zayıftır. Bu makalede öncelikle geçmişten günümüze İslam çalışmalarının ABD’deki durumu tasviri bir metotla ortaya konulmakta ve İslam Felsefesinin ABD’deki İslam çalışmaları içerisindeki zayıf konumu sorgulanmaktadır. İkinci olarak Post-Oryantalist süreçte İslam Felsefesi çalışmalarında öne çıkan isimler ve çalışmaları değerlendirilmektedir. (...) Sonuç olarak ABD üniversite sisteminin genel yapısının gereği olarak İslam Felsefesi çalışmaları nicelik bakımından Avrupa ve İslam coğrafyasından daha zayıf olduğu görülmektedir. Bu durumu iki şekilde açıklamak mümkündür. Birincisi alanın Amerikan devlet felsefesinin temel ilkesi olan bilgi-güç hedefi ve alanın politik çıkarlarıyla ilişkisinin zayıflığıdır. Bu durum Post-Oryantalist eğilimin arka planını da oluşturmaktadır. İkincisi ise fenomenolojist yönteme olan ilginin artması ve Amerikan yükseköğretim sisteminde hâkim olan kozmopolitanizm ve interdisiplinerci yaklaşımlardır.Özet: Dünyanın önde gelen üniversitelerinde İslam çalışmaları ve bu çalışmalar içerisinde yer alan İslam felsefesi çalışmalarının önemli bir akademik ilgi alanı olduğu görülmektedir. Bu ilgi ABD’de de yaklaşık 150 yıllık bir geçmişe sahiptir. Son yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde İslam çalışmalarında sadece ciddi bir artış değil aynı zamanda çeşitlenme de söz konusu olmuştur. ABD’deki İslam çalışmaları ve özelde İslam felsefesi çalışmalarının durumunu birlikte ele alan akademik araştırmalar ise henüz bulunmamaktadır. Son gelişmeleri de dikkate alarak alanla ilgili araştırmaların sürdürülmesi ve İslam felsefesi çalışmalarının da noksan bırakılan izinin sürülmesi gerekmektedir. Bu noktadan hareketle bu makale çalışması, üniversite müfredatlarıyla ilgili araştırmalar, web taramaları ve yazılı materyaller üzerinden gerçekleştirilecek ve ilgili kitaplar, makaleler ve diğer kaynaklar taranarak konu hakkında deskriptif bilgiler sunulacaktır. Bu yöntemin tercih edilme nedeni derinlemesine bir araştırmadan daha çok genel resmi ortaya koymak ve mevcut durum hakkında bilgi vermektir. Sahanın genişliği ve kaynakların çeşitliliği ve konunun daha özel ve yoğun bir çalışma gerektiren yapısı nedeniyle diğer yöntemler tercih edilmemiştir Çalışma iki ana başlıktan oluşmaktadır. Birincisi ABD’deki İslam çalışmalarının konumu ile ilgilidir. Bu başlık altında 18. yüzyıldan itibaren İslam çalışmalarının ABD’deki seyri hakkında bilgi verilmekte ve İslam çalışmalarının günümüzdeki konumu detaylandırılmaktadır. İkinci başlık İslam Felsefesi çalışmalarının İslam çalışmaları içerisindeki ve ABD akademilerindeki konumuyla ilgilidir. Bu başlık altında İslam Felsefesi çalışmalarının geçmişten günümüze kadar gelinen süreçte geçirdiği evreler tasvir edilmekte ve bazı isimlerin ve eserlerinin değerlendirmesi yapılmaktır. İncelemeler sonucunda ABD’deki İslam çalışmalarının geçmişinin yaklaşık 150 yıla tekabül etmesine rağmen yeterli seviyeye ulaşmadığı görüldü. Hâlbuki sahip olduğu Müslüman nüfus, akademik imkânlar ve başta İngilizce olmak üzere birçok dilde uluslararası yayınların çokluğu nedeniyle ABD’deki İslam çalışmalarının beklenenden daha yoğun, üretken olması beklenirdi. Ancak buna rağmen Daha çok Fenomenolojist ve İnterdisipliner yaklaşımın tercih edildiği Amerikan üniversitelerinin akademik kadro çeşitliliği ve başta İngilizce olmak üzere farklı dillerdeki yayın yelpazesinin genişliği ve son yıllarda yeni bir durum olan sosyal medyaya açık akademik faaliyetler ABD’nin İslam çalışmaları alanındaki etkinliğini giderek arttırmaktadır. Geçmişte İslam çalışmalarında öncü rolü oynayan İngiltere, Fransa, Almanya ve Hollanda gibi ülkelerde öteden beri oryantalist eğilimi temsil eden bu tür çalışmalar günümüz ABD üniversitelerinde interdisipliner ve multidisipliner bir format kazarak devam etmektedir. ABD’deki İslam çalışmaları üzerinde yoğunlaşan akademik çalışmalara göre İslam çalışmalarına yön veren en önemli etken oryantalist eğilimlerdir. Bunun yanında 11 Eylül olaylarının sonucunda da artan bir ilgiden söz etmek gerekmektedir. Bu ilgi sadece alanda yeni istihdam imkânlarının oluşmasına değil aynı zamanda araştırmacı sayısının da artmasına neden olmuştur. Çalışmamın ikinci kısmını oluşturan ABD üniversitelerindeki İslam felsefesi çalışmalarının genel durumuna bakılacak olursa bu çalışmaların sosyoloji, antropoloji ve kültür çalışmaları gibi alanlarda görülen çeşitliliğe de sahip olduğunu söylemek oldukça zordur. ABD üniversitelerindeki İslam felsefesi çalışmaları İslam çalışmaları genel çatısı altında sürdürülmektedir. Bu alandaki çalışmalar başlarda daha çok oryantalist eğilimi temsil eden Philip Hittî, Leo Strauss, Muhsin Mehdî, Fazlurrahmân, İsmâil Râci Fârukî, Mâcid Haddûrî, Moshe Pearlmann, gibi önemli isimler tarafından sürdürülmekteydi. Günümüzde Charles Butterworth, Seyyid Hüseyin Nasr, Oliver Leaman, Dimitri Gutas, Robert Wisnovsky, Frank Griffel, John Walbridge ve daha birçok isim yeni eğilimin temsilcileri olarak alanla ilgili çalışmalarını sürdürmektedir. Bu araştırmacılar, Amerikan akademik siteminin bir sonucu olarak sadece İslam felsefesi değil aynı zamanda İslam bilim tarihi, İslam tarihi ve medeniyeti, İslam ve Batı vb. alanlarda da yayınlar yapmakta ve İslam çalışmalarının sürdürüldüğü çeşitli üniversitelerde dersler vermekte ve lisansüstü seviyede öğrenciler yetiştirmektedir. Bu noktadan hareketle diyebiliriz ki İslam felsefesi çalışmaları ise diğer İslam çalışmalarına kıyasla daha da zayıftır. Bu durumun sebeplerini şu şekilde açıklamak mümkündür:1-Amerikan devlet felsefesinin temel ilkesi olan bilgi-güç hedefi ve alanın politik çıkarlarıyla ilişkisinin zayıflığı. Bilimlerle kurulan bu politik çıkar ilişkisi Post-Oryantalist eğilimin arka planını da oluşturmaktadır. 2-Amerikan Üniversitelerinde fenomenolojist yönteme olan ilginin artması ve Amerikan yükseköğretim sisteminde hâkim olan kozmopolitanizm ve interdisiplinerci yaklaşımlar.3-Amerikan üniversitelerindeki Yakın Doğu, Ortadoğu ve İslam Çalışmalarında İslam felsefesi dersleri felsefenin ya da felsefe tarihinin bir parçası olarak müfredatta yer alması. Amerikan üniversitelerinde standart müfredat sistemi yaygın olmadığından İslam felsefesi ile ilgili dersler bölümden daha çok ders veren hocanın ilgisine ve isteğine bağlı olarak verilmektedir.4-Kıta Avrupası’nda görülen katı oryantalist eğilimlerin nisbeten azlığı ve ABD devlet politikalarının gereği olarak şekillenen havuz usulü müfredat.5-Bazı İslam felsefesi uzmanlarının alanı terk ederek daha çok aktüel tartışmalara yönelmesi ve daha çok Müslümanların geri kalmışlığı sorunundan hareketle üretilen problemlere odaklanması. Son olarak İslam felsefesi çalışmaları Müslümanların genelinin ilgilendiği bir disiplin olmadığı için üniversite dışında İslam felsefesi çalışmalarının yürütüldüğü kurumsal yapılar ABD’de de henüz teşekkül etmemiştir. Bazı bölümlerde İslam Felsefesi İslam düşüncesi tarihinin bir alt dalı olarak varlığını sürdürmektedir. Ancak İslam felsefesi müstakil bir alan olarak kendisine henüz ABD üniversitelerinde yer bulamamıştır. USA’da artan İslam çalışmalarının yeterli düzeyde olmasa da dünyadaki islam çalışmalarına yön verebilecek noktaya ulaştığını söylemek mümkündür. (shrink)

Kapitalizm, bireysel özgürlüğün son durağı mı? Liberal kuramcılar diyor ki: "Serbest piyasa ekonomisi, belki eşitlik, kardeşlik ve adalet sağlayamıyor ama hiç olmazsa özgürlüğü garanti altına alıyor." Özgürlüğün, tüketicilerin marka seçme özgürlüğüne ya da soyut vatandaşların eşit yasal haklarına indirgenemeyeceğini düşünüyorsak, liberalizmin ilk eleştirmenlerinden Rousseau ve Marx'ın alternatif özgürlük anlayışlarından hâlâ öğreneceğimiz çok şey var. Çoğumuz, ya özgürlüğü kuralsızlık olarak tanımlayıp, mutlak özgürlüğün hiçbir toplumda var olamayacağını düşünüyoruz, ya da özgürlüğü "özel alan" içindeki serbestliğe indirgeyip, kendimizi özgür hissetmenin özgür olmak için (...) yeterli olduğuna inanıyoruz. Peki, ya Rousseau'nun iddia ettiği gibi ayağımızdaki zincirleri halhal zannedip çiçeklerle süslüyorsak? Özgürleşmenin ilk adımı, şu anda neden özgür olmadığımızı kavramaktan geçiyor. Modern toplumda içine düştüğümüz "özgürlük yanılsaması"nı açıklayan Rousseau ve Marx, özgürlüğün ihtiyaçlarla ilişkisine dair iki farklı tez öne sürüyor. Rousseau'ya göre, uygarlık, arzuları ve bağımlılıkları artırdıkça toplumlar yozlaşır ve insanlar farkına varmadan özgürlüklerini kaybeder. Özgürlüğün koşulu "yapay arzular"dan kurtularak yetenekler ve ihtiyaçlar arasında denge kurulmasıdır. Oysa Marx'a göre özgürleşme ancak ihtiyaçların artması ve insancıllaşmasıyla mümkündür. Bütün ihtiyaçlarımızı para ihtiyacına indirgeyen "meta fetişizmi"nden kurtulma mücadelesi, yabancılaşmanın aşılmasının da önünü açar. Bu kitap, "Biz kimiz? Nereden geldik? Nereye gidiyoruz? Nasıl özgürleşebiliriz?" sorularının peşine düşen herkesi düşünsel bir yolculuğa davet ediyor. (shrink)

Mezar yapımı insanlık tarihi kadar eskidir. İlk insandan beri var olan bu yapı, her toplumun kendi gelenek ve inançları doğrultusunda farklı şekillerde tezâhür etmiştir. Bu çalışma Türklerin tarih boyunca insana vermiş oldukları değerin bir göstergesi olarak mezar taşı kültürünün son dönem uygulamaları hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Dolayısıyla 19. yüzyıl ve sonrası Osmanlılarda mezar taşlarının almış olduğu şekilsel değişimler ve hüsn-i hattın uygulama biçimleri örnekler üzerinden verilmiştir. Ayrıca araştırmaya konu olan yüzyılı temsilen iki mezar taşı yazısı detaylı bir incelemeye tâbi tutulmuştur. (...) Çalışmanın amacı öncelikle mezar taşlarında yazının ne zamandan beri kullanılmaya başlandığını ve geçirmiş olduğu aşamalar neticesinde istifli yazıların nasıl ortaya çıktığını tespit etmektir. Daha sonra hangi hat çeşidinin mezar taşı yazılarında kullanılmaya daha elverişli olduğunu ve bu yazıların hangi metotlarla mezar taşına tatbik edildiğini incelemektir. Bir diğer amaç ise istifli yazıların mezar taşlarında neden kullanıldığını, bununla birlikte kullanılan bu yazıların mezarın hangi kısmında yoğunlaştığını ve bu uygulamaların zirve dönemlerini tespit etmektir. Bu bağlamda araştırmamızda mezar taşlarında yazının hangi dönemde kullanılmaya başlandığı ve özellikle Anadolu coğrafyasındaki uygulamaları hakkında bilgi verilmiştir. Yazının mezar taşına tatbîkînin arka planı ifade edildikten sonra hüsn-i hattın mezar taşına geçirilmesi ile ilgili usuller aktarılmıştır. Daha sonra mezar taşlarına istifli yazıların yoğun olarak kullanıldığı yerler önemli ve çarpıcı bazı örnekler üzerinden gösterilmiştir. Örnek görsellerin altına okunuşları, yazıldıkları tarih ve yazı çeşidi de yazılmıştır. Bu örnekler üzerinden mezar taşı kitâbetine müsâit olan yazılar verilmek sûretiyle mezar taşında kullanılan yazı çeşitleri de ifade edilmiş olmaktadır. Çalışmamızda nitel araştırma yöntemlerinden kaynak tarama, örnekleme, karşılaştırma, kaynak göstermeye başvurulmuştur. Bu çerçevede dönemin sanat anlayışını ifade edecek düzeydeki örnek mezar taşları, kaynak taraması neticesinde elde edilmiş ve kullanılmıştır. Çalışma, yazının mezar taşına iptidâî şekildeki ilk uygulamalarından başlayarak sanat değeri yüksek estetik yazıların elde edilmesine kadar geçen aşamaları göstermesi açısından önemlidir. Çalışmayı önemli kılan bir diğer husus da hat sanatının en güzel uygulama alanlarından biri olan mezar taşı kitâbetindeki yerinin görülmesidir. Bununla birlikte verilen örnekler neticesinde hat sanatının zirve dönemini, mezar taşına hâkk edilen hüsn-i hat yazılarının güzelliğinden anlamak mümkündür. Türkler İslâmiyet’i seçmelerinden sonra kadim kültürlerini İslâm ile yoğurdukları pek çok uygulama alanı bulmuşlardır. Türklerin İslâm’ın ruhuna uygun olarak devam ettirdikleri bu uygulamalardan biri de mezar taşlarıdır. Çalışma Türklerin bu alana yapmış oldukları katkıları göstermesi açısından önemlidir. Zira Türklerin bu konudaki gayreti olmasaydı bugün herhangi bir mezar taşı kültüründen bahsetmemiz mümkün olmayacaktı. (shrink)

ÖZ “Tanzanya’da Leibzig Misyoner Cemiyeti Misyonerliği, Karşılaşılan Zorluklar ve Kullanılan Yöntemler” isimli makale “Tanzanya’da Misyonerlik Faaliyetler Lutheran Kilise Örneği” isimli yüksek lisans tezine dayanmaktadır. Makale, Lutheran misyonerliğinin Tanzanya’da faaliyetlerine nasıl başladıkları, ilerleme yöntemleri ve karşılaşılan güçlükleri anlama noktasında önem arz etmektedir. Makalede ana konuya odaklanmadan önce, Tanzanya hakkında genel bir bilgilendirme yapılmış, ardından Leibzig Misyon Cemiyeti’nin (LMS) faaliyetlerine nasıl başladığı, kronolojik bir şekilde açmış olduğu istasyonlar, bu istasyonlarda karşılaşmış olduğu zorluklar ve kullanılan yöntemler hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca, Tanzanya’da Lutheran misyoner (...) cemiyetlerinin, Tanzanya Evanjelik Lutheran Kilisesi (Tanzania Evangelical Lutheran Church in Tanzania) ELCT ile tek bir kilise çatı altında toplanması ele alınmıştır. Son olarak, ELCT’nin kabul etmiş olduğu ilkeler ve Martin Luther’in öğretilerinin Afrika’daki yansımaları üzerinde durulmuştur. Makale, sadece misyonerleri ve misyonerlik faaliyetlerini değil, ayrıca muhatap olunan ve yüzyıllardır sömürgeleştirilen Afrika halkını anlamamıza da yardımcı olmaktadır. Araştırma, Lutheran misyonerliğinin Tanzanya’da başlamış olduğu 19. yüzyıl sonu ve yoğunlaştığı 20. yüzyıl ile sınırlandırılmıştır. Otto von Bismarck’ın (1815-1898) katkılarıyla gerçekleşen Berlin Konferansı sayesinde, batılı ülkelerin bayrakları ile haçları da sömürge topraklarına girmiştir. Tanzanya'da Lutheran Misyon, Johann Ludwig Krapf (1810-1881) ve Johannes Rebmann'ın (1820-1876) CMS tarafından görevlendirilmeleri sonucu başlamıştır. LMS, CMS'den 1892 tarihinde görevi devralmıştır ve Machame, Mamba, Old Moshi, Pare, Meru'da faaliyet göstermiştir. Misyon faaliyetleri süresince, savaşlar, kıtlık ve salgın, çok eşlilik, sünnet uygulaması, tanrı anlayışı gibi birçok zorlukla karşılaşılmıştır. Zorluklar, onları ortadan kaldırmaya yardımcı olacak; eğitim, sağlık, bütüncül hizmet, ortak dil (lingua franca), Kutsal Kitap çevirileri, ev ziyaretleri, yerli yardımcılar ve yerlileştirme gibi yöntemleri de beraberinde getirmiştir. Tanzanya’da LMS dışında; Katolik Kutsal Ruh Babaları (Holy Ghost Father/ Spiritanlar), Katolik Beyaz Babalar (Peres Blancs), Katolik Benediktinler, Anglikan Kilise Misyon Topluluğu (Chuch Missionary Society) CMS, Anglikan Üniversitelerin Orta Afrika Misyonu (The Universities’ Mission to Central Africa) UMCA gibi misyon grupları mevcuttur. Tanzanya'da bulunan Lutheran Misyon toplulukları, Evanjelik Lüteriyen Kilisesi (ELCT) adı altında 1963 yılında tek bir çatı altında toplanmıştır. ELCT bugün 5,2 milyon üyesi ile Tanzanya nüfusu içinde hatırı sayılır bir yere sahiptir. Bu çalışmada, deskriptif yöntem kullanılmıştır. Ulaşılabilen tüm ilk kaynaklara inilerek Lutheran misyonerler ve Tanzanya hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmada Türkçe kaynaklara yer verilmekle birlikte yabancı kaynak kullanımına ve misyon topluluklarının bilinen kısaltmalarının kullanılmasına önem gösterilmiştir. Anahtar Kelimeler; Tanzanya, Hıristiyanlık, Misyonerlik, Lutheranizm, Leipzig Misyon Cemiyeti. (shrink)

Çin anakarasında yirminci yüzyılın başları; dilden edebiyata, geleneksel düşünceden eğitim sistemine ve hatta siyasal rejime dek pek çok alanda modernleşmeye gidilen süreci kapsar. Kültürel çaptaki bu yenilikçi hareketler arasında; antik çağa tarihlenen, Konfuçyüs (MÖ 479-551) tarafından ilkeleştirilen ve Mengzi’nın (MÖ 372-289) insan doğası görüşü sayesinde geniş kitlelerce benimsenen düşünce akımının “Yeni Konfuçyanizm” adı altında kurulması oldukça mühimdir. Konfuçyüs’ün normatif ahlak anlayışının aksine bu yeni akım, Mengzi’nın doğuştancı kuramına daha yakın durmaktadır. Yeni Konfuçyanizm’in temellerini atan Xiong Shili (1885-1968), Mengzi öğretisinde okunabilen (...) ve akılkalp ilgileşimi karşılığını verebilen “benlik” kavramını merkeze alır. Akımın sonraki temsilcilerinden Mou Zongsan (1909-1995) ise, gerek akıl-kalp ilgileşimine gerekse benliğin beslenmesine getirdiği çarpıcı yorumlarıyla dönemin en etkili fikir adamı olarak dikkatleri üzerine çekmektedir. Mou felsefesi; Mengzi’nın bütünleşik kabul ettiği bilişsel ve duyuşsal süreçleri tamamen farklı aşamalarda açıklayan, bu aşamaları benliğin iki katmanlı yapısıyla eşleştiren ve varoluşsal özü insan doğasının özüne özdeş sayan bazı varsayımsal yargılar içermektedir. Bu çalışmada, Mou felsefesinin onto-kozmolojik yaklaşımından hareketle benlik algısının nasıllığı incelenecek; doğuştan var olduğu farzındaki bilginin ve erdemin özümsenmesinde bilişsel farkındalığa karşı çıkan önermenin ayrıntıları analiz edilecektir. (shrink)

Sekülerleşmeye dair yapılan çalışmalar incelendiğinde, genel olarak sekülerleşmeyi bir sosyal olgu düzeyinde ele alan çalışmaların, sekülerleşmeyi teorik tartışmalar çerçevesinde irdeleyen çalışmalara nazaran çok daha az sayıda olduğu gözlenmiştir. Hem sekülerliğin hem de desekülerliğin yaşandığını ileri süren çalışmaların, sekülerleşmenin toplumsal görünümlerine ilişkin olgusal veri sunmada yetersiz olduğu görülmekle birlikte şüphesiz her araştırmanın sekülerleşme literatürüne katkı sağladığı göz ardı edilmemelidir. Sekülerleşmenin toplumsal yapıda ne düzeyde ve hangi konular özelinde gerçekleştiğinin tespiti için olgusal verilere/araştırmalara ihtiyaç vardır. Sekülerleşmenin Makyavelist davranışları tetikleyici bir faktör olabileceği (...) varsayımından hareketle gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı, seküler tutum ve Makyavelist davranış arasındaki ilişkiyi seküler normlara sahip alanlarda eğitim gören, sekülerleştirici/dönüştürücü eğitimin etkisiyle daha seküler yorumlar benimsediği ve dolayısıyla Makyavelist davranışlar sergileyebileceği varsayılan üniversite öğrencileri örnekleminde tespit etmektir. Seküler tutum ile Makyavelist davranış arasında bir ilişkinin olup olmadığını, üniversite öğrencilerinin hangi ölçüde seküler tutum ve Makyavelist davranış sergilediğini ölçmek bu araştırmanın temel problemidir. Bu nedenle çalışmanın kavramsal çerçevesi, klasik sekülerleşme teorileri tartışmalarından beri olup, seküler tutum ve Makyavelist davranış ekseninde oluşturulmuştur. Nicel araştırma deseni oluşturularak yapılan bu çalışmada ilişkisel tarama yöntemi, örnekleme yöntemi ve online anket tekniği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Osmaniye Korkut Ata Üniversitesinde (OKÜ) lisans düzeyinde öğrenim gören öğrencilere e-mail atılarak gönüllü bir şekilde ankete katılmaları istenmiş ve elde edilen 710 adet anket verisi ile analizler yapılmıştır. Elde edilen verilerle yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre Makyavelist davranış ile seküler zihniyete kayma arasında düşük düzeyde de olsa anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki vardır. Ölçeğin diğer boyutlarından olan gündelik hayatta dini hassasiyetleri sürdürme ve siyasi otoritenin sekülerleşmesiyle Makyavelist davranış arasında ise yine düşük düzeyde de olsa anlamlı ve negatif yönde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Seküler tutum boyutlarının Makyavelist davranışa etkilerine bakmak için yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre sadece seküler zihniyete kayma boyutunun Makyavelist davranışı anlamlı bir şekilde etkilediği görülmektedir. Diğer alt boyutlardaysa düşük düzeyde bir ilişki olsa da etkileşim gözlemlenmemiştir. (shrink)

Kur’ân-ı Kerîm lafızlarının eda keyfiyetlerini ihtiva eden kıraatler İslâmî ilimlerin birçoğunun önemli mevzuları arasında yer almaktadır. Özellikle tefsir ilminin temel konularından olan kıraatler söz konusu ilmin sembol şahsiyetlerinden olan Zemahşerî’nin (öl. 538/1144) tefsirinde de kayda değer bir yer işgal etmektedir. el-Keşşâf tefsirinde kıraat ihtilaflarına sıkça müracaat eden Zemahşerî’nin kıraatler konusundaki yaklaşımı kendisinden sonraki müfessirleri de etkilemesi yönüyle önem arz etmektedir. O, ele aldığı kıraatlerin bazen hüccet bazen de nispet yönüne temas etmektedir. Kıraatlere daha çok lügavî açıdan yaklaşan Zemahşerî, ilgili kıraatlerin (...) özellikle dilde hüccetliği üzerinde durmaktadır. Bununla birlikte çoğu zaman bahse konu ettiği telaffuzla okuyan isimleri zikretmeyi de ihmal etmemektedir. Onun zikrettikleri arasında sahih kıraat sahibi imamlar (kıraat-i aşere imamları), şâz kıraat imamları ve seleften kıraati ile meşhur şahıslar yer almaktadır. Müfessirin bu tavrı onun meseleye vukûfiyetini de ortaya koymaktadır. el-Keşşâf’ta sahih kıraatlerin yanında birçok şâz kıraate de yer verilmektedir. Müfessir zaman zaman -sahih olsun şâz olsun- bazı telaffuzların naklî temeline de inmekte, ilgili telaffuzu tâbiîne, sahabeye hatta Hz. Peygamber’e nispet etmektedir. Ancak bu nispet esnasında bir sorun göze çarpmaktadır. O da söz konusu telaffuz şekillerinin sıhhati meselesidir. Zira bir kıraatin sahih olabilmesi için onun kıraatçiler nezdinde makbul bir senetle gelmesi, Arapça’ya ve Hz. Osman tarafından yazdırılan mushaflardan birinin imlasına uygun olması gerekmektedir. Müfessir birçok yerde sadece “Hz. Peygamber’in kıraati bu şekildedir.” gibi kesin ve net ifadeler kullanmakta, ele aldığı telaffuz şekli hakkında bir değerlendirme ya da bir kaynağa atıfta bulunma ihtiyacı hissetmemektedir. Mevzubahis tefsirde Hz. Peygamber’in okuduğu söylenen şâz kıraatler Yazma Eserler Kurumu (YEK) tarafından neşredilen Keşşâf Tefsiri mütercimlerinin de dikkatini çekmiş, konuyu değerlendirdikleri “el-Keşşâf’ta Kıraatler” başlığı altında şu cümleye yer vermişlerdir: “Bunların en ilginci herhalde Hz. Peygamber’e nispet edilen -fakat mütevâtir kıraatlerde yer almayan- kıraatlerdir.” Bu tespit, el-Keşşâf’ta yer alan bu kıraatlerin derinlemesine incelenmesini gerekli kılmaktadır. Ancak önemine rağmen ilgili konuda yapılmış bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu çalışmada el-Keşşâf tefsirinde Hz. Peygamber’e nispet edilen kıraatlerin tespit, teyit ve tenkidi hedeflenmektedir. Öncelikle eserde bahsedilen bu kıraatlerin sayısı, kaynak ve isnatları tespit edilmiş, daha sonra bunların kıraat imamları arasında ne şekilde karşılık bulduğu ortaya konulmuştur. Tespitlerimize göre Zemahşerî bir kıraatin Hz. Peygamber’e nispetine özel bir önem vermemekte, rivayet ve kıraatin sıhhat ve şöhretine bakmamaktadır. Onun bu yaklaşımı hadisçiler nezdinde de kıraatçiler nezdinde de kabul görmemiştir. (shrink)

Yüksek din öğretimi kurumları diğer alanlar gibi günümüzde üniversite bünyesinde faaliyet göstermektedir. Ülkeler tarihsel, kültürel ve devlet yapıları doğrultusunda kendi kurumlarını kurup geliştirmekle birlikte, dünyadaki benzer diğer kurumların tecrübe ve birikimlerinin öğrenilmesi üniversitelerin gelişimi için önem arzetmektedir. Karşılaştırmalı çalışmaların bu konuda dikkate değer katkıları bulunmaktadır. Bu çalışmada, Malezya ve Türkiye'deki yüksek din öğretimi tarih, mevcut durum, hedefler, program yapısı, öğrenci kabulü ve mezun istihdam edilebilirliği gibi 6 farklı tema üzerinden karşılaştırılması hedeflenmektedir. Malezya ve Türkiye, nüfuslarının çoğunluğu Müslüman olmakla birlikte, devlet (...) ve toplum yapısı açısından birbirinden oldukça farklı iki ülkeyi temsil etmektedirler. Nitel, literatür bazlı olan bu çalışma doküman analizine dayanmaktadır. Her iki ülkedeki yüksek din öğretimini anlamak ve ortaya koymak amacıyla resmi belgeler, akademik makaleler ve internet kaynakları kullanılmıştır. Makalenin bulguları şöyledir: Türkiye'de yüksek din öğretiminin gelişimi kesintili olmuştur ve önemli siyasi değişimler yüksek din eğitimini etkilemiş olduğundan din siyaseti ile yakından ilişkilidir. Buna karşılık, Malezya'da yüksek din öğretiminin gelişimi daha istikrarlı olmuştur. Siyasi partilerin din siyaseti ve seçim hesapları Malezya'daki yüksek İslami öğretimini etkilemiş olsa da, bu en azından kurumlarının kapanmalarına veya sayılarının dramatik bir şekilde azaltılmasına yol açmamıştır. Güncele bakıldığında yüksek din öğretimi kurumlarının her iki ülkede de gelişmekte olduğu, ancak Türkiye'de bunun (en azıdan sayısal olarak) Malezya'dan daha hızlı olduğu anlaşılmaktadır. Yüksek din öğretiminin amaçlarıyla ilgili olarak, amaçların ve program çıktılarının ulusal bir kurum tarafından belirlendiği Malezya'da Ehl-i Sünnet ve'l-Cemaat ve dinini icra eden öğrencilerin yetiştirilmesine doğrudan atıflar vardır. Türkiye'de tarihsel olarak, ilahiyat fakültelerinin resmi misyonları, kısmen ilahiyatın laik bir üniversitedeki yerini meşrulaştırmak amacıyla modern amaçlara/kavramlara daha çok yer vermekte idi. Ancak son yıllarda açıkça İslami değer ve kavramlara atıflar yapan amaç ve misyonlar belirlenmektedir. Ancak ilahiyat/İslami ilimler fakültelerinin amaçlarını belirleyen ulusal bir kurumun olmaması nedeniyle, resmi misyon ve vizyon ifadeleri düzensiz görünmektedir, ancak akreditasyon süreci daha ortak ve bütünlüklü amaç ve program çıktılarının belirlenmesini sağlayabilir. Türkiye'de yüksek din öğretimi, Malezya’nın aksine, resmi olarak İslam'ın herhangi bir mezhebini benimsememekte olup, bu çoğulculuk ve çeşitliliğin olduğu modern bir toplum için daha uyumlu ve bütünleştirici olma fırsatı sunmaktadır. Malezya'da İslami bilgiyi mesleki bilgiyle bütünleştirmeyi amaçlayan farklı yüksek din öğretimi programları vardır. Bu, çok yönlü ve disiplinler arası programların ve uzmanlıkların oluşturulmasını sağlamıştır. Bu programlardan mezun olanlar ise güvenlikten finansa, yargıdan din hizmetlerine kadar çok farklı mesleklerde çalışabilmektedir. Türkiye’deki yüksek din öğretimi fakülteleri ise sadece tek bir program sunmakta olup, çoklu ve disiplinler arası programlar bulunmamaktadır. İki ülke arasındaki bir diğer önemli fark, öğrenci kabul sürecidir. Malezya'da farklı ortaöğretim sonrası eğitim/sınav sistemleri bulunurken, Türkiye'de merkezi bir üniversite giriş sınavı vardır. Farklı sınav sistemlerine rağmen, Malezya'da öğrencilerin İslami ilimler programlarına kaydolabilmeleri için İslam eğitimi, Arapça ve İngilizce konularında sağlam bir altyapıya sahip olmaları gerekmektedir; Türkiye'de ise üniversite sınavında din eğitimi ile ilgili çok az soru bulunmakta; bu nedenle, yüksek din öğretimi için din eğitimi, Arapça veya İngilizce herhangi bir altyapıya gerek bulunmamaktadır. Bu, din eğitimi geçmişi olmayanlar için bir fırsat olsa da, ilahiyat/İslami ilimler fakültelerinin Kuran okumayı öğretmek gibi en basit işlerden başlaması problemini gündeme getirmektedir. Son olarak, her iki ülkede de yüksek din öğretimi mezunlarının istihdam edilebilirliğinin en acil sorunlardan biri olduğu, ancak bu sorunun Türkiye'de Malezya'dan daha fazla olduğu anlaşılmaktadır. (shrink)

-/- Nietzsche’nin doğruluk ve bilgi hakkındaki görüşleri onun felsefesinin en fazla karanlıkta kalmış bölümüdür. Bunun bir nedeni, onun bu görüşlerinin yayımlanmış eserleri ve yayımlanmamış notlarında dağınık bir şekilde bulunmasıdır. Aynı zamanda, Nietzsche’ye göre doğruluk ve bilginin ne anlama geldiğini anlamak için onun güç istenci ve perspektivizm teorilerine de nüfûz etmek gerekir. -/- Birbirine çok sıkı bir şekilde bağlı olan bu kavram ve teorilerden oluşan yapı anlaşıldığında Nietzsche felsefesinin bütününe ilişkin pek çok yanlış anlaşılma ve çarpıtma daha açık bir şekilde gün (...) yüzüne çıkar. Bu nedenle, bu kitap yalnızca felsefeciler için değil, Nietzsche’yi anlamak isteyen tüm okurlar için yararlı bir inceleme niteliğini taşımaktadır. (shrink)

Muhyiddin ibn Arabî, İslam'daki tartışmasız en etkili sufi teorisyendir. Kalıcı şekilde en popüler çalışması olan Fusûsül-hikem'de, Kur'an'da bir peygamber hakkında algımız ne olursa olsun, onunla ilişkilendirilen ve ondan türetilen hikmetin çok farklı olduğunu açıkça ve ısrarla göstermektedir. Bu, İbn Arabî'nin Kur'an'ın literal metnini inkar ettiği anlamına gelmez. Tam tersine, O sadece Kur'an'ı farklı algılama ve alımlama düzeylerinin olduğunu iddia eder: Kur'an'ın dış gerçekliği (zâhir) kitlesel tüketim içindir ve İbn Arabî'ye göre kişinin Kur'an'ın yüzeysel bir anlayışından elde ettiği bilgidir. Bununla birlikte, (...) Kuran'ın, ariflerin (arifûn) korumasında olan daha derin bir anlayışı vardır. İbn Arabî, dış gerçeğin ötesine geçen, ancak ona (dış gerçekliğe) ayrılmaz bir şekilde bağlı olan Kur’an’ı bu şekilde okumasıyla, Kur'an'ın tasavvufi tefsir geleneğini kendi tarzında sürdürür ve birincil amacını Fusûs’un her bölümünde uygular: Her ikisinin de meşruiyetini korurken, Kur'an'ın zâhir ve bâṭını arasındaki antitezi vurgulamak ve hatta bâṭına ancak ẓâhir yoluyla erişilebileceğini iddia edecek kadar ileri gitmek. Bu makale, bu karşılıklı bağımlı bilgi ('ilm)/hikmet (hikma) antitezinin en açık örneklerini bulduğumuz ve belirli nedenlerle seçilmiş Fusûs'un dört bölümünü detaylı şekilde incelemektedir: Adem bölümü, Fusûs'un ilk bölümü olduğu için seçilmiştir ve bu bölümde İbn Arabî'nin eserin tamamına yönelik amacı ve yaklaşımı net şekilde belirginleşir. Lût ve Hârûn bölümleri, Endülüs'ün ikili hermenötik ilkesinin en bariz örneklerini oluşturdukları için seçilmiştir. Son olarak, İbn Arabî metnin tahiriyle çelişiyor gibi görünse bile, aslında birincil zahiri modele dayanan daha gelişmiş bir yorum modelini açıkladığı için Nûh bölümü seçilmiştir. Âdem bölümünde İbn Arabi, Adem ile ilişkilendirilen en tutarlı Kur'anî betimlemenin insanlığın babası olduğu için onun insanlığının olduğunu öne sürer. Oysa onun hikmeti ilahi vasfıdır. Bunun nedeni, İlahi en katıksız ve tam ifadesini ancak insanda bulabilmesidir. Diğer taraftan, Nuh'un Kuranî sembolü ise kavminin büyük çoğunluğunun boğulduğu tufandır. Sufî’ye göre (İbn Arabî) onun hikmeti, şeyleri yüzdürmesidir- subbūḥiyya/sebūḥiyya hikmeti. İbn Arabî için boğulma bir ölüm nedeni olmaktan çok bir yaşam kaynağı olmuştur. Lut'un Kur'an'daki en kalıcı imgesi, kavminin günahını dizginlemedeki yetersizliğinden dolayı güçsüzlüğüdür. İbn Arabî, ama yine de onun hikmetinin güç olduğunu söylüyor. Son olarak, Hârûn, Kuran'da Mûsâ'ya itaat eden biri olarak tasvir edilir. Kardeşine yardım etmesi, yükünü taşımasına yardım etmesi için kendisine peygamberlik verildi. Mûsâ, Sina'ya gidip onu sorumlu bıraktığında bile, o sadece Mûsâ'nın yardımcısı rolünü yerine getirir ve ona tabidir. Oysa onun hikmeti itaatin, liderliğin antitezidir. (shrink)

Şiir kadim dönemlerden bu yana Arap kültüründe en önemli sanat dallarından biri belki de birincisi olagelmiştir. Şiirin ve dolayısıyla şairlerin büyük bir itibar gördüğü Arap toplumunda şaire kıymet kazandıran ölçütlerden biri irticalen şiir söyleyebilmesi, muhatabına cevap verebilme yetisi ve hazırcevaplığıdır. Bir şairin başka bir şairin şiirini aynı muhteva, vezin ve kafiyede irticalen devam ettirmesi anlamına gelen icâze de kökleri Câhiliye Dönemi’ne kadar uzanan bir şairlik hüneridir. Çalışma bu nedenle şairlerde kadim dönemlerden bu yana aranan bu hünerin hususiyetlerini konu edinmekte, bir (...) meziyet olarak icâzenin şairlerde niçin bulunmasına önem verildiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Makalede nitel araştırma yöntemlerinden belge analizi yöntemi kullanılarak icâzenin tanımı, türleri ve yöntemleri üzerinde durulmuş, verilen örneklerle bu türler arasındaki farklılıklar izah edilmiştir. Ayrıca icâzenin yine bedîhî olarak söylenen bir şiir türü olan nakîzadan, irticalen söylenmese de öncesinde söylenmiş bir şiirden daha güzelini orta koyma saikiyle yazılan muʿâraza türü şiirlerden ayrıştığı yönlerine temas edilmiştir. Şairleri icâze istemeye sevk eden sebepler örnekler üzerinden incelemeye tabi tutularak icâze türü şiirlerin bir şairin başka bir şaire meydan okuması, meydan okuma olmaksızın şairliğini sınama isteği, şiirin devamı konusunda yardım talebi veya şairlerin aralarında şaka yollu atışması neticesinde ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Şiirinin devamını isteyen şairle (müstecîz) şiiri devam ettiren şair (mücîz) veya şairlerin söylediği beyitlerin muhteva analizi yapılarak aralarındaki farklara işaret edilmiştir. İcâze türü şiirlerde şiire ekleme yapılmasını isteyen şairle şiiri devam ettiren şairin söylediği kesitlerin aynı uzunlukta olmadığı görülmüş, bunun sonucunda muhteva, vezin ve kafiye birliğini gerektiren icâze türü şiirlerin tarafların söylediği kesitler itibariyle esnek bir yapısının olduğu sonucuna varılmıştır. Buna ilaveten bazı icâze örneklerinde vezin ve kafiyeye bağlı kalınmasına rağmen konu değişiminin meydana geldiği de tespit edilen hususlardan biri olmuştur. İki veya daha çok şairin birlikte şiir inşâd etmesi şeklinde temayüz eden icâzelerde genelde edebî bir gayenin ön planda olmadığı müşahede edilirken bazı şairler ise ekleme yaptığı beyitlerde üslup açısından son derece zengin bir anlatım örneği sergilemişlerdir. Araştırmanın vardığı sonuçlar itibariyle vurgulanması gereken bir başka husus öncesinde bir hazırlık yapmaya imkân vermemesi dolayısıyla icâze türü şiirlerin kısa şiirlerden meydana gelmesidir. Şairlerin farklı saiklerle söylemiş olduğu icâze örneklerinde vasıf, hiciv, gazel, şikâyet gibi farklı temaları işlemiş olmaları bu şiirlerle ilgili zikre değer bir başka özelliktir. Netice olarak icâze türü şiirler eskiden beri Arap toplumunda şairin gücünü ve maharetini gösteren, yaşanılan ortamın edebî zevkini yansıtan, toplumun sosyokültürel yapısına dair önemli veriler ihtiva eden bir şiir türü olarak tebarüz etmiştir. (shrink)

Çalışma Hıristiyanlığın Protestanlık mezhebinden doğan, özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nde kümelendiği gözlemlenen, İsrail’i ve Yahudileri orantısızca desteklemesiyle bilinen ve aynı zamanda İslam’a ve Müslümanlara karşı düşmanca yaklaşımları haiz “Hıristiyan siyonistlerini” ele almaktadır. Hareketin mahiyeti, doğuşu, teolojisi, faaliyetleri ve kendisinde mündemiç olan antisemitizm ile anti-İslamizm olguları incelenmektedir. Bulgulara göre, Hıristiyan siyonizmi çeşitli açılardan bakıldığında bir anomali teşkil etmektedir. Bunlardan en önemlisi, Yahudilerin ve Hıristiyanların yüzyıllarca birbirlerine en üst seviyede düşmanlık etmiş olan iki topluluk oluşudur. Hıristiyan siyonistler dünya tarihini Mesih’in zuhuruyla birlikte kurulacak (...) olan bin yıllık küresel krallık öncesindeki yedi bölüm olarak ele alan, sınırları büyük ölçüde İngiliz-İrlandalı teolog John Nelson Darby tarafından çizilen ve “premillennial dispensationalism (premilenyal dispensasyonalizm)” olarak bilinen teolojinin öngördüğü kıyamet senaryosuna inanmaktadır. Bu senaryo hareketin varlık sebebini, amaçlarını, dostlarını ve düşmanlarını belirlemektedir. Dost-düşmanlar olarak Yahudilerin buradaki rolü bazı çelişkiler ve ihtilaflar barındırırken, düşmanlar olarak Müslümanların rolü açıkça olumsuz bir görünüm arz etmektedir. Bunun sonucu olarak Hıristiyan siyonistler Müslümanları şeytanlaştırma eğilimine girmektedir. Her ne kadar dindaşları tarafından ahlak, siyaset ve özellikle teoloji eksenlerinde ağır eleştirilere tabi tutulsalar da Hıristiyan siyonistler emperyalist güçlerle olan uzun ittifaklarının da bir meyvesi olarak dünya politikasında kayda değer bir güce sahiptir. Hıristiyan siyonizminin mahiyeti ve dahi antisemitizm ve anti-İslamizm ile irtibatı konusunda Türkçe yazılmış eserlerin azlığına binaen çalışma literatürdeki bu boşluğu kapatma amacı taşımaktadır. Özet: İçinde bulunduğumuz dönemde anti-İslamizm kavramı ele alınırken kendisine özellikle Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) teopolitik dekorunda yer bulan “Hıristiyan siyonizmi” adlı grubun etkisine işaret edilmektedir. Bu grup literatür tarafından İsrail’i Yahudilerin vatanı olarak destekleyen Hıristiyanlar olarak tanımlanmaktadır. İsrail için Birleşen Hıristiyanlar (CUFI) gibi organizasyonlar aracılığıyla İsrail’in desteklenmesi noktasında etkin faaliyetler yürütmektedirler. Orta Doğu’da barışın tesis edilmesini inandıkları kıyamet senaryosunun önünde bir engel olarak gördükleri için kategorik olarak reddetmektedirler. Özellikle 19. yüzyılda başlayıp, 11 Eylül olayları ile birlikte ciddi bir ivme yakalayan ABD’deki anti-İslami hareketlerin büyük bir kısmı Hıristiyan siyonizmi ile ilişkilendirilen şahıslar tarafından başlatılıp desteklenmektedir. ABD’de yaklaşık 20 ila 30 milyon arasında Hıristiyan’ın bu ideolojiyi benimsediği tahmin edilmektedir. ABD dışında İngiltere, İskandinavya, Avustralya, Güney Afrika ve hatta Güney Kore ve Honduras gibi coğrafyalarda da taraftar bulmuşlardır. Birçok açıdan bakıldığında Hıristiyan siyonizmi bir anomali teşkil etmektedir. Bunun özünde Yahudilerin ve Hıristiyanların birbirlerine olan düşmanlıkları yatmaktadır. Yahudiler dini kaynaklarında Hıristiyanlığın en kutsal şahsiyetlerine ağır hakaretler ederken, Hıristiyanlar Yahudileri Tanrı katilleri olarak görmektedir. Ancak Hıristiyan siyonistlerin çoğunluğu İsrail konusunda adeta kraldan daha kralcı davranmaktadır. Hıristiyan siyonizminin teolojik zeminini incelemek isteyen bir araştırmacı eskatoloji (kıyamet bilimi), Armageddon savaşı, istiğrak, püritenler, premilenyalistler, dispensasyonalistler, fundamentalistler, restorasyonistler, evanjelistler, John Nelson Darby ve Cyrus I. Scofield gibi bazı kavram ve aktörlerle karşılaşacaktır. İrlandalı-İngiliz bir teolog olan Darby birçokları tarafından Hıristiyan siyonizminin kurucusu olarak görülmektedir. Hareket için hayati önem teşkil eden ikinci isim ise Cyrus Ingerson Scofield’dir. Scofield Reference Bible ’ı yayınlayarak Hıristiyan siyonizminin milyonlar tarafından benimsenmesine yol açmıştır. Hıristiyan siyonistler “premilenyal dispensasyonel teolojinin” gerçek olduğuna ve gerçekleşeceğine inanmaktadır. Buna göre dünya tarihi yedi çağdan oluşan doğrusal bir olgudur. İnsanlığın halihazırda altıncı çağda olduğuna, yedinci çağın ise çok yakında olduğuna inanmaktadırlar. Bu teolojinin öngördüğü kıyamet senaryosu Antichrist ’ın gelişi, Sahte Peygamber ve Şeytan ile birlikte cehennem teslisini kurması, Müslümanların da onlarla müttefik olarak hareket edip İsrail’e saldırmaları (Armageddon savaşı), Hz. İsa’nın gökten tekrar inerek İsrail’i kurtarması ve barışı tesis edeceği Milenyum Krallığı’nı kurması gibi öğeleri içermektedir. Siyonist olmayan Hıristiyan teologlar Hıristiyan siyonizminin teolojisini defaatle eleştiriye tabi tutmuştur. Yahudilerin seçilmiş ırk olarak görülmesi, Yeni Ahit’in bu ideolojiye destek vermemesi, “Armageddon savaşının” büyük mezheplerde karşılığının olmayışı ve hareketin Yahudi karakteri taşıması gibi sebepler yüzünden bazı Hıristiyan teologlar Hıristiyan siyonizmini heretik ilan etmiştir. Hıristiyan siyonizminin teolojisinin eleştirildiği bir diğer husus ise onun emperyal teoloji olarak yerine getirdiği işlev ile ilgilidir. Birçok düşünür Hıristiyan siyonizmi, Yahudi-Hıristiyan Batı anlatısı ve emperyalizm arasında sağlam bağlar olduğunu iddia etmektedir. Hıristiyan siyonizmi anomalisine bir açıklama getirmek isteyen şahıslar Hıristiyan siyonizmi içerisinde yer alan antisemitizme işaret etmektedir. Buna göre Hıristiyan siyonistler, Yahudilerin ve Yahudi devletinin kurulmasının gerçekleşmesinde hayati bir rol oynadığı kıyamet senaryolarını yürürlüğe koymak adına İsrail’i her şartta desteklerken, bu senaryo Yahudilerin kendisini Mesih gibi gösteren Antichrist tarafından yönetilmesini ve Yahudilerin çoğunluğunun Mesih’in gelişinden sonra ölmesini içermektedir. Aynı zamanda neredeyse daima İsrail yanlısı açıklamalar yapan bazı Hıristiyan siyonistlerin zaman zaman doğrudan antisemitik söylemlere başvurduğu gözlemlenebilmektedir. Bu sebeple Hıristiyan siyonistler ve Yahudiler arasındaki teopolitik ittifakın bir noktada bozulacak pragmatik bir ittifak olduğu iddia edilmektedir. Anti-İslamizm noktasındaki bulgulara göre Hıristiyan siyonistlerin %70’i Araplara karşı ya kayıtsız ya da düşmanca hisler beslemektedir. 11 Eylül’den sonraki dönemde İslam’ın şeytanlaştırılması operasyonu büyük ölçüde Robertson, Graham, Lindsey, Vines ve Falwell gibi Hıristiyan siyonistler tarafından gerçekleştirilmiştir. Yine İsrail’in 1948 yılında kuruluşu, Filistinliler için doğurduğu sonuçlara rağmen Hıristiyan siyonistlerin çoğu için bir kıyamet alametinin gerçekleşmesi anlamına gelmektedir. Hıristiyan siyonistlerin inandıkları kıyamet senaryosunda Müslümanlar ancak düşman saflarında savaşan Gog ve Magog olarak anlam bulabilmektedir. Onlar Şeytan, Antichrist ve Sahte Peygamber ’den oluşan cehennem teslisinin müttefikleridir. Filistinliler, Araplar ve Müslümanlar senaryonun gerçekleşmesi önünde doğrudan engel teşkil etmektedir. Bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde halihazırda Hıristiyan siyonistlerin İslam’a ve Müslümanlara neden bu kadar olumsuz yaklaştıkları hususu açıklık kazanmaktadır. Görüldüğü üzere karşı karşıya olunan, gerçek dünyadaki gerçek olaylar ve aktörler hakkında rasyonalizasyona ve değişime kapalı olan, son derece tehlike arz eden dini inançlardır. Hıristiyan siyonizmi üç dinin etkileşime girdiği, üç dinin de bağlılarını ilgilendiren bir fenomendir. Teolojik analiz hareketin Hıristiyanlık dininin kutsal metinlerini İsrail lehine yorumladığını, ancak siyonist olmayan Hıristiyan teologlarca desteklenmediğini göstermektedir. Emperyalist ajandalar dahilinde ABD ve İngiltere gibi devletlerce de destek bulan bu hareketin kıyamet senaryosuna göre Müslümanlar Şeytan’ın müttefikleri olarak kötülüğün tarafındadır. Hz. İsa’nın yeryüzüne dönüşüyle yenilecekler ve yok edileceklerdir. Milyarlarca dolarlık bütçeleriyle, sayıları on binlerle ifade edilen propagandist vaizleriyle, Kuran-ı Kerim yakmak ve Hz. Muhammed’e terörist demek gibi eylemleriyle, Yahudileri İsrail’i Filistinlilerden temizlemeye teşvik etmeleriyle, bu uğurda onlara ciddi bir finansal ve manevi destek sağlamalarıyla ve Batı devletlerini İsrail’in düşman olarak algıladığı Müslüman komşularıyla savaşmaya teşvik eden lobicilik faaliyetleriyle Hıristiyan siyonistler halihazırda İslam’ın yüzleştiği en ciddi meydan okumalardan birisini teşkil etmektedir. Bu hareketin zararlı sonuçlarıyla mücadele etmek için atılması gereken en önemli adım araştırmaları derinleştirerek kitleleri doğru şekilde bilgilendirmek olacaktır. (shrink)